Dagur - 07.11.1986, Page 8

8 - DAGUR - 7. nóvember 1986
7. nóvember 1986 - DAGUR - 9
■■■■■■■■■■■
„Ég er nú einu sinni
svona gerður og verð
að búa við
þennan hrossahlátur"
íþróttakennarinn, málarinn, jólasveinninn,
markvörðurinn, þjálfarinn, skopteiknarinn, Ijós-
myndarinn, húmoristinn, tónlistaraðdáandinn,
gleðimaðurinn og fararstjórinn Einar Birgir Kristjánsson,
er mættur í helgarviðtalið að þessu sinni og full ástæða
til. Hann hefur frá mörgu að segja og hér kemur
smá sýnishorn.
Að skemmta íslendingum
í Hollandi
- Nú varst þú fararstjóri í Hollandi í
sumar. Hvernig bar þetta til og
hvernig gekk að ltafa ofan af fyrir
íslendingum?
„Það var hann Karl Fn'mannsson
sem minntist á þetta við rnig. Mér
leist vel á hugmyndina og sló endan-
lega til þegar ég sleit liðböndin. Þá
var úr sögunni að æfa. Ég fékk starf-
ið og fór út daginn eftir að ég losnaði
úr gifsinu, 13. maí. Kempervennen
eru fyrst og fremst fjölskyldubúðir og
dagskráin er þrælskipulögð. Ferðir
hingað og þangað og ákveðnir staðir
skoðaðir. Fyrsti hópurinn okkar var
reyndar úr Verkmenntaskólanum á
Akureyri og mér heyrðist það vera
ákaflega vel heppnuð ferð. Það er
mjög stutt til næsta bæjar, Valkens-
ward, og þar er sannkölluð kráar-
stemmning. Þar búa um 36.000 manns
að úthverfum meðtöldum og þar eru
hvorki fleiri né færri en 124 barir.
Það er sennilega engin tilviljun að
allir skuli vera á hjóli í Hollandi! Þar
er mikið fjör, en þó sérstaklega um
helgar því Hollendingar fara annars
snemma að sofa.
Þetta var mikil vinna. Við fengum
fyrstu frídagana um mánaðamótin
júlí-ágúst. Við vorum að undirbúa
dagskrá, þýða matseðla og taka sam-
an helstu upplýsingar. Þetta settum
við svo saman í möppu sem var dreift
í hvert hús. Öllum er frjálst að haga
sér eins og þeir vilja en við buðum
upp á skemmtilegar skoðunarferðir
sem enginn vildi ntissa af. Flestir
voru í hálfan mánuð og hefðu viljað
vera lengur. Margir reyndu að fram-
lengja dvölina eftir að þeir komu á
staðinn, en það reyndist erfitt. Meðal
ferða sem við buðum upp á voru
Parísarferð, ferð um Rínar- og Mós-
eldalinn og ekki síst var ferðin á leik
Stuttgart og Bayern Uerdingen. Ég
held að það sé nauðsynlegt að taka 3
vikur í þetta. Sumum vannst ekki
tími til að slappa af því það þótti
nauðsynlegt að sjá sem mest, helst
allt sem í boði var.
Þarna var ævintýragarður og
tívolí, heilt þorp, og sérstaklega
kjörin fjölskylduparadís. Maður gat
farið niður fossa og flúðir í gúmmí-
bát og á skilti við innganginn stóð:
Get wet on your own risk. Enda
kemst enginn þurr úr þessari ferð. Það
kom ekki að sök því veðrið var sér-
staklega gott. Þessi garður er í einka-
eign eins og flest í Hollandi. Meira
að segja Schiphol flugvöllur er í einka-
eign, en þar fara 18 milljónir farþega
um. Kempervennen er í einkaeign.
Þar eru 611 hús plús veitingastaðir og
slíkt og maðurinn sem á þessar búðir
á átta slíkar.“
Bitinn af varðhundi
- Bjórinn hefur bragðast sæmilega,
er það ekki?
„Jú, hann var góður. Enda kom ég
heim með þessa ægilegu vömb.
Hræðilegur ásýndum með öll auka-
kílóin. Sem fararstjóri borðaði mað-
ur og drakk með gestunum og allir
vildu gera manni gott. Þetta var
stanslaus veislumatur og stanslaus
vinna engu að síður. Heyrðu, ein
ferðin sem við buðum upp á var í
Einar í fararstjórabulnum ásamt Ásgeiri
Sigurvinssyni.
