Dagur - 08.01.1964, Side 6

Enginn læknir - Engiiin prestuí
Fréttapistiíl úr Vopnafirði á
Þorláksdag 1963 og ýmsar hug-
leiðingar.
Hér hafa verið ljómandi veð-
ur undanfarið, snjólaust, góð
færð á vegum og bætir það af-
komu og velferð alla og dregur
úr öryggisleysi, sem Vopnfirð-
ingar eiga nú við að búa, þar
sem hér er enginn starfandi
læknir né þjónandi préstur.
Að vísu réttá hinir ágætu ná-
grannar, Þórshafnarlæknir og
Skeggjastaðaprestur okkur
hjálparhönd, eftir því, sem þeir
hafa tök á. En þeir hafa bara
næg verkefni heima fyrir og tak
mörk fyrir því, hverju þeir fá
áorkað, þó þeir séu að vísu af
reynslu ríkir og þekki inn á
fleira en stofuskjól og inniyl.
Hér var stundað verkfall
(Framh. af bls. 1)
Þegar þessi árangur af stefnu
ríkisstjórnarinnar, sem er á allt
annan veg en í upphafi var boð-
að, er virtur í ljósi staðreynd-
anna, vaknar fyrst sú spurning,
hvernig ríkisstjómin hafi kom-
ið því við að taka svo stóran
hluta af tekjum fólksins í land-
inu til ríkisins, sem fjárlögin
sanna að hún hefur gert og ætl-
ar að gera. Þar er því til að
svara, að hún hefur farið að því
marki eftir þeim leiðum, sem
hér skal greina:
Gengi íslenzku krónunnar hef
ur verið fellt tvisvar. Nýr sölu-
skattur hefur verið lagður á
flestar neyzluvörur almennings
og ýmsa þjónustu, soluskattur í
innflutningi verið meira en tvö-
faldaður. Innflutningsgjöld, sem
á voru lögð vegna atvinnuveg-
anna, en niður áttu að falla með
gengisbreytingu, gerði ríkis-
stjórnin að föstum tekjustofni
ríkissjóðs við afnám útflutnings
sjóðs. Benzínskattur var hækk-
aður verulega án þess að það
fé yrði látið ganga til vegagerð-
-arinriár,- sem hafði þó sannar-
lega þörf fýrir aukið fé til fram-
kvæmda. Útflutningsgjald af
sjávarafurðum var stórlega
hækkað, sérstakt gjald á lagt til
ríkisábyrgðasjóðs.
Þessa upptalningu um leiðir
ríkisstjórnarinnar til að afla
tekna munum við láta nægja,
að því viðbættu, að flestum eldri
tekjustofnum ríkissjóðs hefur
hún haldið mikíð til óbreyttum,
þar sem aukin dýrtíð hefur að
mestu leyti eytt þeim breyting-
um, sem gerðar voru á tekju-
skattinum til lækkunar 1960.
Þessar gífurlegu skattaálögur
eru eitt af meginstefnumálum
ríkisstjórnarinnar. Þær eru lið-
ur í framkvæmd þeirrar-stefnu
að hafa stjórn á peningamálum
nokkra daga, sem allir höfðu af
leiðindi ein.
En verði manni á að líta til
þjónustu þeirrar, sem Vopnfirð
ingar eiga við að búa frá hendi
hins opinbera, sést glöggt, að
þar ríkir algert tillitsleysi.
Við fréttum t. d. á skotspón-
um, að jólapóstur okkar sé hér
og þar — jafnvel fluttur frá Eg-
ilsstöðum til Akureyrar, eða
hver veit hvað, og þó er fært á
láði og legi og í lofti, bílfært til
Akureyrar, engin vandkvæði á
að koma pósti á milli héraðs og
Vopnafjarðar, fremur en var í
gamla daga ef nokkur vilji væri
fyrir hendi. „Þetta gerir verk-
fallið,“ mun sagt verða, en þetta
er bara ekki nýtt hérna. í fyrra
sáu gamalmennin og fjölskyld-
urnar ekki bætur sínar frá
þjóðarinnar, sem átti að vera
einn þátturinn í því að draga
úr þenslu í efnahagsmálum. Því
hugsar ríkisstjórnin sér áð
koma í framkvæmd með því að
taka af þjóðinni meira í álögum
en þörf er vegna ríkisútgjald-
anna og fá þannig verulegan
greiðsluafgang. Þetta hefur
henni tekizt síðustu árin í æ
ríkara mæli. Þessi stefna hefur
í framkvæmd leitt til þess, sem
nú skal að vikið.
