Þjóðviljinn - 29.04.1937, Síða 2

Fimtudag'Ufinn 29. apríl,.1937.
íJÖÐVILÍINN
Vestmannaeyjar
Lýðræðið innan alþýðu-
samtakanna er trygging eíningar
Kiöíug-afig'a í Vestinaimaeyjum 1. mní 1986.
Á meðal þeirra sem um verk-
lýðs,m;ál fjalla, er það alment við-
urkent að hágsmunasamtök al-
þýðunnar eigi að byggjast upp
með tilliti til stétta, en ekki póli •
tískra flokka, að þau eigi að
starfa með það fyrir augu,m að
safna verkalýðnum saman um
stéttarhagsmunina, en ekki
þrengja takmörk sín með því að
gera þau að pólitískum flokks-
félögum. Petta byggist á þeirri
staðreynd að alþýðan sem er
skift að skoðunum milli hinna
ýmsu stjórnmálaflokka skilur
nauðsynina á að standa saman
í baráttu sinni »til hnífs og-
skeiða.r« og tekur því saman
höndum: innan stéttarfélaganna,.
sem henni væri meinað að gera,
ef þau væru takmörkuð við póli-
tíska flokka. Hér er þó engan
veginn átt við að allir pólitískir
flokkar geti átt jöfn ítök í hinni
skipulögðu verklýðshreyfingu,
því til þess segir stéttareðli flokk
anna altof greinilega til sín. Þao.
er þó engu aðl sí3u,r svo þýðingar-
mikið hið flokkspólitíska hlut-
i.eysi stéttarfélagsins, að hefðu,
jafnaðarmenn og kommunistar
fengið þá grillu í höfuðið að úti-
loka alla aðra en pólitíska skoð-
anabræður sína frá, réttindum í
verklýðsfélögunum, í þeirri mein-
ingu að gera þá fyrst að scsíal-
istum, væri. ekki enn þann
dag í dag farin að ske nein skipu.
lagsbundin hagsmunabarátta í
milli stétta, verkföll eða annað
þ. 1. hér á landi,. — og þá heldur
ekki tal neinir verklýðsflokkar í
þessu landi nú, nema^á kannske
að nafninu,.
Annað höfuðskilyrði til þess
að stéttarsamtök alþýðunnar geti
þróast og orðið víðtæk er það,
að innan þeirra ríki fullkomið
lýðræði.
■Hverskyns ofbeldi minnihlut-
ans gegn meirihlutanum,. vekur
óánægju, veikir og lamar félags-
skapinn og leiðir til sundrupar.
Sá verklýðsfulltrúi sem innan
Niðurlag.
Congressflokkurinn vinn-
ur glæsilegan kosninga-
sigur.
1 fyrstu kosningunum til fylk-
isþinganna eftir nýju stjóirnar-
skránni, sem fóru fram snemma
á. þessu ári, vann Congress-flokk-
urinn, sem er aðalflokkur ind-
versku sjájfstjórnarhreyfingar-
innar, gl.æsilegan sigur,. — og
vinstri armur flokksins, sem
stjómað er af Jawaliarlal Nehru
vann stórum á. Congressflokkur-
inn afsegir ákveöið nýju stjórn-
arskránaj,. og berst gegn henni.
Stefna flokksins hefir það mikið
fylgi, að í sex af hinum ellefu
fyl,kjum Indlands (Bombay, Ma-
dras,, Miðfylkjunum, Banda-
fylkjunum, Biher, Orissa) náði
hann algerðum meirihluta þing-
anna. 1 sumum hinum fylkjun-
u.m,,, er minnihliuti Congress-
flokksins það stór, að þau erui
síns fél,agsskapar grípur til
slíkra vopna, veit upp á sig
skömmina, tranar sér i'ram i 6-
þökk verkalýðsins og er í raun-
inni ekki annað en forkostulegt
sníkjudýr.
Ástin á hugsanafrelsi og lýð-
ræði er sameign allra verka-
nianna, hvaöa skoðun sem þeir
hafa í pólitík, nærri undantekn-
ingarlaust. Hvert einasta verk-
lýðsfélag verður því ao bera uppi
báðar þessar dygðir í starfi sínu
og stefnu, ef þau eiga að ná til
fjöldans, — og má fullyrða að
íslensk verklýðshreyfing hefir
að minnast sinna bestu, daga,
einmitt frá þeim timum, þegar
skoðanafrelsi og fullkomið lýð-
ræði var ríkjandi í félögum
hennar.
Aftur á móti, hefir nú í seinni
tíð þessum tveim dygðum innan
alþýðusamtakanna farið mjög
hnignandi. Það er alkunnugt, að
ýmsir helstu ráðamenn Alþýðu-
sambands Islands hafa í vaxandi
mæli reynt að villa alþýðunni
sýn, í skilgreiningunni á flokki
og félagi. Með valdboði flokks-
ins, hafa þeir smám saman gerst
meir og meir djarftækir í því
að fótumtroða meirihlutaviljann
í verklýðsfélögunum og dregið á.
