Dagur - 26.09.1962, Blaðsíða 5

4
5
r.......................
Daguk
Gelslunin hættuleg
VÍSINDIN Iiaía opnað niannkyninu nýja
undraheima með hverjum sigrinum öðr-
um meiri á síðustu árum. Má þar fyrst til
nefna kjarnorkuna og síðan geimvísind-
in. Talið er, að vísindalegir sigrar, sem
þegar hafa verið unnir, muni gjörbreyta
mannlífinu urn veröld alla á skömmum
tíma, þótt frá sé talið landnám á öðrum
hnöttum.
Nú stendur yfir sleitulaust kapphlaup
stórvelda heimsins um yfirburði — og
jafnvel yfirráð utan jarðarinnar, — þar
sem hinar nýbeizluðu orkulindir eru
miskunnarlaust notaðar. En í sambandi
við notkun kjarnorkunnar liafa vísinda-
menn varað við hættulegum geislunum.
Vísindanefnd S.Þ. hefur birt aðra skýrslu
sína um álirif kjamageislunar. Þar segir
að þar sem menn þekki engin ráð til
þess að liindra skaðleg áhrif geislunar í
andrúmsloftinu vegna kjamorkuspreng-
mga, þá muni það gagna bæði núlifandi
kynslóðum og komandi kynslóðum
heimsins að hætt verði öllum kjarnorku-
vopnatilraunum. I niðurstöðum nefndar-
innar segir, að fullsannað sé nú, að geisl-
un hafi margvísleg skaðleg áhrif, jafnvel
þótt ekki sé um að ræða nema lítið magn,
og í því sambandi nefna vísindamennim-
ir m.a. krabbamein, hvítblæði og arf-
genga eiginleika, en stundum sé erfitt að
greina afleiðingar geislunar frá öðrum
orsökum. Vísindanefndin segir, að af
dæmum, sem kunn séu af rannsóknum,
sé rétt að álykta, að jafnvel lítilfjörleg
geislun geti haft skaðleg áhrif á arfgenga
eiginleika. Maðurinn hafi ávallt búið við
tiltekið magn geislunar í náttúrunni og
viðbótargeislun af manna völdum sé
minni enn sem komið sé.
Hins vegar beri að fylgjast með þess-
ari viðbótargeislun af hinni mestu ná-
kvæmni. Hún stafi m. a. af því, að and-
rúmsloft alls heimsins hafi verið meng-
að mismunandi Ianglífum geislavirkum
ögnum frá kjamorkuvopnatilraunum. —
Sérstaklega ber að gefa þessu máli gaum,
segja vísindamennimir, vegna þess, að
áhrif sérhverrar minnstu geislaaukning-
ar koma ekki í Ijós áratugum saman,
þegar um sjúkdóma er að ræða, og ekki
í margar kynslóðir, þegar um ræðir skað-
leg áhrif á arfgenga eiginleika.
Þessi skýrsla Vísindanefndarinnar er
442 bls., eða helmingi lengri en hin fyrri,
sem birt var 1958. AHsherjarþingið skip-
aði nefndina 1955 og í henni eru fulltrú-
ar 15 landa. Svíþjóð er eina Norðurland-
ið, sem á fulltrua í nefndinni.
Hinar tíðu kjarnorkusprengingar í
austri og vestri, sem gerðar eru í þágu
vísindanna, að þvi er sagt er, er einn
þátturinn í hemaðarkapphlaupi stór-
veldanna. Hver einasta sprengja raskar
hinu náttúrlega geislunarjafnvægi og
raunar veit enginn ennþá, hvaða áhrif
viðbótargeislunin, sem þegar er orðin,
í framtíðinni.
Vera má að „friðarsprengjurnar“, sem
sprengdar eru á eyðimörkum eða ísbreið-
um í tilraunaskyni, beri í sér tortímingu
og dauða, þótt síðar kæmi fram.
Þótt menn fagni hinni öru framvindu
vísinda og hvers konar tækni, virðist
sönn menning og andlegur þroski mann-
kynsins ekki vera eins hraðfara á þroska-
brautinni.