Enda þótt ríkistekjurnar hafi
vaxið meira en ríkisútgjöldin,
svo sem vikið hefur verið að hér
að framan, hafa útgjöld ríkis-
sjóðs einnig vaxið gífurlega.
Það, sem þó skiptir mestu máli,
er, að rekstrarútgjöld ásamt fjár
greiðslu til að halda vöruverði
í landinu niðri hafa vaxið hvað
mest, en aðstoð við uppbygging-
una mun minna.
Álögustéfna ríkisstjórnarinn-
ar hefur, ásamt minni aðstoðar
ríkissjóðs við ýmsar ríkisstofn-
anir, sem átt hefur sér stað á
valdatíma núverandi stjórnar-
flokka, leitt til þéss, að (þéssar
stofnanir hafa orðið að haékka
þjónustugjöld sín um 80—100%,
svo sem Póstur og sími, Skipa-
útgerð ríkisins, Rafmagnsveitur
ríkisins, sjúkrahúsin o. fl. Þrátt
fyrir þessar hækkanir á þjón-
ustugjöldum hefur rekstur þess
ara stofnana gengið mun verr
en fyrr, svo sem hjá ríkisrafveit
unum, en rekstrarhalli þeirra
mun verða 30—35 millj. kr. á yf-
irstandandi ári. Auk þess hefur
hækkun þessara þjónustugjalda
verið veigamikill þáttur í vexti
dýrtíðarinnar, sem vísitala vöru
og þjónustu sýnir að verið hef-
ur um 63% frá 1959, þrátt fyrir
verulega aukin fjárframlög úr
ríkissjóði til að halda niðri vöru
verði. Q
Tryggingastofnuninni fyrr en á
nýja árinu, hvað þá núna.
Hér er látið nægja að hlusta
á það auglýst í útvarpi, að bæt-
ur séu greiddar víðsvegar um
héruð landsins og það fyrir
nokkru síðan. En hvað myndi
fólkið í bæjunum segja um
svona afgreiðslu? Svona nokk-
uð á ekki að þurfa að koma
fyrir. Fólkið austur hér greiðir
að fullu þær álögur, sem á eru
lagðar, svö sem aðrir þegnar
þessa lands, hvort það er póst-
þjónusta eða farkostur og þó oft
öllu meira, því það er dýrara
t. d. að ferðast með flugvélum
Tryggva Helgasonar og Björns
PálSsonar, en á almennum flug-
leiðum. Ríkið ætti að greiða mis
muninn. Allt fram á þennan
tíma hafa verið fordæmd rán og
gripdeildir, en það þótti sæma
að lögbjóða slíkt, og í skjóli
laga er nú farið ofan í vasa al-
mennings. Þar sem ménn með
félagsskap sínum og með mynd-
un sjóða hyggjast byggja yfir
starfsemi sína, til aukins örygg-
is fyrir heil byggðarlög, en
standa svo höllum fæti í fram-
kvæmdum sínum. En hafa verð-
ur það í huga að ólög þessi verði
niðui' kveðin hið allra fyrsta og
ættu þeir, sem að þeim stóðu,
að sjá sóma sinn í því að úr
þessu verði bætt og fénu skilað
til réttra aðila.
