Dagur - 25.10.1989, Síða 2

2 - DAGUR - Miðvikudagur 25. október 1989
i
fréttir
í
Gjaldeyrisreglur rýmkaðar:
Til að bæta samkeppnisaðstöðu
atvinniu*ekstrar hér á landi
- jafnframt þáttur í fyrirhuguðu afnámi hafta á sviði fjármagnsviðskipta
milli íslands og annarra ríkja
Frá og með 1. nóvember n.k.
breytast reglur um innflutning
með greiðslufresti og reglur um
erlendar lántökur vegna innflutn-
ings, innlendrar framleiðslu og
eignarleigu á vélum, tækjum og
búnaði til atvinnurekstrar og
skipaviðgerða. Heimildir eru
rýmkaðar í báðum tilvikum og í
fyrra tilvikinu er einnig um veru-
lega einföldun á fyrri reglum að
ræða.
Heimilt verður að flytja inn
einstakar vörusendingar með allt
að 360 daga greiðslufresti, ef ekki
kemur til ábyrgðar eða endurláns
viðskiptabanka, sparisjóðs,
tryggingafélags, fjárfestingar-
lánasjóðs eða annarar fjármála-
stofnunar. Greiðslufrestur verð-
ur þó ekki heimilaður í lengri
tíma en almennt gerist í milli-
ríkjaviðskipum með hlutaðeig-
andi vöru. Sé um ábyrgð eða
endurlán fjármálastofnananna aö
ræða, er erlendur greiðslufrestur
heimilaður í 180 daga. Sérákvæði
gilda um olíuvörur, þar sem
greiðslufresturinn er skemmri.
Reglur um lántökur og leigu-
samninga vegna innflutnings,
innlendrar framleiðslu og eignar-
leigu á vélum, tækjum og búnaði
til atvinnurekstrar og skipavið-
gerða, eru rýmkaðar á þann hátt,
að framvegis verður heimilað að
taka erlend lán fyrir stærri hluta
kostnaðar en áður. Pannig verð-
ur innlendum framleiðendum
véla, tækja og búnaðar nú heimilt
að taka erlend lán til að fjár-
magna allt að 80% af innlendu
verði framleiðslu sinnar eða allt
að 70%, ef til kemur ábyrgð eða
endurlán innlends banka, spari-
sjóðs, tryggingarfélags eða opin-
bers fjárfestingarlánasjóðs. Hér
er um hækkun þessara lánshlut-
falla að ræða úr annars vegar
60% og hins vegar 50%. Innlend-
um eignarleigufyrirtækjum verð-
ur nú heimilt að taka lán erlendis
til þess að kaupa vélar, tæki og
búnað erlendis frá í þeim tilgangi
að gera leigusamninga um notk-
un þeirra við innlenda aðila og
má erlenda lánið nema allt að
80% af samningsverði, en skv.
núgildandi reglum er hlutfallið
60%. Ef innlendir aðilar semja
beint við erlend eignarleigufyrir-
tæki skulu þeir nú leggja fram
20% samningsverðs í stað 40%
áður.
Þessar breytingar eru gerðar til
þess að bæta samkeppnisaðstöðu
atvinnurekstrar hér á landi, en
þær eru jafnframt þáttur í fyrir-
huguðu afnámi hafta á sviði
fjármagnsviðskipta milli íslands
og annarra ríkja. Meðal annarra
þátta í þeirri breytingu má nefna
væntanlegar reglur um heimildir
íslendinga til að kaupa fasteignir
erlendis og erlend verðbréf.
Einnig má nefna reglur um kaup
erlendra aðila á íslenskum
hlutabréfum og öðrum verðbréf-
um, reglur um gjaldeyrisreikn-
inga erlendra aðila í íslenskum
bönkum, reglur um bankareikn-
inga í eigu innlendra aðila í
erlendum böndkum, reglur um
framvirk gjaldeyrisviðskipti í
Alþýðubandalagið í Norður-
landskjördæmi eystra hélt
kjördæmisþing á Húsavík á
laugardag og sunnudag. Störf
þingsins voru heföbundin.
Alyktun var samþykkt og ný
stjórn kjördæmisráðs kjörin,
að þessu sinni skipuð fólki úr
Norður-Þingeyjarsýslu. Á
sunnudag var haldinn almenn-
ur stjórnmálafundur og hann
sátu um 40 manns, að sögn
Örlygs Hnefils Jónssonar, sem
var fundarstjóri.
