Dagur - 22.04.1995, Blaðsíða 8

8 - DAGUR - Laugardagur 22. apríl 1995
Viðtalstímar
bæjarfulltrúa
Mánudaginn 24. apríl 1995 kl.
20-22 verða bæjarfulltrúarnir
Gísli Bragi Hjartarson og Sigríður
Stefánsdóttir til viðtals á skrif-
stofu bæjarstjóra að Geislagötu
9, 2. hæð.
Bæjarfulltrúarnir munu svara
símaviðtölum eftir því sem að-
stæður leyfa.
Síminn er 21000.
19.-23. apríl
í Hlíbarfjalli
Glerár-
hverfi
Kjarna-
skógur
Gengur 20 kílómetra
á dag
Hann lætur sér ekki allt fyrir
brjósti brenna, hann Ásgrím-
ur Stefánsson, en hann
gengur á skíðunum sínum
um 20 kílómetra dag hvern.
Ásgrímur sem er 75 ára gam-
all fer úr Glerárhverfinu,
nyrsta hverfinu á Akureyri, og
sem leið liggur inn í Kjarna-
skóg í suðurhluta bæjarins.

Munid
söfnun Lions
fyrir endurhœfingarlaug
íKristnesi
Söfnunarreikningur í Sparisjóði
Glæsibœjarhrepps á Akureyri
nr. 1170-05-4018 98
Veröld Soffíu:
Hver ert
Akureyringarnir Þröstur Ásmunds-
son og Aðaiheiður Steingrímsdóttir
þýddu bókina.
Þann 1. apríl kom út hér á
landi bókin Veröld Soffíu,
skáldsaga um heimspeki eftir
norskan lýðháskólakennara
Jostein Gaarder. Veröld Soffíu
hefur farið sigurför um hinn
vestræna heim en bókin hefur
þegar verði þýdd á 32 tungu-
mál og hún hefur selst í mörg-
um milljónum eintaka í Evr-
ópu, Bandaríkjunum og Aust-
urlöndum.
Þýðendur bókarinnar á ís-
lenska tungu eru hjónin
Þröstur Asmundsson og Aðal-
heiður Steingrímsdóttir, sem
bæði eru kennarar í Verk-
menntaskólanum á Akureyri.
Veröld Soffíu var kynnt af Fé-
lagi áhugamanna um heim-
speki í Deiglunni á Akureyri
fyrir skömmu. Blaðamaður
Dags mætti á staðinn og tók
þýðendurna tali.
í Deiglunni situr hópur fólks og
veltir því fyrir sér hverskonar bók
hún sé þessi Veröld Soffíu, bókin
sem var skrifuð af kennara í Björg-
vin í Noregi fyrir unglinga um ungl-
ingsstúlkuna Soffiu og heimspekina.
Bókin sem hefur sigraö heiminn svo
annað eins hefur ekki þekkst síðan
bækumar Saga tímans og Nafn rós-
arinnar náðu tökum á fjölda lesenda
um allan heim.
Þýðendur ávarpa viðstadda sem
síðan njóta leiklesturs úr bókinni,
lesturs sem dregur fram eðli bókar-
innar og formið, einmitt formið,
samræðulistina, sem ef til vill er
galdurinn að baki árangrinum.
Til að hugsa
Einar Logi Vignisson og Þórgnýr
Dýrfjörð velta upp spumingum og
svömm um þessa einstæðu bók. Ein-
ar bendir á að bókin hafi setið vikum
saman í efsta sæti vinsældarlistans í
Bretlandi og fleiri löndum og seljist í
bílfarmavís. Hann segir ljóst að Ver-
öld Soffíu verði ekki lesin í einum
rikk og ekki heldur lesin aðeins einu
sinni. Hún sé bók til að hugsa í
kringum og hugsa með.
