Dagur - 05.07.1978, Qupperneq 4

Útgefandi: ÚTGAFUFÉLAG DAGS
SkrifstofurTryggvabraut 12, Akureyri
Ritstjórnarsímar: 24166 og 23207
Simi auglýsinga og afgreiðslu: 24167
Ritstjóri (ábm.): ERLINGUR DAVlÐSSON
Blaöamaður: ASKELL ÞÓRISSON
Augl. og afgr.: JÖHANN KARL SIGURÐSSON
Prentun: Prentverk Odds Björnssonar hf.
Kosningaloforðin
og efndirnar
Síðastliðinn miðvikudag kom
þingflokkur framsóknarmanna
saman í Reykjavík til að fjalla um
þau breyttu viðhorf í íslenskum
stjórnmálum sem af niðurstöðum
kosninganna leiðir. Á þessum
fundi voru menn á einu máli um
það að sigurvegararnir í kosning-
unum hefðu þá skyldu við þjóðina
að hafa frumkvæði um myndun
ríkisstjórnar. Eðlilegt og raunar
sjálfsagt væri að þeir einir gerðu
með sér málefnasamning og
mynduðu ríkisstjórn án neinnar
þátttaöku fyrrverandi stjórnar-
flokka. En þar sem þeir hafa ekki
meirihluta á Alþingi verður til að
koma hlutleysi Framsóknar-
flokksins eða Sjálfstæðisflokks-
ins ef slík stjórnarmyndun á að
vera möguleg. Því gerði þing-
flokkur Framsóknarflokksins þá
ályktun að þegar málefnasamn-
ingur þessara flokka lægi fyrir,
væri þingflokkurinn reiðubúinn að
taka til athugunar að veita stjórn
Alþýðuflokks og Alþýðubanda-
lags hlutleysi og verja hana van-
trausti.
Þessi samþykkt þingflokks
framsóknarmanna tekur af öll tví-
mæli um það að sigurvegararnir í
kosningunum hafa alla möguleika
á því að mynda ríkisstjórn ef þeir
hafa á annað borð vilja til þess, og
koma sér saman um lausn þeirra
mála sem mest aðkallandi er að
leysa.
Ef marka má málflutning þeirra
fyrir kosningar virðast þeir sam-
mála um hvernig leysa beri efna-
hagsmálin en í hverju lausnín er
fólgin á eftir að koma í Ijós - um
lausnina var þokuhjúpur alla
kosningabaráttuna og sást ekki í
gegn.
Á næstu dögum hljóta þessir
flokkar að gera þjóðinni grein fyrir
hvað þeir hafa til málanna að
leggja eða hvort þeir ætla að
skjóta sér undan ábyrgð með því
að setja fram skilyrði sem eru
óaðgengileg fyrir hinn aðilann.
Launamálin og verðbólgan voru
þau mál sem kosið var um. Ef Al-
þýðuflokkur og Alþýðubandalag
koma sér saman um stefnuna í
þeim málum ætti ekkert að vera
því til fyrirstöðu að þeir myndi
saman ríkisstjórn með hlutleysi
Framsóknarflokksins. Ef stjórnar-
myndun flokkanna tveggja verður
látin stranda á öðrum málaflokk-
um eru það tilliástæður - þá kemur
það í Ijós að þessir flokkar voru
ekki traustsins verðir.
Sigurvegarar í kosningum í lýð-
ræðisþjóðfélagi hafa þær skyldur
við þjóðina að taka við stjórnar-
taumunum, efna sín kosningalof-
(Framhald á bls. 2).
NÍRÆÐUR
Brynjólfur Sveinsson fyrrv.
hreppstjóri í Efstalandskoti
eru einnig á silungasvæðinu, sem
byrjar fyrir neðan Varmahlíð.