Á meðan svo er, eða bilið breikkar
enn meira, er ægikraftur kjarnorkunnar
eins og eggjárn í óvitahöndum.
V--------------------------------
*>iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiHiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiitiriiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiMiniiiniiiiiiiiiiiiii'ii*
Tvö meginmál Siglfirðinga | Ræ„ yjð sjö)ugan myndasmið
eru samgöngumálin og útgerðarmálin, segir
Jóhann Þorvaldsson í viðtali við blaðið
JÓHANN ÞORVALDSSON,
skólastjóri á Siglufirði leit inn
á skrifstofur Dags á mánudag-
inn, og var tækifærið notað til
að leggja nokkrar spurningar
fyrir hann, en hann svaraði
þeim góðfúslega.
Hefur ekki verið leiðindaveð-
ur á Siglufirði í sumar?
Nei, öðru nær. Veðrið hef-
ur verið hið ákjósanlegasta,hæg
norðanátt lengst af og svo hag-
stætt að tæplega hefur nokkurt
skip eða bátur þurft að liggja
við bryggju veðurs vegna, eins
og algengt er þó á sumrin. Hins
vegar munu bændur bera minna
lof á norðanáttina og þurrkleys-
ið og er það skiljanlegt.
Siglufjörður var mikill síldar-
bær í sumar?
Aldrei hefur eins mikið bor-
izt af síld til Siglufjarðar og í
sumar, að minnsta kosti ekki
um fjölda ára. En stundum hef-
ur verið saltað meira, þess
minnist maður frá hinum gömlu
og góðu dögum, þegar allt var
vitlaust í síldinni og henni var
bókstaflega mokað úr sjónum.
Söltunarstöðvar voru nú 20.
Aðkomufólkið hefur verið
geysilega margt?
Onei, raunar var það færra
en stundum áður. Og sú breytni
hefur á orðið, að fæstir eru leng-
ur en 3 vikur eða mánuð í mesta
lagi. Þetta kemur til af því, að
undanfarin ár hefur síldarsölt-
unin aðeins staðið í þrjár vikur
eða svo, og í öðru lagi er ástæð-
an sú, að mest af aðkomufólk-
inu er hér aðeins í sumarleyfi.
Þess vegna varð mikill hörgull
á fólki síðari hluta ágústmánað-
ar, þegar söltun var leyfð á ný
nú í sumar. Aðkomufólkið er að
meginhluta verzlunar- og skrif-
stofufólk og fólk í annarri fastri
atvinnu, sem drýgir tekjur sín-
ar með því að skreppa til Siglu-
fjarðar.
Hver ■ eru mestu áhugamál
Siglfirðinga um þessar mundir?
Ég vil nefna tvö þau stærstu.
Annað er Strákavegur og hitt
eru útgerðarmálin. Um Stráka-
veginn er það að segja, að hann
er búinn að vera á döfinni í 5
ár. Vegur hefur verið lagður frá
Siglufirði út að væntanlegum
jarðgöngum. Og í sumar hefur
verið unnið að vegagerð að vest-
an, frá Heljartröð út Almenn-
inga, en þar er illt vegarstæði
og seinunnið. Þessi leið er um
13 km. En jarðgöngin sjálf eru
áætluð um 900 metrar.
Þennan veg verður að gera á
næstu tveim árum. Ófremdar-
ástandið í vegamálum og ein-
angrunin, sem af því leiðir,
leggur stein í götu allra fram-
kvæmda í kaupstaðnum. Það
virðist naumast eða alls ekki
hægt að koma neinum atvinnu-
vegi á laggirnar á Siglufirði,
nema úr þessu verði bætt hið
bráðasta.
Allir þingmenn kjördæmisins
fluttu fyrir síðustu þinglok til-
lögu um þessa framkvæmd, þar
sem áherzla var lögð á, að ljúka
verkinu á tveimur árum. Tillag-
an dagaði uppi. En sjálfsagt
verður hún flutt í þinginu á ný
nú í haust. Siglfirðingar treysta
því, að sömu menn standi sam-
an í þessu mikla hagsmunamáli
Siglfirðinga og fylgi því fast eft-
ir. —
En hvað segirðu um útgerðar-
málin?
