Þjóðviljinn - 28.03.1937, Blaðsíða 3

Sunnudaginn 28. mars 11937.
PJOÐVILJINN
þiÓOVILJINN
Málgag-u Kounnfiuistaflokii
Islauds.
Rltstjöri: Einar Olgeirsson.
Ritstjóru: Bergstaðastræti 27,
sími 2270.
Afgreiðsla og' augl $ singaskrl fst
Laugaveg 38, sími 21S4.
Kemur út alla fiaga, nema
mánudaga.
Askriftargjaid á ínénuðl:
Reykjavík og nágrenni kr. 2,0(
Annarsstaðar á landinu kr. 1,25
1 lausasölu 10 aura eintakið.
Prentsmiðja Jóns Helgasonar,
Bergstaðastræti 27, sími 4200.
Fögur orð
Það er lærdómsríkt fyrir
hvern Alþýðuflokksmann að l.ifa
sig í huganum. inn í aí'stöðu
bræðraflokks síns á Spáni um
þessar m.undir..
Þegar sósíalistaflokkur Þýska-
lands félj fyrir fasismanum án
sverðshöggs, munu margir sósí-
alistar utan Þýskalands hafa
hugsað: Hve drengilega skyldum
við ekki hafa hjálpað, eí‘ þið
hefðuð ba.rist gegn fasismanuim!
Þegar sósíalistaflokkur Aust-
urríkis var sigraður eftir stutta,
óskipulagða, en hetjulega bar-
áttu, — hve stoltir voru ekki
sósíalistar annara landa af
Koloman Wallisch og öðrum
hetjum. austurríska flokksins,
síns, — hve margir hafa ekki
heifcið því þá að hjálpa, ef Wien
hefði varist í. hálft ár gegn Dol-
fuiss!
Og nú þegar sósíalistaflokkur
Spánar, ásamt kommúnista-
floklcnum og ödruni lýðrœðis-
flokkum Spánar, hefir barist
einhverri hetjulegustu- baráttu
i meir en 8 mánuði, ekki aðeins
gegn her spönsku auðmannanna
og aðal&ins, heidur og gegn her
ítalskra og þýskra fasista, —
livao GERA mldugustu sósíai-
istaflokkar ' Evrópu þá, hvað
gerir II. Internationale, alþjóða-
samband jafnaðarmanna þá til
að hjálpa? Miljónir jafnaðar-
manna heimfca að nú sé sýnd
samúð í verki, miljóoir verka-
manna heimta samfylkingu við
kommúnista til aði sigra á Spáni,
sásí.alistaflokkur Spánar heimt-
ar sameiginlegan fund II. og III.
Internationale út af Spánar-
málunum. En hvað gera foringj-
ar Alþjóðasambanids jafnaðar-
manna?
Fundi þeirra í London er ný-
lokið. A fturhaldsf oringjarnir
höfnuðw samfylkingu, en sam-
þyktu fagrar ályktanir. Sósíal-
istaflokkur Spánar neitaði að
greida atkvæði með þessum
fögru ádyktunum, því liann
heimtaði verk, .heimtaði þann
kraft, sem samfylkingin ein
skapar. Það verður ekki skotið
með pappírssamþyktum frá
London á flugvélar Francos, —
en það er hægt að skjóta meé)
kúlunum., sem Blum. bannar að
selja til Spánar., Og það bann
vilja hægri foringjar Alþjcða-
sambands jafnaðaxmanna ekki
afnema.,
★
•»
Alþýðuflokksmenn á Islandi!
Ihugið hugarástand fulltrúanna,
sem bræðraflokkur ykkar á
Spáni sendi á Lundúnaþing
Spán§kar konnr á víg-
yellinnm.
Eftir DolorevS Ibarurri (Passionaria)
Þarna var kona í blárri verka-
mannablússu. Hún handlék byss-
una ekki eins og hún væri morð-
tól, heldur eins og þráð leikf ang;
1 hópi glaðværra hermanna, sem
gengiv brosandi út í baráttuna
og dauðann, gekk hún þögul, al-
varleg og áköf. Eldur brann í
augum henni. Þe si augu skutu,
hatri, þau leiftruðu. af einbeitni
og dirfskiv Eg gekk til hennar
og spurði:
Passionaria.