Leikur Stuttgart og Bayern Uerdingen
var víst rosalegur. Hér er Einar með
Atla Eðvaldssyni.
gamalt þorp þar sem eitt ljótasta fólk
í veröldinni býr. Frumbyggjarnir
hafa ekki verið mjög gæfulegir og
fólk mátti ekki giftast út fyrir eyna,
en þetta var upphaflega eyja, og
þannig hefur kjarninn haldist og allt
er byggt á eldgamalli hefð. Fólk
kemur langar leiðir að til að skoða
þessi ósköp. Svo var aftur á móti í
sjávarþorpi einu alveg einstaklega
fallegt kvenfólk.11
- Mér skilst að þú hafir ekki verið
jafn vinsæll af öllum, var ekki ráðist
á þig?
„Jú, eins og sjá má hérna á upp-
handleggnum og lærinu. Það var
hundur einn þarna sem ég hafði
reyndar oft umgengist. Einn daginn
var mikið að gerast, krökkt af fólki á
hjólum og hávaðinn eftir því. Ég sá
hundinn þar sem hann sat rólegur hjá
öryggisverði sem var með hann í
bandi og ég gekk að hjólinu mínu og
fór að eiga við lásinn. Lásinn opnað-
ist með smelli og ég vissi ekki fyrr en
hundurinn var búinn að læsa skoltin-
um utan um handlegginn á mér.
Hann náði líka að bíta mig í lærið
áður en húsbóndinn kallaði á hann.
Þá lagðist hann niður og leit í kring-
um sig eins og ekkert hefði í skorist.
Enginn kunni skýringu á þessu athæfi,
þetta eru þrautþjálfaðir hundar, en
ein skýringin er sú að smellurinn í
lásnum hafi hljómað eins og þegar
hníf er skotið út. Þessi hundur hafði
aldrei sýnt mér nokkur merki um
óvild. En það þurfti að klemma sárið
á handleggnum saman og lærið er
ekki orðið gott enn.“
- Ertu hræddur við hunda eftir
þetta atvik?
„Ég hef aldrei verið hræddur við
þá og það hefur ekkert breyst. Mér
er hins vegar meinilla við Poodle
hunda, enda teljast þeir vart til
hunda, kunna ekki einu sinni að
gelta. Afskaplega ógeðsleg kvik-
indi.“
- Hefurðu hug á því að fara aftur
til Kempervennen?
„Það er búið að leita til mín og það
væri gaman að fara aftur. En það er í
bígerð að kaupa sér húsnæði og þar
sem engin veruleg uppgrip eru í
svona starfi þá verð ég sennilega
heima og reyni að hafa eitthvað
upp.“
Stúdent, málari,
íþróttamaður
- Ef við horfum um öxl og stöldrum
við Menntaskólann, er það rétt að þú
hafir verið í einum skrautlegasta
bekk sem sögur fara af?
„Þetta var vissulega merkilegur
bekkur og það er handhægast að vísa
til þess sem Böðvar Guðmundsson
skrifaði um hann í Carmínu 1979.
Það er góð lesning um þetta lær-
dómsfúsa fólk sem lét það ekki uppi.
Þessi ár voru náttúrlega blómatími,
en þrátt fyrir allt eru flestir úr bekkn-
um orðnir læknar, lögfræðingar eða
annað álíka virðulegt. Þarna voru
söngkonurnar Erna, Eva og Erna og
fréttamaðurinn nýi, Arnar Björns-
son og fleira afburðafólk.“
- Varstu ekki farinn að mála á
þessum árum?
„Jú, samhliða náminu fór ég á
samning hjá pabba (Kristjáni Bene-
diktssyni, málara og hagyrðingi) og
meiningin er að taka sveinsprófið í
„Það láðist alveg að gefa mér þessa skáldagáfu.“
vetur. Eftir stúdentsprófið vann ég
við málninguna í eitt ár en hóf síðan
enskunám í Háskólanum. Ég hætti
eftir fyrstu önnina, orðinn skítblank-
ur, og fór heim ásamt Árna vini mín-
um Stefánssyni og beint í málning-
una. Haustið ’82 fór ég í íþrótta-
kennaraskólann, ásamt unnustu
minni, Ásdísi Sigurvinsdóttur, og
þaðan útskrifuðumst við vorið ’84.
Það var líka margt og merkilegt fólk
í íþróttakennaraskólanum og við
höfum reynt að halda hópinn hérna
norðan heiða. Við stofnuðum Lunda-J
vinafélagið héma í Lundahverfinu
og höfum haldið árshátíðir og gener-
alprufur. Undir nafni félagsins höf-
um við haldið saman, þetta 10-15
manns úr skólanum, en stofnendur
voru við Ása, Kalli Frímanns og
Auðunn Eiríksson.“
- Þú varst alltaf í fótboltanum
samhliða námi. Hvar hófst ferill
þinn?
