Dagur - 08.08.1968, Blaðsíða 5

4
I
jp
Skrifstofur, Hafnarstræti 90, Akureyri
Símar 1-1166 og 1-1167
Ritstjóri og ábyrgðarmaður:
ERLINGUR DAVÍÐSSON
Auglýsingar og afgreiðsla:
JÓN SAMÚELSSON
Prentverk Odds Bjömssonar h.f.
HUGUR MINN HJÁ
FÓLKINU
í LOK ávarps síns mælti forseti ís-
lancls svo:
„Markmið vor allra í þessum efn-
um er hið sama, þótt deilt sé um
króka og keldur á leiðinni að mark-
inu. Ég legg sérstaka álierzlu á þetta
og minni ekki hvað sízt hina ungu
gagnrýnu kynslóð á að vanmeta ekki
það sem hér hefur áunnizt, því að
áður en varir verður það hún sem
tekur við og ber ábyrgð á hvemig
framhaldið verður. En nú, þegar
harðnar í ári um sinn, eins og það
hefur oft gert áður, hlýtur það að
vera keppikefli vort umfram allt, að
glata ekki því sem vér höfum fengið,
heldur standa af oss erfiðleikana með
útsjón og fyrirhyggju og nota at-
vinnuvegi vora til lands og sjávar.
Við þessu verður að snúast af djörf-
ung, samhug og þjóðhollustu. Land
vort er hart og misgjöfult, en þjóðin
er dugmikil og vakandi og hendurn-
ar vinnufúsar. Því ber að trúa og
treysta, að sú verði gifta vor, að hér
verði áframhaldandi þróun til vel-
megunar og vellíðanar undir sam-
hentri stjórn þeirra forustumanna,
sem þjóðin hefur til þeirra verka
kvatt. Ef þessu frumskilyrði tekst að
fullnægja, þá á ísland og sú íslenzka
menning, sem ég nefni markmið
vort að efla, bjarta framtíð fyrir
höndum.
Þegar ég mæli þessi orð, veit ég þó
vel, að margt er nú uggvænlegt í ver-
öldinni, styrjaldir geisa og ókyrrð
gerir víða vart við sig. Vér íslending-
ar eigum eins og aðrir mikið undir
því hver rás heimsviðburða verður.
Þótt vér fáum litlu ráðið um slikt,
ber oss þó að horfa veðurglöggum
augum til allra átta sjálfra vor vegna,
og það má vera oss mikið gleðiefni,
að sæmilegt jafnvægi er nú í þeim
lieimshluta sem vér byggjum, og
batnandi sambúð milli þeirra
tveggja heimsvelda, sem ber við loft
oss til beggja handa. Stefna vor hlýt-
ur að vera sú að eiga gott og vinsam-
legt samstarf við allar þjóðir. Undir
því eigum vér mikið, en um menn-
ingarleg samskipti standa oss næst
hinar norrænu þjóðir, sem oss eru
skyldastar að uppruna, menningu og
viðhorfum. Tengsl vor við þær mega
ekki rofna, heldur ber að efla þau
eftir mætti.
Orð mín hér verða ekki öllu fleiri.
Ég tek við embætti forseta íslands
með auðmýkt og fullvitandi um þá
ábyrgð, sem því fylgir, en um leið
einráðinn í að standa við hana eftir
því sem mér endist vit og auðna til.
Ég vil, að því leyti sem í mínu valdi
stendur, leggja mig fram um að láta
(Framhald á blaðsíðu 7).
JÓNAS JÓNSSON FRÁHRIFLU
KVEÐJUORÐ
Mikið Iiey er nú selt
JÓNAS JÓNSSON frá Hriflu
lézt 19. júlí sl., 83 ára. Hann
hélt andlegum þrótti til liinztu
stundar en hafði fáeina síðustu
dagana legið rúmfestur.
Útför hans fór fram 26. júlí
og hvílir hann í Fossvogskirkju
garði.
