Dagur - 25.04.1964, Blaðsíða 2

2
SáifræðihjóMisfa í dreifbýlinu
FRÆÐSLUMÁL hafa á ýmsan
hátt orðið olnbogabarn íslenzka
þjóðfélagsins s.l. 20 ár og eru
orsakir þess nú sem óðast að
koma í ljós. Dreifbýlið vei'ður
eins og eðlilegt er fyrst illa úti
sökum þess að þar er ekki að fá
menntun sem börn þess verða
að afla sér í samræmi við þau
störf, sem þau ætla að vinna að
námi loknu.
Forsvarsmenn dreifbýlisins
eiga um tvennt að velja í þess-
um málum. Beita sér fyrir gagn
gerðri endurskoðun færðslumál
anna undir vel hæfri forustu,
eða sjá fram á síaukinn flótta
ur dreifbýlinu og jafnvel algera
auðn ákveðinna landshluta.
í trausti þess að einhverjir
þingmenn dreifbýlisins velji
heldur fyrri kostinn skal hér
bent á eitt atriði sem tiltölulega
auðvelt er að kippa í lag.
Dreifbýlið nýtur engrar sál-
fræðiþjónustu og er hvað þetta
snertir ver á vegi statt en sum
ný ríki í Afríku, sem hlotið
hafa aðstoð á vegum Sameinuðu
þjóðanna í þessu efni.
Geti barn ekki fylgst með í
venjulegum skólabekk er eng-
inn maður í dreifbýlinu þess
umkominn að skera úr svo ör-
uggt megi telja hvað að er. For-
eldrar og kennarar geta svo
gizkað á eftir því sem andinn
blæs þeim í brjóst hvort lítil
námsgeta eða slæm hegðun sé
litlum hæfileikum barnsins að
kenna eða einhverjar allt aðrar
orsakir komi til sem hægt væri
úr að bæta ef rétt væri að far-
ið. Hætt er við að ekki náist
alltaf full samstaða milli for-
eldra og kennara í þessu efni
enda naumast við því að búast.
Eitt er þó víst, að einn aðili verð
ur oftast illa úti og það eru
börnin sem. aðstoðarinnar ættu
að njóta. Þess eru of mörgdæmi
að skólinn skilar ólæsum börn-
um út í raðir vinnandi manna
eftir 8 ára skólavist. „Eitthvað
er rotið í ríki Dana“ svo vitnað
sé í Hamlet.
VERKAMANN A-
SKÝLIÐ
VERK AMANN ASKÝLIÐ við
höfnina, sem í eina tíð bar vitni
um meiri skilning á þörfum
verkamanna en aigengt var, hef
ur undanfarin missiri verið bæn
um til minnkunar. Þar hefur
orðið eins konar drykkjumanna
krá — þ. e. þangað hafa safnast
ógæfusamir víndýrkendur og
sett svip sinn — og blett — á
staðinn.
Nýlega tók Jón B. Rögnvalds-
son við umsjón Verkamanna-
skýlisins og mun ætla sér að
hafa annan hátt á. Bæjarbúar
munu fylgjast vel með því,
hvernig honum gengur að hefja
þetta nauðsynlega skýli upp úr
niðurlægingunni og gera það
eins vistlegt og unnt er — og
samræma það kröfum vitibor-
inna og prúðra verkamanna við
Akureyrrahöfn. □
Afleiðingin getur eins vel orð-
ið sú, að barnið yfirgefi skólann
sinn fullt af vanmetakennd, sem
síðar breytist í neikvæða af-
stöðu og jafnvel hatur á þjóð-
félaginu, er sökum vanrækslu
hefur alið upp örðugan styrk-
þega í stað sæmilegs skattgreið
anda. Núverandi ástan'd er því
óforsvaranlega þótt mannúðar-
sjónarmiðinu sé sleppt og ein-
göngu litið á fjárhagslegu hlið-
ina.
Til þess að bæta nokkuð úr
þessu vandræðaástandi myndi
ég telja heppilegt að ríkið
semdi við Félag ísl. sálfræðinga
um þjónustu við dreifbýlið, sem
skipuleggja mætti á svipaðan
hátt og augnlæknaþjónustu.
