Dagur - 09.08.1962, Blaðsíða 2

Frá Hólaskóla í
Hialtadal UmútsvarsálagninguáÁk. 1962
Viðtal við Árna G. Pétursson, skólastjóra
NÝR skólastjóri er tekinn við
störfum á Hólum í Hjaltadal.
Það er Árni G. Pétursson frá
Oddsstöðum á Sléttu. Hann hef-
ur verið aðalkennari í búfjár-
rækt þar á staðnum í 10 ár og
er því staðháttum öllum vel
kunnugur.
Hinn nýi skólastjóri tók
'kandidatspróf við Búnaðarhá-
skólann í Höfn, en hafði áður
stundað nám í Svíþjóð, og hefur
síðan farið í námsferð til Banda-
ríkjanna. Árni er kvæntur Guð-
nýju Ágústsdóttur frá Raufar-
höfn og eiga þau hjón 4 dætur.
Hólaskóli virtist í andarslitr-
um á síðasta skólaári. Það mun
ákveðin ósk bændastéttarinnar,
og alveg sérstaklega norð-
lenzkra bænda, að Hólaskóli,
annar af tveim menntasetrum
íslenzkra bænda, verði ekki nið-
ur lagður, heldur efldur í mikil-
vægu hlutverki í þágu elzta at-
vinnuvegarins í okkar landi.
Blaðið sneri sér til hins nýja
skólastjóra fyrr í sumarog lagði
fyrir hann nokkrar spurningar.
Hvað er nýjast í búnaðar-
fræðslunni?
Lög fyrir bændaskóla eru nú
til athugunar og breytinga hjá
stjórnskipaðri nefnd. Að sjálf-
sögðu verða bændaskólarnir að
fylgjast með breyttum viðhorf-
um og þróun í landbúnaðarmál-
um. Búast má við, að aðsókn að
yngri deild skólannafariminnk-
andi, ef skyldunámi er fram-
fylgt. í yngri deild bændaskóla
og fyrsta bekk miðskóla er
námsefnið svipað í höfuðdrátt-
um.
Eru ráðagerðir um miðskóla-
deild á Hólum?
Hér í Skagafirði er að verða
skortur á miðskólaplássi og hef-
ur verið óskað eftir því, að mið-
skóladeild yrði komið upp hér
á Hólum. Eins og ég sagði áðan,
■er auðvelt að hafa saman 1.
;bekk miðskóla og yngri deild
ibændaskóla, en hvort af því
íverður í vetur, fer eftir aðsókn
:að búnaðarnámi við skólann, .en
iþeir nemendur ganga að sjálf-
Isögðu fyrir. Þess veghá er það
mjög áríðandi, að umsóknir um
nám við búnaðarskólann berizt
■ sem allra fyrst. í vetur verða
teknir inn nemendur í yngri-,
eldri- og bændadeild, en svo
iköllum við þá deild, sem nem-
jendur ljúka búnaðarnámi við á
einum vetri, en námsefni henn-
!ar og eldri deildar er að miklu
; leyti það sama.
KVEÐJA
UM leið og ég kveð Eyjafjörð
og Alcureyri — líkast til í síðsta
sinn - þakka ég hrærður í huga
vinum mínum og vandamönn-
um þá innilegu alúð og gest-
risni, sem okkur hjónum hefur
verið sýnd við þessa heimsókn
okkar til æskustöðva minna. —
Megi guð og góðar dísir greiða
;ykkar leið til endaloka.
Allt fyrir ísland.
Rósmundur.
Hvað getur skólinn tekið
marga nemendur?
Hólaskóli getur tekið 35 nem-
endur, eftir reglugerð eiga þeir
að vera 18 ára, hafa unnið eitt
ár í sveit, en frá þessum ákvæð-
um má veita undanþágu. Þá
skulu nemendur hafa óflekkað
mannorð og séu ekki haldnir
smitandi sjúkdómi. Nemandi
þarf að hafa ábyrgð fullveðja
manns fyrir allri greiðslu, sem
stafar af dvöl hans við skólann.
