Dagur - 11.02.1986, Blaðsíða 11

11. febrúar 1986 - DAGUR - 11
árangur norska heimskauts-
leiðangursins 1893-1896.
Hann var mikill mannvinur
Áslaug Ragnars hefur hafið lestur nýrrar miðdegissögu
í útvarpinu eftir Friðþjóf Nansen
Árið 1897 var Nansen skipaður
prófessor við Kristianíuháskóla
og beindist áhugi hans þar eink-
um að haffræðirannsóknum enda
samdi hann fjölmörg vísindarit
þess efnis, m.a. um sannfræði
heimilda um siglingar fornmanna
og má þar nefna Vínlandsferð
Leifs heppna. Ómetanlegt reynd-
f gær hóf Áslaug Ragnars lestur
nýrrar miðdegissögu í útvarp-
inu, sem heitir „Svaðilför á
Grænlandsjökul“ eftir Friðþjóf
Nansen. Kjartan Ragnars hefur
þýtt söguna. Friðþjófur lést 13.
maí 1930. Hann var maður fá-
dæma vinsæll á sinni tíð og
hann átti sér mörg hugðarefni.
Hann var íþróttamaður, land-
könnuður, vísindamaður, lista-
maður, einkum frábær teiknari,
stjórnandi, fornfræðingur og
síðast en ekki síst, mannvinur.
Friðþjófí var reistur veglegur
minnisvarði í garði Oslóarhá-
skóla, en kynnumst manninum
ögn nánar.
Dr. Friðþjófur Nansen fæddist
10. október 1861 í nágrenni
Oslóborgar sem þá nefndist
Kristianía. Hann lést 13. maí
1930 á sveitasetri sínu og var
greftraður á kostnað ríkisins á
þjóðhátíðardegi Norðmanna 17.
maí að viðstöddu fjölmenni
hvaðanæva um heimsbyggðina.
Á æskuárum stundaði hann skíða-
d'þrótt af kappi, einnig dýra- og
fiskveiðar og hvers konar útivist.
Að loknu stúdentsprófi nam
hann dýrafræði og gerðist safn-
vörður í Björgvin 1882. Nansen
samdi margvísleg vísindarit er
lýsa vel þeim eigindum sem
síðar mótuðu störf hans öll. Skal
einkum nefnd heilbrigð skyn-
semi, skarpskyggni, sjálfstæði og
frumleikur, enn fremur óbilandi
kjarkur og elja enda bauð hann
birginn hvers konar þrautum og
harðrétti.
Doktorsritgerð hans 1887 fjall-
ar um vefræna þætti miðtauga-
kerfisins. Aðrar fjalla um fjöl-
þættar lífrænar rannsóknir, t.d.
líf og eðli hvala. Síðar hneigðist
hugur hans æ meir að könnun
heimskautasvæða. Hann tók
m.a. þátt í leiðangri selfangara á
Norður-íshafi 1882 og veitti for-
stöðu skíðaleiðangri yfir þveran
Grænlandsjökul 1888 þeim sem
hér verður fjallað um. 1889 gekk
hann að eiga söngkonuna Evu
Sars og 1890 birti hann í Land-
fræðitímaritinu áform sín að láta
berast með rekísnum um norður-
höf austur með ströndum Síber-
íu. Lét hann síðan smíða hið víð-
fræga skip Fram enda naut hann
ríflegs styrks úr ríkissjóði. Óskar
konungur lagði einnig fram fé svo
og aðrir einstaklingar. 24. júní
1893 var lagt af stað frá Kristian-
íu og haldið norður og austur á
bóginn. Skipið rak með ísnum og
reyndist svo rammgert og traust
að ísinn vann ekki á því. 14. mars
1895 steig Nansen af skipsfjöl við
- Stutt spjall við Stefán Árnason flugvallar-
starfsmann á Akureyri
- Hvað ertu að gera?
Ég er að hreinsa upp og koma
í gang ljósavél. Hún var notuð af
verktökum við Húsavíkurflugvöll
og virðist hafa fengið fyrir ferð-
ina þar,“ segir Stefán Árnason
starfsmaður Flugmálastjórnar á
Akureyri.
Fyrir utan ljósavélina, hvert er
þitt starf á flugvellinum?
„Ég er vélamaður hér og sé um
að halda tækjum gangandi. Við
erum þrír starfsmenn við þetta.
Örn Ragnarsson, Þormóður
Helgason og ég.“
- Er nóg að gera fyrir þrjá
menn við þau störf?