Þórgnýr segir leitina að einföld-
um útgangspunkti einkenna bókina
og það sé réttlætanlegt í því skyni að
vekja áhuga þeirra sem ekki þekkja
til. Veröld Soffíu geti fyllt lesendur
áhuga á heimspeki og gefið þeim
nokkuó skýra hugmynd um hug-
myndasögu Vesturlanda.
Kennslubók í MA
Stúlka í hópi áheyrenda segir frá
ánægju nemenda Menntaskólans á
Akureyri, sem lesa Veröld Soffíu
Þórgnýr Dýrfjörð.
„Veröld Soffíu er spennandi skáld-
saga sem leiðir lesandann inn í heill-
andi heim heimspekinnar. Forvitni
Soffíu er vakin þegar hún fær bréf
frá ókunnum manni. Bréfunum
fjölgar og smátt og smátt raöast
saman heilleg mynd af kenningum
evrópsku hugsuðanna allt frá goð-
sögunum og grísku heimspekingun-
um fram til nútímans. Sofflía verður
gagntekin af áleitnum spumingum
um tilveruna enda „er hægt að iíkja
leit heimspekinganna eftir sannleik-
anum við leynilögreglusögu." Líf
SoffTu er líka viðburðaríkt og vís-
indaleg rökfræói getur komið sér vel
þegar greiða á úr erfiðum flækjum."
sem kennslubók, með efnistökin og
bókina. Þar er Sigurður Ólafsson að
kenna bókina fyrstur hérlendra kenn-
Einar Logi Vignisson.
ara. Hún talar um hve skemmtilegt
það sé að setja sig í spor Soffíu og
kynnast þannig heimi heimspekinn-
ar, hvemig formið opni nemendum
Menntaskólans á Akureyri leiðina að
kenningum genginna hugmynda-
fræðinga.
Hvernig er bókin?
- Hvað segja þýðendumir þau Þröst-
ur og Aðalheiður?
„Hún er að forminu til skáldsaga
um sögu heimspekinnar. I bókinni er
sagt frá stúlku í norskum smábæ sem
skyndilega fær bréf frá ókunnum að-
ila með spumingum sem lúta að
undrinu mikla, að maður er til í þess-
um heimi og að þessi heimur skuli
vera til. Stúlkan heitir Soffía, sem á
grísku þýðir viska, og er á fimmt-
ánda ári.
Svo hefst dálítil spennusaga um
samskipti stúlkunnar við hinn
ókunna velgjörðarmann hennar sem
vildi bjarga henni frá því að missa
sjónar á ævintýralegustu gátum lífs-
ins. Smám saman fær þessi unga
stúlka innsýn í sögu hugsunarinnar,
heimspekinnar. Það er fjallað um
heimsmynd goðanna, grísku heim-
spekingana, kristnina, endurreisnina,
barroktímann, upplýsinguna, róman-
tíkina, Hume, Kant, Hegel, Marx,
Á heitum fimmtudegi í Deiglunni á
Akureyri brugðu þau Viðar Egg-
ertsson og Bergljót Arnaids sér í
hlutverk sögupersónanna í Veröld
Sotllu, heimspekikennarans Alberto
og Soffíu. Hér fara þau í gegnum
kenningar hollenska heimspekings-
ins Baruch de Spinoza en bókar-
kaílinn nefnist, Guð er ekki tírúðu-
leikhússtjóri.
Norðmaðurmn
Jostein Gaarder
Höfundur bókarinnar, Veröld Soffíu,
er fæddur í Osló árið 1952. Hann er
kennari, kenndi heimspeki, trúar-
bragðasögu og bókmennir en hefur
nú alfarið snúið sér að ritstörfum.
Fyrsta bók hans smásagnasafnið
Greiningin kom út árið 1986 og ár-
ið 1990 fékk hann tvenn verðlaun
fyrir unglingabókina Kabalemyst-
eriet.
Veröld Soffíu hugsaði Gaarder
sem kennslubók í heimspeki en hún
varð hvorutvcggja í senn skáldsaga
og saga heimspekinnar.
