Dagur - 21.09.1991, Blaðsíða 18

18 - DAGUR - Laugardagur 21. september 1991
Kvikmyndasíða Jón Hjallason
„StjömukF :rflð“ undi r smásián ni 1í-tflJKSPw. 1 wÍÉjlP^ J8|a
J
Meryl Streep með Dennis Quiad í Postcards; það má heita árlegur viðburður
að Streep sé tilnefnd til Óskarsverðlauna, þó hefur hún ekki sama stjörnu-
kraftinn og karlkynsleikarar.
Forráðamenn Regnbogans gera
því skóna að þriðjungur þjóðar-
innar mundi sjá Dansað við úlfa.
í útlandinu slær hún öll aðsókn-
armet; í tíu mánuði hefur hún
fyllt bíóhúsin vestan hafs og aust-
an. Og Kevin Costner fagnar. En
jafnvel Kostner getur farið flatt á
vinsældarprófinu. Á umliðnu ári
sendi Columbia Pictures hann til
Mexíkó í faðmi föngulegrar
konu, lét hann hafa ástríðufulla
sögu að filma og snöfurmennið
Anthony Quinn sem mótleikara.
Kvikmyndin nefndist Revenge og
gaf Columbia lítið í aðra hönd;
brúttó innkoman af bíómyndinni
var innan við einn tíunda af því
sem komið er í kassann fyrir
Dansað við úlfa og Hróa hött,
konung þjófanna. Af þessu má
draga lærdóma um eitt og annað;
meðal annars þann að kvik-
myndastjörnur hafa mikið
aðdráttarafl. en einnig að þær
gulltryggja ekki nokkra mynd.
Leitað sannana
Þetta sumar sem er nú rétt að
kveðja hefur skotið stoðum undir
báðar fullyrðingarnar hér að
framan. Mestu stórgróðamyndir
sumarsins ætla greinilega að
verða Hrói höttur Costners og
Terminator 2 Schwarzeneggers.
Billy Crystal með City Slickers
gæti tekið þriðja sætið sem sýnir
okkur að átakamyndir og ofbeld-
isfullar eru ekki eina myndefnið
sem nær til fjöldans. Crystal er
nefnilega á sömu léttu nótunum
og í Throw Momma from the
Train og When Harry Met Sally
svo tvær kunnustu myndir hans
hingað til séu nefndar.
Á hin bóginn hlýtur mesta
stjörnuhrap sumarsins að dæmast
á Dying Young og Julia Roberts,
leikkonuna ungu sem fór frá
Mystic Pizza (1988) í Steel
Magnolias og þaðan í metmynd-
ina 1990, Pretty Women. Hin
undarlega kvikmynd Flatliners
fylgdi í kjölfarið og stjarna
Roberts setti ofan en steig aftur
með Sleeping With the Enemy.
Með Dying Young má heita að
Roberts sé aftur komin á byrjun-
arreit ef eingöngu er horft á
tekjuhlið þeirra kvikmynda er
hún hefur leikið í. Dagar Roberts
í kvikmyndum eru þó engan veg-
inn taldir, svo mikið er víst.
Dying Young hefur alls ekki tek-
ið frá henni stjörnukraftinn, að-
eins sýnt að jafnvel vinsælasta
kvenstjarna Hollywood getur
ekki selt sögu um hvítblæði - sér-
staklega ekki sumarglöðum bíó-
förum sem vilja aðeins sjá vonda
gaurinn setja upp tærnar, ekki
hinn góða. Aðstandendur Dying
Young höfðu ekki einu sinni
rænu á því að velja myndinni
þokkalega sölulegt nafn og höfðu
þó fyrirmynd. Seinast þegar sag-
an um ást og banvænan sjúkdóm
var kvikmynduð nefndist hún
Love Story.