Eitt sinn hitti ég aldraða konu,
sem var órétti beitt, sem svo
átti úr að bæta. Hún sagði: „Ég
held að yfirleitt séu menn ekki
vondir, en að þá vanti að gera
sér rétta grein fyrir ýmsu og
læra af reynslunni, ef jþeir þá
hafa öðlazt þá reynslu og við-
sýni, sem nauðsynleg er hverj-
um manni til þess að geta lagt
dóm á hvað er rétt og hvað
rangt.“ Þannig hugsaði hún. Það
voru ekki stóryrði eða fullyrð-
ingar.
Út frá þessu kemur í huga
manns, hversu nauðsynlegt
hverju þjóðfélagi er, að eiga
góðan mann í hverju rúmi á
þjóðarskútunni, menn sem eru
■ starfi sí-nu vaxnh'. Til þess þarf
fyrst og frems.t þjóðhölla anenn.
Það er vissulega ekki vanda-
laust, að vera settur í það, að
starfa að málefnum, sem menn
hafa aldrei nálægt komið og
enga reynslu af haft. En sé vilji
fýrir hendi að vinna að slíku og
kynna sér íil hlýtar allt, sem
þarf til þess að vel megi fara,
þá. er vel farið.
En eins og nú horfir — þá er
siglingin vafasöm, þrepunum í
dýrtíðarstiganum fjölgar alltaf,
það vantar menn með reynslu
að baki, menn sem vita hvað
það er að fást við erfiðleikana,
menn sem eru starfinu vaxnir
— enda nóg til af þeim ef þjóð-
in vilí. S. G.
HERBERGI ÓSKAST
sem fyrst.
Eiríkur Kristjánsson,
Austurhlíð, sími 02.
Fjárlög 1958 Heildarfjárhæð og niðurgr. útflsj. 882V2 millj. kr.
— 1959 — — — — 1.146 — —
— 1960 1.501 — —
— 1961 _ _ _ _ 1.588 — —
— 1962 — — — — . 1.752 — —
— 1963 — _ — — 2.198 — —
Fjárlagafrumvarp 1984 við 2. umræðu 2.652 — —
- Fuglalífið afhugað í árslok
(Framhald af blaðsíðu 8)
leið frá sjónum. Þeir flugu hátt,
oftast nokkrir saman og voru
hljóðir. Þegar við yfirgáfum
þennan stað hrafria, svartbaka,
óteljandi rotta, elds og dauns,
hófst máltíðin. Ekki gat ég á
þeirri stund hugsað mér engla
guðs með nef þessara gráðugu
fugla.
Litlu neðar, á þýfðu og hall-
andi landi við ána, var hóþur
Sólskríkja eða srijótittlinga, sem
flaug upp syngjandi svo snögg-
lega, að tæpast festi auga á.
Fuglatalan var færð í letur á
stinnt bréfspjald, plús fleirí
veiðibjöllur, sem við mættum á
leiðinni í bæinn, plús einn og
éinn hrafn, sem einnig flaug í
mataráttina og voru sælir yfir
því að eiga siriri jólamat óétirin
að nokkru.
Nú var skygnst um í bænum,
einkum í eldri bæjarhlutum,
þar serri tré og runnar hafa náð
nokkurri stærð. Auðnutittling-
ar, vænn hópur, bættist á blað.
Þeir voru í óða önn, eins og
ævinlega, og sátu varla augna-
blik kyrrir á grein. Kannski var
hann þarna, auðnutíttlingurinn,
sem rændi kleinunni af þrestin-
um hérna á dögunum, og sann-
aði með því áræði sítt og flýti.
En þetta bar til er ég eítt sinn
í vetur, þegar snjór var nokkur
og frosthörkur, kastaði brauð-
molum fyrir þresti. Aúðnutiítl-
ingur flaug þar að og hjó í
kleinupart, sem þröstur var að
gæða sér á. Þrösturinn varði
feng sinn með miklum yfifburð-
um, en sá litli settist um stund
á gírðinguna og lét ekki á sér
bæra. En allt í einu renndi hann
sér eins og örskot niður að
kleinubitanum, tók hann í nefið
og flaug burt. Þrösturinn hrökk
frá, gapti af undrun, en lét
kyrrt liggja, .
