Dagur - 26.11.1986, Síða 8

8 - DAGUR - 26. nóvember 1986
„Eg fór hinaleiðina,
einn af fáurn
franisóknarmönnumu
- Spjallað við Hilmi Jóhannesson
forstöðumann Sjúkrasamlags Skagfirðinga
Hilmir Jóhannesson.
„Ég tilheyri reyndar ekki
bæjarapparatinu nema að litlu
leyti, þar sem hlutur bæjarins í
sjúkrsamlaginu er 15% á móti
85% ríkisins,“ sagði Hilmir
Jóhannesson forstöðumaður
Sjúkrasamlags Skagfírðinga
sem er til húsa í bæjarskrifstof-
unum. Hilmir, sem reyndar er
óþarft að kynna, er þekktur
sem grínari og gamanleikja-
höfundur. Samdi m.a. leikritið
Sláturhúsið hraðar hendur, á
þeim tíma sem sauðfé þjóðar-
innar var mun fleira en það er
í dag og fljótvirkt sláturfólk,
sérstaklega góðir fláningsmenn
þóttu hinir mestu kostagripir.
Hilmir er mjólkurfræðingur að
mennt og hefur lengstan hluta
ævi sinnar unnið í mjólkursam-
lögum. Því var ekki fjarri lagi að
spyrja hann hvernig honum líkar
að vinna í þessu samlagi.
„Bara vel og mér finnst alveg
sérstaklega skemmtilegt að vinna
innan um og njóta félagsskapar
þess fólks sem vinnur hérna á
hæðinni. Fólksins á bæjarskrif-
stofunum, þeirra hjá rafveitunni
og búnaðarsambandinu sem
einnig eru hér. En um tildrög
þess að ég fór að vinna hérna í
sjúkrasamlaginu hef ég oft sagt,
að mig hafi alltaf dreymt um að
verða mjólkursamlagsstjóri, en
ég hafi ekki verið nógu mikill
framsóknarmaður til þess. Þess
vegna hafi ég, einn af fáum
framsóknarmönnum, farið „hina
leiðina" og orðið (sjúkra)-sam-
lagsstjóri. Maður verður að hafa
einhverja hugsjón til að berjast
fyrir, það þýðir ekkert annað.“
Hilmir fræðir blaðamann á því
að upprunalega hafi sjúkrasam-
lögin verið stofnuð af einstakling-
um sem hafi sameinast um að
standa straum af sjúkra- og
hjúkrunarkostnaði hver ann-
ars. Síðan hafi þessi rekstur
einstaklinganna verið yfirtekinn
af ríkinu og sveitarfélögunum.
Sjúkrasamlögunum er markaður
tekjustofn með svokölluðu
sjúkratryggingagjaldi sem er 2%
af skattskyldum tekjum. Reynd-
ar greiða sveitarfélögin meira en
15% þar sem þau greiða helming-
inn af tannlækningum skóla-
barna. Vandinn í dag er sá að
enginn samningur er í gildi milli
tannlækna og Tryggingastofnun-
ar ríkisins og tannlæknamálin af
þeim sökum í miklum hnút.
- Nú kemur stundum fyrir að
engir peningar eru til, hvernig
tekur fólk því?
„Fólk tekur því ævinlega vel
þó að ég geti ekki greitt reikninga
eins og mér ber, þegar það kem-
ur með þá. Ég get ekki hugsað
mér að til séu meinlausari rukk-
arar hér á Sauðárkróki.“
Aðspurður sagði Hilmir endur-
greiðslum sjúkrakostnaðar hafa
verið breytt þannig, að fólk þurfi
nú ekki að koma til hans og fá
endurgreitt og að því leyti hafi
afgreiðslan hjá honum minnkað.
Um tölvuvæðinguna hafði hann
þetta að segja. „Og svo er komin
tölvuvæðing í kerfið meira og
minna. „Aðalblessunin" við hana
fyrir hinn vinnandi lýð er að hún
skapar ennþá meiri skriffinnsku.