Jónas Jónsson fæddist af
fátæku bændafólki í Hriflu í
Ljósavatnshreppi 1. maí 1885 og
ólst þar upp. Um tvítugt liafði
hann lokið námi við Gagnfræða
skólann á Akureyri, nam síðar
í Askov, Kaupmannahöfn, Ber-
lín, Oxford, London og París,
og lærði þjóðtungurnar um leið
og hann hergði af menntabrunn
um skólanna og kyimti sér
menningar- og framfaramál í
hverju landi opnum huga. Þessi
menntaferill var óvenjulegur og
stefndi hvorki að ákveðnu prófi,
embætti eða nafnbótum. Heim
kominn varð þessi Þingeyingur
fljótt áhrifamikill. Fyrst að
námsför lokinni, 1909, gerðist
hann kennari við Kennaraskól-
ann, árið 1918 varð hann skóla-
stjóri nýstofnaðs Samvinnu-
skóla og hélt því starfi til 1955.
Arið 1922 varð Jónas landskjör-
inn þingmaður en síðan þmg-
maður Suður-Þingeyinga til
1949. Dóms- og menntamálaráð
herra var hann 1927—1932, for-
maður Framsóknarflokksins
1934—1944, formaður Mennta-
málaráðs o. s. frv. Ritstjóri Skin
faxa var hann 1911—1917, rit-
stjóri Tímarits samvinnumanna
1917—1926 og ritstjóri Samvinn
unnar frá 1926—1946 að undan-
skildum ráðherraárunum. Jafn-
framt þessu skrifaði hann
kennslubækur fyrir böm og
unglinga og mörg bindi stærri
ritverka. Þá eru ótaldar ritgerð
ir í blöðum og túnaritum.
Kona Jónasar var Guðrún
Stefánsdóttir frá Granastöðum í
Köldukinn og andaðist hún
1963. Dætur þeirra eru Auður
og Gerður.
Jónas Jónsson stofnaði Tim-
ann og ritaði megbihluta blaðs-
ins í sjálfboðavinnu um fjölcla
ára. Hann var hvatamaður að
stofnun Dags á Akureyri og átti
við hann snurðulaus samskipti
til dauðadags. Hann var liinn
mikli áhrifamaður, sem stóð að
baki þeirra, sem stofnuðu bæði
Framsóknarflokkinn og Alþýðu
sambandið og er með réttu tal-
inn höfundur þeirrar flokka-
skipunar á íslandi, sem við nú
búum við. Jónas Jónsson stofn-
aði Samvinnuskólann, var for-
göngumaður um stofnun héraðs
skólanna og húsmæðraskóla í
byggðum landsins, endurbætur
á Háskólanum og öllu fræðslu-
kerfinu. Þjóðleikhús, sundhallir,
þjóðleg söfn, m. a. listasöfn,
vom meðal áhugamála Jónasar
eltki síður en atvinnumál, sam-
göngumál og dómsmál. En það
var meira en að þessi mál og
óteljandi önnur væru aðeins
áhuga- og hugsjónamál Jónasar
Jónssonar frá Hriflu, því hann
var ekki síður framkvæmda-
maður en hugsjónamaður. Á
skömmiun raunverulegum valda
tíma Jónasar, er hann sat á ráð-
herrastóli, voru stórvirki unnin
í alhliða uppbyggingu á íslandi
þrátt fyrir létta sjóði. Á þeim
árum bjó þjóðin við kröpp
kjör og gat ekki státað af gjald-
eyrisvarasjóðum. En hún átti
marga syni og dætur, sem fagn-
að höfðu merkum áfanga í sjálf-
stæðisbaráttunni og vom fúsir
til sjálfboðastarfa fyrir land sitt
og þjóð. Vegna yfirburða hæfi-
Ieika varð Jónas Jónsson sjálf-
kjörinn foringi þessa fólks og
þess megnugur að vekja hug-
sjónaeld meðal þjóðarinnar í
krafti fárra ára ráðherraembætt
is, margra ára þingskörungsfer-
ils, sérstæðra persónutöfra, hug
rekkis og síðast en ekki sízt
pennans, er í raun og veru skóp
honum hið andlega vald um ára
tugi. Með fjölda greina sinna
og ritgerða jók hann þor fólks-
ins til átaka fyrir fegurra mann
lífi, meiri menntun, bættum lífs
kjörum. Jónasi var svo farið,
eins og vitur maður orðaði það
nýlega, að hann mætti hverri
árás og erfiðleikum með sókn,
að hætti þeirra, sem hugrakk-
astir hafa verið fyrr og síðar.