„Já það hefur verið það og gott
betur. Því má ekki gleyma að
tækin hér eru mörg hver gömul
og úr sér gengin og þar af leið-
andi þurfa þau mikið viðhald.
Má ekki bjóða þér í salinn og
skoða gripina?“
- Við göngum inn í stóra
skemmu þar sem standa í röðum
stórir og stæðilegir trukkar.
„Tveir þeirra eru módel 1956. En
þeir líta nokkuð vel út greyin
miðað við aldur. Enda viljum við
hafa það þannig að hægt sé að
setjast inn í þá og keyra án þess
að þurfa að fara í sérstakan hlífð-
argalla fyrst.“ Stefán opnar einn
gripinn módel ’56 og segir:
„Sjáðu svona viljum við hafa
þá.“ Ekki bar á öðru en snyrti-
mennskan væri í hávegum höfð hjá
Stefáni og vinnufélögum. Allir
bílar og tæki sem í skemmunni
voru gljáðu eins og lúxuskerrur.
- Hér er allt mjög hreint og
þrifalegt.
„Svona viljum við hafa þetta,“
segir Stefán.
- Eruð þið nógu vel tækjum
búnir þegar veður gerast vond og
snjór er yfir öllu?
„Við erum þokkalega búnir
tækjum og allt stefnir í betri átt.“
- Hverju er það að þakka?
„Ætli það sé ekki nýi flugmála-
stjórinn. Hann sýnir þessu mik-
inn áhuga. Líka höfum við góðan
flugvallarstjóra.“
- Ekki eru öll tæki módel
1956?
„Nei, nei. Við erum með nýlega
sópa sem hafa komið að góðu
gagni. Einnig fengum við nýja
ámokstursvél sem stendur hér
fyrir utan. Þú mátt til að taka
mynd af henni,“ segir Stefán. Við
út að taka mynd.
- Ein spurning í lokin, ertu
ánægður í vinnunni?
„Já, ég er það. Hvernig er hægt
annað. Maður sem hefur verið
kringum trukka og rútubíla alla
ævi. Hér er nóg af trukkum. En
það má skjóta því að, að við
erum of fáir í starfi hér. Kannski
lagast það með tímanum.“ gej-
Stefán Árnason: „Hér er nóg af trukkum.“
Mynd: gej.
„Hef verið í kringum
tmkka alla ævi“
annan mann og héldu þeir síðan
á hundasleðum áleiðis að
Norðurheimskautinu en ísinn
reyndist oft torfær og urðu þeir
að snúa við en komust þó nær
norðurpól en áður hafði tekist.
Að lokinni háskalegri för höfðu
þeir vetursetu á Frans-Jósefs-
landi í kofum sem þeir hrófluðu
upp úr grjóti og rekaviði. Þeir
höfðu ekki annað viðurværi en
kjöt veiðidýra, rostunga og
bjarndýra. Um vorið bar þar að
amerískan leiðangur og með
honum héldu þeir til Noregs.
Viku síðar tók Fram höfn á
Finnmörku. Nansen naut al-
mennrar hylli að lokinni þessari
frægðarför. Var vísindalegur
ávinningur af henni talinn mjög
mikilvægur, einkum á sviði haf-
fræði. Ut voru gefin sex þykk
bindi er báru heitið Vísinda-
ist að allra mati starf hans í þágu
sjálfstæðisbaráttu Norðmanna.
M.a. birtist eftir hann fjöldi
greina um þau átök í ýmsum
heimsblöðum. Árið 1920 hóf
Nansen hina stórmerku starfsemi
sína við heimsendingu allt að
450.000 stríðsfanga, einkum
þýskra og austurrískra í Rúss-
landi og rússneskra í Mið-Evr-
ópu. Þá er og talið að í samvinnu
við Rauða krossinn hafi Nansen
forðað um tveimur milljónum
manna einkum í Volguhéruðum
Rússlands frá hungurdauða.
Nansen hlaut friðarverðlaun
Nóbels 1923. Auk þess bárust
honum rausnarleg fjárframlög
frá öðrum aðilum. Öllu þessu fé
varði hann í því skyni að minnka
þjáningar og eymd stríðshrjáðra
þjóða. Hann átti einnig drjúgan
þátt í líknarstarfi Þjóðabanda-
lagsins.