»Hvað:an ert þú?«
»Frá Toled.O'«.
»Hver,svegna í'órsfc þú til víg- |
vallanna?«
Hún þa'iði r.okkur an a.r öx, i
síðan svaraði hún:
»Til þess að berjast á móti |
fasismanum,. 11 þess að sigrast á
óvinum verkalýðsins og . . . til
þess að .hefna dau.ða brójur
mi.ns«.
»Drápu þeir ha,nn?«
»Já, hann var .hermaour cg
bræðraflokkanna til að fá hjálþ,
— og þeir fengu. pappírssam.-
þyktir. Á sama tí.ma berjast
Kommúnistaí'Jokkar allra lancla
með þeim eftir bestu getu. •—-
En foringjar »braðrafLokkanna«
svíkja þá með fögrum orðum.
Er það svona, sem þið vilduð
láta hjálpa, ef borgaras(.yrjöld
hefði staðið í Þýskala.n,di og
Austurríki mánuðum sam.an?
Og er þð svona, sem þið vild-
uð láta hjálpa hér, þegar Kveld-
úlfsliðið leggur til atlögu?
★
Hér á íslandi stöndum vio
einnig frammi fyrir haróvítug-
•ustu baráttu við fas smann. Hér
duga heldur ekki fagrar yfir-
lýsingar einar saman. Hér verð-
ur verkalýðurinn einnig aó
skapa. það afl, sem í samfylking-
unni felst.
Alþýðuflokksmenn! Það ríður á
því að íhringjai* ykkar skilji
þetta nú.
kommúi isi. T bvrjun urp- ei n-
arinnar ætluðu þeir að þvinga
hann, eins og svo margan ann-
an, il þess að ganga á móti
bræðru.m okkar til baráttu á
móti lýöveldinu. Hann neilað',
og þá skutu þeir hann niðu,r eins
og hund. ®g kom h ngað til þess
að fylla það skarði, sem hann
hefði annars staðið í, o.g æTa að
sýna fa, istaþorpurunum, ad ef
karl ennirnir farast, þá, korna
konurnar í þeirra stað. Við ber.j-
umst með sömu hrifningu, sama
hugrekki eins og karlmennirnir.
Af þeim höí'um Við l.«_ft að
deyja. Ekki satt, félagi, það er
betra að devja hcl ur en að lifa
í helví.ti fasismans, þar sem
ve enn í öðrum löndum
þjást.?«
ú lagði þessa spurningu, að
mér virtist, fyrir sjálfa sig, eða
öll 'i f ,'cm.ur var hún .,að svara
spurningu' sem steig upp úr
djúpi þjáninga hennar.
Eg .spyr félaga hennar, ég vi!
vita hvernig .hún hagar sér í
bardaganum. Allir dásama
hana. Hún gengur fremst, í
flo'Aki þangaðl, sem hættan er
mest, með u.ndraverðri ró leggur
hún líf sitt í hættu'.
Hci'irökk kona! -
„Romeo og Júlfc “ á kvikmynd
Leslie Howard og Norma Sliearer í aðalhlutverkinu.
Eísa fkuoe og ans k uit sem J 'lía og' Rómeó á »Folkcteat-
ret í Káup uannu:, fn.
Skáldverk Shakespeares virð-
,a;t enn þann dag í dag hafa
un a, legt vald yfir hugum
manna. Enn eru leikrit hans
sý'd á icllum helstu leikhúsum
heimsins. Og nú hefir kvik-
m.yndin gert ítrekaðar lilraunir j
til að leggja undir sig listaverk ’
þessa skáldjöfurs. Búið er ao
f ilma » Jónsmessunæturdir aum -
inn« (undir stjórn Max Rein-
hardts), »As you like it«, og
»Rómeó og Júlía«. Um allar
þessar tilraunir má segja það
?a a. Það hafa ekki oiðið góðar
kvikmyndir, eins og sjaldnast er
um leikrit, sem færð eru, yfir á
filmu, Og þetta á því frekar við
um leikrit Shakespeares, sem
menn eru smeykari við að víkja
til verkum han.s, en smærri spá-
m.annanna. »As you like it":
fylgdi svo mikið af texta að maö-
ur varð: þreyttiur að lesa, en
m.yndin var borin uppi af hinni
vndislegu Elisabeth Bargner; án
le ks hennar he'ði varla ver ð
mikið í myndina va,rið.