Frá þessu ákvæði getur þó
skólastjóri veitt undanþágu. —
Árni G. Pétursson, skólastjóri.
Yngri deildar nemendur þurfa
enga - sérstaka undirbúnings-
menntun, en nemendur bænda-
deildar þurfa helzt að hafa lok-
ið miðskólaprófi, en frá því á-
kvæði hafa þó oft verið veittar
undanþágur, þegar um þrosk-
aða nemendiú' er að ræða.
Skólinn hefst 15. október og
lýkur 1. maí.
Nemendur fá fría kennslu,
húsnæði, ljós og hita, en borga
bækur, fæði og þjónustu. Mat-
arfélag er starfandi.
Kennarar við skólann?
Kennarar skólans eru: Vigfús
Helgason, búnaðarkennari, Jón
Friðbjarnarson, smíðakennari,
Páll Sigurðsson, íþróttakennari
og sr. Björn Björnsson, stunda-
kennari. Sem stendur er óveitt
ein búnaðarkennarastaða við
skólann. Ráðsmaður skólabús-
ins er Sigurður Haraldsson frá
Hellu. Mun hann kenna hesta-
tamningar og fleira.
Hvað viltu segja um búskap-
inn?
Á Hólum eru um 550 fjár. Nú
eru í gangi ullarrannsóknir og
tilraunir í sambandi við lita-
erfðir sauðfjár. Þessar tilraunir
eru gerðar af Bændaskólanum
á Hólum og Búnaðardeild At-
vinnudeildar Háskólans, undir
umsjón Stefáns Aðalsteinsson-
ar. Mestan áhuga í þessu sam-
bandi hefi ég á, hvernig hægt sé
að útrýma gulu hárunum úr
ullinni, og eru í gangi víðtækar
tilraunir um það atriði. Ef við
framleiðum hreinhvíta ull, sem
að líkum er auðvelt, verður ull-
in miklu verðmeiri og betri.
Þá er hér starfandi hrossa-
kynbótabú með 44 hross og um
70 nautgripir.
Eru sérstakar framkvæmdir í
sumar? , -• ®
í sumar er unnið að viðgerð á
Hóladómkirkju, en hún verður
200 ára næsta sumar. Hjá^skól-
anum er fyrirhugað að fullgera
nýtt mjólkurhús og enduébæta
v m Íí’
vatnsaflstöð staðarins, sem var
úr sér gengin. J.
Hvað viltu segja almennt um
búnaðarfræðsluna? "t.ar
Ég tel nauðsynlegt fyrir alla
þá, sem ætla að leggja s^uiid á
landbúnað að ljúká náini • frá
bændaskóla. Landbúnaðúr er
orðinn það margbrotin atvinnu-
'•*ÚV ’ , ■•"1*1 ffit'
grein, að það þarf góða mennt-
un og þekkingu, ef vel á að
fara. Bórvdinn þarf sjálfur að
kunna goð skil á fóðrun. áburð-
arþörf og meðferð véla, og þar
eiga bændaskólarnir að vera til
aðstoðar pg leiðbeiningar þeim,
sem þá sækja. Vegna hinnar
öru vélvæðingar landbúhaðar-
ins þarf að stórauka þúvéla-
kennslu við skólana, bæði' bók-
lega og verklega. Þá tel ég eðli-
legt að halda námskeið við skól-
ana fyrfr. bændur og aðfa þá,
sem landbúnað stunda, til þess
að kynna þeim þær nýjúngar,
sem fram.koma á hverjum tíma.