Misjafnt gengi Roberts er
heldur ekkert einsdæmi. Með
örfáum undantekningum, eins og
til dæmis Steven Seagal en mynd-
Steven Segal; ennþá hafa Holly-
woodstjörarnir ekki tapað á honum.
ir hans skila alltaf hagnaði, má
segja að nær allar stórstjörnur
kvikmyndanna í dag hafi farið
flatt einu sinni eða oftar. Robert
Redford og Clint Eastwood hafa
markað djúp spor í kvikmynda-
söguna undanfarna áratugi en
engu að síður eru nýjustu myndir
þeirra sýndar fyrir tómum sölum.
Einn hæfileikaríkasti leikari film-
sögunnar, Robert De Niro, mátti
eftir The Deer Hunter bíða í tíu
ár eftir Ieiksigri. Svo komu þær
þrjár stórgróðamyndirnar í röð:
GoodFellas, Awakenings og
Backdraft. Bruce Willis sló eftir-
minnilega í gegn í DieHard, fyrri
og sfðari og Iagði þar að auki til
rödd í Look Who’s Talking. Var
þar ekki kominn hinn öruggi gull-
drengur? Nei ekki aldeilis, The
Bonfire of the Vanities, Mortal
Thoughts og Hudson Hawk
kipptu fótunum undan dollara-
draumi stjóranna og Willis lenti
harkalega á jörðinni aftur.
Þegar litið er til kvenstjarna
verður strax ljóst að þær þrífast í
fátækrahverfi kvikmyndaiðnað-
arins. Væntingar til þeirra eru
minni og launin eftir því. Jafnvel
leikkonur eins og Michelle Pfeiff-
er, Jane Fonda og Meryl Streep
eru annars flokks borgarar innan
um karlkynsleikara Hollywood. í
fáum orðum sagt; stjörnukraftur
kvenna er ekki hinn sami og
karla. Niðurstaða mógúlanna í
Hollywood er því sú að kven-
maður getur ekki skapað stór-
gróðamynd, það gera karlleikar-
ar.
Formúlan ekki til?
Einhvernveginn er það nú svo að
enginn virðist geta sagt um það
fyrirfram hvaða kvikmynd slái í
gegn og hver fari í tunnuna.
Kvikmynd, þar sem engin stór-
stjarna kemur nálægt, getur gert
bíófara syngjandi glaða og fram-
leiðendur ógeðslega ríka. Hvað
gerðist ekki með Home Alone.
Svo kemur kvikmynd með
Robert Redford, Havana, og
skilar engu meiri tekjum í sjálfu
fæðingarlandinu en til dæmis hin
innflutta Cinema Paradiso. Dæmi
þessa hafa alltaf fundist í Holly-
wood og munu alltaf finnast.
Ýmislegt er þó breytt frá því
var fyrir hálfri öld síðan. Áhætta
kvikmyndaveranna var minni þá,
í dag er spilað með hærri fjár-
hæðir og kerfið er óvissara. Ein
stærsta breytingin eru laun kvik-
myndaleikaranna. Áður voru
þeir þrælar kvikmyndaveranna er
gerðu við þá samning til svo og
svo margra ára. Regluleg fram-
leiðsla var tryggð, leikarinn varð
að gera vissan fjölda kvikmynda
á ári og bíófarar voru ánægðir.
Nú þurfti Warren Beatty að
koma fram í allskonar viðtals-
þáttum sjónvarps og verða
umfjöllunarefni slúðurdálka
dagblaða áður en ráðlegt þótti að
hann setti Dick Tracy á markað.
Ástæðan var einföld; hann hafði
ekki birst í kvikmynd í þrjú ár á
undan. Þannig hafa leikararnir
sjálfir, með auknu sjálfræði,
skorið eða að minnsta kosti sarg-
að til hálfs í sundur þann sterka
streng er var á milli bíófara og
stjörnunnar, eða sú er að minnsta
kosti skoðun sumra stjórnenda í
Hollywood. Leikari sem lætur
líða marga mánuði, jafnvel ár, á
milli þess að hann birtist á hvíta
tjaldinu getur ekki vænst þess að
njóta sömu lýðhylli og hinn sem
er alltaf að gera nýja kvikmynd
og heldur þannig aðdáendum sín-
um við efnið.