í 10. FLOKKI 1985—1986
Vinningur til íbúðarkaupa, kr. 500.000
32624
Vinningar til bílakaupa, kr. 100.000
6224 23038 42637 58342
14625 30078 56239 68182
Utanlandsferðir eftir vali, kr. 40.000
358 17712 38325 49357 67771
9 97 18091 38487 49574 69141
2839 18723 39610 49904 70774
3686 19685 39717 50516 71721
6305 21876 40529 52427 72280
661 4 26290 43130 56328 74317
9698 28351 44586 56349 75913
.10558 28463 44610 56418 75954
13190 28740 46541 57327 76837
13536 28919 47702 58073 77569
14441 32539 47809 63911 78839
14500 37717 49096 66925 79872
Húsbúnaður eftir vali, kr. 10.000
714 17832 30906 42374 60619
2871 18085 30955 43281 62172
2990 18843 31635 43802 62305
5301 19209 31901 43863 62759
5719 19533 32387 45500 65540
5948 20067 33092 45976 66874
6082 20202 33192 46040 67538
6865 20312 33926 46595 68538
7820 20381 34417 50964 69653
7930 21022 34471 53166 70550
9202 21193 34751 54052 71332
9770 21731 36075 55952 72383
9841 22424 36335 56348 74409
11081 22915 36453 56987 74679
11369 24064 37374 57323 77224
11854 24168 38056 57956 77567
12772 24675 38072 58456 77789
13127 26172 39416 58609 7 7976
16036 27332 40035 58839 78334
16393 28494 41478 59164 79144
17392 29146 41639 59780 79547
17551 29242 41938 59993 79810
Húsbúnaður eftir vali, kr. 3.000
39 9092 17496 28040 34327 40326 48550 56003 64728 72968
56 9277 17713 28405 34403 40570 48590 56057 64734 73802
341 9332 17716 28615 34887 40616 48824 56646 65786 73068
653 9515 18258 28618 34978 40630 49058 56963 65914 73940
1196 9518 18898 28658 35144 40688 49260 57035 66125 74111
1259 9528 19171 28735 35309 41150 49319 57083 66353 74199
1529 9596 19356 28985 35609 41403 49393 57687 66382 74328
1742 9787 19472 29126 35763 41407 49505 57792 66414 74381
2540 10181 19671 29190 35779 42135 49526 57890 66595 74753
2595 10268 19693 29207 35878 42186 49996 57971 66862 75376
2647 10296 20265 29370 36001 42470 50255 58126 66892 76238
2676 10890 20456 29581 36045 42484 50459 58230 67064 76366
2913 11039 20780 30036 36108 42528 50500 58293 67535 76466
3054 11124 20964 30123 36296 42998 50528 58322 67670 76645
3155 11185 21252 30238 36487 43064 51123 58757 67396 76716
3160 11389 21300 30349 36725 43100 51139 58797 67913 76907
3397 11543 22123 30794 36747 43532 51164 58932 68266 77106
3895 11632 22493 31248 36917 44012 51241 58943 68367 7 7167
4382 11809 23055 31252 37019 44059 51341 59426 69051 77457
4479 11884 23140 31403 37070 44119 51759 59481 69209 77485
4689 11973 23202 31444 37109 44237 51982 59585 69220 77512
4785 11980 23221 31590 37175 44450 52003 59779 69325 77687
4795 11987 23412 31878 37195 44665 52138 59887 69385 77853
5047 12010 23816 31938 37209 44786 52448 59905 69400 77979
5110 12047 24059 31986 37302 45193 52647 61063 69715 78186
5397 12711 24166 32033 37426 45570 53077 61112 69952 78585
5558 12782 24415 32073 37452 45660 53123 61258 70245 78626
5764 12798 24618 32341 37563 45750 53132 61446 70628 79293
5939 12958 24960 32346 37571 46045 53339 61493 71274 79312
6063 13205 25095 32447 38010 46251 53619 61536 71280 79747
6267 13351 25099 32506 38189 46310 54078 62161 71290 79754
6586 13746 25249 32731 38361 46353 54611 62250 71299 '9837
6676 14420 25287 32780 38408 47027 54679 62325 71612 79899
7048 14876 25465 33053 38419 47200 54887 62487 71748 79939
7230 14979 25777 33129 39154 47415 54928 62990 71887
7269 15167 25943 33391 39213 47460 54956 63017 72104
7441 15402 26231 33418 39402 47778 54964 63155 72128
7449 15416 26441 33454 39594 47781 55101 63787 72249
7490 15761 26734 33462 39977 48008 55192 63841 72274
7690 15784 26842 33612 40222 48176 55307 63872 72288
8291 15910 26844 33844 40227 48234 5555.1. 64091 72539
8303 16681 27670 34008 40230 48247 55805 64252 72586
8462 16709 27686 34080 40288 48481 55864 64266 72617
Afgreiðsla húsbúnaðarvinninga hefst 15. hvers mánaðar
og stendur til mánaðamóta.