Á fundinum höfðu ráöherrarn-
ir; Ólafur Ragnar Grímsson,
fjármálaráðherra og Svavar
Gestsson, menntamálaráðherra
framsögu, og einnig ávarpaði
Steingrímur J. Sigfússon, sam-
tengslum við viðskipti með vöru
og þjónustu og reglur um fleiri
atriði, en það skal tekið fram að
hér er um að ræða atriði, sem
unnið verður að á næstunni.
Að því er nú stefnt í ríkjum
Evrópubandalagsins að hömlur á
fjármagnsviðskiptum yfir landa-
mæri ríkjanna verði afnumdar
fyrir árslok 1992. Þau ríki innan
Fríverslunarsamtaka Evrópu
(EFTA), sem ekki hafa þegar
afnumið hömlur á fjármagns-
viðskiptum hafa að undanförnu
stigið mikilvæg skref í þá átt.
íslendingar munu fylgjast með
þessum breytingum og stefnt er
að því að aðlaga hérlendar reglur
um fjármagnsviðskipti í mark-
vissum áföngum að þeim reglum,
sem gilda munu í allri Vestur-
Evrópu eftir árslok 1992.
Við afnám hafta á fjármagns-
viðskiptum milli íslands og ann-
arra ríkja skapast nánari tengsl
milli íslenska fjármagnsmarkað-
göngumálaráðherra fundinn. Að
loknum framsöguerindum voru
almennar umræður og fyrirspurn-
ir þar sem víða var komið við,
m.a. í náttúruverndarmálum og
stóriðjumálum, með ábendingurr
um að ef áfram verði haldið að
byggja stóriðju og virkjanir á
suðvesturhorninu, væri eðlilegt
að önnur landsvæði fengju flutt-
an kvóta frá þeim sem fengju
stóriðjuverkefnin. Örlygur Hnef-
ill sagði það vera rauða þráðinn í
fundum sem þessum, að það
kæmi sterkast fram hjá fólki á
landsbyggðinni í umræðum, að
sporna þurfi við flutningi fólks
frá landsbyggðinni, því fólki
finnst erfitt að sjá á bak ættingj-
um, vinum og samborgurum
suður yfir heiðar, auk þess sem
arins hér á landi og fjármagns-
markaðar nágrannalandanna um
leið og ný tækifæri myndast fyrir
innlend fyrirtæki til þess að fjár-
magna starfsemi sína og sam-
keppni eykst um viðskipti við
þau.
Þær breytingar, sem hér hafa
verið kynntar eru í samræmi við
ákvæði málefnasamnings ríkis-
stjórnarinnar, en þar segir m.a.
að íslenski fjármagnsmarkaður-
inn verði aðlagaður breyttum
aðstæðum í Evrópu, m.a. með
því að rýmka heimildir innlendra
aðila til að eiga viðskipti við
erlenda banka án ríkisábyrgðar
og njóta fjármagnsþjónustu
þannig að innlendar lánastofnan-
ir fái aðhald. Markmið þessarar
aðlögunar er að lækka fjármagns-
kostnað fjölskyldna og fyrir-
tækja, enda verður þess vandlega
gætt að breytingarnar skapi ekki
óstöðugleika á innlendum fjár-
magns- og gjaldeyrismörkuðum.
það liggur fyrir að sá flutningur
er þegar farinn að skaða þjóðar-
búið og því hljóti að vera eðlileg
krafa að snúa þessu við. Fram
kom hjá ráðherrunum að m.a.
væri unnið að flutningi valds frá
menntamálaráðuneytinu út á
land. Minnst var á flutning Skóg-
ræktar ríkisins austur á land og
fleira sem væri á döfinni. Rætt
var um þá samgöngustefnu sem
er í mótun, jarðagangagerðina
við Ólafsfjörð og væntanleg jarð-
göng á Vestfjörðum og Áust-
fjörðum. Fjármálaráðherra benti
á þann sparnað sem þetta mundi
leiða af sér í sambandi við sam-
nýtingu á ýmsum opinberum
mannvirkjum, t.d. höfnum, þeg-
ar vegalengdir milli staða styttust
með bættum samgöngum. IM
Alþýðubandalagsfundurinn á Húsavík:
Spoma þarf við flutningi
fólks af landsbyggðinni
Breytt verslun í Grímsey að nettó-fyrirmynd:
Samdráttur í vöruvaJi
og styttur opnunartími
- „Kostnaðurinn við verslunina of mikill
miðað við tekjur," segir kaupfélagsstjóri KEA
„Jú, hugmynd um nettó-versl-
un í Grímsey hefur komið upp
að því leyti til að í breytingum
á versluninni í eynni sæki
menn fyrirmyndina í nettó-búð
KEA. Með því fyrirkomulagi
megi lækka kostnað við hana,“
segir Magnús Gauti Gautason,
kaupfélagsstjóri KEA í samtali
við Dag.