„Ferillinn já. Ég byrjaði hjá
Magna, sennilega 78, en þá var ég
að vinna mikið úti á Grenivík. Ég
spilaði þá, eins og ég hafði gert í
gegnum yngri flokkana, ýmist sem
tengiliður eða framlínumaður.
Magni vann sæti í 2. deild en þá kom
sú staða upp að okkur vantaði
markmann og einhvem veginn fengu
þeir spurnir af því að ég hefði stund-
um hlaupið í skarðið fyrir markmenn
í yngri flokkunum og það varð úr að
ég var settur í markið. Það skipti
engum togum að við féllum rakleiðis
niður í 3. deild. Samt hef ég ílenst í
markinu síðan. Ég gekk aftur til liðs
við Þór, en tvö undanfarin ár hef ég
þjálfað og spilað með Æskunni á
Svalbarðsströnd í 4. deildinni. Það
„Fólk vissi ekki hverslags jólasveinar þetta voru eiginlega.“
gekk svona upp og niður og maður
vissi stundum ekki fyrr en á síðustu
stundu hvort við hefðum nóg í lið.
En þetta voru ágætis strákar."
- Ætlarðu að halda sparkinu
áfram?
„Já, ég æfi með Þór núna og ef ég
verð heima næsta sumar þá held ég
áfram, svo framarlega sem ég verð
heill. Það er eitthvað að mér í löpp-
inni eftir hundsbitið. Ég missteig mig
svo hrikalega í látunum og auðvitað
var þetta sama löppin og skorin var
upp vegna liðbandanna. En ég er að
fara í rannsókn og þá kemur í ljós
hvað verður gert.“
Hrossahlátur í bíó
Einar hefur orð á sér sem húmoristi
og glaðlyndur dellukarl. Hann er
einnig listfengur og hefur teiknað
ógrynni skopmynda í Carmínu.
Hann vill ekki gera mikið úr þessum
hæfileikum sínum en hefur dundað
svolítið við málverk og teikningar.
Hann hefur einnig búið til listaverk
með myndavélinni en ljósmyndun er
líka eitt af áhugamálum hans. Einar
bætti kaffi í bollana og ég rétt gat
kæft niður Liverpool tal með því að
spyrja hvernig í ósköpunum hann
hafi orðið jólasveinn:
„Það hófst með því að einn vinnu-
félagi minn var í vanda staddur.
Hann hafði fengið lánaðan búning
um hver jól og verið jólasveinn á
sínu heimili. Eldri bömin tvö voru
hætt að trúa á jólasveininn en það
yngsta var blendið í trúnni og hafði
heyrt það að hér væri pabbi hans að
verki. Enda var það dularfullt að
pabbinn gufaði alltaf upp rétt áður
en jólasveinninn birtist. Nú, þessi
maður, sem er söngvari hljómsveit-
arinnar Drykkir innbyrðis, fékk mig
til að leika jólasveininn og var sjálfur
viðstaddur. Stráksi öðlaðist endur-
nýjaða og enn meiri trú á jólasvein-
inn eftir þetta. Ætli þetta hafi ekki
verið 75 og ég hef verið árlegur jóla-
sveinn síðan. Við Sigurður Hróars-
son, sem nú er að verða sjónvarps-
stjarna, létum útbúa fyrir okkur bún-
inga, sennilega jólin eftir, og fórum
að sprella um bæinn. Fórum með
kort til bekkjarsystkina, án þess að
segja deili á okkur og viðbrögð
þeirra voru æði misjöfn. Við heim-
sóttum Arnar Björnsson man ég og
söngkonurnar þrjár. Fólk vissi ekki
hvers lags jólasveinar þetta voru eig-
inlega og einn bættist í hópinn,
Ásgeir Sverrisson. Þetta endaði með
því að við fórum niður í Miðbæ og
lentum í því að syngja jólalag með
Jóa heitnum Konn á svölum kaup-
félagsins. Síðan hef ég stundað þetta
og gjarnan verið ráðinn á jólaböll,
þannig að þetta hefur orðið meira en
til stóð í upphafi."