Þau eru í rústum. Þetta verð-
ur ljóst, ef við berum okkur
saman við næstu nágranna okk-
ar, Ólafsfjörð, sem hefur mikla
útgerð og dafnar vel. Það sýnist
undarlegt, að Siglfirðingar geti
ekki gert út báta eins og Ólafs-
firðingar. Þótt Siglfirðingar séu
sagðir sjá fátt nema síld og
Siglufjörður sé byggður upp af
síld, ætti reynslan að hafa sann-
að það áþreifanlega hér á landi,
að síldin ein leggur ekki farsæl-
an grunn að neinu bæjarfélagi,
nema fleiri komi til. Má í því
sambandi einnig minna á Seyð-
isfjörð. Það er djarft að treysta
á eitt spil, jafnvel þótt á því sé
síldarhreistur í bak og fyrir.
Á Siglufirði eru 3 frystihús.
En ekkert þeirra tekur á móti
þorski á meðan á síldveiðum
stendur. Þar með er möguleik-
um kippt undan þorskveiði að
sumrinu. Bærinn átti Elliða og
Hafliða. Síldarverksmiðjur rík-
isins ráku þessa togara fyrir
bæinn, og högnuðust á að taka
á móti fiskinum í eigin frysti-
húsi, en bærinn tapaði á útgerð-
inni og gerir enn. Elliði sökk í
fyrra og það vill tæpast neinn
kannast við að eiga Hafliða. —
Annað hvort þarf bærinn að
eiga fiskiskipin og frystihús,
eða láta togarann af hendi við
Ríkisverksmiðjurnar. Við höf-
um vonað það tvö síðustu árin,
að Emil sjávarútvegsmálaráð-
herra gæfi úrskurð í þessu efni
um eignayfirtöku verksmiðj-
anna á þessum eina togara, sem
eftir er. En ekki bólar enn á úr-
skurðinum.
Búið er að stofna nýtt hluta-
félag, sem þegar hefur keypt
Pál Pálsson frá Hnífsdal, 70
tonna bát. Og fljótt eftir að Ell-
iði fórst, ákvað bæjarstjórn að
kaupa tvo eða þrjá fiskibáta og
eru kaup á þeim í undirbúningi.
Páll Pálsson verður í vetur
leigður Ríkisverksmiðjunum og
enn fremur Hringur, 60 tonna
stálbátur Daníels Þórhallssonar,
útgerðarmanns.
Hver er liclzti iðnaður á Siglu-
firði?
Hann er nú sáralítill og ein-
hæfur. Niðurlagning síldar er
góð nýjung, sem hefði þurft að
setja á laggirnar fyrir 15 árum.
Varan er góð, en framleiðsla
hennar er ennþá of dýr. Þá hef-
ur Egill Stefánsson reykt síld
og lagt niður síld nokkur síð-
ustu ár, einkum fyrir innlendan
markað.
Og Siglufjarðarskarð varð ó-
fært í nótt?
Já, og kom engum á óvart.
Siglufjarðarskarð getur lokast á
lítilli stundu á hvaða árstíma
sem er. Enda er þetta enginn
vegur og hefur raunar aldrei
verið fær vegur nokkru venju-
legu farartæki. Þetta er hálf-
gerð þrælatröð og hefur aldrei
annað verið.
Fjölgar fólki á Siglufirði?
Nei, því fækkar með hverju
ári, sem líður. Erfiðai’ samgöng-
ur og einhæfir atvinnuvegir
hrekja fólkið frá Siglufirði. En
margt er gott um Siglufjörð.
Hvergi er oftar logn en þar og
þar býr gott fólk, bæði kjark-
mikið og frjálsmannlegt.
Blaðið þakkar skólastjóranum,
Jóhanni Þorvaldssyni, fyrir hin
greinargóðu svör. □
GUÐMUNDUR TRJÁMANNS-
SON, ljósmyndari á Akureyri,
varð sjötugur 16. septembei' sl.
