Dagur - 16.03.1994, Qupperneq 4

4 - DAGUR - Miðvikudagur 16. mars 1994
ÚTGEFANDI: DAGSPRENT HF.
SKRIFSTOFUR: STRANDGATA 31,
PÓSTHÓLF 60, AKUREYRI, SÍMI: 96-24222
ÁSKRIFT KR. M. VSK. 1400 Á MÁNUÐI
LAUSASÖLUVERÐ M. VSK. KR. 125
GRUNNVERÐ DÁLKSENTIMETRA 765 KR.
RITSTJÓRI: BRAGI V. BERGMANN (ÁBM.)
FRÉTTASTJÓRI: KRISTJÁN KRISTJÁNSSON
BLAÐAMENN:
GEIR A. GUÐSTEINSSON, HALLDÓR ARINBJARNARSON (íþróttir),
INGIBJÖRG MAGNÚSDÓTTIR (Húsavíkvs. 96-41585, fax 96-42285),
JÓHANN ÓLAFUR HALLDÓRSSON, ÓSKAR ÞÓR HALLDÓRSSON,
STEFÁN SÆMUNDSSON, ÞÓRÐUR INGIMARSSON
LJÓSMYNDARI: ROBYN ANNE REDMAN
PRÓFARKALESTUR: SVAVAR OTTESEN
ÚTLITSHÖNNUN: RÍKARÐUR B. JÓNASSON
AUGLÝSINGASTJÓRI: FRÍMANN FRÍMANNSSON
DREIFINGARSTJÓRI:
HAFDÍS FREYJA RÖGNVALDSDÓTTIR, HEIMASIMI 25165
FRAMKVÆMDASTJÓRI: HÖRÐUR BLÖNDAL
PRENTVINNSLA: DAGSPRENT HF.
SÍMFAX: 96-27639
Skoðanakannanir
valda skjálfta
Fyrirvaralaus borgarstjóraskipti sjálfstæðismanna í
Reykjavík marka tímamót í íslenskri stjórnmála-
sögu. Frá því hinir ýmsu aðiljar hófu að gera kann-
anir á fylgi stjórnmálaflokka hér á landi, hefur ver-
ið deilt um gildi slíkra kannana. Sumir segja að
ekkert sé að marka þær en aðrir taka niðurstöður
þeirra allt að því bókstaflega. í sumum löndum
heims ganga stjórnmálamenn jafnvel svo langt að
láta skoðanakannanir stjórna gjörðum sínum að
meira eða minna leyti.
íslenskir stjórnmálamenn hafa fram til þessa
ekki tekið mikið mark á skoðanakönnunum, nema
niðurstöður þeirra hafi reynst þeim og flokki þeirra
þeim mun hagstæðari! Það er kannski eins gott,
því engar reglur eru til um framkvæmd slíkra
kannana hér á landi og eftirlit með þeim. Á Alþingi
hefur margoft verið rætt um nauðsyn þess að setja
skýrar reglur í þessu efni en því miður hefur málið
aldrei komist á framkvæmdastig. Þrátt fyrir það
hefur Sjálfstæðisflokkurinn nú, fyrstur stjórnmála-
flokka, sýnt í verki að hann tekur niðurstöður
kannana á flokkafylgi jafn bókstaflega og ef um
kosningaúrslit væri að ræða. Núverandi borgar-
stjóri hefur tekið þann kostinn að víkja fyrirvara-
laust úr starfi og víkja jafnframt án tafar úr efsta
sæti framboðslista flokksins til komandi borgar-
stjórnarkosninganna. Þetta segir hann gert í þeirri
von að Sjálfstæðisflokkurinn komist út úr þeirri
kreppu sem hann á nú í og öðlist ný sóknarfæri,
væntanlega til að freista þess að verja vígi sitt í
höfuðborginni.
Leiðtogaskipti sjálfstæðismanna í Reykjavík nú,
bera öðru fremur vott um djúpa örvæntingu þeirra.
Þeir óttast ákaflega að missa meirihluta sinn í
borginni og geta ekki hugsað sér það. Leiðtoga-
skiptin eru síðasta hálmstráið til að leita að vinn-
ingsstöðu í tafli, sem þeir mátu tapað. Forsætisráð-
herra hefur lýst því yfir að ákvörðun fráfarandi
borgarstjóra beri vott um einstaka verðleika hans
og óeigingirni, því hann sýni í verki að hann taki
hagsmuni Sjálfstæðisflokksins langt umfram eigin
hagsmuni. Með hliðsjón af því að skoðanakannanir
hafa margendurtekið sýnt að ríkisstjórnin nýtur
ekki stuðnings nema rúmlega þriðjungs þjóðarinn-
ar, gerist sú spurning áleitin hvort forsætisráð-
herra ætti að fylgja fordæmi fráfarandi borgarstjóra
og leiða nýjan mann til hásætis í ríkisstjórninni. Ef
hann hyggst ekki gera það, má túlka aðgerðarleysi
hans svo, út frá hans eigin orðum, að hann taki
eigin hagsmuni umfram hagsmuni flokksins og sé
þar af leiðandi ekki sami mannkostamaðurinn og
fráfarandi borgarstjóri!
