Dagur - 18.09.1980, Blaðsíða 5

OM5ILM
Otgefandi: ÚTGÁFUFÉLAG DAGS
Skrifstofur: Tryggvabraut 12, Akureyri
Ritstjórnarsímar: 24166 og 23207
Sími auglýsinga og afgreiðslu: 24167
Ritstjóri (ábm.): HERMANN SVEINBJÖRNSSON
Blaðamaður: ÁSKELL ÞÓRISSON
Augl. og afgr.: JÓHANN KARL SIGURÐSSON
Prentun: Prentverk Odds Björnssonar hf.
Ríkisstjórnin
fái starfsfrið
ingvar Gíslason, menntamálaráð-
herra, skrifaði á dögunum grein í
Dag, þar sem hann fjallaði meðal
annars um ríkisstjórnina og þau
vandamál, sem hún á við að etja.
Ingvar sagði þar m.a.:
Ég dreg enga dul á það að rík-
isstjórnin á við erfið vandamál að
glíma. Hluti þessara vandamála
hefur lengi fylgt íslendingum, og á
ég þá fyrst og fremst við efna-
hagsvandann, verðbólguvöxt og
minnkandi gildi krónunnar. Þetta
vandamál er nú 40 ára gamalt og
við það hafa glímt allar ríkis-
stjórnir á tímabilinu 1940-1980
með ærið misjöfnum árangri. Nú-
verandi ríkisstjórn tók etnahags-
vandann í arf og hefur auk þess
orðið fyrir mótlæti af utanaðkom-
andi ástæðum, sem ekki gerir það
auðveldara að losna við þennan
óheillaarf efnahagsmálanna, þótt
fullur vilji sér fyrir hendi.
Síðan segir Ingvar Gíslason í
grein sinni: Ég leyfi mér að full-
yrða að ríkisstjórnin hefur gert allt
sem í hennar valdi stóð, þá 6
mánuði sem hún hefur verið við
völd, til þess að hafa hemil á
langvarandi verðbólguþróun og
tryggja rekstur atvinnuveganna.
Hitt ber að viðurkenna, að fram að
þessu hefur ríkisstjórn Gunnars
Thoroddsens orðið að sætta sig
við að heyja viðnámsbaráttu, enda
hlýtur hver skynsamur maður að
sjá að annars var ekki kostur.
Ríkisstjórnin hefur því risið undir
ábyrgð sinni og gert það sem
henni bar að gera.
Þar með er ekki sagt að sigur sé
unninn. Þvert á móti. Það er lang-
ur vegur frá því að efnahagsvand-
inn sé leystur. Hann er mikill og
margslunginn. En þessi vandi
verður ekki leystur með því að
magna upp mótþróa gegn ríkis-
stjórninni og nauðsynlegum efna-
hagsráðstöfunum á hennar veg-
um. Vitlegasta ráðið er að tryggja
ríkisstjórninni starfsfrið það sem
eftir er kjörtímabilsins og gefa
henni tíma til þess að vinna
skipulega að verbólguhjöðnun og
vaxtalækkun og framtíðargengi
íslensku krónunnar. Þetta eru þau
markmið sem að er keppt, en þau
nást ekki ef ríkisstjórnin hefur
ekki starfsfrið.
í grein sinni segir Ingvar Gísla-
son, að ríkisstjórnin þurfi 21/2-3 ár
til að ná takmarki sínu í efna-
hagsmálum og að meirihluti þjóð-
arinnar geri sér góðar vonir um að
hún fái þann starfsfrið, sem henni
sé nauðsynlegur.
„Það þarf virkilega slæma vertíð svo rétt verð
fáist fyrir útflutningsvörur úrull“
— Hekla er í örum vexti og sem dæmi um það get ég nefnt, að
söluaukningin milli áranna 1978 og '19 var 98% og þar af nam
aukningin í útflutningi 108%, sagði Sigurður Arnórsson, forstjóri
Fataverksmiðjunnar Heklu, í samtali við Dag. Sigurður tók við
starfinu af Ásgrími Stefánssyni, sem stofnaði fyrirtækið 1942.