Af því tilefni ■ var skroppið á
Ijósmyndastofuna hans í Skipa-
götu 12 og rætt við hann nokkr-
ar sekúndur í einu, á milli þess
sem hann deif myndaplötum í
framkallara eða fixer. Og þótt
afmælisbarnið sé bæði heyrnar-
laus maður og mállaus, þarf það
engan veginn að spilla samræð-
um. Pappír og blek er ætíð til-
tækt, og þeir, sem kunna fingra-
mál, eru heldur ekki í neinum
vandræðum. Auk þess er Guð-
mundur svo næmur og fljótur
að skilja, að sjaldan þarf að
segja orð eða setningar til enda.
Við Eyjafjörð búa 12—14 heyrn-
arlausir menn og konur, er
þannig eru frá fæðingu. En það
virðist ekki koma þeim veru-
lega að sök. Og sannast að segja
er stundum hvíld í því, að tala
við mállaust fólk. Það hefur öðl-
azt næmi a öðrum sviðum, er
eftirtektarsamt, minnugt og oft
búið sérstæðum hæfileikum.
Guðmundur er fæddur í
Fagranesi í Oxnadal. Foreldrar
hans voru Rósa Sigurðardóttir
og Trjámann Guðmundsson, bú-
endur þar, síðar í Bandagerði
og fleiri bæjum í Glæsibæjar-
hreppi. Þegar Guðmundur var
8 ára fór hann suður á málleys-
ingjaskólann á Stórahrauni, sem
er nálægt Eyrarbakka, til Gísla
Skúlasonar, prests, sem kenndi
mállausum börnum. Þá var eng-
in slík stofnun til í Reykjavík,
en kom síðar, og var Guðmund-
ur þar síðustu árin.
Guðmundur var 18 ára, þegar
hann fluttist með foreldrum sín-
um til Akureyrar og hefur átt
þar heima síðan. Ljósmynda-
smíði lærði hann fyrst hjá Hall-
dóri Arnórssyni, en síðan hjá
Hallgrími Einarssyni. Lengi
vann hann hjá Jóni Sigurðssyni,
ljósmyndara, hér í bæ, eða þar
til Jón fluttist suður. Þá keypti
Guðmundur Ijósmyndastofu
hans og hefur rekið hana síðan.
Og hann hefur gert mörg krafta-
verkin um dagana með ljós-
myndavélinni og í högum hönd-
um — gert margt miður frítt
FÓLKIÐ VILL DAVÍÐ
Margir hafa í viðtölum við
blaðið um það spurt, hvers
vegna hátíðarræða Davíðs skálds
frá Fagraskógi væri ekki birt í
Degi. Og í bréfum hefur einnig
verið að þessu vikið jafnvel í
aðfinnslutón.
Dagur hefur, a. m. k. síðasta
áratug, jafnan beðið skáldið frá
Fagraskógi um birtingarleyfi á
þeim ræðum, er það hefur opin-
berlega flutt, og svo var einnig
í þetta sinn. Ef vandinn væri sá
einn að ljá þessum ræðum rúm
í blaðinu, ættu lesendur Dags
átt þær allar á prenti. En á-
kvörðun í þessu efni er ekki í
höndum Dags eða neins annars
en þjóðskáldsins sjálfs. Blaða-
menn hafa ekki átt greiðan að-
gang að þessu eftirsótta efni og
blaðaviðtölum hefur hann
hafnað síðustu áratugi við önn-
ur blöð en Dag. Lesendur þessa
blaðs hafa því ekki sérstaka á-
stæðu til umkvartana í þessu
efni, nema síður væri. Og að
sjálfsögðu stendur blaðið opið,
ef skáldinu snýst hugur og leyfi
fæst til birtingar á hátíðarræð-
unni, og væri blaðinu fátt meira
fagnaðarefni.
Ymsum fannst Akureyrarhá-
tíðin of lítil andans hátíð, þótt
hún tækist ágæta vel á margan
hátt. Óumdeild reisn í þessu
efni var þó hátíðarræða þjóð-
skáldsins, en höfundurinn var
sjúkur og gat ekki flutt hana
sjálfur. Ræðan naut sín því ekki
af þessum sökum. Samt vakti
hún feikna athygli, og fólk vill
fá að lesa hana í næði, og vonar
einlæglega, að hún verði bii’t.