Laxasvæðinu er skipt í A og B
svæði. Dagurinn á A svæðinu
kostar 10 þúsund krónur og skal
þess getið að aðeins er leyft að
veiða í fimm klukkustundir á því
svæði, en þá verður viðkomandi
að flytja sig niður á B svæðið, en
dagurinn á því er helmingi ódýr-
ari. Dagurinn á silungssvæðinu
kostar aðeins 1500 krónur og er
veiði þar oft með ágætum. Þar
hefur gjaman fengist lax og sagði
Guðmann að slíkt gerðist einkum
síðari hluta sumars.
Vatnsdalsá
Það lítur mjög vel út með veiði 1
Vatnsdalsá á þessu sumri. Nú
þegar hafa veiðst á milli 80 og 90
laxar í ánni, en á sama tíma í fyrra
höfðu þar aðeins veiðst 26 laxar.
Metveiði varð þó í ánni í fyrra-
sumar svo ástæða er til að vera
bjartsýnn með veiðina í sumar.
Aldamótakynslóðin átti erfiðan
dag fyrir höndum. Það hafði ekki
verið vorhlýja í loftinu, en hret og
stormar níst hinar norðlægu
byggðir. Harðindin brenndu sig inn
í mannshugann og það þurfti bæði
áræði og kjark til að hefja lífsbar-
áttuna á tímum allsleysis og gadd-
freðins tíðaranda. En það hvarflaði
ekki að henni að bugast. Ekki
frekar en að öðrum undangengn-
um kynslóðum, sem stóðu frammi
fyrir erfiðleikum harðbýlisins. Hún
horfði fram á veginn, bjartsýn á
köflum og greip hverja þá ljósglætu
sem leiftraði. Hverja þá vorþýðu
sem leyfði litlu blómi að skjóta
rótum og vaxa upp úr moldinni.
Hún notfærði sér hvert tækifæri til
að skapa sér og börnum sínum
betra mannlíf. Hún umbylti þúfna-
kollunum og steig upp af þóftunni
til að setjast í vélbátinn. Myndarleg
býli og bæir rísu upp til sjávar og
sveita, hús í sléttum túnum og
meðfram breiðum götum. Bæjar-
hóllinn stendur eftir fyrir ofan tún-
brekkuna eins og þreyttur langfar-
inn máttarstóipi, sem lítur yfir
unnin verk og sigra síðustu kyn-
slóðarinn úr torfbænum. Hann
stendur eins og minnisvarði um
þann hlýhug sem veitti þreyttum
ferðalang beina af kröppum forða.
Hann geymir minninguna um
þann anda sem varðveitti sögu og
menningu heillar þjóðar um löng
og köld ár. Aldrei gat norðan-
stormurinn níst svo fast eða lands-
ins forni fjandi, hafísinn herjað það
hart þótt hann hefði oft grimmileg
umsátur fyrir ströndum landsins,
að sá neisti hugsjónar og vonar sem
lifði meðal fólksins í torfbæjunum
slokknaði.
Þeir sem enn lifa af kynslóð
gamla tímans, sem sáu vonirnar
sínar rætast, eiga orðið mörg spor.
Þeir hafa á langri göngu, ekki ein-
ungis fylgst með þeirri miklu
breytingu og umskiptum sem orðið
hafa í mannlífinu, heldur lögðu
þeir grundvöllinn að þeim sjálfir og
fylgdu markvisst eftir meðan nýr
veruleiki steig sín fyrstu spor. Þeir
eignuðust afkomendur sem tóku til
lögu við þúfnakollana og flutti úr
torfbænum. Hann var heldur ekki
svo einförull að hann hugsaði ætíð
fyrst um eigin frama og gæti ekki
lagt öðrum lið. Hann var boðinn að
leggja hönd sína á plóg náungans,
þegar þess þurfti með. Ef til vill
hefur þetta stundum komið niður á
honum sjálfum, en hann mat ekki
síður mikils að geta rétt öðrum
hönd sína en rétta sér hana sjálfur.
