Þjóðviljinn - 05.05.1937, Blaðsíða 3

ÞJÖÐVILJINN
Miðtvikudaginn 5. maí 1937.
þJÓQVILJINN
MálRarn Komiuúnlstallokks
tslands.
Rttstjórl: Einar Olgeirsson.
Rltstjóm: Bergstaðastræti 27,
slmi 2270.
Afgrelðsla og auglýslngaskrlfsti
Laugaveg 38, simi 2184.
Kemur út alla daga, nema
mánudaga.
Askrlftargjald á mánuðl:
Reykjavik og nágrenni kr. 2,0(
Annarsstaðar á landinu kr. 1,25
I lausasölu 10 aura eintakið,
Prentsmiðja Jðns Helgasonar,
Bergstaðastræti 27, siml 4200.
„Flokkurinn vill að
sett verði vinnu-
löggjöf. . . . “
Þessi setning úr kosninga-
stefnuskrá Sjálfstiæðisflokksins
og svörtu fylkingarinnar er þess
verð, að hver einasti verkamað-
ur leggi sér hana rækilega á
hjarta fyrir kosningarnar, sern
í hönd fara. ölafur Thors hikar
ekki við að láta þessi orð standa
sem áberandi lið i þeim »bar-
áttumálum« verkalýðsins, sejn
Sjájfstæðisfl, sem Svarta fylk-
ingin ætlar sér að vinna þessar
kosningar á.
Verkfallsrétturinn er helgasti
réttur verkalýðsins, fyrir þenna
rétt hafa þúsundir alþýðumanna
um allan heimi orðið að láta lífið,
í harðri og hlífðarlausri baráttu
við erlenda flokksbræður ölafs
Thors, við erlenda íhalds- og
fasistaflokka.
Fáir þeirra hafa verið svo ó- ,
svífnir, að koma fram fyrir kjós- 1
endur, fram fyrir verkamenn,
og lýsa því yfir semi helsta
stefnuskráratriði sínu í verka-
lýðsmálum: »Flokkurinn vill að
sett verði vinnulöggjöf ...«
Islenskur verkalýður hefir
sýnt það, að .hann kann að meta
verkfallsréttdnn, hann hefir sýnt
ölafi Thors og flokksbræðrum
hans fyr og síðar, að hann læt-
ur ekki taka þenna rétt af sér.
Vinnulöggjafarfrumvörpin runn-
in undan rifjum Eggerts Claes-
sen og atvinnurekendafélagsins,
sem flokkur ölafs Thors hefir
borið fram á, þinginu, haf a mætt
svo sterkri mótspymu verkalýðs-
ins, að þau ,hafa aldrei náð fram
að ganga.
En — »flokkurinn vill að sett
verði vinnulöggjöf«. Sjálfstæð-
isflokkurinn, svarta fylkingin
hans ölafs Thors,, vill að verka-
lýðshreyfingin verði lömuð og á-
hrif hennar eyðilögð, af því að
róttæk verkalýðshreyfing er það
vald, sem þyngst verður á met-
unumi i baráttunni gegn fasism-
anum, gegn þeirri ógnarstefnu
sem ölafur Thors og íslenska
auðvafdið vill koma hér á.
Komist ihaldið í meiri hlula
við lcosningarnar, pá er úti um
frelsi verkalýðshreyfingarinnar.
Og vinstri meirihluiti á þing-
inu í haust er óhugsandi nema
að atkvæði Kommúnistaflokks-
ins notist; og hann fái þá þrjá.
til fjóra þingmenn, sem honum
ber með réttu.
Við kjörborðið 20. júní rnunu
islenskir verkamenn svara Ölafi
Thors, forsela svörtu fylkingar-
innar,, sem lýsir því blygðunar-
Ern það blekkingar, scm
eiga að bjarga alþýðmmi
Sjálfsagt hefur mörgum, sem
lesið hafa Alþýðublaðið upp á
síðkastið, og ekki síst núna eft-
ir kröfugönguna, orðið á að
spyrja eitthvað líkt þessu. Það
er ekki meiningin að fara að
deila hér um hvor kröfugang-
an hafi verið stærri. Það veit
allur sá fjöldi manna, sem
horfði á. Það er engu blaði
megnugt, að falsa lifandi stað-
reyndir fyrir fólkinu, sem horf-
ir á þær. Við kommúnistar
gleðjumst ekki yfir því, hvemig
kröfuganga foringjanna fór.
