Dagur - 07.11.1990, Blaðsíða 7

Miðvikudagur 7. nóvember 1990 - DAGUR - 7
Tekist á við hlcöslustcina.
Grjótkast að hætti hraustmenna.
an að því vegna þess að Sigurlaug
hafi alltaf verið dálæti Skagfirð-
inga. Hún segist vonast til að geta
sett upp safn í Áshúsinu um þau
hjónin, en ætlunin er að hafa þar
fyrst og fremst geymslu svo og
sýningarsal og jafnvel kaffi- og
minjagripasölu.
„Flakkarinn“ Gilsstofa
Gilsstofa er einskonar „flakkari“,
byggð í Eyjafirði um miðja síð-
ustu öld fyrir Eggert Briem á
Espihól af Ólafi bróður hans.
Eggert fékk síðan sýslumanns-
embætti í Skagafirði og flutti
stofuna með sér. Húsið er þannig
byggt að grindin er merkt með
rómverskum tölustöfum svo að
raðað er saman eftir númerum.
Gilsstofa er sparistofa frá miðri
síðustu öld og segist Sigríður
ekki vita til þess að neins staðar
annars staðar sé slík til varðveitt.
Sparistofur voru byggðar sér
sem hús t.d. frammi á hlaði, úr
timbri, en með torfþaki. Gils-
stofa er 30 fermetrar með tólf
gluggum og lofti. Eggert kom
með stofuna á skipi í Kolbeinsár-
ós og þaðan á báti inn að Hofósi.
Nokkrir viðir týndust á leiðinni
svo aðeins þurfti að minnka hana
þegar hún var komin á sleðum
fram að Hjaltastöðum þar sem
Eggert bjó fyrst. Síðar fluttist
hann að Reynistað og tók auðvit-
að stofuna með sér. Þar varð hún
að sýsluskrifstofu og Gunnlaugur
sonur hans og sýsluskrifari bjó
þar einnig um tíma. Þegar Eggert
hætti sýslumannsstörfum tók
Jóhannes Ólafsson á Gili við og
það var orðið það ríkt í fólki að
húsið væri sýsluskrifstofa að hún
var flutt að Gili. Jóhannes flutti
síðan út á Krók með stofuna. Þar
seldi hann Kristjáni Gíslasyni,
verslunarmanni, hana og á
endanum lenti Gilsstofa inn í við-
byggingu hjá Kristjáni. Bóndi
fram í Blönduhlíð keypti svo
verslunarhús hans fyrir nokkrum
árum til niðurrifs og flutti fram
að Kringlumýri. Þegar hann fór
að rífa húsið leist honum ekki á
blikuna er hann kom að gömlum
viðum Gilsstofu. Hann komst
síðan að því hvað var á seyði og
gaf að lokum Byggðasafninu
gripinn. Lítið er eftir af stofunni
fínu sem Ólafur Briem byggði,
þakið allt farið og fátt heillegt
annað en grindin. Það er því ljóst
að endurbygging hennar verður
dýr.
„Saga Gilsstofunnar er stór-
merkileg og í ljósi þess að þetta
er sparistofa sem ekki eru fleiri til
svo ég viti, þá finnst mér að hún
verði að fara upp hvað sem það
kostar. Ekki er hægt að vinna við
bæði Gilsstofu og Áshús í einu og
héraðsnefndin fór fram á að
Áshúsið yrði klárað fyrst. Grunn-
urinn undir Gilsstofuna er aftur á
móti tilbúinn svo að um leið og
Áshúsið er komið á sinn stað
verður hægt að byrja á henni ef
fjármagn verður fyrir hendi,“
segir Sigríður.
Ljósmyndasafnið
I Byggðasafninu á Glaumbæ er
nokkuð af ljósmyndum. Eftirtök-
ur hanga uppi á veggjum annarrar
gestastofunnar og þar má sjá
marga helstu höfðingja Skaga-
ljarðar frá því farið var að taka
Ijósmyndir. Sýslumenn, prestar,
kvenskörungar og fleira fólk sem
byggði Skagafjörð á síðustu
öldum. Sigríður segist hafa
ákveðnar hugmyndir um nota-
gildi Gilsstofu þegar hún verður
komin upp. Hún segist telja við-
eigandi að setja þar inn gamla
skrifstofumuni og einnig gæti
ljósmyndasafnið átt þar heima.
Álit um safnamál
Nefnd sem Sigríður átti sæti í skil-
aði í sumar áliti til Héraðsnefnd-
ar um safnamál í Skagafirði. í
álitinu kemur m.a. fram að
Byggðasafn Skagfirðinga skuli
vera að Glaumbæ og fyrir alla
Skagfirðinga. Nefndin kom með
hugmynd um að setja upp bú-
vélageymslu að Hólum í Hjalta-
dal og gætu nemendur Bænda-
skólans þá jafnvel gert upp gaml-
ar búvélar. Um gamla bjálkahús-
ið á Hofsósi, sem Þjóðminjasafn
á, sagði nefndin að e.t.v. mætti
setja þar upp geymslu og sýning-
araðstöðu fyrir Drangeyjarferðir,
með veiðiflekum og fleiru. í álit-
inu kemur fram að Skagfirðingar
eigi ekki að setja á stofn sjó-
minjasafn en frekar styrkja slík
söfn í nágrenninu. Nefndin mælti
heldur ekki með að iðnaðarsafn
yrði stofnsett, af sömu ástæðúm
og sjóminjasafn. Þá vill nefndin
að listasafnið fái betri aðstöðu
og náttúrugripasafnið sem nú er í
eigu Varmahlíðarskóla leggur
nefndin til að verði flutt út á
Sauðárkrók og gæti það þá jafn-
vel verið fræðilegt fyrir nemend-
ur á náttúrufræðibraut við Fjöl-
brautaskólann. Um gamla bæinn
á Hólum segir nefndin að jafnvel
mætti setja þar inn sögulegt yfirlit
um Hólastað í formi texta og
mynda en ekki muna. Fleiri hluta
er getið í áliti nefndarinnar, en
það helsta er að fjármunum sé
veitt skynsamlega til safna í Firð-
inum og reynt að efla það sem
jfyrir er en ekki stofnsetja ný.