Handtök hans eru því orðin mörg.
Heima í dalnum fyrir sjálfan sig og
sveitunga sína. Heima og heiman
fyrir sveit sína, þar sem hann
gegndi ýmsum trúnaðarstörfum.
Stundum er sagt að maðurinn sé
aldrei einn. Svo er víst að Brynjólf-
ur hefur ekki verið einsamall. í
störfum sínum fyrir heimili og
samfélag naut hann félagsskapar
trausts lífsförunautar, Laufeyj-
ar Jóhannesdóttur, sem stóð stað-
fastlega við hlið hans í lífsbarátt-
unni. Ef ástin hefur einhvemtíman
verið til annarsstaðar en í skáld-
sögum, þá hafa hjónin á Steinstöð-
um og síðar í Efstalandskoti verið
þeirra á meðal er hana bekktu. Án
samfylgdar konu sinnar hefði æfi
Brynjólfs orðið allt önnur.
Afkomendur tóku við merkinu
sem aldamótamaðurinn reisti á
loft. Merki Brynjólfs hefur verið vel
haldið á lofti af 15 börnum þeirra
hjóna og nú þeim 12 sem í dag eru á
lífi. í allt telur afkomendahópurinn
nú 163 höfuð. Þótt dalurinn rúmaði
ekki þennan stóra hóp þá hefur
hann haslað sér völl á nýjum stöð-
um. Numið nýtt land. Bæir byggð-
ust og borgir risu. Einn sonurinn
situr jörðina í dalnum og þótt
Brynjólfur dveljist nú á Akureyri
verður hugsunin heim alltaf bund-
in Öxnadalnum í huga hans.
90 ár er langur tími mælt í
mannsæfum. Brynjólfur á því láni
að fagna að hafa búið við hrausta
heilsu. Þvi hefur starfsæfin orðið
lengri en almennt gerist. Megi
kvöldsólin skína sem lengst og
bjartast yfir Hraundranga og ylja
dalnum þar sem sporin mörgu
l‘ggja-
Þ.l.
Ætl’þeir
hafi
orðið varir?
Húseyjarkvísl
Húseyjarkvísl var opnuð 16. júní,
en ekkert fékkst úr henni fyrr en
föstudaginn 23. júní, þegar
Sveinn Árnason, bllstjóri, fékk
nokkra laxa. Við ræddum við
Guðmann Tobíasson, kaupfél-
agsstjóra, í fyrri viku, en vegna
rúmleysis í síðasta blaði komst
veiðiþátturinn ekki inn.
Guðmann sagði, að Sveinn
hefði fengið fimm laxa og tveir
þeirra voru fjórtán pund. Daginn
eftir veiddust fjórir laxar og ef-
laust hafa veiðimenn bætt fleir-
um við. Samtals veiddust 158
laxar í Húseyjarkvísl á sl. sumri
og var meðalþyngd laxanna 7,6
pund, sem verður að teljast mjög
gott. Sumarið 1975 fengust 118
laxar úr ánni og árið eftir 141 lax,
þannig að það hefur verið stöðugt
aukningí laxveiðinn'i á undan-
fömum árum. Tvær
stangir eru á laxasvæðinu og tvær
I ár hófst laxveiðin þann 18.
júní og er veitt á fimm stangir.
Allir eru laxarnir sem veiðst hafa
mjög vænir - frá níu og upp í
nítján pund. Veiðimenn álíta að
mikill lax sé í ánni og veiðist hann
nú um alla á, en í upphafi veiði-
tímans í fyrra, var laxveiði aðeins
í neðri hluta árinnar, þ.e. fyrir
neðan Flóðið.
Dágóð silungsveiði var í vor í
Vatnsdalsá, en ekki liggja fyrir
neinar tölur um þá veiði. Alls eru
leyfðar tíu silungsstangir í ánni.