I ræðu og riti var hann ósigr-
andi, gáfum hans og hugsjón-
um virtust minni takmörk sett
en flestra manna. — Að sjálf-
sögðu tók hann þátt í flokka-
deilum og er óþarft að rekja
þær, en utan við þær og ofar
þeim stóð hugur hans þó jafnan,
svo sannur fslendingur var
hann, svo mikil yfirsýn hans, er
í senn var þjóðleg og alþjóðleg.
Jónas Jónsson var dáður og
hataður meira en aðrir samtíma
menn. Þjóðin skiptist um hann
um langt skeið, meira en nokk-
urn annan. Hann varð fyrir of-
sókmun andstæðinganna, harð-
ari og óvægnari en dæmi eru til
á síðari tímum. Skammargrein-
ar um Jónas myndu fylla heilar
bókahyllur. Sjálfur var hann
svo vopnfimur á þeim vettvangi,
að mælt hefur verið, að hann
gæti gert gjörningaveður með
peima sínum. Margar greinar
hans eru hreinar bókmennta-
perlur. Hann var mikill ræðu-
maður og kom mönnum jafnan
á óvart í ræðum sínum því andi
hans var óendanlega frjór.
Hann gat fyllt hvaða samkomu-
hús sem var með einni ræðu og
þurfti enga „skemmtikrafta“
með sér á slíka fundi, eins og
síðar varð og flokksleiðtogum
þykir nú naúðsyn.
Með ritgerðum sínum, ræð-
um, bréfaskriftum og persónu-
legum viðtölum við þúsundir
manna í landinu úr öllum flokk
um og stéttum, gjörþekkti hann
þjóðina og hún liann. Hvarvetna
kveikti hann þann eld nýrra
hugsjóna meðal yngri og eldri,
karla og kvenna, er síðan hefur
brunnið mönnum í brjósti, með
vitað eða ekki, og hvers virði er
ekki slíkur eldur þjóð, sem enn
á ónumið land sitt og ónýttar
orkulindir? Já, hversu dýrmæt
ur þjóð svo fámennri og snauðri,
þrátt fyrir allt, sem unnizt hef-
ur, að sjálfstæði og tilvera henn
ar byggist á andlegri reisn og
manndómi hvers einstaklings?
Hvers manns vanda vildi Jónas
leysa og sagt var, að hann
gleymdi aldrei „litlurn erindum“
í dagsins önn. Starfsorka hans
var með fádæmum og vann
hann margra manna verk og
virtist þó hafa tíma til alls.
Tóbak og vín notaði liann aldrei,
sagði einhverju sinni á efri ár-
um, að margir hefðu drukkið
meira á einu kvöldi af sterkum
drykkjum, en hann hefði drukk
ið á ævinni allri. Hann taldi
starfið og starfsorkuna náðar-
gjöf, sem enginn maður mætti
viljandi eyðileggja eða lama.
Enginn fésýslumaður var Jónas
fyrir sjálfan sig og skaraði
aldrei eldi að sinni köku á þeim
vettvangi. Minnist ég þess ekki
að nokkur andstæðinga hans
bæri honum slíkt á brýn, og var
honum þó flest til foráttu fimd-
ið.
