Dagur - 13.11.1992, Blaðsíða 4

4 - DAGUR - Föstudagur 13. nóvember 1992
ÚTGEFANDI: DAGSPRENT HF.
SKRIFSTOFUR: STRANDGATA 31,
PÓSTHÓLF 58, AKUREYRI, SÍMI: 96-24222
ÁSKRIFTKR. 1200ÁMÁNUÐI
LAUSASÖLUVERÐ KR. 110
GRUNNVERÐ DÁLKSENTIMNETRA 765 KR.
RITSTJÓRI: BRAGI V. BERGMANN (ÁBM.)
FRÉTTASTJÓRI: KRISTJÁN KRISTJÁNSSON
BLAÐAMENN:
GEIR A. GUÐSTEINSSON, HALLDÓR ARINBJARNARSON (íþróttir),
INGIBJÖRG MAGNÚSDÓTTIR (Húsavík vs. 96-41585),
JÓHANN ÓLAFUR HALLDÓRSSON,
ÓLIG. JÓHANNSSON, ÓSKAR ÞÓR HALLDÓRSSON,
SIGRÍÐUR ÞORGRÍMSDÓTTIR (Sauðárkróki vs. 95-35960, fax 95-36130),
STEFÁN SÆMUNDSSON, ÞÓRÐUR INGIMARSSON
LJÓSMYNDARI: ROBYN ANNE REDMAN
PRÓFARKALESTUR: SVAVAR OTTESEN
ÚTLITSHÖNNUN: RÍKARÐUR B. JÓNASSON
AUGLÝSINGASTJÓRI: FRÍMANN FRÍMANNSSON
DREIFINGARSTJÓRI:
HAFDÍS FREYJA RÖGNVALDSDÓTTIR, HEIMASÍMI 25165
FRAMKVÆMDASTJÓRI: HÖRÐUR BLÖNDAL
PRENTVINNSLA: DAGSPRENT HF.
SÍMFAX: 96-27639
Þjóðarsátt
Aðilar vinnumarkaðarins virðast nú vera að koma sér
saman um tillögur að þjóðarsátt í efnahagsmálum. Fæð-
ing þessara tillagna hefur verið erfið og afkvæmið tekið
breytingum dag frá degi. Slíkt er í sjálfu sér eðlilegt þegar
um jafn viðkvæm og erfið mál er að ræða og raun ber
vitni. Aðstæður í þjóðfélaginu eru nú með því móti að
óhjákvæmilegt er að sátt náist um ákveðnar aðgerðir í
efnahagsmálum. Atvinnulífið hefur ekki búið við meiri
vanda um langa hríð. Fjöldi atvinnulausra eykst dag frá
degi og mörg fyrirtæki eiga enga aðra framtíð en hætta
starfsemi og jafnvel verða gjaldþrota ef ekkert verður að
gert. Við þessar aðstæður situr ríkisstjórn í landinu sem
lifir eftir þeirri pólitísku þráhyggju að stjórnvöld eigi sem
minnst afskipti að hafa af atvinnu- og efnahagslífi
landsmanna - hvað sem á dynur.
Tillögur aðila vinnumarkaðarins eru enginn gleðiboð-
skapur í sjálfu sér. Megin uppistaða þeirra er að létt verði
ýmsum gjöldum af atvinnuvegum landsmanna er nemi
allt að átta milljörðum króna til að láta hjól atvinnulífsins
snúast hraðar á nýjan leik. Hið neikvæða við þessa hug-
mynd er að engin önnur leið er til en velta umræddum
fjármunum yfir á almenning í landinu, sveitarfélög og að
einhverju leyti á ríkissjóð. Tillögurnar fela því í sér skerð-
ingu á almennum lífskjörum og trúlega einnig aukinn
samdrátt á möguleikum landsmanna til sameiginlegrar
neyslu um sinn. Hinn jákvæði þáttur þeirra felst hins veg-
ar í því að ákveðnum fjárhagslegum kvöðum verði létt af
atvinnulífinu er muni efla það og skila landsmönnum
þannig auknum arði og lífsgæðum á nýjan leik á komandi
tímum.
í tillögum aðila vinnumarkaðarins er meðal annars gert
ráð fyrir að viðmiðunartekjur einstaklinga í sjálfstæðum
rekstri verði hækkaðar úr 80 þúsund krónum í 140
þúsund. Með því telur verkalýðshreyfingin að náist til
tekna, sem sviknar hafi verið undan skatti. Þá er einnig
að finna hugmyndir um hátekjuskatt er miðist við 160
þúsund króna mánaðarlaun einstaklings og 320 þúsund
króna mánaðarlaun hjóna. Auk þess hefur verið rætt um
ýmsar leiðir til skattahækkana þótt samstaða hafi ekki
náðst enn sem komið er í hvaða formi þær eigi að vera.