Það þurfa að vera mikíu.nán-
ari tengsl en. hafa verið til þessa
á milli tilraunastöðva, ráðu-
nautaþjónustu, bændaskóianna
og bændanna sjálfra. Þessir að-
ilar eru öf einangraðir Iwér frá
öðrum og þekkja of lítið hver
til annafs starfsemi. Til dæmis
tel ég höfuðnauðsyn fyrir, starf-
semi skólánna, að sem'ríánast
samstarf náist við bændurna
sjálfa. Skólarnir geta margt af
þeim lært og trúlega eitthvað
kennt þeim. Skólarnir þíipfa að
vitaá hverjum tíma, hvar-skór-
inn kreppir að í búnaðarfræðsl-
unni, og það vita bændurnir
bezt. Því vil ég biðja bændur að
auka kynni við Hólaskóky.segir
skólastjórinn að lokum, og
þakkar blaðið svörin og—óskar
honum og Hólastað góðrar
framtíðar.
ÚTSVÖRUM einstaklinga var
jafnað niður samkvæmt út-
svarsstiga, er greindar er í 32.
gr. laga um tekjustofna sveitar-
félaga nr. 69, 1962. Útsvars-
skyldar tekjur einstaklinga eru
hreinar tekjur til skatts samkv.
lögum nr. 79, 1962, að frádregnu
fyrra árs útsvari, ef það hefur
verið greitt að fullu fyrir 1. jan.
1962.
Niðurjöfnunarnefndin sam-
þykkti að nota heimild 32. gr.
til að fella niður útsvarsálagn-
ingu af þeim tekjum, sem eru
lægri en svo, að útsvar af þeim
næmi 1000 krónum. Jafnframt
samþykkti nefndin skv. heimild
í 33. gr., 2. málsgr., að undan-
þiggja útsvarsálagningu allar
bætur almannatrygginga.
Með hliðsjón af bráðabirgða-
ákvæðum nýju útsvarslaganna,
staflið e, samþykkti nefndin að
víkja frá ákvæðum skattalaga
um frádrátt svo sem hér segir:
a) Að útsvarsleggjatekjur giftra
kvenna, sbr. 3. gr. 1. nr. 70,
1962, þannig að helmingur
tekna þeirra verði leyfður til
frádráttar, þó ekki af hærri
upphæð en 30 þús. kr.
b) Varðandi 11. gr. b, 2. málsgr.
skattalaga, þannig að leyfa
ekki að flytja tap milli ára til
frádráttar.
c) Varðandi 12. gr. d, skattalaga
að leyfa ekki til frádráttar
gjafir til líknarmála og þess
háttar.
d) Varðandi 14. gr. skattalaga,
að leyfa aðeins til frádráttar
sérstaðan sjómannafrádrátt,
er nemi 1500 kr. á mánuði og
þeir, sem ekki hafi matseld
um borð hafi aðeins hálfan
fæðisfrádrátt.
e) Varðandi 17. gr. 2. málsgr.
skattalaga, að leyfa ekki frá-
drátt til útsvars skv. þeirri
grein (varasjóðsfrádráttur).
Framangreindur útsvarsstigi fyrir einstakliriga, er sem hér segir:
1 15— 20 þús. kr. greiðist kr. 200 af 15 þús. kr. og 14% af afg.
20— 25 - - - - 900 - 20 - - - 16%'- -
25— 30 - - 1700 - 25 - - 18% - -
30— 40 - - 2600 - 30 - - - 20% - -
40— 50 - - 4600 - 40 - - - 22% - -
50— 60 - - 6800 - 50 - - - 24% - -
60— 100 - - - - 9200 - 60 - - - 25% - -
100 þús. kr. og þar yfir 19200 - 100 - - - 30% - -
□
Fjölskyldufrádráttur var veitt-
ur, eftir að útsvar hafði verið
reiknað út eftir framangreind-
um stiga, svo se mhér segir:
Fyrir eiginkonu kr. 8Ö0.00, og
fyrir börn innan 16 ára kr.
1000.00 fyrir fyrsta barn, kr.
1100.00 fyrir annað barn o.s.frv.
stighækkandi um kr. 100.00 fyr-
ir hvert barn.
Síðan voru öll útsvör félaga
og einstaklinga lækkuð um 50%.
Útsvör félaga eru tvenns kon-
ar:
a) Útsvar af tekjum.
b) Útsvar af eign.