Æskulýðsleiðtoginn Jónas
Jónsson, stjómamálaforinginn
Jónas Jónsson, sveitamaðurinn
og alheimsborgarmn Jónas Jóns
son, sem alltaf kenndi sig við
litla bæinn í Ljósavatnshreppi,
maðurinn, sem á blómaskeiði
ævi sinnar var svo stórbrotinn,
djarfur og liugumstór vöku-
maður þjóðar sinnar, að engiim
samtíðarmaður hans verður
nefndur samtímis, er nú horf-
inn sjónum, en verk hans lifa
og þau ber að þakka.
Ég kynntist Jónasi persónu-
lega á síðari árum. Hrmgdi
hann oft á skrifstofu Dags og
skrifaði öðru livcrju greinar í
blaðið, sem ekki þarf að fræða
lesendur þess um. En liann skrif
aði mér líka oft stutt sendibréf.
Bréf hans og símtöl voru mér
liinn bezti skóli. Hann fann að
sumu, er ég liafði skrifað, á föð-
urlegan hátt, hrósaði öðru og
leiðbeindi um eitt og annað,
stundum í líkingum og síðast
en ekki sízt gaf Iiann mér leyfi
til að breyta og lagfæra eftir
eigin geðþótta, gremum þeim,
sem hann sendi blaðinu til birt-
ingar. Er það sá trúnaður, sem
mér hefur þótt mest um vert í
blaðamannsstarfi mínu.
Fjöldi manns liefur ritað um
Jónas látinn, fyrir skönunu kom
út ævisaga hans í stórum drátt-
um, langt mál um liann yrði
meiri og minni endurtekningar.
Meira er um það vert, að ís-
lendingasagan geymir nafn
hans, sem þess manns, er með
nokkrum hætti skóp hana á
fyrri hluta tuttugustu aldar.
E. D.
f DAG, þann 26. júlí, er Jónas
Jónsson frá Hriflu til grafar bor
inn, en hann lézt þann 19. júli.
Þegar fregnin um andlát Jón-
asar barst í útvarpinu fór mér
svo, að mér famist dimma í lofti
um stund og mig setti hljóðan.
Skyldi ekki fleirum hafa farið
líkt sem mér? Ekki efa ég það.
Mér fannst jafnframt og finnst
svo enn að íslenzka þjóðin sé
allmiklu fátækari, er hann er
horfinn af sjónarsviðinu. Auð-
vitað hlaut að því að koma, allir
eiga eitt sinn þá skuld að gjalda
að kveðja þetta líf, en það var
þó mikil gæfa, að fá að njóta
starfa Jónasar svo lengi sem
raun bar vitni, þar er margt að
þakka.
Það mun naumast verða cun
cleilt, jafnvel í okkar deilusama
landi, að Jónas Jónsson frá
Hriflu var stórbrotnasti og hug
sjónaríkasti frammámaður þjóð
arinnar á þessari öld. Um hann
stóðu deilur og hami átti sína
andstæðinga, svo er um alla
mikla þjóðskörunga, en sagan
mun alla tíð skipa honum í hóp
hinna mætustu og mikilhæfustu
sona sinna. Það er mikil gæfa.
Ég mun í þessum fáu línum
ekki leitast við að ræða starfs-
sögu Jónasar, það væri furðuleg
framlileypni, enda munu aðrir
er með honum unnu í þjóðmál-
um gera á því efni skil þó það
verði naumast gert í blaðagrein.
„Heldur heilli bók.“
Erindi mitt með þessum lín-
um er aðeins að kveðja látinn
ógleymanlegan vin.
Ég átti því láni að fagna að
lenda í liópi nýsveina sem hófu
nám í Gagnfræðaskóla Akur-
eyrar haustið 1903 og eiga með
þeim samleið til gagnfræðaprófs
vorið 1905. í þessum hópi var
Jónas Jónsson frá Hriflu.
Það kom fljótt í ljós að strák-
arnir drógumst að Jónasi og
hann gerðist forystiunaður nem
enda bekkjarins. Hann var ekki
kosinn til þessa hlutverks, það
kom aðeins ag sjálfu sér þegj-
andi og hljóðalaust.