Og þar sem allir stjórnmálamenn
eru með munninn fullan af tali
um að allir þurfi að hafa fulla,
atvinnu, hlýtur það að koma sér
mjög vel. Tölvuvæðingin er því
líklega mikið framfaraskref fyrir
þjóðina. Augljós kostur við tölv-
una er hversu auðvelt er að kom-
ast í gögn og heimildir og ekki
vafi á að þær verða mikið notaðar
í framtíðinni til að geyma alls
konar heimildir. T.d. veit ég til
þess að í einu fyrirtækinu hérna í
bænum er geymt mikið safn af
klámvísum. Klámvísur eru nátt-
úrlega mjög miklar og merkar
heimildir og hlýt ég þar að vitna í
hið fornkveðna „það sem hjart-
anu er kærast er tungunni
tamast“. Ég hef verið að velta
fyrir mér hversu mikið umfang
þessa heimildasafns verður að 50
árum liðnum með tilliti til þessar-
ar augljósu skráningarþarfar
þjóðarinnar. Hér áður fyrr gat
enginn hreppur talist almennileg-
ur, nema eiga að minnsta kosti
4 dagbókarritara, sem fjármögn-
uðu sína skráningarþörf með því
að leggja til hliðar verð nokkurra
haustlamba á hverju ári til að
hafa fyrir pappír og ritföngum.“
- Ert þú ekki einn þeirra
manna sem hefur verið haldinn
þessari áráttu, hefurðu ekki skrif-
að niður vísurnar sem þú hefur
gert?
„Nei aldeilis ekki, ég hef alveg
verið laus við hana. Ég hef bara
litið á þetta sem stundargaman
en ekki neitt geymslufé. En ég á
konu sem hefur verið dugleg að
halda þessu saman og það eru til
margar möppur með þessu dóti
heima.“
En þrátt fyrir að Hilmir sé ekki
duglegur að skrá vísurnar er
hann með nokkrar í dagbókinni
sinni sem bæjarsjóður gaf
honum. Fremst í bókinni
stendur:
Sjáiði þessa blessaða bók,
sem bæjarsjóður gaf mér,
þó er ég raunar bölvuð blók
og ber það ekki afmér.
Bæjarfulltrúarnir hafa einstaka
sinnum fengið kveðjur frá Hilmi.
Fólkið mundi fagna því
-þó flest komist í vana -
efeinhver bætti blöðum í
bæjarfulltrúana.
Það liggur auðvitað í hlutarins
eðli, þegar að kosningum er
komið, að gera smá úttekt á síð-
ustu bæjarstjórn. Þannig leit upp-
gjörið út hjá Hilmi fyrir bæjar-
stjórnarkosningarnar sl. vor.
Bráðum hættir bæjarstjórnin sem
var,
með bestu kveðjum fylgjum við
henni úr hlaði.
Þar hálsbrotnaði enginn, hengdi sig
eða skar,
sem hefði orðið mannslát, fremur
en skaði.
Og þar með kvaddi ég Hilmi
Jóhannesson sem fetaði „hina
leiðina" af mikilli ratvísi, nokkuð
sem fáum hefur tekist. -þá
Gott fólk og hlýtt
Margt hefur verið skrifað undan-
farna daga um framboðsmál okk-
ar framsóknarmanna á Norður-
landi eystra. Greinar, opin bréf
og svör við þeim. Vegna ummæla
Guðmundar Bjarnasonar alþing-
ismanns kemst ég ekki hjá því að
setja nokkrar línur á blað, en
nota samt tækifærið til þess að
koma víðar við.
Eitt vil ég ítreka strax í upphafi
og það er að í mínum huga, og ég
veit í margra annarra, er hér ekki
deilt um menn heldur miklu frek-
ar hvað þeir standa fyrir. Hvert
flokkur okkar stefnir og þá fyrst
og fremst hér í Norðurlandi
eystra.
Ég tel að flokksstjórnin hafi
villst nokkuð af vegi, eins og ég
raunar kom inn á í fyrri grein
minni og því miður er sá listi sem
meirihlutinn valdi á nýliðnu kjör-
dæmisþingi ekki líklegur til þess
að leiðrétta þá kompásskekkju.
Allir stuðningsmenn fram-
boðslistans hafa tekið fram, og
ítrekað að lýðræðislega hafi verið
unnið. Farið hafi verið eftir sett-
um leikreglum og lýðræðislegur
meirihluti ráðið. Um þetta er
ekki deilt. Margir þessara sömu
manna láta hins vegar í ljós efa
um að leikreglurnar séu nógu
góðar, og þar liggur kannski
hundurinn grafinn.
í Norðurlandi vestra sam-
þykktu framsóknarmenn próf-
kjörsreglur. Án þess að fara náið
út í þær þá er yfirlýstur tilgangur
þeirra reglna m.a. sá að koma í
veg fyrir að lítill meirihluti geti
ráðið öllum efstu sætunum. Þeir
vilja ekki falla í þá gryfju sem við
höfum fallið í.
Jóhannes Sigurgeirsson ritar
grein í Dag 14. nóvember, þar
sem hann hvetur okkur til þess að
styðja lista meirihlutans. Hann
segist hafa verið tvístígandi allan
tímann um hvort hann ætti að
taka sæti á honum. Það hafi ekki
verið fyrr en eftir að búið var að
þríkjósa í þriðja sætið að hann
hafi tekið ákvörðun.
