Dagur - 04.12.1986, Blaðsíða 10

10 - DAGUR - 4. desember 1986
—bækuc
Þrjár bækur frá Bóka-
forlagi Odds Bjömssonar
Þórarinn Elís Jónsson:
Minningar frá Leirhöfn
Þetta er merkt heimildarrit um
stórbýlið Leirhöfn á Melrakka-
sléttu; og einkar geðþekk
lesning. Bókin er tileinkuð Helgu
Sæmundsdóttur, móður hinna
þekktu Leirhafnabræðra, en hún
var hin mesta kjarnakona og góð-
viljuð svo að af bar.
Höfundur réðist sem smali að
Leirhöfn sextán ára gamall og var
strax tekið þar sem syni. Hann
vill nú sem gamall maður endur-
gjalda þessu góða fólki viðkynn-
inguna og gerir það af látlausri
hlýju. Hann sýnir lesendum Leir-
hafnarland með lýsingum sínum,
myndum og korti þar sem
örnefnum er vel til skila haldið.
Og hann reisir heimilisfólki fagr-
an minnisvarða með því einu að
segja sanna sögu þess. Minning-
arnar streyma að: Atburðir í
blíðu og stríðu.
Helga Sæmundsdóttir varð ung
ekkja með sex syni, þann elsta
tólf ára. En hún lét ekki bugast
og lifði það að sjá Leirhöfn verða
stórbýli í fremstu röð. Saga henn-
ar er heilsteypt og síðan sona
hennar í máli og myndum.
Þetta er með betri minninga-
bókum í öllu sínu hlýja, allt að
því klökka látleysi. Mikilleiki
persónanna kemur oft best í ljós,
sé hjartað látið um að mynda tón
frásagnarinnar.
Ingibjörg Sigurðardóttir:
Beggja skauta byr
Ætli þetta sé ekki 25. bók Ingi-
bjargar? Það sannar að hún á
Stuart Woods:
Hyldýpi
Þetta er spennusaga um átök
milli CIA og KGB. Öllu sem nú
þykir nauðsyn að krydda með
spennumixtúruna er til skila
haldið: Njósnum, vífi, víni og
tölvusérfræði. Sögusviðið er
Sovét, Bandaríkin og hin kalda
Svíþjóð. Þeir sem mest sækja
myndbandaleigur fá hér ósvikinn
skammt þó að nokkuð muni þeim
þykja lesningin langdregin miðað
við myndræna framsetningu hlið-
stæðs efnis. Þýðandinn, Her-
steinn Pálsson, kann orðið „við-
eigandi“ mál og stíl að magna hið
magnaða.
Allar þessar þrjár bækur eru
vel gerðar hið ytra eins og fyrr
hjá B.O.B.
tryggan lesendahóp. Að rita sér-
staka umsögn um þessa sögu er
óþarft, svo mjög fellur hún í fyrri
farvegi. Ingibjörg kann vel að
segja frá því sem henni er hug-
leiknast og æfingin skapar meist-
arann.
Kristján
frá
Djúpalæk
skrifar:
Tilkynning frá
Fiskveiðasjóði íslands
Umsóknir um lán á árinu 1987 og endurnýjun eldri umsókna. Um
lánveitingar úr Fiskveiðasjóði íslands á árinu 1987 hefur eftirfarandi
verið ákveðið:
1. Vegna framkvæmda í fiskiðnaði.
Engin lán verða veitt til byggingarframkvæmda nema hugsanleg
viðbótarlán vegna bygginga, sem áður hafa verið veitt lánsloforð
til, eða um sé að ræða sérstakar aðstæður að mati sjóðsstjórnar.
Eftir því sem fjármagn sjóðsins hrekkur til verður lánað til véla,
tækja og breytinga, sem hafa I för með sér bætt gæði og aukna
framleiðni. Framkvæmdir skulu ekki hafnar fyrr en lánsloforð
Fiskveiðasjóðs liggur fyrir.
2. Vegna endurbóta á fiskisklpum.
Eftir því sem fjármagn sjóðsins hrekkur til verður lánað til skipta á
aflvél og til tækjakaupa og endurbóta, ef talið er nauðsynlegt og
hagkvæmt. Framkvæmdir skulu ekki hafnar fyrr en lánsloforð
Fiskveiðasjóðs liggur fyrir.
3. Vegna nýsmíði og innflutnings á fiskiskipum.
Hugsanlega verða einhver lán veitt til nýsmlð[og innflutnings á
fiskiskipum, þó eingöngu ef skip með sambærilega aflamöguleika
er úrelt, selt úr landi eða strikað út af skipaskrá af öðrum ástæðum.
Hámarkslán er 65% vegna nýsmíði innanlands, en 60% vegna
nýsmíði erlendis eða innflutnings. Engin lán verða veitt vegna
nýsmíði eða innflutnings báta undir 10 rúmlestum.