Hann átti þó til að deila við
félaga sína xun menn og málefni
og hlífðist þá ekki við. En þegar
deilan var úti féll allt í ljúfa löð.
Þannig gekk þetta allt til þess
að loknu prófi 1905 að leiðir
skyldu og hver liélt til síns
heima. En vinatengslin slitnúðu
aldrci nema síður væri. Við vor
um 12, sem þetta vor tókum
gagnfræðapróf. Af þeim standa
nú uppi 4 og má það telja sæmi
lega vel staðið á lífsins hála
svelli. Allir eriun við nú á ní-
ræðis aldri.
I bekknum voru margir ágæt
ir námsmenn og áttu eftir að
Brjóstmynd af Jónasi Jónssyni
á Laugarvatni. (Ljósm.: E. D.)
koma víða við í baráttuhiálum
síns thna. Hér mætti nefna nöfn,
en skal þó sleppt. En líkt og
Jónas gnæfði uppúr hóþnum á
skólabekknum, svo fór einnig
um hann er lífið kvaddi hann til
starfa. Hann barðist ötullega í
straumiun sinnar samtíðar í
þarfir góðra málefna og merkin
blasa við sjóniun í öllum lands-
hlutum.
Ég skal ekki Iengja þetta
meira þó freistandi sé, en að-
cins senda að leiði hang mína
innilegustu hjartans kveðju.
Hann tók mér jafnan sem vini
og bróður er fundum bar saman
og það var oft, og ætíð jafn
ánægjulegt.
Jafnframt sendi ég dætrum
hans og skylduliði innilega sam
úðarkveðju, en óska þeim jafn-
framt til hamingju með að geta
syrgt elskulegan föður og afa.
Fylgi ykkur öllum guð og
gæfan. »
Tjöm 26. júli 1968.
Þórarinn ÍJldjám.
Frostastöðum 30. júlí. Eins og
kunnugt er átti hinn ' ástsæli
söngvari, Stefán íslandi, sextugs
afmæli nú fyrir nokkrú. f til-
efni af því, ákvað karlakórinn
Heimir að bjóða Stefáni ög konu
lians til Skagafjarðar,- halda
þeim þar samsæti og gefa þann
ig himnn fjölmörgu vinum og
aðdáendum Stefáns í heima-
byggð hans kost á að eyða með
honum einni kvöldstund.
Samsætið var svo haldið að
félagsheimilinu Miðgarði við
Varmahlíð að kvöldi sl. sunnu-
dags, við mikið fjölmenni. Fögn
uðu vinir Stefáns þeim hjónum
innilega og þótti það eitt á
skorta, að dvölin með honum
gat ekki orðið lengri. En bót er
í máli, að mjórri er nú vík milli
vina en löngum áður þar sem
Stefán er nú kominn heim og
vonandi alkominn og samfundir
því auðveldari eftirleiðis en
fyrr.
Formaður Heimis, Haukur
Hafstað, bóndi í Vík, setti hófið
og stjórnaði því. Um leið og
hann bauð heiðursgestina vel-
Dalvík 6. ágúst. Fyrstihúsið hér
á Dalvík er alveg hætt að taka
á móti fiski. Stafar það af
þrengslum. Síðast landaði Björg
vin í gær um 55 tonnum og
taldi frystihússtjórinn mjög
erfitt að finna þeim fiski rúm
til geymslu. Stöðvunin verður
þar til við losnum við fisk úr
húsinu, hvenær sem það verður.
Afskipanir hafa verið með fá-
dæmum tregar en afli sæmileg-
ur. Björgúlfur er nú í slipp á
Akureyri og Björgvin verður
(Framhald af blaðsíðu 8).
ast svo. Bessastaðabú og staður
hin er á valdasviði forsætisráðu
neytisins og á ábyrgð þess.
RÓBOTAR
Ekki er langt síðan menn sáu
furðulega sjón í Moskvu. Um
götur gekk hópur vélmenna.