Um Islendinga stendur svo á,
að þeir eiga ekki kost á að sjá
Shakcs eare á Jeik viði, og ættu
þ í i ð rota t kifærin t 1 að sjá
verk hans kvikmyndi ð og »Ró-
meó og Júlía« er ein íVægasta
'éstaisaga heimsins, þó að ungu
fólki á tu;té.u,gUMu öld þyki hún
kannske óþarflega gamaldags,
með sínum ástarbrellum, kirkju-
Leslie Howard í hlutve, ki
Rómeó.
Hún og lagskonur hennar, sem
horfa djarfar í, au|gli,t dauðans
og margar. nú fallnar, endur-
lífga kvenhetjur vorar frá gam-
alli tíð, sem biörðust fyrir sjálf-
stæði og frelsi.
Konurnar hafa altaf haft
stórt; hlutverk, hjálpað mönnum
sínum í. baráttunni fyrir frelsi
og sýnt þeim með eigin fordæmi,
að befcra er að deyja, heldur en
að beygja höfuðið fyrir böðlum
og kúgurum alþýðunnar.
Hæðir Guadarama,. Madrid og
fjöldi annara borga eru vitni u,m
hetjudáðiir kvennanna, sem
börðust gegn sterkum og voldug-
um óvini. Konurnar ganga með
glaðværan söng á. vörum út* * í
dauðann. Þær vekja hugrekki
hinna kjarklausu og kall.a, þá til
baráttunnar. Þannig var það vio
Alto de León, Somosierra og víð-
ar. Þessir staðir,. sem drifnir eru
blóði nafnlausra hetja, munu,
lýsa sem kyndlar í. baráttusögu
lands okkar gegn a^urhaldinu.
Erfðayenjan helst, óhreytt,
sagan endurtekur sig. I konun-
um‘, sem berjast á vígvellþium,
gefa blÆ sitt til líknar hinum
særðu, gleymandi eigin þraut-
u.m, vaka við sjúkrabeð. særðra
hetja,. sjáum við aftur kvenhetj-
ur þjóðarinnar, sem deyja með
þessi orð á vcrunum; »Lifi í'rels-
ið!«
Heill ykkuir, kvenhetjur frels-
isbarátti;nnar!
Dolores Ibarurri.
Ffá Spáiii
FRAMHALD AF 1. SÍDU
Veour fer nú bafnandi á
Spáni, og jafnóðum. færast hern-
aðarlegar aðgerðir hjá báðum
aðiljum í aukana. Fluglið beggja
bafa haft sig talsvert í frammi
undanfarinn sólarhring við Mad-
rid. Aðal orustufréttirnar ber-
.. ast frá Áragoníu, Cordoba og
Gra n adavígstiöðvu n um.
Stjórnarskifti í
Katalóníu
Kataloníustjórn í Barcelona
hefir sagt af sér, og er ástæðan
sögð ósamkomulag, sem fólgið sé
í því, að hinir vinstri vilji þegar
hefja stó.rí'elda sókn a.f hálfu
Kataloníu á hendur uppreisnar-
mönnu.m á Spáni, en hægri
m.ennirnir hafa beitt sér gegi;
þessu. (F.O.)
göngum og einvígjum, þá er þó
ljómandi gaman að sjá hana
leikna af eins ágæfcum leikurum
og Leslie Howard og Norma
Sliearer. Metro Goldwin Mayer
hefir ekkert spa.rað til þe,ss að
gera myndina, sem. glæsilegast
úr garði, og skapa sem trúverð-
ugasta mynd af liðnum tímum..
»Rómeó og Júlía.« verður
páskamyndin á GanTa Bíó, og
byrja sýningar á annan.