Sambandið keypti Heklu af Ásgrími 1946, en hann var forstjóri
þess allt til þess dags er Sigurður tók við, fyrir um tveimur árum.
Á launaskrá Fataverksmiðjunnar Heklu eru milli 250 og 260
manns, þar af 20-25 manns utan Akureyrar, þ.e. hjá Saumastofu
K.S. á Hofsósi og Sængurgerðinni Ylrúnu á Sauðárkróki, sem
Hekla annast rekstur á. Á Akureyri rekur Hekla saumastofu,
prjónadeild, vinnufatadeild og sokkadeild og framleiðsla fyrir-
tækisins er ótrúlega fjölbreytt. Því hefur verið haldið fram, að
Hekla sé stærsti íslenski framleiðandinn á nær öllum þeim svið-
um sem hún tekur á. Meðal vörumerkja Heklu, sem öðlast hafa
geysilegar vinsældir og allir landsmenn kannast nú við, eru
Duffys og Dino.
— Fyrir tveimur árum gerðum
við átak til að komast inn á
markað í Vestur-Evrópu og verð-
ur ekki annað sagt, en mjög vel
liafi tekist til. Langstærsti hluti
framleiðslunnar fer hins vegar til
Sovétríkjanna, eða um % útflutn-
ingsfranileiðslunnar og um
þriðjungur heildarframleiðslu
verksmiðjunnar. Á árum áður vó
Sovétmarkaðurinn miklu meira
og fór allt að 91% útflutningsins
þangað, eftir því sem mér hefur
skilist. Við erum með góða vöru
og eftirspurnin er mikil og sívax-
andi í V.-Evrópu. Það eru því
engar horfur á afturkipp í út-
flutningi. nema hvað ekki horfir
allt of vel með samninga við
Rússa uni þessar mundir.
Sigurður Arnórsson heldur hér á nýjustu framleiðslu Heklu, skiðaúlpu sem
brevta má í vesti. Myndir: H. Sv.
FATAVERKSMIÐ
HEKLA
Þá verður ekki annað sagt en
mjög vel gangi á heimamarkaði
og lagerinn okkar sýnir það e.t.v.
best, því hann hefur ekki vaxið úr
undanförnu, svo ekki sé
meira sagt. Vörurnar eru raunar
uppseldar 4-5 vikur fram í tím-
ann.
— En hvað með alia erfiðleik-
ana í ullarvöruútflutningi, sem
mikið hefur verið rætt um undan-
farið?
— Það sem ég sagði hér áður
er kannski meira til marks um
það, að við getum framleitt góða
vöru og að hún selst vel. Það eru
mjög miklir erfiðleikar hjá ullar-
vöruútflutningsfyrirtækjunum og
nú vantar 7-10% upp á að endar
nái saman í þessum iðnaði. Út-
flutningsverðmæti framleiðsl-
unnar hjá Heklu eru um einn og
hálfur milljarður króna. Það
vantar því milli 1.00 og 150
milljónir króna. Ég fullyrði það,
að ef ekki hefðu verið gerð stór-
átök í þessum iðnaði til aukinnar
hagræðingar á undanförnum ár-
um. þá væri hann ekki til í dag. Ef
fyrirtækin hefðu sýnt jafn mikla
linkind og stjórnvöld, þá væri
þessi iðnaður dauður.
— Hvaða aðgerðir þurfa til að
koma, svo þessi iðnaður verði
rckinn hallalaus?
— Mín skoðun er sú, að það sé
rangt að hlaupa til ríkisins og
biðja um hjálp. Miklu nær væri
að fara til ríkisins og biðja um að
fá að vera í friði. Hætta þarf að
fikta með gengismálin og koma
þarf upp stöðugri raunskráningu
á genginu, sem ekki er einskorð-
uð við fisk á Bandaríkjamarkaði.