En blaðið getur því miður ekki
gefið önnur svör við fyrrnefnd-
um fyrirspurnum og óskum en
hér hafa verið rakin. □
AÐ ÞEKKJA GRÓÐURINN
Fátt námsefni þykir leiðin-
legra í skólum en grasafræðin,
mun það einkum stafa af því, að
í þessari námsgrein er aðeins
stuðzt við myndir til skýringa
— stundum lélegar. Sumarið er
auðvitað í'étti tíminn til grasa-
fræðikennslunnar, en þar rek-
um við okkur illilega á sklpu-
lagið. Þessi námsgrein er, sem
aðrar, kennd á vetrum. Hins
vegar þykir flestum unglingum
gaman að fræðast um gróður
jarðar, þegar komið er út í nátt-
úruna, gengið um holt og móa
með greinargóðum fræðara. Við
þá fræðslu opnast nýr heimur.
Hver þúfa, laut eða jafnvel að-
eins mosavaxinn steinn getur
orðið hrein opinberun — heil
veröld, full af lífi og ævintýr-
um. Þeir, sem séð hafa inn í
þennan ævintýraheim, ganga
aldrei síðar með lokuð augu yfir
gróna jörð.
Um þetta leyti árs þykir
mörgum landið fegurst, vegna
hinnar fjölskrúðugu litadýrðar
gróðursins. Enn er þó tími til að
afla sér nokkurrar þekkingar á
gróðri, ef vilji er fyrir hendi. Á
Akureyri eru til góðir grasa-
fræðingar og ýmsir aðrir, sem
leiðbeint gætu fólki á smá-
gönguferð um nágrennið. Aðrir
myndu ef til vill vilja kynnast
sjávargróðri. Sennilegt er, að
margir myndu þakka þeim fé-
lagsskap eða einstaklingum, sem
beittu sér fyrir slíkri fræðslu.
Þeir, sem ekki óskuðu lengri
eða skemmri gönguferða, gætu
náttúrlega fundið flestar ís-
lenzkar tegundir plantna á ein-
um stað, þ. e. í Lystigarðinum!
Yngstu nemendurnir eru þeg-
ar setztir á skólabekk. Hefur hin
einstaka aðstaða hér í bæ, þar
sem eru skrúðgarðar, grasgarð-
ur og fagurgróið umhverfi hvert
sem litið er, verið hagnýtt til
þess að opna augu barnanna
fyrir dásemdum gróðursins —
undirstöðu alls lífs á jörðu?
Og verður eldri börnum og
ungmennum framhaldsskólanna
leiðbeint í þessu efni áður en
vetur konungur sezt að völd-
um? Q
FYRIRSPURN
Bæjarbúi biður fyrir eftirfar-
andi fyrirspurn til bæjarins:
Verður gert við handriðin við
svonefndan Menntaveg, áður en
vetrar?
Búið er að taka niður girð-
ingu, sem lá upp brekkuna og
fólk studdist oft við í hálku. Er
því enn meiri þörf á handriðinu
við Menntaveginn. — Þetta er
mikið farin leið bæði af börn-
um, skólafólki og þeim, sem
sækja skemmtanir ofan af
brekku — og þessi leið er oft
hættuleg vegna hálku. □
ÚR DÝRARÍKINU
Ritstjóri Alþýðumannsins var
svo reiður í gær, að hann
gleymdi rökunum,en uppnefndi
Dag og kallaði „hlöðukálf“. —
Vonandi verður framhald á
þessari hugkvæmni ritstjórans,
og ef hann heldur sig við dýra-
ríkið, gæti hann fundið skemmti
leg nöfn á bæjarblöðin. Q
andlitið að hinu fegursta. —
Kona Guðmundar er Kristín
Sigtryggsdóttir. — Börn þeirra
eru: Sigtryggur, Rósa, Hólm-
fríður, Hanna og Lilja.
Hvað er þér minnisstæðast á
lönguni Ijósmyndaferli?