- Þú ert að minnsta kosti nógu
merkur. Ekki nóg með það, heldur
var ég með þetta svakalega nef og gat
ómögulega talist smáfríður. Heldur
hefur nú ræst úr manni verð ég að
segja. En ég var ekki bara Ijótur
heldur ódæll líka. Ég byrjaði
jnemma að ganga, byrjaði reyndar
að hlaupa, gekk ekki fyrr en seinna
og ég hljóp út um allt og enginn vissi
hvar ég var þessa stundina. Afi minn
sagði víst einu sinni um mig að ég
yrði einhvern tímann spælinn. Hann
hélt að það yrði eitthvað úr mér fyrst
ég gat hlaupið svona rosalega á þess-
um aldri.“
- Jú, eitthvað hefur orðið úr þér,
en aftur til nútíðar. Tónlistin hefur
skipað veglegan sess í áhugamála-
kistu þinni og ekki síst Bruce Spring-
steen. Hvernig kynntistu tónlist
hans?
„Það var alger tilviljun. Hann
hafði aldrei heyrst hér á öldum Ijós-
vakans. Ég fór sem fararstjóri ásamt
Þresti Guðjónssyni til Skotlands 77,
með tveimur af yngri flokkunum hjá
Þór. Þar gekk ég inn í búllu sem hét
Bruce’s record shop og tók tvær
fyrstu plötur hans úr rekka og fékk
að hlusta. Það var ást við fyrstu
heyrn. Þegar félagar mínir heima
heyrðu í Springsteen urðu þeir einnig
sjúkir og ég sá ekki plöturnar mínar í
„Heldur hefur nú ræst úr manni verð ég að segja.“
hávær til að vera jólasveinn. Ég býst
við að Akureyringar hafi fyrst kynnst
þér vegna gífurlegs tröllahláturs í
bíó. Hvernig bregstu við svona
athygli?
„Jú, þetta er sjálfsagt rétt hjá þér.
Ég er nú einu sinni svona gerður og
verð að búa við þennan hrossahlátur.
En ég hef vanist þessari athygli og læt
augngotur ekkert angra mig. Ég hlæ
auðvitað þegar mér þykir eitthvað
fyndið. Einu sinni var ég í bíó í
Reykjavík, sat framarlega og tók
eina roku aðgefnu tilefni. Þá gall við
einhvers staðar aftan úr sal: „Bless-
aður Einar. Ert þú hérna?“ Ég held
að þetta sé í ættinni. Afi minn var
líka þessum ósköpum gæddur, ekki
með lágværari mönnum.“
Ferlegt ungbarn með
stórt nef
Einar, sem verður að teljast saman-
rekinn, var eftir áreiðanlegum
heimildum langur og mjór sem
ungbarn. Ég bar þetta undir hann:
- Já, ég var víst Ijótasta barn sem
gist hefur fæðingardeildina. Langur
og horaður, um 59 cm en aðeins 13
2 ár. En ég held að það sé óhætt að
segja að þetta séu fyrstu plöturnar
með Springsteen á Akureyri, ef ekki
á íslandi. Þetta sást ekki í plötubúð-
um hér.“
- Hefurðu erft eitthvað af skálda-
gáfu föður þíns?
„Ég get varla sagt það þó ég geti
bögglað einhverju saman. Það láðist
alveg að gefa mér þessa skáldagáfu.
Ég samdi einu sinni vísnagátu í sund-
lauginni en ég er búinn að stein-i
gleyma henni.“
- í sundlauginni?
„Já, það er fastur liður um hver
áramót að við málum í sundlauginni.
Það er vísnagátutímabilið. Sveinn
Víkingur gaf fyrst út vísnagátubók
og við fórum að ráða í þær þarna í
sundlauginni. Þá fóru ýmsir, Gísli
Bjarnason, Kári Árna og fleiri áð
skora á pabba að prófa að gera vísna-
gátur af því hann gat gert vísur. Það
varð úr að hann prófaði og þeir
heimtuðu alltaf fleiri og fleiri og að
endingu urðu þær einhver hundruð.
Þetta fréttist og hann var hvattur til
að gefa þetta út. Það hafa komið ein-
ar fjórar eða fimm bækur eftir hann
og það var meðal annars fyrir tilstilli
Arnars Björnssonar sem þá var rit-
stjóri Víkurblaðsins. Blaðið sá um
útgáfuna.“
Flughræðsla
■ Vindum okkur í aðra sálma. Nú eruð
þið bæði íþróttakennarar, hafið þið
þurft að taka almenna kennslu með?
„Já. Þetta er þriðja árið sem Ása
kennir í Oddeyrarskólanum og hún
hefur öll árin verið með almenna
kennslu samhliða. Það kom flatt upp
á mig þegar ég var íþróttakennari í
Gagnfræðaskólanum í fyrra að það
voru settir á mig tímar í landafræði.