Eins og máium er háttað í dag
þarf virkilega slæma vertíð til
þess að rétt verð fáist fyrir út-
flutningsvörur úr ull. Gera verður
öllum útflutningsgreinunum
jafnt undir höfði varðandi lána-
möguleika og lánakjör. Hver
hefur t.d. heyrt um milljarðalán
til fataverksmiðju, eins og veitt er
til skuttogarakaupa?
Þá verður að ætlast til þess af
opinberum aðilum, að þeir geri
sömu kröfur til sjálfra sín og til
Unnið við að leggja gallabuxnaefni á sniðborðið, en þar er hægt að sniða efni í
800 buxur í einu.
fyrirtækja varðandi kostnaðar-
hækkanir.
Meginmálið er það að við
verðum að fá jafnréttisaðstöðu,
því þá getum við spjarað okkur
vel. Nú er erfitt að skipuleggja
reksturinn og gera langtímaáætl-
anir og bæta þannig reksturinn
vegna þess, að verið er að bjarga
fyrirtækjunum frá degi til dags.
— Nú er unnið að hagræðing-
arverkefnum í fataiðnaði í sam-
vinnu við Félag íslenskra iðnrek-
enda. Hafið þið komið inn í þetta
verkefni?
— Já, þetta er nú í fullum
gangi hjá okkur og í meginatrið-
um er áætlunin þríþætt. í fyrsta
lagi er um að ræða uppsetningu á
nýju færslukerfi — nokkurs kon-
ar loftbrú — þannig að með-
höndlun hráefnisins milli verk-
þátta verður í algjöru lágmarki. í
öðru lagi er um að ræða gagngera
starfskennslu við hvert einasta
verk og í þriðja lagi er um að ræða
tækjakaup og aðlögun þeirra
tækja sem fyrir eru, að verkefn-
unum sem þeim er ætlað að
framkvæma.
— Hvers væntið þið af þessari
hagræðingu?
— Við væntum þess að geta
stytt vinnslutímann á flíkunum
verulega og aukið nýtingu hús-
næðis og tækjakosts, auk þess sem
stjórnun framleiðslunnar verður
mun nákvæmari. Meginniálið í
þessu tel ég vera það, að nú er í
fyrsta sinn tekin upp nákvæm
starfskennsla.
— Hvernig snýr þetta að
starfsfólkinu?
Á þessari mynd má sjá hluta nýja færslukerfisins.
Hér er framlciðslan að komast á lokastig.
— í stuttu máli niá segja, að
með starfskennslunni ætti verkið
að vinnast léttar, auk þess sem
breytt skipulag eykur á fjöl-
breytni starfsins. Endanlegt
markmið er það, að bæði fyrir-
tækið og starfsfólkið njöti góðs af
þessum breytingum. Afköstin
eiga að geta aukist og vinnan á
jafnframt að geta orðið léttari.
— Hefur samdráttur í land-
búnaði haft einhver áhrif á ykkar
rekstur?
— Nei, ekki hef ég orðið var
við það. Ég held að nokkur sani-
dráttur megi verða í sauðfjárrækt
án þess að það komi niður á uII-
ariðnaðinum, að því tilskildu, að
við getum greitt hærra verð fyrir
ullina heldur en okkur er kleift í
dag. Það mætti stórauka ullar-
framleiðsluna með vetrarrúning-
um og betri umhirðu og ræktun,
en algjör forsenda þessa er sú, að
við getuni greitt hærra verð fyrir
ullina og það getum við ekki
nema við njótum jafnræðis á við
aðrar atvinnugreinar, sagði Sig-
urður Arnórsson að lokum.
Þess má svo geta, að heildar-
velta fyrirtækisins í ár er áætluð
2,7 niilljarðar króna og fyrstu átta
mánuði ársins námu launa-
greiðslur 586 milljónum króna.