Sennilega er það ferðin til
Færeyja. Ég vann þá hjá Jóni
Sigurðssyni og hann sendi mig
í Ijósmyndaferð til Færeyja. Ég
ferðaðist þar allmikið, tók mik-
ið af myndum og kynntist
mörgu fólki. Þetta er mín eina
utanlandsferð, en enginn þykir
maður með mönnum, sem ekki
hefur siglt til annarra landa. En
þessi Færeyjaferð verður senni-
lega að nægja mér. Þá minnist
ég með gleði margra skólastaða
á Norðurlandi, þar sem ég hefi
komið til að taka myndir og búa
til skólaspjöld. Hvarvetna hefur
verið tekið vel á móti mér.
Hverjir hafa verið mestir erf-
iðleikar á ævi þinni?
Ég var heilsulaus í tvö ár og
gat ekkert unnið. Þá voru börn-
in lítil og þröngt í búi. En svo
lagaðist þetta og síðan er ekki
undan neinu að kvarta.
En hvað viltu segja af því,
sem þér hefur þótt skenmitileg-
ast?
Þetta er persónuleg spurning,
og ég vil svara henni á þann
hátt, að mér þykir skemmtilegt
að hafa nóg að gera, eiga á-
nægjuleg skipti við menn og
konur hér á ljósmyndastofunni
og svo er alveg dásamlegt, að
hvíla sig heima hjá sér að góðu
dagsverki loknu.
Hvað gerirðu Iielzt í tóm-
stundum þínum?
Ég les flest blöð, sem ég get
fengið, og vei’ið getur að ég lesi
þau betur en margir aðrir. En
ég er ekki ánægður með allt,
sem í blöðunum stendur. Á með-
an maður var yngri, var það
ein mín bezta skemmtun að
dansa, eins og ungra er siður.
Hverja er skemmtilegast að
mynda?
Það er alltaf gaman að taka
myndir. Minnst gaman er að
krökkunum, kannski vegna
þess, að ég get ekki talað við
þá. Krakkar eru orðnir svo
ófeimnir og stundum óþægileg-
h'. En falleg eru börnin og
gaman að fást við myndirnar af
þeim — þegar myndatökunni
sjálfri er lokið.
Nokkuð sérstakt, Guðmund-
ur, að lokum?
Nei, ekkert, nema að ég er
þakklátur fyrir ágæta aðsókn á
stofuna hérna og ég er þeim
þakklátur, sem oft hafa greitt
götu mína í mörgum efnum.
Blaðið þakkar Guðmundi fyr-
ir svörin, og óskar þess, að hann
megi enn lengi halda starfs-
kröftum sínum óskertum. Blað-
ið þakkar enn fremur fyrir
marga góða fyrirgreiðslu á
Ljósmyndastofu Guðmundar
Trjámannssonar, og ágæta við-
kynningu um fjölda ára, og
sendir hinum sjötuga heiðurs-
manni og heimili hans beztu af-
mælisóskir. Q
ATHYGLIS
Martinus:
LEIÐSÖGN TIL LÍFS-
HAMINGJU.
Þorsteinn Halldórsson þýddi. —
Útgefandi: Prcntsm. Leiftur hf.
Nýlega eru komnir út á ís-
lenzku nokkrir fyrirlestrar eft-
ir Martinus, lífsspekinginn
danska, sem mörgum er hér að
góðu kunnur. Martinus er ein-
lægur íslandsvinur og var hér
nýlega á ferð í fjórða sinn. Fyr-
irlestrarnir eru í ágætri þýð-
ingu Þorsteins Halldórssonar.
Þeir, sem kunnugir eru Mar-
tinusi, vita, að hann er sérstæð-
ur persónuleiki. Þekking hans á
andlegum lögmálum og mann-
lífinu er sennileg og raunhæf.
Kenningar sínar um heims-
myndina og mannlífið kallar
hann andleg vísindi. Hann er
mesta Ijúfmenni, víðsýnn og
laus við kreddur og þröngsýni.