Nú er verið að vinna að tillög-
um um breytingu á versluninni í
Grímsey. Magnús Gauti segir að
með því að nota fyrirmyndina úr
nettó-versluninni megi lækka
verulega kostnaðinn við verslun-
ina, m.a. með takmörkuðu og
stöðluðu vöruvali og styttri opn-
unartíma.
„Þáttur í þessari nettó-mynd er
að hafa ekki opið nema hluta úr
degi og það verður breyting á
opnunartímanum, sem hefur ver-
ið frá kl. 9-18. Við erum hins veg-
ar ekki að tala um nettó-verð-
lagningu. Markaðurinn er alltof
lítill fyrir slíka verðlagningu. En
þessar breytingar koma hins veg-
ar til með að þýða samdrátt í
vöruvali í versluninni,“ segir
Magnús Gauti.
Velta útibús KEA í Grímsey
var um 30 milljónir króna á síð-
asta ári. Magnús Gauti segir að
reksturinn hafi verið erfiður á
þessari einingu, kostnaðurinn
hafi verið of hár miðað við
tekjur. Hann segir að þessar
fyrirhuguðu breytingar geti kom-
ið til framkvæmda innan tíðar.
JÓH
Úr verslun Kaupfélags Eyfirðinga í Grímsey. Breytinga er að vænta á þessari
verslun innan tíðar. Mynd: óþh
Húsavík:
Bæjarmála-
pmiktar
■ Bæjarráð samþykkti nýlega
með tilvísun til samþyicktar
bæjarstjórnar frá 21. septem-
ber sl., að sækja um heimild til
byggingar sex 3ja herbergja og
sex 4ra herbergja íbúða.
■ Pálmi Pálmason æskulýðs-
og íþróttafulltrúi sagði upp
starfi sínu í síðasta mánuði og
óskaði um leið eftir því að fá
að hætta sem fyrst. Bæjarráð
samþykkti að heimila Pálma
að hætta þann 1. okt. s.l.
■ Bæjarráð hefur samkvæmt
tillögu frá forstööumanni
Sundlaugarinnar, samþykkt
aö hækka gjaldskrá Sundlaug-
ar um 10% frá 1. nóv. n.k.
■ Á fundi bæjarráðs nýlega
voru kynntar niðurstöður á
endurskoðun fjárhagáætlunar
Bæjarsjóðs og Framkvæmda-
lánasjóðs. Þar kom fram að
fjárvöntun Bæjarsjóðs er kr.
7.062.000,- en fjárvöntun
Framkvæmdalánasjóðs er kr.
9.381.000.-. Á fundinum var
lögð fram tillaga um aðgerðir
til að mæta þessari fjárvöntun.
■ Á fundi veitunefndar
nýlega lagði veitustjóri fram
og kynnti endurskoðaðar áætl-
anir Vatnsveitu, Hitaveitu og
Rafveitu. Þar kom frant að
umframfjármagn Vatnsveitu
eru kr. 1.515.000.- og að fjár-
vöntun Rafveitu og Hitaveitu
er engin. Veítunefnd samþykkti
að ráðstafa umframfjármagni
Vatnsveitu til Bæjarsjóðs sem
óafturkræfu framlagi.
■ Veitustjóri lagði fram á
fundi veitunefndar nýlega, til-
lögu um að skipt yrði úr heml-
um í mæla á árinu 1990, hjá
notendum Hitaveitunnar og
að undirbúningur skuli hafinn
sem fyrst. Veitunefnd frestaði
afgreiðslu málsins og óskaði
eftir að unnin verði skýrsla um
málið, þar sem allar nauðsyn-
legar upplýsingar komi fram.
■ Dvalarheimili aldraðra sf.
hefur sótt um leyfi til að
byggja fjögurra íbúða hús úr
steinsteypu á lóð Dvalar-
heimilsins nr. 19 við Skála-
brekku og hefur bygginga-
nefnd samþykkt erindið.
■ Bygginganefnd hefur sarn-
þykkt erindi frá Hestamanna-
ielaginu Grana, þar sem óskað
er eftir heimild til að flytja
húseign sem nú stendur ofan
Safnahúss og var í eigu Björns
Olgeirssonar, upp í Traðar-
gerði, þar sem nýta á húsið
fyrir ýmsa starfsemi félagsins.
Nefndin felur jafnframt bygg-
ingarfulltrúa að ákveða stað-
settningu hússins.
■ í framhaldi af beiöni um
fjárstyrk frá Hestamanna-
félaginu Grana, samþykkti
íþrótta- og æskulýðsnefnd að
vcita félaginu kr. 30.000.-.