Dagur - 31.01.1992, Blaðsíða 4

4 - DAGUR - Föstudagur 31. janúar 1992
ÚTGEFANDI: DAGSPRENT HF.
SKRIFSTOFUR: STRANDGATA 31,
PÓSTHÓLF 58, AKUREYRI, SÍMI: 96-24222
ÁSKRIFT KR. 1200 Á MÁNUÐI
LAUSASÖLUVERÐ KR. 110
GRUNNVERÐ DÁLKSENTIMNETRA 765 KR.
RITSTJÓRI: BRAGI V. BERGMANN (ÁBM.)
FRÉTTASTJÓRI: KRISTJÁN KRISTJÁNSSON
RITSTJÓRNARFULLTRÚI: EGILL H. BRAGASON
BLAÐAMENN:
INGIBJÖRG MAGNÚSDÓTTIR (Húsavíkvs. 96-41585),
JÓHANN ÓLAFUR HALLDÓRSSON, JÓN HAUKUR BRYNJÓLFSSON (íþróttir),
ÓLI G. JÓHANNSSON, ÓSKAR ÞÓR HALLDÓRSSON,
SKÚLI BJÖRN GUNNARSSON (Sauöárkróki vs. 95-35960, fax 95-36130),
STEFÁN SÆMUNDSSON, ÞÓRÐUR INGIMARSSON
LJÓSMYNDARI: KJARTAN ÞORBJÖRNSSON
PRÓFARKALESTUR: SVAVAR OTTESEN
ÚTLITSHÖNNUN: RÍKARÐUR B. JÓNASSON, ÞRÖSTUR HARALDSSON
AUGLÝSINGASTJÓRI: FRÍMANN FRÍMANNSSON
DREIFINGARSTJÓRI:
HAFDÍS FREYJA RÖGNVALDSDÓTTIR, HEIMASÍMI 25165
FRAMKVÆMDASTJÓRI: HÖRÐUR BLÖNDAL
PRENTVINNSLA: DAGSPRENT HF.
SÍMFAX: 96-27639
Ákveðnum þætti í
samgöngumálum að ljúka
í dag er síðasti starfsdagur Skipaútgerðar ríkisins þar
sem ákveðið hefur verið að leggja fyrirtækið niður frá og
með komandi mánaðamótum. Á fjárlögum þessa árs er
heimild til að selja eignir skipafélagsins og hafa Samskip
hf. nú tekið rekstur tveggja skipa þess yfir en þriðja skip-
ið verið selt til Noregs. Áformað er að legga fram laga-
frumvarp á Alþingi innan tíðar þar sem kveðið verður á
um að fyrirtækið hætti formlega störfum og tilvera þess
renni endanlega inn á spjöld sögunnar.
Skipaútgerðin annaðist um áratugi vöruflutninga á
hafnir meðfram strjálbýlh strönd landsins. Rekstur fyrir-
tækisins miðaðist við að koma vörum til fólks út um land
með tilliti til búsetu þess og sinna þeim stöðum sem önn-
ur skipafélög, sem starfa á samkeppnisgrundvelli höfðu
ef til vill ekki áhuga á. Ætíð má deila um aðferðir við vöru-
dreifingu um landið - hvort betur henti að hún fari fram
eftir þjóðvegunum eða siglt sé með vörurnar á hafnir.
Hermann Guðjónsson, vita- og hafnamálastjóri, hefur
sagt að okkur beri að nota hafnamannvirkin á strönd
landsins í þeim tilgangi eins og frekast sé kostur. Sparn-
aður í því sambandi komi fyrst og fremst fram í minna
viðhaldi vegakerfisins vegna þess að þungaflutningar
slíti bundnu slitlagi þjóðveganna meira en nokkur önnur
umferð. Talsmenn þungaflutninga hafa hins vegar verið
á öðru máli.
Ljóst er að rekstur Skipaútgerðar ríkisins var ekki orð-
inn hagkvæmur eins og að honum var staðið. Ekkert hef-
ur komið fram um að ógerlegt hafi verið að hagræða hon-
um og ná fram aukinni hagkvæmni og jafnvel hagnaði.
Reksturinn var einnig leið til þess að jafna aðstöðu lands-
byggðarfólks með tilliti til vöruverðs í okkar strjálbýla
landi. Jafnan má deila um niðurgreiðslur af því tagi og
núverandi stjórnvöld vilja hafa annan hátt á hvað vöru-
flutninga varðar. Nú hefur Samskip hf. tekið við hluta af
rekstri Skipaútgerðarinnar og Eimskipafélag íslands hf.
hyggur á að fjölga viðkomustöðum sínum á ströndinni.