Ég frétti ekki af því fyrr en á fyrsta
kennarafundi. Það má alltaf búast
við þessu þegar hörgull er á kennur-
um út af þessum lágu launum.“
Einar segir farir sínar ekki sléttar
varðandi kennsluna. Ýmsu ábóta-
vant í sambandi við aðbúnað og
laun. Kennsluaðferðir að fornu og
nýju bar á góma, en því næst spurði
ég hvort satt væri að hann væri með
flughræddari mönnum:
„Úff, já. Ég var ekkert hræddur
við að fljúga, en að skröltast í litlu
rellunum á leið í knattspyrnuleiki
hefur gert mig að taugahrúgu. Magni
fór eitt sinn suður að keppa og við
lentum í slæmum hristingi yfir Hval-
firði. Við sem sátum aftast vorum
óspenntir og vorum að spila. Skyndi-
lega flugum við allir upp í loft, síðan
niður á gólf. Vélin skókst bæði til
hliðar og upp og niður og mér datt í
rauninni ekki annað í hug en að við
hefðum keyrt á fjall, eða aðra
flugvél, enda fylgdu þessu geigvæn-
leg hljóð. Síðan hefur þessi hræðsla
magnast ár frá ári. Mér finnst þetta
verða æ tvísýnni leikur með hverri
ferð sem líður og ég er alltaf jafn
hissa þegar ég lendi heill á húfi.“
- Ég skil, en segðu mér Einar
hvað er framundan hjá þér núna?
„Ég er að fara að Grenjaðarstað
þar sem verið er að vígja nýjan prest.
Sá heitir Kristján Valur Ingólfsson,
en faðir hans Ingólfur í Dal er föður-
bróðir minn. Þarna verðum við að
mála á næstunni. Síðan sjáum við
fram á verkefni úti á Grenivík og hér
í bænum, þannig að það virMst
þokkalegt framundan.“
Rjúpnahylur
Við bættum enn á okkur kaffi og
vindlum. Ég bað Einar að klykkja út
með einni sögu, en hann virðist alltaf
lenda í einhverju sögulegu. Fyrir val-
inu varð rjúpnasaga:
„Okkur Kalla Frímanns datt einu
sinni í hug að fara í rjúpur. Kalli
hafði verið að þjálfa skíðafólk uppi í
Fjalli og sagðist hafa komið auga á
rjúpnahyl, eins og hann orðaði það.
Við höfðum aldrei komið nálægt
slíku athæfi fyrr, en mér tókst að fá
lánaða byssu. Kalli hafði verið að
skemmta sér kvöldið áður og var
ekki upp á marga fiska. Við bröltum
um fjallið og sáum helmingi fleiri
rjúpnaskyttur heldur en rjúpur. Við
skutum tvisvar út í bláinn en hittum
hvorki rjúpur né menn. Allt í einu
sáum við rjúpu á flugi, ég skaut og
mér fannst jafnvel að ég hefði laskað
hana eitthvað. Hún hvarf fyrir ás og
við hlupum á eftir. Þegar við komum
fyrir ásinn þá göngum við fram á
dauða rjúpu. Við rákum upp gól og
dönsuðum stríðsdans. En þegar við
litum nánar á hana þá var hún gadd-
freðin og hafði verið dauð í marga
daga. Lyftuvírinn var beint fyrir ofan
hana og hún hafði greinilega flogið á
hann. Jæja, við vorunt þreyttir á
þessu og að uppástungu Kalla þá tók-
um við rjúpuna og héldunt með feng-
inn til byggða. Við grobbuðum okk-
ur af þessu í marga daga en það end-
aði auðvitað með því að við töluðum
af okkur. Síðar samdi ég kvæði um
þennan atburð og Kalli gerði lag við
það. Þetta er prentað í handbók
Lundavinafélagsins."
Einar hóf upp raust sína og söng
kvæðið. Þegar síðustu tónarnir dóu
út reis ég á fætur og þakkaði fyrir
mig. Við hefðum sjálfsagt getað gert
jólabókina í ár, en þetta verður látið
nægja að sinni.“ SS
ff
Þar búa um 36.000
manns að úthverfum
meðtöldum og þar eru
hvorki fleiri né færri en
124 barir. Það er senni-
lega engin tilviljun að
allir skuli vera á hjóli í
66
ff
Ein ferðin sem við buð-
um upp á var í gamalt
þorp þar sem eitt Ijót-
asta fólk í veröldinni
býr . . . Fólk kom lang-
ar leiðir að til að skoða
þessi ósköp.
66
Hann náði líka að bíta
mig í lærið áður en hús-
bóndinn kaliaði á hann.
Þá lagðist hann niður og
leit í kringum sig eins og
ekkert hefði í skorist.
Mér finnst þetta verða æ
tvísýnni leikur með
hverri ferð og ég er alltaf
jafn hissa þegar ég lendi
heill á húfi.