Framtíð Byggða-
safnsins trygg
Með þessa vitneskju í farteskinu
settist blaðamaður inn í bíl sinn
og ók burt frá Glaumbæ og gamla
tímanum. Hvort eftir áliti nefnd-
arinnar sem starfaði á vegum
Héraðsnefndar verður farið kem-
ur tíminn til með að skera úr um.
Greinina er tilhlýðilegt að enda á
orðum Sigríðar um framtíðina.
„Framtíð þessa safns er trygg
svo framarlega sem menn hafa
áhuga á að halda því við, en það
kostar peninga og vinnu og það
þarf að reka safnið.
Ég vona að þetta safn komi til
með að halda okkur Skagfirðing-
um á lofti sem menningarlega
sinnuðum. Gilsstofa og Áshús,
þegar þau verða bæði komin upp,
gera það að verkum að húsnæði
safnsins eykst, auk þess að varð-
veita tvo ómetanlega öldunga,
húsin sjálf. Með þeim kemur
geymsla fyrir muni og aukið sýn-
ingarhúsnæði sem er nauðsynlegt
vegna þess að ef við höldum
áfram að safna þá koma til safns-
ins hlutir sem passa alls ekki inn í
gamla burstabæinn. Að auki opn-
ast möguleiki á aðstöðu til að
þjónusta ferðafólk, en í sumar
komu hér sextán þúsund manns
og engin aðstaða er fyrir hendi.
Hér er alltaf ein manneskja að
selja inn og einnig fást hér
póstkort, en fólk fer síðan sjálft
um safnið með leiðbeiningar-
bækling í höndunum. Þegar hús-
in tvö verða komin upp held ég
að safnið þurfi ekki að hafa
áhyggjur af framtíð sinni, en
þetta er dýr framkvæmd."
Myndir og texti: Skúli Björn Gunnarsson.
RARIK
RAFMAGNSVEITUR RÍKISINS
ÚTBOÐ
Rafmagnsveitur ríkisins óska eftir tilboöum í eftir-
farandi:
RARIK-90005: Háspennuskápar 11 kV, fyrir
aðveitustöðvarnar Eskifirði, Laxárvatni, Ólafs-
firði, Saurbæ og Þorlákshöfn.
Opnunardagur: Fimmtudagur 20. desember 1990,
kl. 14.00.
Tilboðum skal skila á skrifstofu Rafmagnsveitna
ríkisins, Laugavegi 118, 105 Reykjavík, fyriropnun-
artíma og veröa þau opnuð á sama staö aö viö-
stöddum þeim bjóöendum er þess óska.
Útboðsgögn verða seld á skrifstofu Rafmagnsveitna
ríkisins, Laugavegi 118, 105 Reykjavík, frá og meö
miövikudegi 7. nóv. 1990 og kosta kr. 2.500,- hvert
eintak.
Reykjavík 2. nóvember 1990
RAFMAGNSVEITUR RÍKISINS
Laugavegi 118,105 Reykjavík
Canon
Ljósritunarvélar
Faxtæki
HeiKniveiar
Örfilmulesarar
JAPISS
AKIiM
SKIPAGATA 1 - SIMI 96 25611
Á SÖLUSKRÁ
Smárahlíð: 2ja herb. íbúö á þriðju hæö, íbúö í mjög góöu
ástandi.
Hrísalundur: 2ja herb. íbúö á þriöju hæö laus strax.
Hríseyjargata: 3ja herb. nýendurbyggt einbýlishús á einni
hæö. Hús í algjörum sérflokki.
Borgarhlíð: 3ja herb. íbúð á fyrstu hæö, svalainngangur.
Langahlíð: 3ja herb. raðhúsíbúö á einni hæö.
Smárahlíð: 3ja herb. íbúö á þriðju hæö.
Munkaþverárstræti: 4ra herb. íbúö á neöri hæö í tvíbýl-
ishúsi.
Grundargerði: 4ra herb. endaíbúð á einni hæö.
Rauðamýri: 4ra herb. 120 fm einbýlishús á einni hæö.
Nýlega endurbyggt, hús í mjög góöu ástandi.
Þverholt: íbúðarhús, hæö ásamt lítilli íbúö á neöri hæö.
Stórholt: Einbýlishús á tveimur hæöum, mjög mikið
endurnýjað.
Kringlumýri: íbúöarhús á tveimur hæöum, stærö samtals
300 fm, tvær íbúðir.
Opiö frá kl. 10-12 og 13-19.
Fasteignasalan hf.
Gránufélagsgötu 4,
efri hæð, sími 21878.
Hermann R. Jónsson, sölumaður
heimasími utan skrifstofutíma er 25025.
Hreinn Pálsson, lögfræöingur.
Guðmundur Kr. Jóhannsson, viðskiptafræðingur.