Það má geta þess að innan
skamms verður tekið í notkun
nýtt veiðihús, en það var byggt í
vor og er fyrir silungsveiðimenn.
Ekki man ég nú gjörla hvort það
var hjá hundtyrkjanum eða grönn-
um hans í Sovjet, sem það skeði eitt
sinn- og raunar ekki í frásögur
færandi-, að þorp nokkurt eða
bæjamefna jafnaðist við jörðu í
jarðskjálftum. Ríkisstjómin brást
að vonum vel við (það gera ríkis-
stjómir alltaf), og sendi á vettvang
mikið lið hinna lærðustu arkitekta
°g byggingarmeistara ásamt með
handlöngurum o.s.frv., og innan
skamms tíma var þarna risið hið
veglegasta þorp með stöðluðum
íbúðum fyrir alla, og gott ef ekki
gluggatjöldum úr fínasta satíni
(annars man ég ekki hvort þeir nota
gluggatjöld þarna).
Nú skyldi maður halda að þessi
vanþróaði lýður þama í fjöllum
Litlu-Asíu hefði orðið ánægður
með sitt hlutskipti, að fá nýjar
íbúðir fyrir gamlar, og svo var líka í
fyrstu. Fólkið flutti úr tjaldræflum
sínum inn í þessar glæsilegu vistar-
verur, og þóttist hafa himininn
höndum tekið. En Adam var ekki
lengi í Paradís, fremur en endra-
nær, og brátt fóru að heyrast
óánægjuraddir. Það kom semsé í
ljós, að það hafði ekki verið hugsað
fyrir öllu þegar arkitektarnir hönn-
uðu þorpið. Einn mikilvægasti
þáttur mannlífsins á þessum slóð-
um hafði alveg gleymst, en það
voru húsdýrin, sjálf undirstaða til-
verunnar.
Það hafði semsé alltaf tíðkast
þama, að hafa hin og þessi húsdýr
inni í vistarverum fólksins, en það
reyndist hálf sona annkannarlegt
að teyma geitur, hænsni, endur og
kanínur, svo maður nú ekki tali um
ýmis stærri dýr, inn í þessar fallegu
og hreinlegu stofur, og ætla
þeim samastað við hliðina á upp-
stoppuðum hæginaum, eða gljá-
fægðum mubblum úr harðviði, sem
þessi kvikindi kunnu auðvitað alls
ekki að meta að verðleikum. Það
liðu víst ekki nema nokkrir dagar
þar til fyrstu fjölskyldurnar fluttu
aftur út úr fínu húsunum, og fóru
að hrófa sér upp kofum upp á
gamla mátann, fyrir utan bæinn.
Og innan tíðar voru flest glæsihúsin
í þorpinu auð í tvennum skilningi,
því að eigendur þeirra höfðu að
sjálfsögðu notað „draslið“ úr þeim
til að byggja upp „húsin sín“.
Svona fór nú um sjóferð þá. Mór-
allinn í sögunni er þessi: það er
ekki alltaf nóg að hafa góðan vilja
til að hjálpa mönnum, ef hjálp-
endumir vita ekkert um hinar
mannlegu þarfir.
Mér hefur oft flogið þessi saga í
'hug, þegar ég geng um götuxnar á
Akureyri, og verður það á að líta
inn um gluggana á þessum stóru og
veglegu stofum okkar, þar sem alla
j^fna sést ekki nokkur manns-
hræða, aðeins húsgögn í fallegum
röðum, í dempuðu ljósi. Ekki einu
sinni heimiliskötturinn virðist
við verk foreldranna. Tóku tveim
höndum á því bjargi sem hafið
hafði verið á loft og héldu burði
þess áfram. Tímamótamennimir
geta litið til baka. Sporin þeirra eru
ekki gengin til einskis. Dýpt þeirra
er slík að sandstormar mannlífsins
ná ekki að fylla þau.