MINNING
Björg Stefánsdóttir
F. 24. 6. 1901. D. 10. 8. 1980.
Þormóður Sveinsson
F. 22. 9. 1889. D. 28. 8. 1980.
Héraðsfundur
Eyjafjarðar-
prófastsdæmis
Nú, þegar full langt er liðið frá
hinum Ijúfu æskuárum á heima-
slóðum, hvílir björt minning yfir
brekkunum á Akureyri og öllu því
fólki, er þeim tengist. Á þessum
árum var lífið í föslum skorðum,
fastir punktar tilverunnar mótuð-
usl af skóla og leik. Umhverfið var
það sama og nú með fegurð sumars
og veturs, samskipti leikfélaga og
foreldra voru náin og árin liðu nieð
fótboltaleik, frímerkjaskiptum og
kakóboðum á víxl.
Margt er nú breytt í þessu gamla
umhverfi á brekkunni og flestir
horfnir, en nýir teknir við eins og
gengur.
Iljónin Þormóður Sveinsson og
Björg Stefánsdóttir og þeirra heim-
ili voru eitt af þessum föstu punkt-
um í lilveru þess tíma. Nú hafa þau
bæði kvatt með skömmu millibili í
nokkurri elli eftir að hafa þjónað
fjölskyldu sinni, störfum og áhuga-
málum á löngu æviskeiði.
Aðrir munu rekja ættir þeirra,
uppruna og æviferil, þessi fáu orð
eru fyrst og frcmst kveðjuorð gam-
als nágranna, sem vill þakka liðna
tíð og minnast góðs fólks, sem
gengið er. Þormóður Sveinsson
starfaði niestan hluta ævi sinnar í
þágu samvinnuhreyfingarinnar,
hjá nijólkursamlagi KEA, sem á
sinn glæsilega brautryðjandaferil.
Þó alla tíð hafi verið hljótt um
Þormóð og hógværðin hafi verið
hans aðalsmerki, hygg ég að hann
hafi um langt árabil verið ein
styrkasta kjölfesta þess ágæta fyrir-
tækis með tryggð sinni og sam-
vÍ7.kusemi gagnvart þeirri stofnun
er liann starfaði fyrir. Ég efast uni.
að margar stofnanir, fyrr eða síðar,
hafi átt grandvarari fjárhirzlumann
en Þormóður var, þegar hann gerði
upp kassa samlagsins að loknum
hverjum degi.
En áhugamálin voru ekkii á fjár-
mála- eða rekstrarsviðinu. Þau
voru vestur í Skagafirðij uppi á
fjöllum og afdölum eðá í gömluni
sögnum. Þormóður var fræðimað-
ur í víðasta skilningi þess orðs og
hann lét sér ekki nægja að lesa og
láta hugann reika um sögu og nátt-
úru íslands. Hann skrifaði og eftir
hann liggja greinar um hin marg-
víslegustu málefni.
Björg var hin hljóða húsmóðir,
sem sinnti heimili og börnum til
æviloka og skapaði manni sínum
þann starfsfrið, sem hann þurfli á
að halda, þegar fræðistörf hófust að
loknu liinu venjulega dagsverki.
Með þeim hjónum, Björgu og
Þormóði Sveinssyni, eru horfin á
braut góðir þegnar bæjar og þjóðar,
sem með hljóðu starfi sínu,
hógværð og litillæti hafa auðgað
mannlífið. Gamlir nágrannar
þakka liðna tíð og senda hörnum
þeirra, Rannveigu, lngólfi og Eiríki
hlýjar kveðjur. Blessuð séiminning
þeirra og þeirrar tilveru er þau
móluðu. Heimir Hannesson.
Héraðsfundur Eyjafjarðarpró-
fastsdæmis 1980 var haldinn á
Dalvík hinn 7. þ.m. og hófst
hann með guðsþjónustu í Dal-
víkurkirkju. Séra Þórhallur
Höskuldsson predikaði, en pró-
fastur séra Stefán V. Snævarr
rakti sögu Dalvíkurkirkju sem
átti 20 ára afmæli um þessar
niundir auk þess sem hann setti
héraðsfundinn og gat helstu tíð-
inda á sviði kirkjumála. Séra
Birgir Snæbjörnsson þjónaði
fyrir altari.