Miðað við núverandi ástæður í þjóðfélaginu er eina von
landsmanna um að birt geti til á næstunni fólgin í sam-
stöðu um ákveðnar aðgerðir í efnahagsmálum. Slík
samstaða næst ekki án þess að aðilar vmnumarkaðarins
hafi þar forystu. Heynslan af þjóðarsáttarsamningunum
sýndi svart á hvítu hverju slík samstaða getur áorkað.
Þótt þeir samningar færðu almenningi ekki beinar kjara-
bætur á silfurfati lögðu þeir grundvölhnn að brotthvarfi
verðbólgunnar og ákveðnum stöðugleika í efnahagslífi
landsmanna. Þeim árangri má meðal annars þakka að
erfiðleikar dagsins í dag eru ekki mun meiri en raun ber
vitni.
Takist aðilum vinnumarkaðarins að finna nothæfar til-
lögur til að stýra þjóðarbúinu í ölduróti þeirra efnahags-
örðugleika sem nú eru til staðar, mun það létta þjóðinni
leið út úr þeim vanda. Deilur um kökubita, sem enginn er
til, skapa aðeins aukna erfiðleika og hin gamla lausn
gengisfellingarinnar er mikið neyðarúrræði þegar tekið er
tillit til áunnins stöðugleika og erlendra skulda þjóðar-
búsins. Landsmenn verða því að binda vonir við að þjóð-
arsátt náist um nauðsynlegustu úrræði hið fyrsta. ÞI
Frumvarp um sölu bújarða:
Girðir að mestu fyrir
kaup erlendra aðila
Samkvæmt nýja frumvarpimi verða menn að hafa starfað við landbúnað í að
minnsta kosti fjögur ár - þar af tvö ár hér á landi - til að geta keypt bújarðir
á Islandi.
Verði frumvarp um breytingu
á jarðalögum sem landbún-
aðarráðherra hefur lagt fram í
þingflokkum stjómarflokkanna
að lögum mun það þrengja
möguleika manna verulega til
kaupa á bújörðum. Frumvarp-
ið er flutt til að koma í veg fyrir
að erlendir aðilar geti eignast
jarðir hér á landi eftir að land-
ið hefúr gerst aðili að Evrópska
efnahagssvæðinu. En eins og
frumvarpið er upp byggt nær
það einnig til möguleika inn-
lendra aðila til jarðakaupa þar
sem EES-samningurinn leyfír
ekki að aðrar reglur gildi um
Islendinga en erlenda aðila
innan samningssvæðisins hvað
viðskipti með fasteignir og þar
með taldar bújarðir varðar.
Eins og skýrt hefur verið frá
hér í blaðinu er í frumvarpinu
ákvæði þess efnis að til að geta
keypt bújarðir eða annað land á
íslandi verði menn að hafa starf-
að við landbúnað í að minnsta
kosti fjögur ár - þar af tvö ár hér
á landi. Nái frumvarpið fram að
ganga í óbreyttri mynd mun það
gera bændum sem hætta búskap
erfiðara fyrir með að köma eign-
um sínum í verð og stangast
þannig að verulegu leyti á við þær
hugmyndir um samdrátt í hefð-
bundnum landbúnaði sem nú er
unnið að vegna aðlögunar land-
búnaðarframleiðslunnar að inn-
lendum markaði.
Núverandi jarðalög
giröa ekki fyrir kaup
erlendra aðila
Tildrög þessa frumvarps eru þau
að haustið 1991 var á vegum
landbúnaðarráðuneytisins hafist
handa við að kanna hvaða áhrif
fyrirhugaður samningur um
Evrópska efnahagssvæðið hefði á
löggjöf um eignarhald og nýtingu
jarða og annars lands sem gild-
andi jarðalög taka til. Þar sem
núgildandi jarðalög innihalda
ekki sérstakar takmarkanir á
fjárfestingum erlendra aðila á
bújörðum eða öðrum fasteignum
sem jarðalögin taka til leiðir til-
koma EES-samningsins ekki af
sér neina þörf á breytingu jarða-
laga af þeim sökum. Lögin stand-
ast kröfur EES en girða hins veg-
ar á engan hátt fyrir kaup
erlendra aðila á jarðeignum og
réttindum þegar EES-samningur-
inn hefur tekið gildi.