Útsvarsskyldar tekjur félaga
eru hreinar tekjur til skatts, að
frádregnu fyrra árs útsvari, sem
á
Fyrsti togarafisjkurinn kemur hingað
í » *
4 9
greitt hafði verið fyrir 1. janúar
síðastliðinn.
Af 1—75 þús. kr. greiðist 200
kr. af 1 þús. og 20% af aggangi.
Af 75 þús. kr. og þar yfir
greiðist 15000 kr. af 75 þús. og
30% af afgangi.
Auk framanritaðra gjalda til
bæjarsjóðs voru lögð á aðstöðu-
gjöld, sbr. lög nr. 69, 1962, skv.
áður auglýstri gjaldskrá, sbr. 3.
kafla laga nr. 69, 1962.
Bæjarstjórinn á Akureyri,
20. júlí 1962.
j Útsvörin á Húsavík |
SKRÁ um niðurjöfnuð útsvör
(aðalniðurjöfnun) 1962 var lögð
fram nýlega. — Alls var jafnað
niður kr. 4.884.100.00 á 508
T3
SAMKV. viðtali við Andrés
Pétursson, forstjóra ÚA, í gær,
eru tveir AkureyrartOgararnir
farnir á veiðar, þeir Svalbakur
og Sléttbakur og Harðbakur
heldur á miðin í dag — eftir
mánaða stöðvun alls togaraflot-
ans.
Kaldbakur og Norðlendingur
munu liggja í höfn þar til eftir
síldarvertíð, ef að líkum lætur.
Svalbakur kemur með :góðan
afla í dag, fyrsta togaráfiskinn,
eftir hið langa hlé. Síðasta tog-
aralöndun á Akureyri var 25.
marz og hefur ekki séðst hér
togarafiskur síðan.
Enn er ósamið við yfirmenn
togaraflotans, en þeir hafa ekki
boðað verkfall og gilda um
launakjör þeirra eldri samning-
ar.
dag
Sæmilega gekk að ráða áhafn-
ir á togarana þrjá.
□
- SILDVEIÐIN
(Framhald af bls. 1.)
10.124, Hringver 12905, Ingiberg
Ólafsson 10.222, Jón Garðar
11.767, Jón á Stapa 10.159, Leif-
ur Eiríksson 12.923, Ólafur
Magnússon, Ak. 15.935, Pétur
Sigurðsson 11.529, Seley 15.070,
Sigurður, Akranesi 11,343, Sig-
urður Bjarnason, Ak. 11.020,
Þorbjörn, Grindavík 13.502,
Sunnutindur 10.376, Skírnir
12.882 og Sæfari, Sveinseyri
13.506 mál og tunnur.
Um helgina var hvöss norðan-
og norðaustanátt og öll skip í
vari. Q
igj aldenduri, Gj aldehdVviv.íiafði
fjölgað um 60 á árinu.
Lögð voru á tekju- og eigna-
útsvör samkvæmt lögboðnum á-
lagningastiga og lækkuð síðan.
um Í5%. Þessi stigi er 16%
lægri en lagt var á eítir 1961, en
þá voru útsvör lækkuð frá hon-
um um 26% og hefði verið hægt
að lækka nú frá honum um 31%
útsvör. Miðað við sömu tekjur
eru útsvör nú 5% lægri en 1961.
Skrá um aðstöðugjöld, sem
koma í stað veltuútsvaranna áð-
ur, fyrir 1962 var lögð fram ný-
lega. Alls námu aðstöðugjöldkr.
1.150.200.00 á 65 gjaldendur. Á-
lagningastigi aðstöðugjalda var
í meginatriðum sami og endan-
leg veltuútsvör voru 1961. Sam-
anlögð útsvör og aðstöðugjöld
nema nú kr. 6.035.100.00, en
voru 1961 kr. 4.155.000.00 eða
hafa hækkað um 1.880.000.00,
þótt gjaldstigar hafi ekki hækk-
að.
Framhald á bls. 7.