Vonir standa því til að samkeppni þessara skipafélaga
muni veita íbúum landsbyggðarinnar hagstæð skilyrði til
vöruflutninga í framtíðinni. Með hinu nýja fyrirkomulagi
verða ferðir þó ekki eins tíðar og á meðan Skipaútgerðin
var og hét þótt áfram verði siglt á allar þær hafnir sem
áður var. Þó verður skorið á skipasamgöngur á milh Norð-
ur- og Austurlands - að minnsta kosti fyrst um sinn og er
það miður. Þessum landshlutum er nauðsynlegt að efla
samskipti sín á milli bæði hvað atvinnulíf og þjónustu
varðar og þá skipta samgöngurnar miklu máli. Núverandi
samgönguráðherra hefur lýst sig þessarar skoðunar og
tahð nauðsynlegt að bæta vegakerfið um Hólsfjöll og
Möðrudalsöræfi í því sambandi. Því er ekki úr vegi að
skora á hann að beita áhrifum sínum til þess að skipa-
ferðir verði aftur teknar upp á milli þessara landshluta.
Með brotthvarfi Skipaútgerðar ríkisins er ákveðnum
þætti í samgöngusögu landsins lokið. Þrátt fyrir að nýir
þjónustuaðilar æth nú að taka við hlutverki hennar og
annast strandsiglingar í framtíðinni ríkir nokkur óvissa
um hvemig til tekst. Spumingarnar sem vakna em ann-
arsvegar hvort skipafélögin nái að þjóna íbúum lands-
byggðarinnar á þann hátt að vömverð komi ekki til með
að hækka en hinsvegar hvort unnt verði að veita jafn
dreifða þjónustu og verið hefur. ÞI
Umhverfisvænar bleiur framleiddar á Dalvík:
Þetta er framtíðin
- segir Hugrún Marinósdóttir sem hefur þróað
sína eigin útfærslu af umhverfisvænum taubleium
Umhverfisvænar bleiur hafa
greinilega valið sér Dalvík sem
stökkpall inn á íslenskan mark-
að. í haust var frá því greint að
hafinn væri innflutningur á
umhverfisvænum bleium á veg-
um dalvískrar konu. Og nú
fréttist af annarri dalvískri
konu sem farin er að framleiða
umhverfisvænar bleiur eftir
eigin sniði. Hugrún Marinós-
dóttir heitir sú síðarnefnda og
þegar Dagur sótti hana heim
var fyrsta spurningin hvernig
það hefði komið til að hún færi
að framleiða bleiur.
„Það byrjaði á því að tengda-
dóttir mín sendi mér svona bleiur
frá Svíþjóð og spurði hvort ég
gæti ekki saumað svona. Ég náði
mér í fleiri tegundir af bleium og
velti málinu fyrir mér. Ég sá
ýmsa vankanta á bleiunum og fór
að prófa mig áfram með því að
nota það besta úr hverri tegund.
Þannig hefur þetta þróast hjá
mér.“
Verða bréfbleiurnar
bannaðar?
Hugrún er farin að sauma af full-
um krafti og m.a.s. komin með
tvær konur í vinnu. Hún sníður,
þær sauma og hún sér um loka-
frágang. En hver er galdurinn við
þessar umhverfisvænu bleiur?
„Munurinn á þeim og bréf-
bleiunum er sá að þeim síðar-
nefndu er hent eftir notkun en
þessar notaðar aftur og aftur. Ég
hef látið mörg börn prófa þessar
bleiur og þær líka vel. Sum börn
vilja roðna undan teygjunum á
Hér sést bleian í notkun.
Hugrún Marinónsdóttir með fram-
leiðsluna. Eins og sjá má eru blei-
urnar tvískiptar, inn í þær er sett
innlegg sem oft nægir að þvo eitt
sér. Mynd: -J*H
bréfbleiunum en það á ekki við
þessar vegna þess að í þeim er
ekkert gerfiefni, einungis hreint
flónel. Auk þess fylgir þeim
minna umstang en taubleiunum,
það þarf ekki að brjóta þær sam-
an og oft nægir að þvo innleggið.
Á milli laga í bleiunum er plast
sem veldur því að börnin þurfa
ekki að vera í sérstökum buxum
utan yfir eins og þau þurfa í
venjulegum taubleium.