Leti eða vandfýsni frægra
leikara er þó ekki nema ein
ástæða, og hún kannski veigalítil,
fyrir því að stjörnukerfið á nú í
vök að verjast. Að vísu er það
svo að heimti Schwarzenegger
700 milljónir (íslenskra króna) þá
fær hann þær - og það sem meira
er, hann vinnur fyrir þeim. Hins
vegar mega fáeinar aðrar
stjörnur, sem gera svipaðar kröf-
ur og Schwarzenegger, fara að
vara sig. Færri sækja bíó en í
fyrra og hafði bíóförum þá farið
fækkandi frá því sem verið hafði
árið á undan (1989). Engu að síð-
ur horfir sífellt fleira fólk á kvik-
myndir en stóri munurinn er sá
að það kýs myndbandið fremur
en bíósalinn. Fyrir kvikmynda-
verin er þetta alvarlegt vandamál
því að hlutur þeirra af mynd-
banda-peningum er aðeins á milli
25 og 30% en 50% af kvikmynda-
sýningum.
Tekjur kvikmyndaveranna
bandarísku hafa því ekki vaxið í
réttu hlutfalli við vinsældir kvik-
mynda þeirra út um allan heim.
Stjörnukerfið og svimandi launa-
greiðslur til „fastastjarnanna“ er
því sett á mælistikuna og menn
velta vöngum um réttmæti þess.
Jeffrey Katzenberg, stjórnandi
Walt Disney, hefur þegar sagt
skilið við þetta kerfi. í janúar síð-
astliðnum komst minnisnóta frá
honum á flakk um Hollywood og
gekk þar að sögn hraðar á milli
manna en brennivínsflaska í
skagfirskri fjárrétt. Ef kerfið er
rétt, spurði Katzenberg, af
hverju sló Jack Nicholson þá ekki
í gegn 1990 á sama hátt og 1989.
Framkvæmdastjórinn hafði
greinilega í huga Batman og The
Two Jakes. Hann hélt áfram og
baðst afsökunar á hinni fjárfreku
Dick Tracy og tilkynnti að hann
hefði hafnað hugmyndum
Beatty’s um framhaldsmynd. Að
lokum hvatti Katzenberg undir-
menn sína til að leggja áherslu á
söguna í myndinni en ekki stjörn-
urnar.
Stjörnukerfið mun þó enn um
sinn verða við lýði. Menn eins og
Schwarzenegger og Sly Stallone
þurfa engar afsagaðar haglabyss-
ur til að knýja fram mörg hundr-
uð milljón króna laun. En launa-
bilið milli þeirra og minni spá-
manna á eftir að vaxa og enginn
mun geta krafist þrjú til fimm
hundruð milljón króna launa út á
andlitið eitt; renni ekki dollarar í
stríðum straumum í kassann
hljóta launin að lækka og það
hratt. Svo má auðvitað velta því
fyrir sér hvort 100 milljón króna
laun fyrir tveggja vikna starf eða
svo sé ekki skítsæmileg.
Bruce Willis með Bonnie Bedelia; hann gerði það gott í Die Hard en síðan
sló skugga á gulldrenginn.
BMW 320
Nýr og breyttur
RENAULT CLIO
Bíll ársins 1991 RENAULT 19
Gullna stýriö 1991 Glæsilegur fjölskyldubíll
RENAULT NEVADA
4x4 skutbíll
UMBOÐSAÐILI A NORÐURLANDI: BILAVAL hf. Strandgötu 53 • Akureyri • Sími 96-21705
Sýningarsalur Bílavals
viö Strandgötu er opinn alla virka
daga frá kl. 10.00-19.00 og
laugardaga kl. 10.00-18.00