Einn manna þessarar kynslóðar,
Brynjólfur Sveinsson í Efstalands-
koti, hefur á þjóðhátíðardeginum
1978 lagt að baki 90 ár. Þótt það sé í
eðli sínu ekki langur tími, þá er það
óvenjulega löng leið í okkar mann-
heimi. Hann fæddist inn í Öxna-
dalinn þar sem sólin stráir geislum
sínum á stolt sveitarinnar, Dranga-
fjallið, um leið og hún rís í morg-
unsárið. Og áin niðar kyrrlát og tær
i dalbotninum og myndar svo sér-
staka og náttúrulega kyrrð á sum-
arkvöldum að fátt jafnast á við.
Biynjólfur hefur alið allan sinn
aldur í dalnum og orðið einskonar
hluti af honum. Það eru gagnkvæm
bönd. Dalurinn á einnig sinn hluta
í Brynjólfi. Svo sterk eru tengsl
hans við heimabyggðina. Heima, á
mörkum hins blíða og stríða, hefur
Brynjólfur tekið þátt í hlutverki og
starfi kynslóðar sinnar af fullum
krafti. Hann er einn þeirra sem
hlaut áræðið og kjarkinn til að
hefjast handa þótt í fyrstunni væri
litlu til að dreifa. Hann lagði til at-
er á að hann verði fyrir augum
þorpsbúanna, sem hafa svo næmt
fegurðarskyn, að þeir mega helzt
ekki sjá slíkt fyrirbæri.
Svo langt er jafnvel gengið, að
hundahald hefur verið fordæmt og
bannað í sumum kaupstöðum hér á
landi, eáda þótt hvergi hafi enn
tekist aéj framfylgja því. Er þá
gjarnan vitnað til sóðaskaparins í
stórborgum Evrópu, þar sem sagt
er að menn vaði hundaskít í ökkla á
gangstéttum. Þetta er talið vera
„heilbrigðismál" því að allir hafa jú
lært um sullaveikibandorminn í
dýrafræði Bjarna Sæmundssonar á
sínum tíma, og svo hafa einhverjir
heyrt getið um hundaæði út í lönd-
um.
Samt er eins og að mönnum
læðist einhver grunur um, að um-
gengni við húsdýr geti verið upp-
byggjandi og mannbætandi, og
jafnvel nauðsynleg fyrir bömin.
Menn tala fjálglega um mikilvægi
þess að koma krökkunum í sveit-
ina, svo þau geti kynnst dýrunum
og lært að umgangast þau. Svo
kvarta menn undan breyttum bú-
skaparháttum bænda, sem hafa lít-
ið annað en traktora og alls konar
véladrasl til að kynna fyrir bless-
uðum bömunum, og harma að hin
gerðum vinnustofum og verk-
smiðjum, og geta „skemmt sér“ eða
sofið hinn hlutann af sólarhringn-
um. Þetta ágæta „normala“ fólk
hefur einn megingalla: það er leið-
inlegt, og það finnur það best sjálft.
Þessvegna sækist það eftir afþrey-
ingu, sem helzt þarf að vera fólgin í
einhverju, sem er nógu æsandi og
óvenjulegt. Sjónvarpið er því „lífs-
ins lind“, en dugar þó fæstum til
lengdar, vegna þess hve ópersónu-
legt það er, og flestir þurfa því líka
„að reyna eitthvað“ sjálfir. Því
blómstrar skemmtanaiðnaðurinn
svo sem raun ber vitni, og þjóðin
græðir á því að selja sjálfri sér
áfengi. Og skemmtanir draga dám
af vinnunni, þar gildir það að inn-
byrða sem mesta „lífsreynslu“ á
sem skemmstum tíma.
