Dagur - 02.07.1988, Blaðsíða 16

William Herbert Wallace var
ósköp venjulegur, óskemmti-
legur, litlaus maður, sem lifði
ósköp venjulegu, óskemmtilegu
og tilbreytingalausu lífi. Hann
vann mikið, var samhaldssam-
ur, hægur og nokkuð ánægður
með sig, gekk vel til fara og var
mjög virðingarverður. Hug-
myndir hans um kvöldskemmt-
un með félögunum voru að fara
aðra hverja viku eina kvöld-
stund á kaffihús til að taka þátt
í bæjarkeppni í skák. Hávaða-
samasta skemmtunin heima
fyrir, ásamt hæglátri eiginkon-
unni, Julia, var samleikur á
píanó og fiðlu.
Hógvær framkoma Herberts
var vel metin af vinnuveitanda
hans, traustu og vel metnu
tryggingafélagi, þar sem hann
var innheimtu- og sölumaður.
Á fimmtán ára starfsferli hjá
félaginu hafði Herbert sýnt og
sannað, að honum var sérlega
vel treystandi. Hann var ósér-
hlífinn, en sóttist ekki eftir met-
orðum.
Sína virðingarverðu eigin-
leika átti Herbert sameiginlega
með hlédrægri eiginkonu sinni.
Þau voru hinir fullkomnu ná-
grannar í snyrtilegu raðhúsa-
hverfinu við Wolverton Street í
Anfield hverfi í Liverpool. Og
aldrei hafði neinn orðið vitni að
nokkrum skapofsa hjá Herbert.
Reyndin varð samt sú, að við
réttarhöldin gegn Herbert Wall-
ace komst kviðdómurinn að
þeirri niðurstöðu, að hann
byggi yfir öllum þeim eiginleik-
um, sem einkenna hrottalegan
morðingja, haldinn kvalalosta.
Eiginkona Herberts var slegin
til bana af slíku offorsi, að heil-
inn lá að mestu dreifður um
gólfið. Hún varð fórnarlamb
morðingja, sem mjög yfirvegað
skildi eftir „sönnunargögn“ til
að leiða lögregiuna í villu í
rannsóknarstarfinu.
Það voru engin raunveruleg
sönnunargögn fyrir því, að Her-
bert væri sekur um morðið á
konu sinni. I reynd hafði hann
fullkomna fjarvistarsönnun.
En, og það kom á móti, að Her-
bert var maður, sem vanur var
að skipuleggja líf sitt út í ystu
æsar. Hann var einfaldlega
maður, sem vildi hafa allt í röð
og reglu. Niðurstaða kviðdóms-
ins virtist vera sú, að Wallace
væri svo sérlega hversdagslegur,
að hann hlyti að búa yfir gífur-
legri mannvonsku. Prátt fyrir
ruglingslegar hugmyndir lög-
reglunnar, þrátt fyrir fullkomna
vöntun á tilgangi og þrátt fyrir
það að dómarinn fast að því bað
kviðdóminn að sýkna Herbert
Wallace, var hann fundinn sek-
ur um morðið á eiginkonu sinni.
Hann sat á sakbornings-
bekknum á svipinn eins og hon-
um kæmi málið ekki við þegar
kviðdómurinn kynnti niður-
stöðu sina. Sama afskiptaleysi
hafði hann sýnt þar frá byrjun.
„Ég er saklaus. Annað hef ég
ekki að segja,“ hvíslaði hann
sorgmæddri röddu, þegar dóm-
arinn bjó sig undir að tilkynna
dóminn. Dómarinn, Robert
Alderson Wright, virtist þjást
meira en sá dæmdi. En lagabók-
stafurinn bjó ekki yfir neinni
miskunn. Niðurbrotinn af
afstöðu kviðdómsins setti hann
á sig svarta hattinn og tilkynnti
þann eina dóm, sem lögin
leyfðu: Hengingu. Sá dularfulli
maður, sem myrt hafði Julia
Wallace, gat andað léttar. Hon-
um hafði tekist að fremja full-
komið morð.