Þeir ræddust við, heilsuðu veg-
farendum og lofúðu skipulagið
hástöfum. Ráku þeir öðru
hverju upp skellihlátra og sögðu
brandara. Róbotar eða véhnenni
eru nú talin geta unnið ýmis
störf, einkum við vélrænan iðn-
að, en einnig geta þeir unnið
við húsgæzlu, svarað í síma, séð
um upphitun, minnt húsbændur
sína á sitthvað, sem ógert er en
muna þarf o. s. frv.
LÆKNAR OG VIÐGERÐA-
MENN A MIÐIN
Loks virðast læknamál síldveiði
flotans leyst. En síldveiðisjó-
menn, sem nú eru á mjög fjar-
lægum miðum, hafa þó notið
læknisaðstoðar m. a. Rússa, er
veiða á svipuðum slóðum og
láta lækna fylgja sínum síld-
veiðiflota og góða aðstöðu til
starfa. Það eru þeir Hannes
Finnbogason og síðar Snorri
Hallgrímsson, sem fara á mið-
in og verða um borð í Ægi. En
læknar þessir eru báðir kunnir
skurðlæknar Landsspítalans.
Ennfremur verða tveir tækni-
fræðingar þar um borð til að
komna afhenti hann Stefáni 50
þús. kr. í peningum. en frúnni
fagran blómvönd og voru það
gjafir frá vinum þeirra og vel-
unnurum, en samkvæmisgestir
hylltu þau hjón með langvar-
andi lófataki. Aðalræðuna fyrir
minni Stefáns flutti æskufélagi
hans og fomvinur, Halldór Bene
diktsson, bóndi á Fjalli. Síðan
tók við samfelld dagskrá, sem
að mestu stóð saman af ljóða-
lestri og var flutt af þeim Birni
Daníelssyni, skólastjóra á Sauð
árkróki, sr. Gunnari Gíslasyni í
Glaumbæ og Halldóri á Fjalli.
Að henni lokinni tóku til máls:
Gísli Magnússon, bóndi í Eyhild
arholti, dr. Jakob Benediktsson
frá Fjalli og Eyþór Stefánsson,
tónskáld á Saúðárkróki. Karla-
kórinn Heimir söng nokkur lög
imdir stjóm Jóns Björnssonar,
bónda á Hafsteinsstöðum, sem
einnig stjórnaði almennum söng
undir borðum.
Stefán íslandi flutti þakkir
fyrir hönd þeirra hjóna. Gat
hann þess m. a., að á sl. vetri
hefðu nokkrir skagfirzkir vinir
einnig tekinn upp, tíminn not-
aður til þess vegna stöðvunar-
innar.
Heyskapartíð er ágæt og heyj
ast öll ósköp þessa dagana.
Meira en þúsund hestar heys
verða seldir í N.-Þing. og er
verið að lesta fimm flutninga-
bíla í dag. Hey þetta fer allt í
Þistilfjörð, austan Sandár. Sum-
ir bændur eru búnir að alhirða
tún sín og mjög margir langt
komnir. Útlitið er sæmilega gott
um háarsprettu. J. H.
annast viðgerðir ýmsra tækja
veiðiskipanna.
SEXTÍU SKIP
Yfir 60 skip eru nú við síldveið-
ar súður af Svalbarða. Veiði-
skipin fara sjaldan til lands
vcgna flutningaskipanna, sem
sækja aflann til þeirra á miðin.
Aukin þjónusta á hinum fjar-
lægu miðum er gleðileg, bæði í
heilbrigðismálum og viðgerða-
málum. Nú standa yfir viðræð-
ur milli íslendinga, Rússa og
Norðmanna lun aukin samskipti
í viðgerðaþjónustu um borð í
veiðiskipum, er veiðar stunda á
sömu slóðum. Síldveiði er treg.