Ég hef þó gleymt að geta um eitt
fyrirbæri, lífræns eðlis, sem ennþá
leyfist að hafa í „borgum“ íslend-
inga, en það eru tré og blóm. Við
mörg hinna glæsilegu, tómu húsa
eru undurfagrir blómagarðar, þar
sem liljur vallarins eru ræktaðar af
mikilli kostgæfni, og stæðileg tré fá
að teygja krónur sínar til himins. I
mörgum þessum eyðilegu stofum,
eru lfka eins konar blómagarðar í
kunna þar við sig, en heldur sig
miklu fremur í eldhúsinu.
Sú tízka virðist hafa skapast hér á
landi, að þar sem eru saman komin
fleiri íbúðarhús en telja megi á
fingrum annarar handar, þá sé það
sjálfgefið, að þar megi húsdýr
hvergi koma nærri. Og hafi einhver
afdankaður sveitakarl komið sér
upp kofa til að hafa skepnur í, sona
í útjaðri þorpsins, þá er hann litinn
homauga af meðborgurunum, og
fljótlega koma skipulagsyfirvöld og
tilkynna honum, að nú verði hann
að hætta þessu dútli, eða þá að
flytja kofann langt út fyrir „bæjar-
mörkiþ“, helzt að koma honum
fyrir í gilskoru þar sem engin hætta
nánu kynni, sem þeir höfðu margir
hverjir af dýrum í sveitinni, séu nú
fyrir bý. Og hvaða kaupstaðarbúi
vill nú ekki eiga sér hest og jafnvel
fleiri en einn?
Þannig viðurkenna menn vönt-
unina og tómið sem skapast við það
að dýrin voru gerð útlæg úr þétt-
býlinu, þar sem fátt eða ekkert
hefur komið í staðinn til að bæta
vöntunina upp. Það verður nefni-
Iega að segjast, að útrýming dýr-
anna úr kaupstöðum, er ekki nema
hluti af þeirri allsherjar-einhæf-
ingu mannlífsins þar, sem gerzt
hefur á síðustu áratugum. Allt sem
ekki passar inn í hið viðurkennda
munstur vinnumarkaðsins í bæj-
unum, hefur samtímis verið gert
útlægt. Bömin eru lokuð inni í
skólum og dagvistunarheimilum,
gamla fólkið á elliheimilum,.fávitar
á „vistheimilum", sjúklingar á
sjúkrahúsum, og þannig mætti
lengi telja.
Eftir er aðeins þetta
nauða-venjulega fólk, sem ekkert
hefur sér til ágætis, nema að geta
þrælað sínar tíu stundir í þar til
IDAGSINS ÖNN
Ellert hefði átt að halda
áfram í knattspyrnunni
- KR vinnur IBA í úrvalsdeildinni
Fyrsti leikur ( úrvalsdeildinni
svokölluðu var leikinn hér á
grasvellinum á fimmtudags-
kvöldið. Þessi deild er skipuð
leikmönnum 30 ára og eldri,
sem áður léku með meistara-
flokki. Að þessu sinni léku lið
ÍBA og KR. Nokkur Old-Boys
bragur var á leik þessara aðila
en nær 800 manns komu á
völlinn til að sjá þá leika.
Fyrsta tækifæri leiksins kom á
fyrstu mínutu en þá lék Kári
Árnason laglega á KR vömina og
komst einn innfyrir en skaut hátt
yfir markið. Kári skoraði síðan
fyrsta markið nokkrum mínútum
síðar og kom ÍBA yfir í leiknum.
Um miðjan fyrri hálfleik náðu
KR-ingar að jafna en þá skaut
Hilmar Gíslason í sitt eigið mark.
Sjálfsmörk eru skoruð hjá fleirum
en þeim í heimsmeistarakeppn-
inni.
Skömmu fyrir lok fyrri hálf-
leiks skoraði Sigþór Sigurjónsson
laglega utan af kannti algjörlega
óverjandi fyrir Einar Helgason í
marki ÍBA.
Ólafur Scram bætti síðan
þriðja marki KR við í síðari hálf-
leik en þá lék hann einn í gegn um
vöm ÍBA og skoraði örugglega.