Fyrsta vísbendingin um að líf
Herberts Wallace yrði lagt í
rúst, kom klukkan 15 mínútur
yfir sjö síðdegis mánudaginn
19. janúar 1931. Þá hringdi
ókunnur maður í City Café á
North John Street í Liverpool,
en þangað var Herbert Wallace
væntanlegur til að sýna skák-
hæfileika, sem ekki voru meiri
en almennt gerist og gengur.
Hann var þátttakandi í keppni
með nafn við hæfi: Meistara-
keppni miðlungsmanna.
Það var spurt eftir Herbert,
en hann var ekki kominn. Ein
þjónustustúlknanna svaraði, en
rétti símann til Samuel Beattie,
formanns skákklúbbsins, sem
sagði, að Herbert væri ekki
kominn.
Sá ókunni bað um skilaboð til
Wallace. Hann kynnti sig sem
„R.M. Qualtrough" og bað
Beattie að mælast til þess við
Wallace, að hann heimsækti sig
á Menlove Gardens East kvöld-
ið eftir til að ræða tryggingar,
sem hann ætlaði sér að kaupa.
Beattie skrifaði skilaboðin aftan
á umslag.
Um það bil samtímis þessu
fór Herbert Wallace heiman að
frá sér til að ná sporvagninum
niður í bæ á skákmótið.
Wallacehjónin höfðu verið
gift í 18 ár, en þau höfðu búið
saman sem trúlofuð í tvö ár í
Harrogate í Yorkshire áður en
þau giftust. Þar var Herbert illa
launaður skrifstofumaður hjá
félagsdeild Frjálslynda
flokksins. Þegar lélegar tekjur
flokksins hrukku ekki lengur til
fyrir laununum, fluttu þau til
Ánfield, rólegs úthverfis í
Liverpool.
Julia, sem var fimm árum
yngri en maður hennar gekkst
upp í því að gera nýja heimilið
jafn snyrtilegt og hið fyrra. Hún
hafði sem ung stúlka lært að
spila á píanó og verið í mynd-
Iistarskóla og nú fékk píanóið
heiðurssessinn í velhirtri stofu
raðhússins. Þegar Herbert hafði
fengið þokkalega launað starf
hjá Prudential tryggingafélag-
inu gátu þessi barnlausu hjón
leyft sér svolítinn íburð og
vörðu 80 pundum tíl að kaupa
smásjá.
Herbert kallaði sjálfan sig
tómstundavísindamann og var
stoltur af. Hann stundaði jafn-
vel kennslu við tækniskólann í
Liverpool og það gerðist oft að
þau Julia eyddu saman kvöld-
unum á litlu rannsóknarstof-
unni, sem þau höfðu innréttað
við hliðina á baðherberginu, við
að skoða ýmsa hluti í smá-
sjánni. Kominn að fimmtugu
hafði Herbert þar að auki lært
að spila á fiðlu og þau hjónin
spiluðu oft saman.
Launin voru 250 pund á ári
og þau hjónin lifðu í samræmi
við tekjurnar. Herbert átti 152
pund á bankabók og Julia hafði
sparað saman 90 pund á eigin
bók.
Eða eins og Herbert Wallace
skrifaði í dagbók sína: „Við
erum vel sjálfbjarga og ég tel að
við njótum jafnmikillar gleði og
ánægju í lífinu og flestir aðrir.“
Einu skiptin, sem hann skildi
Julia eftir eina, var þegar hann
fór að tefla eða kenna við
tækniskólann. Þetta kvöld voru
einhver ónot í honum þegar
hann steig inn í strætisvagninn.
Nokkur innbrot höfðu verið
framin í hverfinu undanfarnar
vikur og Wallace hafði stundum
undir höndum þó nokkrar pen-
ingaupphæðir heima eftir inn-
heimtuferðir fyrir tryggingafé-
lagið.
„Opnaðu nú ekki, elskan
mín, fyrir neinum, sem þú
þekkir ekki, meðan ég er í
burtu,“ áminnti hann Julia þeg-
ar hann fór.
Samuel Beattie sá ekki hve-
nær Herbert kom á kaffihúsið,
en stuttu eftir símtalið sá hann,
að Herbert sat að tafli og lét
hann fá skilaboðin fá Qualtro-
ugh.