Grundvöllur kenninga hans
er kærleikurinn. Hann varar
við að ala í brjósti óvildai’hugs-
anir til annarra, því að það komi
í veg fyrir allar andlegar fram-
farir, Hann leggur áherzlu á
það, að menn kenni ekki öðrum
um ófarir sínar í lífinu. Skýr-
inganna sé að leita hjá mannin-
um sjálfum, og leitast beri við
að bæta hegðun sína og þrosk-
ast í því sem gott er.
Það sem einkennir þessa fyr-
irlestra Martinusar er rökrétt
hugsun. Hann beinir máli sínu
til hugsunar en ekki tilfinninga.
Andleg mál vill hann fremur
rannsaka að leiðum vísinda en
trúarbragða. Þó eru í ritum
hans að finna djarflegar og
snjallar skýringar á ýmsu í
Biblíunni, enda metur hann
hana mikils.
Hér skulu nefnd nokkur heiti
fyrirlestranna: Musteri sálar-
innar, Vitund og hamingja, Ör-
lagaleikur lífsins, Andleg leiftur
og Óeðlileg þreyta. Af þessum
heitum fyrirlestranna má sjá,
að hér eru mörg forvitnileg efni
tekin til meðferðar.
í fyrirlestrinum um óeðlilega
þreytu, segir hann: „„Hvað er
Íbíiaf jöldi kaupstað-
anna 1. des. 1961
(Samkv. yfirliti Hagstofunnar.)
YERÐ BÓK
þá hin óeðlilega þreyta? Hún er
fyrst og fremst afleiðing hinna
ofsalegu breytinga, sem gerist í
lífi nútímamannsins. Hugsana-
hæfileiki hans er í hraðfara
þróun og sívaxandi notkun.
Hann er ofhlaðinn í hlutfalli
við það, hversu maðurinn er
ennþá frumstæður frá alheims
sjónarmiði.“
í öðrum fyrirlestri um andleg
leiftur stendur: „Maðurinn hef-
ur athafnafrelsi, svo að honum
lærist að þekkja lögmál tilver-
unnar, en auðvitað verður hann
líka að taka afleiðingunum. af
gjörðum sínum. Það er fyrst,
þegar hann hefur með sérstakri
breytni öðlazt nægilega reynslu
með tilliti til deyðandi eða lífg-
andi áhrifa athafna sinna og
hugsana, og þá rrteiri eða minni
ábyrgð, sem fylgir mismunandi,
hugsunarhætti og breytni, að
Yfirlýsing að
í „ALÞÝÐUMANNINUM“, sem.
út kom í dag (25. sept.), er birt
„frétt“, sem segir, að Framsókn-
armenn í Eyjafirði hafi í Sumar
og haust leitað til nokkurra
bænda í héraðinu til framboðs
við þingkosningar á næsta ári.
Segir Alþm., að m. a. hafi verið
leitað til Hjartar á Tjörn, Ket-
ils á Finnastöðum og „jafnvel
talað um Arnþór Þorsteinsson
eða Jakob Frímannsson í sæti
Garðars heitins, sem fulltrúa
eyfirzkra bænda!“
„Frétt“ þessi er, vægast sagt,
hinn mesti rangsnúningur. Að
sjálfsögðu munu állir Fram-
sóknarmenn hér um slóðir
æskja þess, að eyfirzkur bóndi
verði í kjöri á lista Framsóknar-
flokksins í Norðurlandskjör-
dæmi eystra, en hitt er alrangt,
að leitað hafi verið til þeirra
bænda, sem Alþýðumaðurinn
nefnir, en báðir myndu þeir
vissulega sóma sér vel sem
frambjóðendur og þingmenn,
enda í hvívetna góðir fulltrúar
eyfirzkra bænda. Þaðan af síð-
ur hefur komið til greina, að
þeir Arnþór Þorsteinsson eða
Jakob Frímannsson tækju sæti
Garðars Halldórssonar, sem
fulltrúar eyfirzkra bænda!