Margt var rætt á fundinuni auk
fastra fundarefna. Samþykkt var að
boða til ráðstefnu um mál kirkju-
garðana um mánaðarmótin okt.-
nóv. og yrði umsjónarmaður
kirkjugarða, Aðalsteinn Steindórs-
son, þar framsögumaður. Útvarps-
ráði var þakkað fyrir það að færa
helgistund sjónvarpsins á hentugri
tínia, en jafnframt beint til þess ósk
uni að enda útsendingu hvers
kvölds á ritningarorði eða stultri
bæn.
Á héraðsfundinum flutti Helgi
Símonarson frá Þverá gagnmerkt
erindi uni uppeldismál. Megin-
markmiðið væri að þroska það sem
mildað gæti og fegrað heiminn.
Góðum og skylduræknum mæðr-
um væri hér best treystandi, og hið
besta i þjóðarsálinni hefði vermst
og nærst við arin þeirra. Heimilin,
kirkjan og skólarnir þurfa að eiga
samstarf. Farsæld þjóðarinnar og
hamingja fólksins veltur verulega á
því hvaða kostum og vörnum tekst
að búa æskuna áður en hún er send
út í veröldina á eigin ábyrgð.
Fundarmenn þágu rausnarlegar
veitingar í boði úpsasóknar í fé-
lagsheiniili Kiwanisklúbbsins
Hrólfs.
Alec lékk sigur í af-
mælisgjöf Þór í gærkvöldi
Þór og KA léku seinni leikinn
í Akureyrarmótinu í knatt-
spyrnu í gærkvöldi. Veður var
leiðinlegt til knattspyrnu-
leikja og völlurinn blautur og
háll. I fyrri umferðinni sigr-
aði Þór er þeir gerðu þrjú
mörk gegn tveimur. KA
þurfti því að sigra í þessum
leik ef þeir ætluðu að eiga
möguleika á Akureyrar-
meistaratitlinum. Alec þjálf-
ari KA átti afmæli í gær og
auðvitað hefur hann vonast
eftir sigri í afmælisgjöf. Sú
varð raunin því KA sigraði
með þremur mörkum gegn
tveimur, og þess vegna verður
að fara fram aukaleikur uni
Akureyrarmeistaratitilinn.
Fyrsta markið í leiknum kom
á 8. mín. Þá fékk Hafþór góða
sendingu inn í KA vörnina sem
var illa á verði og skoraði Haf-
þór örugglega, og var það fal-
legasta mark leiksins. Aðeins
einni min. síðar fékk Óskar
boltann inn í vítateig Þórs og
gáfu Þórsarar honum nægan
tíma til að athafna sig og skor-
aði hann og jafnaði metin. Á 18.
mín. komst Gunnar Gíslason
inn fyrir Þórsvörnina. en Eirík-
ur markmaður Þórs bjargaði
Judomenn
fá hol-
lenskan
þjálfara
Það er h.elst að frétta af
Judomönnum hér í bæ að í vetur
inunu þeir njóta leiðsagnar hol-
lensks þjálfara. Heitir sá Cees
Van De Ven og er lærður
íþróttakennari frá íþróttakenn-
araháskóla í Hollandi. Hefur
hann bæði verið leiðbeinandi við
eigin skóla svo og í hollenska
hernum. Cees hefur einkum lagt
stund á þjáifun frjálsíþrótta-
manna, judo- og tennismanna.
Einnig hefur hann mikla reynslu
í stjórnun þrckæfinga og skíða-
leikfimi fyrit almenning.
Einn er þó hér hængur á því
eitthvað hefur gengið treglega
að útvega Cees atvinnuleyfi en
eftir því hcfur hann nú beðið vel
á annan mánuð. Vonandi er að
þessu verði kippt í liðinn hið
allra fyrsta svo nýta inegi hina
fjölþættu hæfilcika Cees seni
best.