Við hörmum það, vegna fólks-
ins sjálfs, sem á framtíð sína
undir forustu þeirra. En það
mun margur hafa vænst þess,
að reynslan mundi þoka þess-
um mönnum eitthvað í áttina
til veruleikans, að vandamálum
alþýðunnar. Og mér fanst út-
varpsræður þeirra um kvöldið
benda til þess. En það hefur
kannske ekki verið hægt að fá
St. Jóh. til að nefna á fjórða
þúsund, þó Jónasi Guðmunds-
syni velgdi ekki við því í fyrra,
enda hæfði þar böggull skamm-
rifi, líkt og Stefáni Péturssyni
hæfði það vel á Austurvelli, að
segja, að Alþýðutryggingamar
væm það besta, sem þessi þjóð
hefði eignast.
En þó St. Jóh. væri stirður á
tölunum, þá komst Alþýðublað-
ið upp í á þriðja þúsund, með
kröfugönguna. Þetta spillir síð-
ur en svo fylgi kommúnista, en
það hefur sínar hættulegu hlið-
ar fyrir því.
Breiðfylkingin, siðleysisfylk-
ingin, hún brosir og væntir góðs
af, en það má segja, að verka-
mennirnir séu lostnir skelfingu.
Það má segja, að það sé eitt
höfuðatriði, sem skilur á með
þeim, sem stjóma Kommúnista-
flokknum og Alþýðuflokknum,
að ef stjórn Kommúnistafl.
verður þess vör, að eitthvert
víxlspor hafi verið stigið í henn-
ar pólitík, eins og náttúrlega
alla hendir, þá er það fyrsta
verkið, að gagnrýna þetta hlífð-
arlaust, bæði stjórnin sjálf og
allur flokkurinn og taka svo
upp það, er sannara reynist. Sá
flokkur, sem vanrækir þetta
boðorð, hann getur aldrei unn-
ið heill almennings.
Hvemig hefur nú stjórn Al-
þýðuflokksins snúist við, þegar
hún hefur beðið réttlátan ósig-
ur, t. d. í samfylkingarbarátt-
unni og tryggingarmálunum og
nú síðast 1. maí? Hefur hún
gagnrýnt sjálfa sig og tekið þá
stefnu, sem fólkið vildi? — Nei.
laust yfir að hann vilji að sett
verði þrælalög til að kúga verk-
lýðshreyfinguna, — svara hon-
umi með því að senda inn á Al-
þingi fujltrúa Kommúnista-
flokksins, þess flokks sem altaf
hefir barist; heill og óskiptur fyr-
ir frelsi verkalýðshreyfingarinn-
ar og gegn hverskonar þrælalög-
ujn.
Eftir Gðngu-Hrólf.
1 hvert einasta skifti, sem þess-
ir menn bíða lægra hlut fyrir
réttum málstað ogviljafólksins,
þá svara þeir með nýjum blekk-
ingum og strákslegum aðferð-
um. Því er það, að við spyrj-
um: Eru það blekkingar, sem
eiga að bjarga alþýðunni?
Héðinn Valdimarsson, stærsti
kraftur í Alþýðuflokknum! Ef
ég ætti eina ósk, þá skyldi ég
sverja að nota hana til þess að
leiða þig með hulinshjálm ofan
á „Skýli“, svo þú gætir heyrt
til verkamannanna sjálfra og
séð, hvert þú ert að leiða þá, því
ég efast um að þú vitir það.
Þið stjómendur Alþýðufl. er-
uð búnir að missa alt lífrænt
samband við verkamennina
sjálfa, líftaugina, sem tengir
fólkið og foringjana saman.
Þið látið aðra færa ykkur all-
ar fréttir af verkamönnunum og
verið getur að þær sagnir séu
stundum sagðar á þann hátt, að
þær séu meira til hagsbóta fyr-
ir sögumanninn en verkamenn-
ina. Þetta þykir nú kannske ekki
fallega sagt, en ég ætla að
benda á það, að þurfamenn voru
ekki æfinlega verri en aðrir, en
þeirra lifibrauð var að laga
sögur og fréttir þannig í hendi
sér, að þeim líkaði vel, sem á
hlýddu. Ég set fram þessa gagn-
rýni nauðugur og ég geri það
af bróðurhug, af því að þetta
verður að segjast úr því, sem
komið er, ekki af haturshug eða
hefnigirni. Héðinn Valdimars-
son! Ef þú vissir hug þeirra til
hins hróplega afstyrmis Alþýðu-
trygginganna. Ef þú sæir þá,
sem Alþýðublaðið hefur mest
blekt um þessi mál, fálma eftir
Aðalfundur Kaupfélags Ey-
firðinga var haldinn á Akureyri
dagana 3. og 4. þessa. mánaðar.