Eigendaskipti á jöröum
bundin atvinnu- og
búsetuskilyrðum
í greinargerð með frumvarpinu
segir að með breytingu þessari sé
lagt til að sveitarstjórnir og jarða-
nefndir fái heimild til að binda
samþykki sitt vegna eigenda-
skipta á jörðum skilyrðum um
búsetu og atvinnustarfsemi á
eigninni í tiltekinn tíma. Bent er
á að atvinnustarfsemi á sviði
landbúnaðar og nýting á gæðum
lands geri í mörgum tilvikum
kröfu um fasta búsetu á viðkom-
andi eign. Einnig er bent á að
vilji aðili, búsettur í þéttbýli festa
kaup á jarðnæði í nágrenni þess
skuli meta hvað sé eðlileg fjar-
lægð á milli heimilis hans og til-
tekinnar jarðar þannig að ljóst sé
að hann geti sinnt atvinnustarf-
semi á jörðinni frá heimili sínu.
Eigendaskipti innan
fjölskyldna heimil
Undantekningar frá kröfum um
störf að landbúnaði má sam-
kvæmt frumvarpinu gera þegar
eigandi jarðar eða lands ráðstafar
fasteignaréttindum til maka,
barna, barnabarna, kjörbarna,
fósturbarna, systkina eða for-
eldra. Ennfremur er eigenda-
skipti verða vegna lögerfðar eða
ráðstöfunar eignarréttinda til
annars hjóna við búskipti vegna
skilnaðar. í þessum tilvikum eru
almennar líkur taldar á því að
viðkomandi aðilar hafi starfs-
reynslu á sviði landbúnaðar og
eru þessi undantekningarákvæði
til þess að auðvelda kynslóða-
skipti á jörðum og að réttindi
vegna jarðeigna geti færst til inn-
an fjölskyldna.
Eyðijarðir ekki undan-
þegnar atvinnuákvæðinu
í sjöttu grein frumvarpsins er
kveðið á um að land sem nýtt var
til landbúnaðar við gildistöku
laganna megi ekki taka til ann-
arra nota, nema að uppfylltum
sérstökum skilyrðum. Undir
þetta ákvæði falla meðal annars
eyðijarðir og einstakar lands-
spildur er ekki hefur með stað-
festu skipulagi eða heimild í lög-
um verið ráðstafað til annarra
nota en landbúnaðar. ÞI
Endurmenntunarnefnd HA:
Tvö námskeið á næstunni
Á næstunni verða haldin tvö
námskeið á vegum endurmennt-
unarnefndar Háskólans á Akur-
eyri. Hið fyrra ber heitið Sam-
skipti við fjölmiðla og verður þar
farið yfir helstu þætti í samskipt-
um fyrirtækja við fjölmiðla, m.a.
fréttatilkynningar, blaðamanna-
fundi, viðtalstækni o.fl. Kennt
verður tvö kvöld þ. 18. og 25.
nóvember nk. Umsjón með nám-
skeiðinu hefur Yngvi Kjartans-
son, blaðamaður. (Sjá auglýs-
ingu.)
Þá verður þ. 3. desember nk.
stutt námskeið um Vinnuvernd
þar sem fjallað verður m.a. um
hvað felst í hugtakinu vinnu-
vernd og um vinnuverndarátak í
fvrirtæki. Umsjón hefur Magnús
Olafsson, sjúkraþjálfari. Nám-
skeiðið verður nánar auglýst
síðar.
Námskeiðin fara fram í hús-
næði skólans við Þingvallastræti.
Tekið verður við þátttökutil-
kynningum og nánari upplýsingar
veittar í síma 11770.
Þá á endurmenntunarnefnd
samstarf við Endurmenntunar-
stofnun Háskóla íslands og í
samvinnu við hana verður haldið
tveggja daga námskeið um Gæða-
stjórnun í heilbrigðisþjónustu
dagana 27. og 28. nóvember nk.
Eins og tvö undanfarin ár verður
haldinn kynningardagur í Mennta-
skólanum á Akureyri fyrir for-
eldra og forráðamenn nemenda á
fyrsta ári. Kynningardagurinn
verður nú á laugardag og hefst á
Sal klukkan 14.00.
Þar verður skólinn kynntur,
bæði nám og kennsla, skólaregl-
ur, félagslíf og rekstur. Gefst for-
eldrum og forráðamönnum tæki-
Umsjón hafa Höskuldur Frí-
mannsson rekstrarhagfræðingur
og Guðrún Högnadóttir fræðslu-
stjóri. Nánari upplýsingar veitir
Endurmenntunarstofnun Háskóla
íslands.
færi til að ræða við starfsmenn og
kennara og bera fram fyrirspurn-
ir og boðið verður upp á kaffi fyr-
ir fullorðna að fundinum lokn-
um. Menntaskólinn á Akureyri
vill leggja aukna rækt við sam-
starf við heimilin og hefur þess-
um nýmælum verið vel tekið.
Þeir foreldrar sem ekki komast á
kynningardaginn geta haft sam-
band við skólann símleiðis - eða
á annan hátt.
Kynningardagur MA á morgun:
Fyrir foreldra og forráða-
menn fyrsta árs nema