hann verður hæfur til að nota
þetta frelsi sitt á rökréttan og
ástútlegan hátt. Sjálfsmorðing-
inn mun í næstu jarðvist lenda
í svipuðum kringumstæðum og
þeim, sem kom honum til að
fremja sjálfsmorð í síðustu jarð-
vist sinni. Það er ekki refsing
heldur eðlileg afleiðing þeirra
orsaka, sem hann sjálfur er
valdur að. Verndararnir hafa
að vísu sefjað burt hinar
myrkvu hugsanir, en orsök
þeirra geta þeir ekki numið
burt.“
Martinus hefur sett fram
heimsmynd sína og skoðanir í
hinu mikla verki sínu „Bók
lífsins“. Kenningar hans eru
kynntar af áhugamannahópum
víða um Evrópu. En auk þess í
Indlandi, Japan og Bandaríkj-
unum. -— Hér á landi er þetta
fyrsta bókin, sem út kemur um
lífsskoðun Martinusar.
Eiríkur Sigurðsson.
gefnu tilefni
ir fulltrúar Framsóknarfélags
Eyjafjarðarsýslu, hafa fariðþess
á leit við mig, að ég verði í
kjöri að nýju við alþingiskosn-
ingarnar á næsta ári og ekki
neðar en í 3. sæti listans, þ. e.
„sæti Garðars Halldórssonar“.
Annað hefur ekki gerzt í fram-
boðsmálum af hálfu Eyfirðinga
og ekki við aðra talað sem vænt-
anlega frambjóðendur en mig.
Vænti ég, að ritstjóri Alþýðum.
geti unnt mér þessa trausts og
vona, að hann vandi síðar betur
til frétta af framboðsmálum
okkar Framsóknarmanna.
Svar mitt við beiðni Eyfirð-
inga skiptir ekki máli hér og
varðar að sinni aðeins sjálfan
mig og þá, sem við mig töluðu.
Hins vegar taldi ég rétt og
skylt að skýra frá þessu, þar
sem „frétt“ Alþýðumannsins er
úr lausu lofti gripin.
Akureyri, 25. sept. 1962.
Ingvar Gíslason,
alþingism.
Lét setja mannimi
sinn í „Steininn“
Reykjavík ......... 73388
Akureyri............ 8957
Hafnarfjörður ...... 7310
Kópavogur .......... 6681
Keflavík............ 4852
Vestmannaeyjar . .. 4702
Akranes ............ 3913
ísafjörður ......... 2694
Siglufjörður ....... 2630
Húsavík ........... 1584
Neskaupstaður .... 1482
Sauðárkrókur ....... 1249
Ólafsfjörður ........ 940
Seyðisfjörður ....... 742
Alls 121124
Hins vegar voru aðeins 58934
íbúar í kauptúnum og sveitum,
en alls á landinu 180058.
Svo sem kunnugt er, var
Garðar heitinn Halldórsson í 3.
sæti á lista Framsóknarflokks-
ins við síðustu kosningar og
hlaut kosningu, sem 4. þm. kjör-
dæmisins og einn af þremur
þingmönnum Framsóknarfl. Ég
undirritaður var í 4. sæti list-
ans og tók sæti Garðars á Al-
þingi, er hann lézt í marzmán.
1961. Garðar heitinn mátti óum-
deilanlega kallast „fulltrúi ey-
firzkra bænda“, og engum er
ljósara en mér, að sæti hans
sem slíks var og er vandskipað,
ekki sízt, ef lagður er þrengsti
skilningur í merkingu orðsins.
Þó vil ég, að það komi nú
fram, að réttir og til þess kjörn-
I bænum Litlahamri í Noregi
varð lögreglan nýskeð að hand-
taka mann, sem var að brjótast
inn til konu sinnar að næturlagi.
Þau höfðu búið saman í mörg
ár, en giftu sig loksins í fyrra.
En skömmu síðar var „ævintýr-
ið úti“. Konan vildi ekki lengur
við manninum líta og lokaði
hann úti. Honum hugkvæmdist
þá að klifra upp húsvegginn og
komast inn til konunnar um
einn gluggann. En þá hringdi
konan á lögreglustöðina, og lög-
reglumenn komu óðar og’ stungu
húsbóndanum í drykkjumanna-
geymsluna. Og daginn eftir varð
hann að greiða sekt fyrir heim-
sóknina til eiginkonunnar!