Hjá ÍBA var Kári Árnason frísk-
astur meðan úthald leyfði, en hjá
KR var bestur Ellert B Scram, en
hann virðist engu hafa gleymt frá
liðinni tíð. Er grátlegt til að vita
að sá snjalli knattspyrnumaður
skildi taka þingmennsku fram
fyrir fótbolta. KR-ingar virkuðu
þyngri og stirðari en flestir ÍBA
leikmennirnir, en barátta
KR-inga færði þeim sigur í þess-
um leik. Þessi leikur varð Þór og
KA dýr því þau lið áttu að leika
næstu kvöld, og komu færri að sjá
þá leika, enda ef til vill ekki hægt
að ætlast til að knattspyrnu-
áhugamenn fjölmenni á völlinn
þrjá daga í röð.
Rekstur knattspymudeildanna
er dýr og ekki veitir af mörgum
áhorfendum a hvem leik til þess
að möguleiki sé á að endar nái
saman. Næst þegar úrvalsdeildin
leikur hér á Akureyri ættu þeir að
leika annað hvort þegar Þór og
KA eru að leika í Reykjavík eða
þá síðastir í leikjaröð margra-
daga.
Þór sigrar í
2. deild
Þórsarar fengu isfirðinga í
heimsókn á föstudags-
kvöldið og léku þessi lið
sinn fyrri leik í annari deild.
Þórsarar hafa komið á óvart
í síðustu leikjum sínum eftir
frekar slaka byrjun í mótinu.
isf irðingar hafa hins vegar á
að skipa ungu og frísku liði
sem oft á tíðum leikur
ágæta knattspyrnu, og
þykja þeir yfirleitt erfiðir
andstæðingar.
Hvorugu liðinu tókst að
skora mark í fyrri hálfleik, en
þó höfðu ísfirðingar verið
meira með boltann. Strax á 8
min. síðari hálfleiks skora
Þórsarar sitt fyrsta mark.
Þar var á ferðinni Jón Lár-
usson, og kom markið eftir
góðan samleik við Sigþór
Ómarsson. Aðeins örfáum
mínútum síðar jafna ísfirð-
ingar með góðri kollspyrnu
frá Haraldi Leifssyni. Leit nú
út fyrir jafntefli í leiknum, en
þó voru ísfirðingar meira með
boltann. Skömmu fyrir leiks-
lok leiddist Sigurði Lárussyni
þófið og skaut á markið af
löngu færi og hafði mark-
maður Isfirðinga engin tök á
að verja skot hans. Með þessu
marki innsiglaði hann sigur
Þórs í leiknum og máttu þeir
vel við una að fá bæði stigin.
Þeir hafa nú þokað sér upp í
annað sæti deildarinnar og
fylgja KRingum fast á eftir. Er
vonandi að þeim takist að
halda þessu sæti og leika síðan
í fyrstu deild á næsta keppn-
istímabili en í þá deild þurfa
bæði Akureyrarliðin að kom-
ast.
Að venju var Sigurður Lár-
usson bestur hjá Þór, en hjá
ísfirðingum var langstökkvar-
inn Jón Oddsson frískastur.
Góður dómari leiksins var
Hreiðar Jónsson.

gluggakistum og á þrepum. Um
þetta er auðvitað ekki nema gott að
segja, og mörg húsmóðirin sækir
ómældan unað í þetta starf. En svo
annkannarleg eru viðhorf okkar, að
jafnvei þetta, sem kannske er það
eina jákvæða í borgarlífinu, verður
einhvemveginn til að bola burtu
því sem meira máli skiptir, þ.e.
húsdýrunum og jafnvel bömunum
líka, og skrautgarðamir eru gjarn-
an notaðir sem röksemd gegn öllu
skepnuhaldi í kaupstöðum.