AUKIN UMFERÐAR-
MENNING
Á nokkurra daga ferð inn ýmsa
fjölfarna þjóðvegi landsins nú
fyrir skömmu, var aukin um-
ferðarmenning auðsæ. í þessari
ferð varð sá, er þessar línur rit-
ar, aðeins var við einn miður
kurteisann ökumann, sem namn
ast var þó efni til umkvörtun-
ar. Við vegina var ekki rusl til
lýta í stórum stíl eins og stund-
um áður og er það eimiig mikil
framför . Ástæða er til að gleðj-
ast yfir aukinni umferðarmenn-
ingu, jafnframt þvi að halda
uppi áróðri fyrir því að halda
áfram á sömu braut Þess ber
þó að geta, að „Vinstri villu“ í
umferðinni er ekki lokið og
skapast oft hætta af því.
sínir komið að máli við sig og
mælst til þess að mega láta mála
af honum mynd, er honum yrði
svo færð að gjöf. Stefán kvaðst
hafa svarað því til, að hann ætti
þegar óþarflega mörg málverk
af sjálfum sér og því til stað-
festingar hefði hann meðferðis
eitt þeirra, gert af Ásgeiri Bjarn
þórssyni, listmálara, sem hann
vildi gefa félagsheimilinu Mið-
garði. Rausn þá og vináttu, sem
að baki peningagjöfinni byggi,
mæti hann mikils en vildi á
hinn bóginn afhenda hana gef-
endum á ný með þeim tilmæl-
um, að hún mætti verða vísir að
sjóði, er bæri nafn íslandi-ætt-
arinnar og varið yrði til stuðn-
ings einhverrar listgreinar.
Skyldi, af sér og vinum sínum,
kveðið nánar á um tilgang sjóðs
ins, er um hægðist veizluhöldin.
Klukkan 1 eftir miðnætti lauk
þessu glaða og góða hófi. Veizlu
gestir höfðu bætt nýrri perlu í
sjóð dýrmætra minninga, svo að
farið sé a. m. k. nærri orðum
veizlustjórans. M. H. G.
héldu Stefáni ísiandi mikið samsæti
- SMÁTT OG STÓRT
Hallpmyr Irauslason
KVEÐJUORÐ
HALLGRÍMUR TRAUSTA-
SON, fyrrum deildarstjóri hjá
Kaupfélagi Eyfirðinga, andaðist
27. júlí sl. og var jarðsunginn
1. ágúst. Hann fæddist á
Fremstafelli í Köldukinn 11.
maí 1891. Foreldrar hans voru
hjónin Geirfinnúr Trausti Frið-
finnsson og Kristjana Hallgríms
dóttiiy Ársgamall fíutti Hallgrím
ur með foreldrum sínum að
Hálsi í Fnjóskadal og þriggja
ára að Garði í sömu sveit, þar
sem þau dvöldu næstu 12 ár.
En þá brugðu foreldrar Hall-
gríms á það ráð að flytja til
Hóla, þar sem Geirfinnur
Trausti gerðist ráðsmaður skóla
búsins og þar áttu þau heima
næstu 12 árin.
Hallgrímur stundaði nám við
Gagnfræðaskólann á Akureyri,
var farkennari um skeið, kvænt
ist eftirlifandi konu sinni,. Krist-
ínu Jónsdóttur frá Hóli í Svarf-
aðardal (fram) árið 1915. Þau
eignuðust þrjú börn: Jónas,
Trausta og Ingibjörgu. Hall-
grímur og Kristín bjúggu um
skeið á Kálfsstöðum í Hjaltadal
en fluttust til Akureyrar 1925.
Vann Hallgrímur fyrst hjá Raf-
veitu Akureyrar en lengst hjá
Kaupfélagi Eyfirðinga, og veitti
Komvörudeildinni forstöðu um
fjölda ára, en síðustu starfsárin
Sfefáo fyipmsson !