Hvað sem því líður hljóta hin fyrirvaralausu
borgarstjóraskipti í Reykjavík að vekja upp áleitn-
ar spurningar um skoðanakannanir og framkvæmd
þeirra. Svo virðist sem þær séu farnar að hafa meiri
áhrif en nokkru sinni fyrr og því er fyllilega tíma-
bært að Alþingi móti nákvæmar reglur um allt er
lýtur að framkvæmd þeirra. BB.
Um landanir Mecklenborgartogaranna:
Málinu var spillt í
meðförum þingsins
Eins og kunnugt er, hafnaði sjáv-
arútvegsráóuneytið því nýlega að
heimila togara fyrirtækisins
Mecklenburger Hochseefisherei
að landa karfaafla. Studdist ráðu-
neytið við lög sem sett voru á Al-
þingi 1992. I þeim lögum er sú
regla sett að erlendum veiðiskip-
um er ekki heimilt að landa eigin
afla, þegar um er að ræða veiðar
úr sameiginlegum nytjastofnum,
sem veiðast bæði innan og utan ís-
lenskrar efnahagslögsögu, hafi ís-
lensk stjómvöld ekki gert samning
um nýtingu viðkomandi stofns við
stjórnvöld hlutaðeigandi ríkis.
Ráöherra getur þó í undantekning-
artilvikum heimilað slíka löndun,
þegar sérstaklega stendur á. Meö
öðrum orðum þarf að rökstyðja
beitingu slíkrar undanþáguheim-
ildar sérstaklega.
Steingrímur J.:
Talsmaður löndunarbanns
og löndunarleyfís!
Steingrímur J. Sigfússon alþingis-
maður hefur gert sig að sérstökum
málsvara löndunarleyfis í viðtali
við Dag. Skýtur þaó nokkuð
skökku við þegar umfjöllun máls-
ins á Alþingi er skoóuð, en þar var
hann framarlega í flokki þeirra
þingmanna sem breyttu upphaf-
legu frumvarpi sjávarútvegsráð-
herra á þann veg aó löndunarbann
var sett á afla, sem fenginn var úr
sameiginlegum stofnum, sem ekki
hafði verió samið um.
I upphaflegu frumvarpi Þor-
steins Pálssonar var erlendum
veiðiskipum heimilt að landa eig-
in afla og selja í íslenskum höfn-
um og sækja þangað alla þjónustu
er varðaði útgerð skipanna. I
frumvarpinu var jafnframt undan-
þáguheimild til ráóherra aó tak-
marka landanir vegna skipa sem
stunda veiðar úr sameiginlegum
nytjastofnum. Er í skýringum meö
frumvarpinu gerð grein fyrir því
aó nauðsynlegt sé að ráðherrann
geti beitt þessum takmörkunum
fyrst og fremst til að þrýsta á
samninga um sameiginlega stofna.
Þá var gengió í þaó af nokkurri
hörku að breyta þessu frumvarpi á
þann veg að lögfesta löndunar-
bann á afla erlendra skipa, ef um
væri að ræða veióar úr sameigin-
legum nytjastofnum, sem ekki
hefói verið samið um. Það var
sem sagt sett inn sem meginregla,
Tómas Ingi Olrich.
en jafnframt bætt við heimild til
ráðherra aó víkja frá meginregl-
unni, „ef sérstaklega stæði á". Leit
sjávarútvegsnefnd svo alvarlegum
augum á slíkt frávik að hún gerði
ráð fyrir að máli af því tagi yrði
vísað sérstaklega til utanríkis-
nefndar sem „meiri háttar utanrík-
ismáli“.
Hér var um mikilvæga breyt-
ingu að ræða. Má það ekki síst
marka af þeim þunga sem kom
fram af hálfu ákveðinna þing-
manna, sem töldu löndunarbann
„róttækustu aðgerðina til þess að
þrýsta á stjórnvöld nágrannaríkj-
anna að gera viö okkur samn-
inga“, svo vitnaó sé í þingræðu
Steingríms J. Siglussonar, og
hann bætti við „...skýringin á því
hversu lítill hluti þess veiðikvóta,
sem ýmsir hafa keypt af Græn-
lendingum á undanförnum árum,
hefur náóst, t.d. þegar Þjóóverjar
hafa keypt karfakvótann við
Grænland, liggur í því hvcrsu
langt og erfitt er aó sækja þessi
mið ef engin aðstaða eóa fyrir-
grciðsla er fyrir hendi á Islandi".
Nú er reynt aö gera lítió úr þessari
breytingu, cn þaó er ekki í sam-
ræmi við málflutning þcirra þing-
manna, scm mest bcittu sér í þing-
inu.