þann hátt stórlega úr útbreiðslu
éstarfhæf án meðstarfs þeirra.
Aðeins í tveimur fylkjanna,
Punjab og Sind, er hægt að
stjórna án Congressfjokksins. —
Foringjar flokksins mættui
þarna strax þeirri freistingu, að
taka stjórnirnar í mprguim fylkj-
um. Bretar vonuðu, að þetta
mundi nægja til að spilla flokkn-
um og fá, hann tál að taka upp
tækifærissinnaða pólitík. Og ein-
stakir leiðtogar flokksins vildui
láta flokkinn taka þátt í fylkis-
stjórnunum. Deilan endaði svo,
að báðir fengu nokkuð. Samþykt
var að t,aka þátt í stjárnunum
þar sem Congressflokkurinn var
í meirihluta,, með þeim skilyrð-
um, að full, trygging væri gefin
fyrir því,, að fylkisstjórinn neytti
ekki valds þess er honum er gef-
ið, til að vinna gegn þingunuan.
Breska stjórnin og íhaldsblöð-
samtakanna og eflingu þeirra.
Þeir eggja' að vísu menn á að
ganga í verklýðsfélögin, en svifta
þá frumstæðustn mannréttind-
um (skoðanafrel,si) þegar þang-
að er komið ef þeir dirfast aðl
láta. í ljósi einhverja skoðun sem
ekki fellur í kramið hjá. þeim
ríkustu í stjórn AJþýðuflokksins.
Þeir víla ekki fyrir sér að skrapa
saman 10—12 konur í einum
stórum bæ,. og kalla þær félag í
Alþýðusambandi Isjands en úti-
ioka verkakvennafélag þar á.
staðnum með 170 verkakonum,
fyrir það eitt að konurnar vilja
allar halda hópinn og njóta lýð-
ræðisréttiinda. Þeir skipa svo
fyrir að tveir vinsælustu alþýðu-
flokksmennirnir í Vestmanna-
eyjum, þeir Guðl, Hansson og
Guðmundu,r Sigurusson leggi
niður trúnaðarstörf sem verka-
lýður Eyjanna fól þeim,, aðeins
fyrir þær »sakir« —- að Verka-
mannafél. »Drífandi« hvorki vill
eða getur stolið< eign sjómanna-
félags Vestmannaeyja í Alþýðu-
húsinw, handa »Jötni«, (eign sem
»Jötni« stendur til boða ókeypis
með samkomulagi við S. V.) —
að með þátttöku þeirra í stjórn
»Drífanda« er það sannað ad
samstarf jafnaðarmanna við
kommúnista, er vel framkvæm-
in tókuj þá afstöðu, að fylkis-
stjórarnir hefðu engan rétt til að
afsafa sér valdi sínu. Með öðr-
um ordumi, Bretar eru ófáanlegir
til að ganga það Jangt að stijórn,-
arskráin geti öðlast nokkuo
raunverulegt gildi. Þetta varð
til þess, að Congress-flokkurinn
neitaði algerlega að taka þátt 1
f.ylkisstjórnunum, og hefir orðið
að setja utanþingsbráðabirgða-
stjórnir í öljum þessum fyl,kjum.
Þessar stjórnir geta aðeins set-
ið til bráðabirgða, því að sam-
kvæmt nýju stjórnarskrónni
Friðrik Þorsteinss.
FRAMHALD AF 1. SfÐU
an bólstrarameistara, sem hefði
á. liendi verkstjórn.
1 gær ætjaði Friðrik svo að
koma hinum danska bólstrara-
mei,stara inn á, verkstæði sitt:.
Kvað Friðrik maan þenna vera
nýbúinn, að öðlast meistararétt-
indi og næð.i verkfall sveinanna
ekki til lians.
Söfnuöust þá nokkrir sveinar
samán til þess að hindra þetta.
Kom þá til nokkurra hrindinga,
en sveinunum tókst að koma
í veg fyrir að Friðriki hepnaðist:
áform sitt,
Annars sýnla þessi átök og
auglýsing Friðriks greinilega, a’0
það' eru einkum liinir minni a.t-
vinnurekendar, sem tiapa á verk-
fallinui, svo að innbyrois hljóta
þeir að vera ósamm.ála um að
halda því áfram.
Óeirðir í Indlandi.
FRAMHALD AF 1. SIÐU
gress-þingsins 16. mars um af-
stöðu flokksins gagnvart stijórn-.
armyndun Congress-flokksins í
þeim fylkjum þar sem hann hef-
ir meiri hluta á. þingi.