KVEÐJUORÐ
firði. Þá var hann kvaddur til
mikils starfs hjá útibúi Kaupfé-
lags Eyfirðinga á Dalvík og
vann því til dauðadags, fyrst
sem afgreiðslu- og skrifstofu-
maður, síðan um fjölda ára sem
skrifstofustjóri. Hann var af-
burða áhugamikill og duglegu?
starfsmaður, sem jafnframt naut
óskoraðs trausts og vinsælda.
Hann var einskonar burðaráj
útibúsins vegna hæfileika sinna,
dugnaðar og trúmennsku.
Um árabil var hann fréttarit-
ari Dags á Dalvik og vil ég nota
tækifærið og þakka það sjálf-
boðastarf. En þau voru mörg
sjálfboðastöríin, sem Stefán tók
að sér á sviði félgasmálanna.
Má þar nefna, að hann var mjög
ötull ungmennafélagi og einn af
þeim sem mest unnu að bygg-
ingu Sundskálans og að skóg-
ræktarmálum, leikmálum og
formaður lestrarfélags í 30 ár.
Þótti hverju máli vel borgið í
höndum hans.
Félagsmálastörfin voru ao
sjálfsögðu unnin utan venjulegs
starfstíma. En Stefán miðaði
ekki dagsverk sín við vinnu-
stundafjölda, heldur við það,
sem gera þurfti. Sagt var, að í
engu hefði orðið vanrækslu vart
hjá Stefáni Hallgrímssyni nema
í því að telja aukavinnustundir
sínar. Og ekki kunni hann þá
hst að láta aðra vinna þau auka
störf, sem hann tók að sér. Má
telja það kost eða löst eftir því
sem hver lítur á slík mál. í sínu
aðalstarfi hugsaði hann jöfnum
hönduni um hag einstakling-
anna og fyrirtækisins, af því
hann skildi samvinnustarfið
flestum betur.
Árið 1926 giftist hann Rann-
veigu Stefánsdóttur, sem lifir
mann sinn. Kjörsonur þeirra er
Gunnar Stefánsson útvarpsþul-
ur og þau ólu einnig upp stúlku,
(Framhald á blaðsíðu 7).
STEFÁN HALLGRlMSSON
skrifstofustjóri KEA á Dalvík
andaðist 19. júlí sl. Hann fædd-
ist á Hrappsstöðum í Svarfaðar-
dal 19. október 1897. Foreldrar
hans voru hjónin Hallgrímur
Sigurðsson bóndi á Upsum
Ólafssonar og Þorláksína Sigurð
ardóttir bónda á Ölduhrygg
Jónssonar. Þau Hallgrímur og
Þorláksína voru fyrst í Yztabæ
í Hrísey, þá fá ár í Árgerði en
keyptu síðar Hrappsstaði og
bjuggu þar um 30 ára skeið.
Hann dó 1936 en hún árið 1957.
Stefán ólst upp á heimili for-
eldra sinna, ásamt bræðrum sín
um þremur, sem upp komust,
en af þeim er nú aðeins einn á
lífi, Snorri Hallgrímsson pró-
fessor. Hinir voru Gunnar tann-
læknir og Gunnlaugur kennari.
Þótti Hrappsstaðaheimilið á
margan hátt til fyrirmyndar.
Stefán lauk námi í Gagnfræða
skólanum á Akureyri 1919 og
næsta ár var hann sýsluskrifari
á Borðeyri hjá Halldóri Kr.
Júlíussyni og síðar eitt sumar
hjá Þorsteini Eyfirðingi á ísa-
vann hann á aðalskrifstofum
KEA.
Ég kynntist Hallgrími nokkuð
er hann stjórnaði Kornvöru-
deildinni en meira þó, er hann
nokkrar vikur var afgreiðslu-
maður Dags. Þakka ég þau
kynni. Hann var hamhleypa til
starfa og hugsaði meira um hag
þess er hann vann hjá, en sinn
eigin. Glaður var hann jafnan,
góð og heil hans ráð. Hallgrímu:.’
var hár vexti, fríður sýnum og
hinn vaskasti maður. Og hanri
var drengur góður. Blessuð sú
minning hans. E. D.