Höfundur skýrir Velgengni bók-
arinnar sem vísbendingu um vaxandi
þörf fyrir nýja tegund almennings-
fræðslu. Hann telur að nútímafólk
vilji hafa yfirsýn yfir menningarsög-
una einmitt nú á tímum umbrota og
hruns á gömlum gildum. Það vilji
vita aó samfélagið sé ekki „menn-
ingarlaust“ og að ótal þræðir hangi
sanian í tilverunni. Til að ná tökum á
tilverunni vilji fólk þekkja eigin ræt-
ur. Gaarder segir að það eina sem
við þörfnumst til að geta orðið góðir
heimspekingar sé að geta undrast og
að enginn eigi að hræðast orðió
heimspeki.
Darwin, Freud og Sartre svo ég nefni
nokkur dæmi en Lísa í Undralandi,
Bangsímon, Rauðhetta, Mikki mús,
Snar og Snöggur, Pétur Pan og
Andrés Ónd koma líka við sögu.
Það er galdur sögunnar að hún er
tvöföld í roðinu, kannski margföld í
roðinu, saga um sögu, um sögu, um
sögu og hvað er veruleiki?"
Sumar með Sofííu
- Hvaó varð til þess að þió ákváðuð
að þýða þessa bók?
„Þaó var haft samband vió okkur
frá bókaútgáfunni Máli og Menningu
og óskað eftir því að við tækjum
þetta verkefni að okkur og það varð
úr. Vió hófum verkið í upphafi síð-
asta árs en þýðingin fór fyrst og
fremst fram síðastliðið sumar.“
Þröstur og Aðalheiður hafða bæði
fengist við þýðingar áður Þröstur
hefur meðal annars þýtt Lofheimsk-
unnar og Handan góðs og ills ásamt
Artúri Björgvini Bollasyni en Aðal-
heiður hefur fengist við þýðingar
léttari bókmennta.
- Svo þið hjónin hafði setið sam-
an með Soffíu og Alberto síðasta
sumar?
„Já, það má segja það, þetta var
mikið Soffíu sumar. Dætur okkar
tvær, sem eru nokkru yngri en sögu-
hetjan Soffía brugðu sér meira að
segja í hlutverk hennar enda fátt ann-
að rætt á heimilinu á tímabili en Ver-
öld Soffíu."
Þau hjónin eru sammála um að
við verkið hafi þau bætt hvort annað
upp sem þýðendur bókarinnar, Aðal-
heiður hafi búió yfír meiri þekkingu
á tungumálinu sem þau voru að þýða
úr, norskunni, en Þröstur hafði aftur
á móti verið betur heima í efni bók-
arinnar, hugmyndasögunni.
Svalar þörf
Þau benda á aó Veröld Soffíu viróist
henta fólki á öllum aldri. í henni séu
dregin fram aðalatriðin og þau séu
sett fram á aðgengilegan hátt þannig
að hugmyndasagan verður skemmti-
leg um leið og hvergi sé slakað kröf-
um. Til þess þurfi vissulega verulega
mikla snilligáfu.
Aðalheiður og Þröstur segja að
það virðist Ijóst aö það sé mikil þörf
fyrir bók eins og þessa, þörf fyrir
ákveöna heildarsýn á þann þráð sem
liggur í gegnum tímana. „Þú ert til
hér og nú og þú ert afsprengi ákveð-
innar þróunar, þú varðst ekki til fyrir
einhverja tilviljun, það liggur löng
og mikil saga að baki. Bókin vekur
hugann, vekur upp forvitnina og vilj-
ann til þess að spyrja spuminga og er
ákveðin þjálfun fyrir mannshugann.
Hún er því afar heppileg sem
kennslubók hvort sem er á skólabekk
eða til sjálfsnáms fyrir fólk á öllum
aldri,“ sögðu þau Þröstur og Aðal-
heiður. KLJ