*
Obreytt frumvarp sjávar-
útvegsráðherra gerði ráð
fyrir löndunarheimild
Sá sem þetta skrifar greiddi at-
kvæói á móti þcssari breytingu.
Féllst ég á málflutning þingmann-
anna Guðjóns Guðmundssonar og
Olafs Þ. Þórðarsonar aó nauðsyn-
legt væri aó leggja til grundvallar
í lögunum löndunarheimild en
ekki löndunarbann, jafnvel þegar
um væri aö ræða sameiginlega
nytjastofna. Rök þessara þing-
manna voru meðal annars þau aó
landanir erlendra skipa myndu
skapa aukin atvinnuumsvif hér á
landi. Þess utan var ljóst að þrátt
fyrir langvarandi löndunarbann,
hafói það ekki leitt til neinna
samninga t.d. um sameiginlegan
karfastofn. Var þaó aó vonum þar
sem Grænlendingar höfðu ekki
neina hagsmuni af því að semja
um nýtingu sameiginlega karfa-
stofnsins, sem þeir nýttu ekki
sjálfir.
Ef frumvarp Þorsteins Pálsson-
ar hefði oröið óbreytt að lögum,
hefði Mecklenburgertogaranum
verið heimilt að landa. Ráðherra
hefði hins vegar haft heimild til að
takmarka þær landanir, en þá
hefói hann þurf að rökstyöja það
sérstaklega að víkja frá mcgin-
reglunni.
Eins og lögin eru nú, cr óhcim-
ilt aó landa afla Mecklenbur-
gertogarans og veróur því að
sækja um til ráðuneytisins og rök-
styðja það sérstaklega að fá hcim-
ild til löndunar. Nú er það Útgcrð-
arfélagsins að sækja á um undan-
þágu. Ef brcytingin heföi ckki
vcrið gerö, hefói rétturinn vcrið
hjá Útgerðarfélaginu.
Óhjákvæmilegt að breyta
lögunum aftur
Eg er þeirrar skoðunar að óhjá-
kvæmilegt sé að breyta þcssum
lögum altur í þá vcru scm l’rum-
varp sjávarútvcgsráöherra var
upphallcga. Þaó vcrður að vísu
erfiðari róður cn clla vcgna þcss
þunga, scm ákvcónir þingmenn
lögðu í að brcyta frunivarpinu til
hins vcrra. Þcss má hins vegar
vænta að þeir hal'i nú séð að sér
og átti sig á því að þcir spilltu
málinu á sínum tíma. Ef þcir
ganga til liðs viö þau sjónarmió að
löndunarhcimild sé grundvallar-
reglan, þá cr ckki vonlaust að mál-
inu mcgi snúa við.
Tómas Ingi Olrich.
Höfundur cr þingmaóur Sjálfslæóis-
flokksins í Norðurlandskjördæini cystra.
Millifyrirsagnir cru blaósins.
Miðstöð fólks í atvinnuleit:
Bjarni og Þórariiin á
samverustund í dag
Miðstöð fólks í atvinnuleit verður
með „opiö hús“ í Safnaöarheimili
Akureyrarkirkju í dag, 16. mars,
kl. 15-18. A þeirri samverustund
mun Bjarni Kristjánsson, fram-
kvæmdastjóri Svæðisskrifstofu
fatlaðra, kynna svæóisskrifstofuna
og starfssvið hennar og svara fyr-
irspurnum. Ennfremur mun Þórar-
inn Hjartarson mæta og „taka lög-
in“ í sínar hendur.
Næni lætur að undir svæöis-
skrifstofuna heyri um 170 starfs-
menn í u.þ.b. 120 stööugildum, cf
talin cru störf á sambýlum á Akur-
eyri og Húsavík, á vcrndaða
vinnustaðnum Iðjulundi, Vist-
heimilinu Sólborg og Starfshæf-
ingarstöðinni Bjargi, auk ráðgjafa
og leióbcincnda, sem vinna að
málcfnum fatlaðra. Þá hafa nýlcga
vcriö sctt í lög ákvæöi um rétt
fatlaóra á „frekari liðvcislu", scm
cr stuðningur vió fatlaða scm búa
á cigin vcgum og gæti orðiö ígildi
nýrra starfa, cl' fjárvcitingar vcrða
í samræmi vió tilgang laganna.
Þessi mál og ýmis önnur, scm
hcyra undir starlssvið svæöis-
stjórnar mun Bjarni kynna og
svara fyrirspurnuni viðstaddra.
Á þessari samvcrustund mun
Þórarinn Hjartarson cinnig kvcða
sér hljóðs og væntanlega hal'a gít-
arinn mcófcrðis. Ymsar upplýs-
ingar vcrða gcfriar og vcitingar
vcrða á borðum sem l'yrr og dag-
blöðin liggja frammi.
1 Miðstöðinni cru nánari upp-
lýsingar gefnar í síma 27700 milli
kl. 15 og 17 á þriðjudögum og
fÖStudÖgUITl. (ITcttatilkynning)