En það voru ekki þessar fróð-
legu upplýsingar sem ég vildi
nefna heldur það sem Jóhannes
segir „Augljóst er að þeir 260
fulltrúar á aukakjördæmisþing-
inu sem tóku þátt í kosningunni
til enda o.s. frv.“
Ég veit að Jóhannes, hefi það
raunar eftir starfsbræðrum og
sveitungum, hallar aldrei réttu
máli, vill hafa það sem rétt er.
Því bið ég hann að skoða það
hvort hans upplýsingar séu
réttar, hvort 260 atkvæði hafi
verið greidd um síðustu sætin.
Það er aldeilis eðlilegt að eftir
þrefalda kosningu um þriðja sæt-
ið hafi Jóhannes ekki fylgst náið
með eftir það.
En eins og ég gat um í upphafi
þá var aðalástæðan til þess að ég
sting niður penna aftur sú að
Guðmundur Bjarnason lýsir mig
ósannindamann í Degi 20.
nóvember s.l. Hann segir svo:
„í grein Gunnars er óskiljanleg
og ósönn staðhæfing sem hljóðar
svo: „Þegar Guðmundur Bjarna-
son ritari flokksins, hótaði ann-
arri forystu að segja sig úr þing-
flokknum ef Kolbeinsey færi frá
Húsavík." Mér er að öllu
óskiljanlegt hvernig Gunnari
Hilmarssyni getur dottið í hug að
setja svona staðhæfulausa full-
yrðingu á blað. Þetta er alrangt
og ég get ekki með nokkru móti
ímyndað mér hvernig honum
hefur dottið þetta í hug.“
Guðmundur segir áfram að of
langt mál yrði að rekja í stuttu
máli, gang Kolbeinseyjarmálsins.
það er rétt en hins vegar er það
mál ekki gleymt. Auðvelt er að
rekja þátt manna þar, hvernig
ráðuneyti, bankar o.fl. voru
notuð. Guðmundur reyndist þar
virkur þingmaður Húsvíkinga.
Hins ve_gar var það mál allt einn
skrípaleikur sem endað hefði í
harmleik hefðu aðrir ekki gripið
inn í það mál.
Það var Guðmundur Bjama-
son sjálfur sem upplýsti mig um
það að hann hefði gert ráðherr-
um grein fyrir því að hann myndi
ekki geta verið í þingflokknum
áfram færi Kolbeinsey frá Húsa-
vík. Ekki bað Guðmundur mig
fyrir þetta og ræddi égþetta m.a.
við nokkra menn hér á Raufar-
höfn.
Nú má vera að Guðmundur
hafi aldrei gert þetta heldur bara
skrökvað þessu að mér, það rétt-
lætir hins vegar ekki það að hann
geti ekki með nokkru móti
ímyndað sér hvernig mér hafi
dottið þetta í hug. Ég tók þetta
hins vegar alvarlega og kannski
var það tilgangurinn. Við Guð-
mundur getum stælt um þetta
endalaust, ef þetta rifjast ekkert
frekar upp en frá minni hálfu er
þetta mál útrætt nema tilefni gef-
ist til annars.
Einn ágætur Norður-Þingey-
ingur Aðalbjörn í Lundi, hvetur
okkur til að styðja meirihlutalist-
ann í Degi 19. nóvember. Þetta
sé gott fólk og hlýtt. Ég er honum
sérstaklega sammála. Þetta er
ágætis fólk og á vonandi eftir að
eignast sitt fylgi eins og Aðal-
björn segir.
En það er nú svo skrítið með
mig að þegar ég er að reyna að
velja menn til þess að vera full-
trúar okka á Alþingi, þá er það
ekki útlit viðkomandi, kynferði,
eða aldur sem skipta máli heldur
skoðanir viðkomandi, dugnaður
og kjarkur. Gott hjartalag er
vissulega kostur en það var eng-
um stjakað til hliðar vegna skorts
á góðu hjartalagi.
Það sem verður, í okkar mál-
um hér kemur til með að hljóta
dóm sögunnar. Haft verður eftir
formanni okkar að jafnvel
flokknum væri fórnandi fyrir
góðan árangur í efnahagsmálum.
Ingvar Gíslason taldi æskilegt að
flokkurinn, og þá eðlilega fyrst
og fremst forystan, færi í endur-
hæfingu. Ég hallast frekar að
þeirri leið og það er verkefni
okkar, þessara óbreyttu í flokks-
liðinu að stuðla að þeirri endur-
hæfingu.
Gunnar Hilmarsson.