Þrestir voru á nokkrum stöð-
um, en færri voru þeir en oft
áður. Einn stari var í þeirra
félagsskap, en engan sáum við
gráþröstinn, og eru þó nokkrir í
bænum. Silkitoppa varð heldur
ekki á vegi okkar, en þrjár
heiðruðu trjágarða á ytribrekk-
unni nokkrum dögum fyrr.
í LiStigarðinum og Gróðrar-
stöðinni voru engir fuglar sjáan
legir. Leituðum við þó vandlega,
einkum í Gróðrarstöðinni. Þar
gátum við þó, samkvæmt reynsl
unni, átt von á uglu eða smyrli,
jafnvel músarindli við lækinn.
Á andapollinum voru á annað
hundrað grænhöfðar, svanirnir
tveir, gæsasysturnar úr Ásbyrgi,
duggönd og grannvaxin og lit-
fögur grafönd, snör í snúning-
um með mjótt stél, sem minnir
á hávellu. Graföndin er nýr gest
ur á Andapollinum.
Eftir að hafa hjólum troðið
flestar götúr og fótum troðið
aðrar, þar sem fugla var von,
var haldið niður að sjó. Teista
var skammt undan landi og kaf-
aði í ákafa, hávella lengra frami,
hópur af tígulegum æðarfugli
syntu með fjörunrii, sendlingar,
sem „hleyptu sér í herðarnar“
hlupu í smágrýttri fjöru við
Strandgötuna, hettumáfur, sem
búinn var að týna hettunni
sinni, sat á ísjaka og nokkrar
aðrar máfategundir voru á víð
og dreif, sitjandi á sjó eða svíf-
andi í lofti.
Niðurstaða af fuglatalning-
unni í bænum vai'ð þessi: 246
svartbakar, 18 snjótittlingar, 45
hrafnar, 30 auðriutittlingar, 200
grænhöfðar, 1 grafönd, 2 ieistur,
167 æðarfuglar, 60 hettumáfar,
6 hávellur, 106 þrestir, 1 stari,
47 sendlingar, 5 gulendur, 12
SiÍfurmáfar og 200 bjartmáfar.
Auk þessa taldi Snorri á
Skipalóni 872 fugla og af þeim
var flest við Hörgárósa. Þar
nærri var toppskarfur, 6 lang-
víjur og 278 litlu-toppendur,
auk þeirra tegunda, sem bæjar-
menn fundu í sínu landi. Snorri
Pétursson á Skipalóni merkti á
annað þúsund fugla í sumar og
Jón Sigurjónsson á fjórða hundr
að fugla. Vegna fuglamerking-
anna er margt vitað um ferðir
fuglanna, sem annars væri óger-
Iegt að fá vitneskju um. Q
TIL SÖLU:
Austurrísk Atomic-skíði
með Marker-bindingum
og aluminium skíðastöí-
urh. Einnig austurrískir
skíðaskór, mjög váridaðir,
til sýnis og sölu í Éerða-
skrifstöíu ríkisins.
BARNAVAGN
TIL SÖLU.
Uppl. í sírna 2933.
TIL SÖLU:
Súgþurrkunarblásari
12—14 þús. kúbikfet.
Kristján Bjarnason,
Sigtúnum,
Öngulsstaðahreppi.
TVÆR JEPPAKERRUR
í smíðum til sölu.
Sínii 2812.
TIL SÖLU: :
' . Fataskápur (tvísettihj.
Uþpl. í Ránargötu 10,
sími 1622, eftir kl. 8 síðd.
FÓLKSBIFREIf)!
Hefi til sölu Opel-Kadet,
sama og nýjan, með tæki-
færisverði.
Ingimundur Árnason.
BÍLASALA HÖSKULDAR
Hef kaupendur að göð-
um Chevrolet vörubílum
árgerð 1946—1955.
BÍLASALA HÖSKULDAR
Túngötu 2, sími 1909
AUGLÝSIÐ í DEGI