Wallace virtist hissa. Hann
þekkti engan með þessu nafni.
Heimilisfangið var utan við
Liverpool og langt utan hans
venjulega svæðis. Áður en hann
fór heim um kvöldið, spurði
hann nokkra klúbbfélaga sína,
hvort þeir vissu hvar gata þessi
var. Hvaða sporvagn ætti hann
að taka þangað? Var þetta
langt?
Næsta dag fór Wallace jafn
reglubundið og vanalega um
athafnasvæði sitt í Anfield, fékk
borguð nokkur pund hér og
greiddi nokkur pund í bætur
þar. Hann kom heim á mínút-
unni klukkan tvö til að borða,
fór til síðdegisstarfanna og kom
heim að afloknu dagsverki
nákvæmlega klukkan sex að
kvöldi eins og hann var vanur.
Á meðan Julia tók til te og
meðlæti, fór hann upp á loft,
þvoði sér, hafði fataskipti, tók
með sér nokkra bæklinga og
verðlista yfir tryggingar og
stakk í jakkavasann.
Klukkan hálf sjö höfðu þau
lokið tedrykkjunni. Þá var bar-
ið að dyrum. Julia fór og opnaði
fyrir mjólkurpóstinum, fjórtán
ára gömlum pilti, Alan Close.
Hann rétti frú Wallace mjólk-
urkönnu, sem hún fór með fram
í eldhús og hellti úr í eigin
könnu. Síðan fór hún aftur fram
og afhenti drengnum könnu
mjólkurbúsins. Pað var það síð-
asta sem sást til hennar á lífi.
Um það bil 15 mínútum síðar
fór Herbert Wallace að heiman.
Hann gekk nokkur hundruð
metra til að taka sporvagn í
fyrsta áfanga ferðalagsins til
þessa dularfulla herra Qualtro-
ugh. Eftir tvo kílómetra skipti
hann um sporvagn á Lodge
Lane. Og Herbert, sem venju-
lega var ákaflega yfirvegaður,
hegðaði sér ekki eins og venju-
lega. Hann sagði miðasölu-
manninum, Tom Phillips, glað-
lega frá því, að hann vonaðist til
að geta selt háa tryggingu þetta
kvöld. Fimmtán mínútum yfir
sjö fór hann úr vagninum á
Penny Lane þar sem hann tók
þriðja sporvagninn á þessari sjö
kílómetra löngu kvöldferð.
Hann bað um að sér yrði hleypt
út á þeirri stoppistöð, sein næst
væri Menlove Gardens East.
„Pá götu kannast ég ekki
við,“ sagði miðasölumaðurinn
Arthur Thompson, „en það er
stoppistöð á Menlove Avenue.
Þú verður að spyrjast til vegar
þaðan. Þessi gata hlýtur að vera
þar í nágrenninu.“
Wallace notaði næsta hálf-
tíma í að ráfa um götur. Hann
fann Menlove Gardens North,
Menlove Gardens West og
Menlove Gardens South, en
enga, sem hét Menlove Gard-
ens East. Hann knúði dyra hjá
frú Katie Mather í Menlove
Gardens West 25 og hún sagði
honum að það væri engin gata
með því nafni, sem hann ætlaði
til. Þá datt honum í hug að yfir-
maður hans á tryggingafélag-
inu, Joseph Crewe bjó þarna í
grenndinni. Hann fann hús
Hús Wallace hjónanna.
Crewes og bankaði, en enginn
svaraði.
Á Allerton Road, þarna í
grenndinni hitti hann lögreglu-
þjón á eftirlitsferð í hverfi sínu.
Lögregluþjóninn, James Sarg-
ent, ráðlagði honum að fara á
hverfispósthúsið og leita að
nafni Qualtroughs í götu-
skránni. Wallace féllst á, að það
væri góð hugmynd, en áttaði sig
svo á að það væri orðið fram-
orðið.
„Já, klukkan er ekki nema
átta,“ sagði lögregluþjónninn.
Það var engin götuskrá á
pósthúsinu, en Wallace fann
blaðasölu. Þar gaf eigandinn,
frú Lilly Pinches, honum leyfi
til að yfirfara áskrifendalistann.