Tillaga hefir komið fram um
það, að Gandhi verði boðið að
ræða við landstjóirann í Ind-
landi um stjórnarskrármálið.
(FtJ).
anlegt og ákjósanlegt fyrir
verkalýðinn.
Þeir sem að sjíkum verknaði
standa, hverjir sem það eru,,
ættu að fá það reynt til hlítar,
að verkalýður Eyjanna hatar
ekkert heitar en kúgun og sundr-
ungu., að hann ann engu meir
en skoðanafrelsi sínu og lýðræði
sem undirstöðu ósvikinnar ein-
ingu, og .er reiðubúinn til að
verja þetta fyrir óvinum sínum
úr hvaða á,tt sem; þeir koma, að
verkalýður Alþýðusamhandsins
sem þeir þykjast starfa í umboði
fyrir, er sarna sinnis og dæmir
þá að verðleikum.
Ve. 23. apríl 1937.
Jón Rafnsson.
verða, þingin að koma saman
ekki síðar en sex mánuðum eft-
ir kosningarnar. Breska þingið
má framlengja, starfstíma
þeirra, en ótrúlegt þykir, að til
þess ráðs verði gripið, þar sem
svo má heita, að stjórnarskráin
væri þar með úr gildi numin.
Baráttan heldur áfram.
Þessi þáttur í frelsisbaráttu
Indverja, sem nú er að hefjast,
verður erfiður viðfangs fyrir
Breta, ekki sist ef tekið er tillit
■yír Sjórnin í Luxcmbom’g hefir
lagt fyrir þingið frumvarp þess efn-
is að Kommúnistaflokkurinn 1 land-
inu verði bannaður.
TÍr 1 Kimberley í Suður-Afrlku
hefir verið kallaður saman allsherj-
arfundur fyrir verklýðsfélögin í land-
inu, sem áður störfuðu hvert öðru 6-
háð og margklofin. Fundurinn ákvað
að stofna rérstakt verkamannaráð
fyrir öll verklýðsfólög landsins.
-fc Innfœddir mcnii í Spanska
Marokkó, sem tekist hefir að flýja
yfir til franska hluta landsins skýra
frá því, að hin mesta óreiða ríki í
herbúðum uppreisnarmanna í land-
inu. Hver hermannauppreisnin reld
aðra í Tetuan og Ceuta. Frá her-
mannaskálunum heyrist sífeld byssu-
skot og sprengjudrunur.
■fc Hin kunria þýska kvikniynda-
leikkona, Marlene Dietrich á ekki sjö
daigana sæla um þessar mundir. Þeg-
ar nasistarnir komust til valda I
Þýskalandi hrökJaðist hún að fullu
úr landinu og lagði niður þýskan rik-
isborgararétt. Skömmu síðar var
henni veittur amerískur rikisborg-
araréttur. En þá brá svo við', að leik-
konunni fór að berast mesti fjöldi
nafnlausra hótunarbréfa, þar sem
henni er hótað að dóttur hennar
ungr’i skuli verða rænt, fyrir svik-
semi þá er hún hafi sýnt þýsku þjóð-
inni og þýsku þjóðerni.
Unglierjar.
Síðasti fundur, fyrir 1. maí
verður haldinn í K. R. húsinu
uppi í kvöld kl. 8.
Þar verö'ur hver unghérji að
mæta.
Stjó'fnin.
til heimsástandsins. Heimsstyrj-
öld nálgast, og Bretjand neytir
allrar orku> til undirbúnings hild-
arleiksins. I vestur og Mið-Asíu:
halda Italir og Þjóðverjar uppi
stöðugri undirróðuirsstarfseæi
gegn Bretum, og Japani hyggur
mjög á áhrifasvæði í Indlandi
Og sjóleiðin tij Indlands er nú
í hættu vegna ítaka fasistaríkj-
anna.
Barátta indversku þjóðarinn-
ar gegn stjórnarskránni verður
Bretum þujig J skaujti. Og í þess-
ari sjájfstjórnarbaráttu verður
borgarastétt Indlands að styðj-
ast við hina kúguðu og þraut-
píndu, indverskui alþýðu. Og það
ýtir við fjöldanumi ogvekur milj-
ónafjölda indverska verkalýðs-
ins til stjórnmálabaráttu, Og
þegar hann rís upp og heimtar
rétt sinn, hrynja bresku kúgun-
arfjötrarnir af indverskui þjóð-
inni og sjálft breska heimsveldið
nötrar af átökuinum, Ef til vilj
er sá tími ekki svo ýkja fjarri..
Frelsisbarátla Indverja
í blaðinu í gær var lýst hinni ófrjálslyndu
stjórnarskrá, er Bretar hafa þvingað upp á Ind-
verja. Hér er sagt nánar frá baráttu Congress-
flokksins, og bent á þá alþjóðlegu þýðingu, sem
atburðirnir í Indlandi hafa.