Þess má reyndar geta, að ýmsar
fuglategundir kunna líka að meta
garðana okkar, og yfirleitt amast
menn ekki við þeim. Menn virðast
telja þá vera skyldari blómum en
dýrum (þótt það standi nú ekki í
dýrafræðinni).
Erlendir fræðimenn, sem um
þessi mál hafa fjallað, hafa gefið
þeim fyrirbærum, sem ég hef reynt
að lýsa, nafnið „separation", sem
mætti útleggja með orðunum
„brottrekstur” eða firring. I
biblíunni er sagt frá hinum fyrsta
alvarlega „brottrekstri" mannsins,
þegar hann var rekinn úr Paradís,
og skilinn frá guði sínum. Sá brott-
rekstur var mikið áfall, en eftir
hafði mannskepnan (það ætti ekki
að þurfa að minna á að maðurinn
er skepna) þó aðra menn til að
umgangast, og líka dýr og jurtir.
Það var sárabótin.
í þeirri umgengni fann hann
sjálfan sig aftur og sættist við hlut-
skipti sitt. Fjölbreyttni mannsins
sjálfs er slík, að mannleg kynni geta
sífellt verið uppspretta nýrrar
reynslu, nota bene að þeir sem eru
„öðru vísi“ séu ekki lokaðir inni á
hælum. Húsdýrin hafa á öllum
tímum verið eins konar útfærsla
eða stækkun hinnar mannlegu
fjölskyldu. Þau hafa dregið dám af
manninum og maðurinn af þeim.
Hjá þeim hefur maðurinn fundið
ýmsa mannlega eiginleika og gætt
þau öðrum sem þau ekki hafa. Hjá
þeim hafa menn oft á tíðum fundið
það „mannlega“ viðmót og þá
hlýju, eða tryggð, sem þá hefur
skort í í umgengni sinni við aðra
menn. Og hver kannast ekki við
þau róandi áhrif sem það hefur, að
koma í fjós þar sem kýmar liggja á
meltunni?
Að útrýma húsdýrum úr þéttbýli
er það sama og að strika yfir einn
mikilvægasta þáttinn í skapgerð
mannsins og tilfinningalífi.
Sannleikurinn er sá, að ekkert
íslenzkt þorp eða kaupstaður er svo
stórt eða þéttbyggt, að það ætti ekki
að vera leikur einn, að hafa þar
húsdýrahald í smáum stíl. Jafnvel í
sjálfri „stórborginni“ Reykjavík,
væri það auðvelt, enda er hún að-
eins sveitaþorp á mælikvarða
heimsbyggðarinnar. Hér hafa
frændur okkar Færeyingar gefið
fordæmið, sem við mættum gjarn-
an kynna okkur og læra af.
Að sjálfsögðu þarf að taka tillit
til þess við skipulagningu borga og
bæja, ef þar á að vera húsdýrahald.
Það á ekki að bægja þessum hús-
dýrabyggðum alltaf lengra og
lengra í burtu, eins og tíðkast hefur,
heldur eiga þær að koma inn í
bæjarsvæðið á stöðum, sem til þess
eru hentugir. Þeir fáu sem enn hafa
skepnuhald í bæjum hérlendis, eru
flestir orðnir gamlir menn, ófærir
um að ganga marga kílómetra á
hverjum degi, en fæstir þeirra eru
bílaeigendur, og eiga því óhægt um
vik að annast skepnur sínar í þess-
um útbyggðum.
Ég efast ekki um það, að innan
tíðar verður róttæk stefnubreyting í
þessum efnum, og víða í grann-
löndunum vottar þegar fyrir henni.
Eftir nokkur ár mun það þykja jafn
sjálfsagt að hafa hús fyrir húsdýr í
bæjum, eins og það er nú að hafa
bílskúra.
H.Hg.
handprjónaðar
LOPAPEYSUR
af öllum stærðum
og gerðum
❖
Ferðaskrifstofa
Akureyrar
Ráðhústorgi 3.
4.DAGUR
DAGUR.5