Wallace útskýrði tilgang farar-
innar vandlega fyrir henni. Hún
staðfesti illan grun. Það var
ekki til nein gata, sem hét
Menlove Gardens East.
Þá gafst Herbert Wallace upp
við að leita og héit heimleiðis.
Rétt um níuleytið kom hann
heim og næstu grannar, hjónin
Florence og John Johnston
sáu,, að hann átti í erfiðleikum
með að opna bakdyrnar. Að
lokum heppnaðist það og hann
fór inn. Stuttu síðar kom Wall-
ace út aftur og bað Johnston-
hjónin rólega að koma með sér
yfir. „Það er út af Julia.“
útskýrði hann hvtslandi. „Kom-
ið og sjáið, hún hefur verið
myrt.“
Nokkrum mínútum síðar
kom lögreglan. Julia Wallace
var látin. Hún hafði verið slegin
tíu sinnum í höfuðið. Hvert og
eitt högganna hefði nægt til að
ganga af henni dauðri. Það var
blóð út um allt. Það vantaði
fjögur pund í lítinn peninga-
kassa í eldhússkáp. Samkvæmt
niðurstöðum réttarfarssérfræð-
inga hafði hún látist milli klukk-
an hálf sjö og átta um kvöldið.
Herbert Wallace virtist
óhrærður af að sjá eiginkonuna
látna. Síðar um kvöldið yfirgaf
hann húsið og flutti til bróður
síns og fjölskyldu hans í nokk-
urra kílómetra fjarlægð. Á
meðan lagði lögreglan undir sig
húsið á Wolverton Street 29.
Og kjaftagangurinn fór á fullt
meðal grannanna.
Hvers vegna var Herbert
Wallace svo í mun að tala um
viðskipti sín við miðasölumenn
í sporvögnum og aðra, sem
hann þekkti bókstaflega ekki
neitt meðan á leitinni að Men-
love Gardens East stóð? Hafði
hann vitandi vits vakið athygli
lögregluþjónsins á því, hvað
klukkan var? Og hver var herra
Qualtrough, sem hafði hringt
þetta örlagaþrungna símtal,
sem gabbaði Wallace að heim-
an? Væri heimilisfangið, sem
gefið var upp ekki til, gat þá
ekki verið, að herra Qualtrough
væri það ekki heldur?
Þann annan febrúar 1931, viku
eftir að Julia Wallace var jarð-
sett í Anfieldkirkjugarðinum,
var Herbert Wallace ákærður
fyrir morðið á eiginkonu sinni.
Lögreglan varaði hann við því,
að allt, sem hann segði, mætti
nota gegn honum, en Herbert
Wallace lét sér nægja að segja
sorgmæddri röddu: „Hvað get
ég annað sagt mér til varnar, en
það, að ég er algjörlega sak-
laus.“
Þegar réttarhöldin hófust, sjö
vikum seinna, voru blaðaskrifin
orðin í þvílíkum æsistíl, að ekki
einu sinni saksóknarinn mót-
mælti beiðni verjandans um að
enginn Liverpoolbúi fengi sæti í
kviðdómnum.
Saksóknarinn lagði þunga
áhersla á aðalatriði sannana-
keðjunnar. Það hafði tekist að
rekja, hvaðan símtal herra
Qualtroughs hafði komið. Af
hreinni hendingu hafði símtalið
verið tengt gegnum mannað
skiptiborð vegna þess að sjálf-
virka peningamóttakan í sjálf-
salanum var biluð. Bæði símtal-
ið og bilunin voru skráð á stöð-
inni. Samtalið kom úr símaklefa
í 400 metra fjarlægð frá heimili
Wallace hjónanna.
„Auðvitað gat Wallace ekki
verið á kaffihúsinu til að svara,“
sagði saksóknarinn, Edward
Hemmerde sigri hrósandi. „Og
af sömu ástæðu gat „Qualtro-
ugh“ ekki hringt aftur þegar
Wallace væri kominn, því Her-
bert Wallace og herra „Qualtro-
ugh" eru einn og sami maður-
inn.“