Yrði landinu skift í svæði, sem
Höfðínginn
ÞAÐ VAR í júlí 1952 í norðan-
sveljanda. Þokuslæða á fjöllum
en sá til sólar við og við. Við
Steingrímur bóndi í Nesi í Aðal-
dal áttum veiði á neðra svæð-
inu fyrir Neslandi. Það var farið
að nálgast hádegi, og við höfð-
um ekki orðið varir. Ég var að
kasta í Kirkjuhólmakvíslinni og
var kominn norðurundir girð-
ingu. Steingrímur hafði verið á
Skriðuflúðinni en var nú kom-
inn norður í Oddahylinn og far-
inn að lengja köstin. Allt í einu
heyri ég eitthvert hljóð og lít til
Steingríms. Sé ég þá að stöngin
hans svignar mjög mikið og
hann er á harðahlaupum um
bakkann. Verður mér það fyrir
að spóla inn mína línu og hend-
ast upp í mó þar, sem ég sæi
betur til ferða Steingríms. Rétt
eftir að ég sá yfir ána, stökk
feikna ferlíki austurundir landí,
stakk sér niður og synti upp svo
hart, að ég heyrði þegar línan
skar vatnið. Skipti það engum
togum að lína Steingríms kom
slök, og hafði laxinn slitið girn-
ið. Sá ég að Steingrími var orð-
ið mikið um, því hann stökk og
hoppaði, sem óður væri, um
bakkann. Hljóp ég nú til hans
og sagði hann mér þá, að hann
héldi að þetta væri stærsti lax,
sem hann hefði séð, enda hefði
hann verið alveg djöfulóður.
Steingrímur titraði allur og
var sveittur mjög.
Röltum við nú vonsviknir
heim að Nesi og borðuðum.
Ræddum við veiðar um stund,
en að því búnu vildi Steingrím-
ur leggja sig, en sagði mér heim
ilt að farg að ánni ef ég vildi.
„Og“, bætti hann við, „kastaðu
í Oddahylinn það gæti verið að
hann tæki á sá stóri.“
Ég rölti nú austur að ánni og
settist á bakkann við Kirkju-
hólmakvíslina og fór að athuga
flugur mínar. Sá stóri hafði tek-
ið Sweep no. 1 hjá Steingrími.
Því ekki að prófa hana, skeð
gæti að fleiri vildu líta við
henni en sá stóri hans Stein-
gríms. Og svo ætla ég að' reyna
við hann líka. Ég byrja svo að
kasta í Kirkj uhólmskvíslina og
sálfræðingar semdu í samráði
við námsstjóra eða aðra fram-
ámenn í fræðslumálum dreifbýl
isins. Kostnaður allur yrði
greiddur af ríki og sveitarfélög-
um eins og annar skólakostnað-
ur.
Kennarafélög hafa æ ofan í
æ skorað á fræðslumálastjórn-
ina að koma þessum málum í
lag. Viðbrögð hennar sanna, að
hún hefur ekki áhuga á að leysa
vanda þeirra barna sem verst
eru á vegi stödd og minnst eiga
undir sér.
Siðmenntað þjóðfélag getur
hins vegar ekki látið viðgangast
um tíma og eilífð að sálfræði-
vísindin séu látið ónotuð í
fræðslumálum þjóðarinnar og
mannúðarsjónarmið krefjast
þess að ekki sé lengur gengið
fram hjá vanda minnstu bræðr-
anna.
Ólafur Gunnarsson.
færi mig smátt og smátt niður
fyrir girðingu, og þaöan niður
á Skriðuflúð. Kasta þar um
stund og reyni að ná sem bezt-
um köstum austur í rennuna,
en allt kemur fyrir ekki, ég
verð ekki var. Þetta er þýðing-
arlaust, hugsa ég með mér, ég
hefði átt að halla mér eins og
Steingrímur. En dragnast samt
niður að Oddahylnum, líklega
er bezt að reyna að kasta. í
fyrsta kastinu sýnist mér ólga
eftir flugunni. Ég reyni aftur og
nú er hann á. Þungt og ákveðið
tekur hann og kafar með ofsa-
hraða austur undir land og þar
stekkur hann. Ó, þvílíkt ferlíki,
drottinn minn! Ég fer allur að
titra. Nú er um að gera að vera
rólegur og taka ekki fast á
honum. Þó ég verði þá með
hann það sem eftir er af degin-
um. En nú stekkur hann ekki -
meir, heldur tekur nokkrar rok-
ur upp og ofan hylinn. Eftir dá-
litla stund lætur hann þó undan
síga niður í Sandvikið. Þar
þumbast hann góðan tíma fram
í straumnum. Ég tek dálítið þétt
á honum og hann kemur upp á
sandeyrina og leggst á hliðina.