4. Endurnýjun umsókna.
Allar umsóknir vegna óafgreiddra lána þarf að endurnýja. Gera
þarf nákvæma grein fyrir hvernig þær framkvæmdir standa sem
lánsloforð hefur verið veitt til.
5. Hækkun lánsloforða.
Mikilvægt er að lánsumsóknir séu nákvæmar og verk tæmandi
talin. Sérstök athygli er vakin á þvf að lánsloforð verða ekki
hækkuð vegna viðbótarframkvæmda, nema Ijóst sé að umsækj-
andi hafi ekki getað séð hækkunina fyrir og hækkunin hafi verið
samþykkt af sjóðnum áður en viðbótarframkvæmdir hófust.
6. Umsóknarfrestur.
Umsóknarfrestur er til 15. janúar 1987.
7. Almennt.
Umsóknum um lán skal skila á þar til gerðum eyðublöðum, ásamt
þeim gögnum og upplýsingum, sem þar er getið, að öðrum kosti
verður umsókn ekki tekin til greina (eyðublöð fást á skrifstofu
Fiskveiðasjóðs Islands, Austurstræti 19, Reykjavík, svo og I
ýmsum bönkum og sparisjóðum utan Reykjavíkur). Umsóknir er
berast eftir tilskilinn umsóknarfrest verða ekki teknar til greina við
lánveitingar á árinu 1987 nema um sé að ræða ófyrirséð óhöpp.
Reykjavík, 28. nóvember 1987.
Fiskveiðasjóður íslands
Jólabasar
Styrktarfélags vangefinna á Norðurlandi,
verður í Húsi aldraðra laugard. 6. des. kl. 14.00.
Móttaka á kökum og munum eftir kl. 10 sama dag.
Nefndin.
0g svo kom
sólin upp
Jónas Jónasson: Og svo kom sólin upp. Forlagið 1986.
Þetta er átakanleg bók. Hún seg-
ir frá dapurri dvöl sextán manna,
karla og kvenna, við hirð Bakk-
usar konungs, svartnætti fullu af
ærslum, ógn og skelfingu. En svo
rann sólin upp: Þeir komust
undan. Þetta fólk er af öllum
stéttum þjóðfélags, menn afreka,
mennta og lista.
Meistari samtalsins, Jónas Jón-
asson, útvarpsstjórinn okkar
fyrrverandi, leiðir þessar játning-
ar. Hann spyr einskis í bókinni
en laðar fram sögu hvers um sig
með þeim dulda hæfileika sem
hann býr yfir að fá viðmælanda til
að tjá hug sinn og hjarta. Mér
sýnist hver þáttur ágætlega ritað-
ur, sumir afburða vel.
Stundum hefur mér virst að
þeir er sigrast hafa á drykkjusýki
sinni segi frá af dálítilli kok-
hreysti: Blæ af hreykni. Það er
trúlega sú brynja sem þeim er
nauðsyn að klæðast er þeir ganga
til baka í eldhríð baráttunnar.
Þessu bregður aðeins fyrir hér.
En langflestir eru hógværir, ein-
lægir, opinskáir. Þeir hafa öðlast
visku í smiðju reynslunnar.
Höfundur segir frá lausn sinni í
stuttu og skáldlegu máli í upphafi
bókar. Annar sögumaður greinir
okkur frá því hvað erfiðast sé:
Það að taka sjálfa ákvörðunina
eftir að hafa svo lengi verið með
flakandi sár á sálinni. Og dapur-
leg er frásögn mannsins er eitt
sinn stóð efst á verðlaunapalli:
Evrópumeistari í kúluvarpi,
fyrstur í heimsfréttunum; á sömu
stund stiginn niður á neðsta þrep
ölknæpu meðal róna.
Þáttur Jóhannesar Bergsveins-
sonar læknis, er sér á sviði. Hann
hefur margar þrautir leyst, marg-
an fallinn reist. Hann fjallar um
þennan „sjúkdóm“ og þá er hon-
um eru haldnir af þekkingu og
ríkum skilningi.
Ég held að þessi bók sé í heild
jákvætt innlegg gegn ofríki vín-
guðsins. Þeir sem gerast þegnar
hans komast margir fljótt að því
að hann er harðstjóri, einræðis-
herra sem enga miskunn sýnir.
Hann er mannvandur, sækist
mjög eftir greindum þegnum,
helst listrænum. Hann kjassar þá
fyrst með blíðmælum og fögrum
fyrirheitum. Þegar hann hefur
unnið hug þeirra herðir hann
tökin. Hann rænir þá ekki aðeins
fé, fjölskyldu, vinum, líkamlegri
og andlegri heilsu heldur vekur
hann upp í þeim það versta sem í
þeim býr. Lygin, blekkingin,
hrokinn; það eru hans eftirlætis-
dyggðir. Og Bakkus er eins og
Bokassa, étur þegna sína.