Cees Van De Ven.
glæsilega með úthlaupi. Einni
mín. síðar fékk Gunnar aftur
stungu inn fyrir Þórsvörnina en
skaut framhjá. Á 25. mín. skaut
Gunnar Gíslason á niarkið af
löngu færi og Eiríkur varði
skotið en rnissti síðan boltann
aftur fyrir sig og í niarkið. Þarna
náði því KA forustu í lciknum.
Adam var ekki lengi í Paradís
því aukaspyrna var dæmd á KA
rétt utan við vítateigshornið
vinstra megin. Árni Stefánsson
fyrirliði Þórs tók spyrnuna og
skot hans lenti efst í niarkhorn-
inu án þess að markmaður KA
reyndi að verja.
Á 38. nu'n. var Jóhanni
Jakobssyni brugðið innan víta-
teigs Þórs, og dómarinn Rafn
Hjaltalín dænidi umsvifalaust
vítaspyrnu. Eyjólfur Ágústsson
framkvæmdi spyrnuna og skor-
aði örugglega. Eftir leikinn kom
Gunnar Austfjörð að niáli við
blaðamann íþr.síðunnar og
óskaði eftir að þvi væri komið á
framfæri að vítið liefði verið
ranglega dæmt þar eð hann
hefði ekki brotið á Jóhanni eins
og Rafn dómari vildi halda.
Um næstu helgi verður síð-
asta umfcrð annarrar dcildar
í knattspyrnu. Þá leikur KA
við Völsung og fer leikurinn
fram á Húsavík. Völsungar
þurfa helst annað stigið til að
sleppa við aukaleik um
fallsætið.
Sagði hann að Jóhann segði það
einnig. Ekki skal á það lagður
dómur h'vort vítið var réttilega
dænit, en allavega virtist Rafn i
góðri aðstöðu til að sjá það brot
sem átti að hafa verið framið. og
flestir áhorfenda virtust á sama
niáli og Rafn. í hálfleik var
staðan þrjú mörk gegn tveimur.
Á 15. mín. fengu Þórsarar gullið
tækifæri til að jafna metin þegar
Hafþór komst innfyrir KA
vörnina og skaut úr dauðafæri.
Aðalsteinn niarkmaður hjá KA
varði hins vegar glæsilega. Á 41.
niín. fengu KA menn sitt besta
tækifæri i síðari hálfleiknum.
þegar Gunnar Blöndal plalaði
nokkra varnarmenn hjá Þór og
síðan markmanninn en skot
lians varði einn Þórsari á linu.
Fleiri mörk voru ekki skoruð.
og sigraði því KA eins og áður
segir með þreniur niörkuni gegn
tveiniur. Það þarf því annan
leik niilli þessara aðila til þess
að fá úr þvi skorið hvor vinni
hinn eftirsútta titil en sennilega
verðurað leika þann leik á möl.
þar eð grasvellir þola varla slikl
álag svo seint sumars.
IV*r leikur á Akureyrarvelli
á laugardaginn við ísfirð-
inga, og ætti þar að verða
góður leikur þar er hvorugt
liðið cr í neinni hættu, og
Þórsarar þegar komnir í
fyrstu dcild. Ármann fær
Austra í heimsókn, Selfoss
fær Hauka og Þróttur, Fylki.
STAÐAN í 2. DEILD
1. KA 17 14 1 2 59-12 29 stig
2. Þó r 17 10 3 4 31-17 23 stig
3. Þróttur 17 6 7 4 23-23 19 stig
4. ÍBÍ 17 4 8 5 32-35 16 stig
5. Fylkir 17 6 4 7 30-23 16 stig
6. Haukar 17 5 6 6 28-33 16 stig
7. Völsungar 17 6 3 7 21-29 15 stig
8. Selfoss 17 5 5 7 24-36 15 stig
9. Ármann 17 3 7 7 26-35 13 stig
10. Austri 17 1 5 1 1 16-46 7 stig
SfÐASTA UMFERÐIN
4.DAGUR
DAGUR.5