Og nú sé ég fyrt hvílíkt feikna
ferlíki þetta er, þar sem hann
liggur flatur á fets djúpu vatni
og er þó hluti af bolnum
upp úr. Ég er ofurlítið uppi í
mó og heldur hefur titringurinn
vaxið, því nú virðist nálgast
leikslokin. Ég spóla inn á hjólið
og færi mig nær ánni. Þá reisir
hann sig og syndir rólega fram
í strenginn. Ég tek þéttings fast
á honum, hann er hálfgert á
hliðinni með hausinn upp úr.
Allt í einu setur hann á sig
hnykk og línan slitnar. Ég verð
fyrst agndofa, en síðan tryllist
ég. Stekk aftur og fram um
bakkann og öskra ógurlega. Ég
hef oft síðan lofað. skaparann
fyrir það, að enginn sá eða
heyrði til mín. Þegar skapið fór
aftur að róast, fór ég að reyna
línuna og reyndist hún þá svo
léleg, að ég sleit hana niður í
smá búta.
Kjartan Stefánsson.
SMÁTT OG STÓRT
(Framhald af blaðsíðu 8).
hin „gömlu og góðu rök,“ sem
ætíð áður af hendi atvinnuveit-
enda, að því miður geti atvinnu
vegirnir ekki greitt hærra kaup.
SÖGULEG
HLUTDRÆGNI
Þegar launastéttirnar höfðu
fengið nokkra leiðréttingu sinna
mála, fyrst opinberir starfs-
menn og síðan aðrir, tilkynntu
leiðtogar útgerðarmanna stjórn-
arvöldum landsins, að öll út-
gerð myndi leggjast niður, ef
ríkisvaldið sæi sér ekki fært að
bæta hag útvegsmanna.
Útvegsmenn færðu rök að
þörfinni fyrir aðstoð við útveg-
inn. Þau voru af stjórnarvöld-
unum talin nógu sterk til að af-
saka nýja 300 milljón kr. skatt-
lagningu á borgarana. Sagt er,
að ef ríkisstj. hefði ekki orð-
ið við kröfu þessari, hefði út-
vegur á íslandi lagst í dá, fisk-
urinn gengið ótruflaður að landi
og frá. En bændur hafa með
enn sterkari rökum bent á, að
þeir hafa þriðjungi minni tekj-
ur en Iög mæla fyrir, og eru
langtum tekjulægri en viðmið-
unarstéttirnar og jafnframt
tekjulægsta þjóðfélagsstéttin á
íslandi. Þeir hafa enga leiðrétt-
ingu sinna mála fengið.
OPINBERAR STOFNANIR
FLUTTAR
Stjórnskipuð nefnd hefur lagt
til við norsku ríkisstjórnina, að
20 tilteknar ríkisstofnanir verði
fluttar burt úr Osló og staðsett-
ar í ýmsum öðrum borgum. Um
1440 manns starfa í þessum
stofnunum og er talið, að flutn-
ingurinn muni snerta um 5000
manns alls.
Nefndin telur, að hentugt sé,
að stofnanir, sem starfa að
skyldum verkefnum séu allar
staðsettar í einum og. sama bæ
og þær, sem vinna að verkefn-
um sérstaks landshluta, séu
staðsettar þar, og yfirleitt sé
reynt eftir megni að dreifa þeim
ríkisstofnunum um landið, sem
ekki eru tengdar beint athöfn-
um þings og stjórnar. □
HANZKAR
Mikið úrval.
NÝKOMID.
Margir litir.
Margar gerðir.
r-
Verzl. Asbyrgi
HERBERGI
helzt á eyrinni, óskast til
leigu strax. Uppl. gefur
Grétar Benediktsson,
B.S.A.-verkstæði.
AÐALFUNDUR
Fjáreigendafél. Akureyrar
verður lialdinn mánudag-
inn 27. þ. m. kl. 8.30 e. h.
að Hótel KEA.
Venjuleg aðall'undarstörf.
Önnur mál.
Stjórnin.
TVÍBURAVAGN
með einu skýli til sölu.
Upplv í síma 2791.
TIL SÖLU:
Skýliskerra og bamarúm,,
mjög ódýrt.
Uppl. í síma 2663.
TIL SÖLU:
Sófasett og stofuskápur.
Tækfærisverð.
Uppl. í síma 1879.
Ódýrt! - Ódýrt!
AKUREYRINGAR, NÆRSVEITAMENN!
Höfum fengið binar margeftirspurðu
ERGO KARLMANNASKYRTUR
stærðir 37—45. Verð aðeins kr. 150.00.
ERGÖ ÐRENGJASKYRTUR
stærðir 26—35. Verð frá kr. 115.00.
GÓDIR LITIR. - GOTT SNIÐ.
HERRADEILD