Og svo eru þessar bleiur um-
hverfisvænar. Bréfbleiurnar eru
500 ár að eyðast úti í náttúrunni
og á sumum stöðum í Bandaríkj-
unum hafa þær verið bannaðar.
Það var gert eftir að sorphreins-
unarmenn veiktust af að með-
höndla þær. Það komst upp að
úrgangurinn sem í þeim er getur
haldið áfram að gerjast og mynd-
að eiturefni. Notkun umhverf-
isvænu bleianna hefur í för með
sér sparnað, bæði í peningum og
í umhverfinu. Þær eru því vel
samkeppnishæfar. Þetta er fram-
tíðin."
Stend á krossgötum
- Hvernig gengur þér að koma
þessu á markað?
„Ég hef verið í sambandi við
markaðráðgjafa sem hefur leið-
beint mér. Það er verið að kynna
bleiurnar á sjúkrahúsum, t.d.
saumaði ég bleiur á fyrirbura á
Fjórðungssjúkrahúsinu á Akur-
eyri. Ég á eftir að fá viðbrögð við
þessu, það er svo stutt síðan ég
sendi þær frá mér. Nú er málið að
koma mér upp lager, fyrr get ég
ekki farið að auglýsa og selja fyr-
ir alvöru. Ég hef gefið mörgum
sýnishorn og beðið fólk að prófa
og segja mér hvernig reynslan er.
Það er mjög viljugt að prófa og
viðbrögðin hafa verið góð. Ég er
að láta gera fyrir mig vörumerki
og umbúðir en ætlunin er að
markaðssetja framleiðsluna und-
ir heitinu Draumableiur.
Ég er trúuð á að þetta geti
skapað mér atvinnu og jafnvel
fleirum. Til skamms tíma hef ég
unnið í frystihúsinu en nú er ég
hætt þar. Ég stend á krossgötum
því nú fer alvaran að koma í
ljós.“
- Hvað með peningahliðina?
„Hingað til hef ég tekið af mat-
arpeningunum til að fjármagna
saumana, en róðurinn er orðinn
ansi þungur. Ég þarf nauðsynlega
að fá mér iðnaðarsaumavél því
venjulegar heimilissaumavélar
eru ekki gerðar fyrir svo mikið
álag sem hér um ræðir. Það er
ekki til nein stofnun sem styrkir
svona tilraunastarf og allir vita
hversu dýrt er að fá fé að láni.
Það blasir við mér að þurfa að
binda mikið fé í lagernum og það
líður töluverður tími áður en þeir
peningar fara að skila sér.
Ég reyni að fara hægt í sakirn-
ar og leggja ekki í of mikinn
kostnað. Eins og er vinn ég við
þetta hér uppi í íbúðinni, en ef
þetta gengur vel get ég bætt við
mannskap og flutt starfsemina í
kjallarann, þar er ágætis pláss.
Ég vona að þetta gangi en veit
ekki hvort þetta verður einhver
stóriðja eða nýtt Sæplastsævintýri.
En þetta er spennandi starf,“ seg-
ir Hugrún Marinósdóttir á
Dalvík. -ÞH
Verðsamanburður á bréfbleium og umhverfisvænum bómullarbieium
Bréfblelur Bómullarbleiur
1 stk. bleia kr. 23 1 stk. bleia (3-6 kg) kr. 700
6 stk. á sólarhring kr. 138 1 stk. bleia (6-8 kg) kr. 750
1 stk. bleia (10-15 kg) kr. 800
1 stk. innlegg kr. 250
þvottaútgjöld á mánuöi Bleiukostnaöur á ári miöaö viö kr. 200
40 bleiur í mismunandi stæröum,
Bleiukostnaöur á ári kr. 49.860 10 innlegg og þvottaútgjöld kr. 18.650
Bleiukostnaður á mánuöi kr. 4.140 Bleiukostnaöur á mánuöi kr. 1.554
Aths. Verö á bréfbleium er meöalverð þriggja tegunda: Bamba, Pampers og Libero. Þvotta-
útgjöld eru miöuö viö þrjár vélar á viku. Því má bæta viö aö yfirleitt nota börn bleiur í amk. tvö
ár. Seinna áriö er kostnaöurinn viö bréfbleiurnar jafnmikill og fyrra áriö en viöbótarkostnaöur
viö bómullarbleiurnar er einungis þvottaútgjöld. Veröiö á bómullarbleiunum er kynningarverð
sem kann aö breytast.