Sæti áttu á fundinu,m 129 full-
trúar frá 23 deildum. — 1 árs-
lok 1936 voru félagsmenn alls
2561. Hafði þeim f jölgað á árinu
um 154. Þrátt fyrir þessa fjölg-
u,n félagsmanna hafði sala er-
lendra vara ,miinkað til muna á
árinu, og kom það af mjög tak-
mörkuðum innflutningi vegna
innflutningshaftanna. Sala er-
lendra vara og innlendra nam
samtals kr. 2.372.000.00.
Iðnfyrirtæki félagsins hafa öll
aukið framleiðslu sína og nokk-
u,r þeirra að miklum mun. Á-
kveðið var að greiða arð, 8 af
hundraði, til félagsmanna af á-
góðaskildumi vörum, kornvöru;
kaffi og sykri. Ennfremur var
ákveðið að greiða arð, 8 af
hundraði, af seldu, brauði og
einnar krónu, uppbót á hvert,
kolatonn selt til félagsmanna.
fasismanum eða íhaldinu, eins
og druknandi maður grípur í
hálmstrá, þá hlytirðu að snúa
aftur. Eg vil aldrei trúa, að þú
viljir með köldu blóði leiða ís-
lenska alþýðu á höggstokkinn.
Og náttúrlega verður þú sjálf-
ur að fylgja. Ef fasisminn
kemst hér á, þá verða nógir til
að taka við þínum umboðum og
til að letra boðorð fasismans á
líkama þinn.
Þið segið, að íhaldið hérna sé
svo meinlaust. Spyrjið þið bara
hann Guðjón Baldvinsson og
Sigurð Guðmundsson um ástar-
atlot þess, og er það sjálfsagt
lítið „kelirí" á við það, sem þið
stærri fáið.
Reykvískir verkamenn, hafið
vit fyrir ykkur sjálfir. Sverjið
að rétta íhaldinu aldrei ykkar
minnsta fingur. Slík örvinglim
og ringlun í hugsun má aldrei
grípa okkur. Við erum búnir frá
fyrstu tíð að reyna höfðingja-
vald og íhald og útkoman hefur
altaf verið sú sama. Haldið þið,
að íhaldið hafi batnað? Nei, á
blómatímunum var það skárst,
eins og rándýrið, sem er satt og
liggur á bráðinni, en rándýr,
sem er að missa bráðina, þýðir
fasisma. Hugsið þið hvað það
þýðir fyrir ykkur sjálfa, fyrir
börnin ykkar og fyrir alt, sem
þið unnið heitast. Svar okkar til
auðvaldsins og allra, sem vilja
blekkja okkur, er það, að fylkja
okkur þéttar saman um okkar
bestu menn í verklýðshreyfing-
unni og heimta af þeim, að mál-
efni okkar séu leyst með vinstri
pólitík. Það er vegurinn út úr
villimenskunni.
Göngu-Hrólfur.
Sala aðallandbúnaðarvara og
sjávarafurða hafði gengið greið-
lega. Ákveðið var að bæta upp
verð á vörum þessum til félags-
manna, þannig að endanlegt vero
í reikninga verður:
Vorull nr. 1 kr. 2.90 kílógramm
og gærur kr. 1,60.
Meðalverð mjójkur verður
18,54 eyri lítri.
Kjöt-uppbótin er ekki endan-
lega ákveðin.
Alls nemur arður og uppbæt-
u,r, sem aðalfundur hefir ákveðið
að greiða félagsmönnum síðast
liðið ár kr. 175 þúsund.
Ástæður félagsmanna gagn-
vart félaginu bötnuðu allyeru-
lega á árinu„ Innstæður þeirra
í reikningum, stofnsjóðum og
innlánsdeild nema nálægt einni
miljón króna umfram. skuldir og
hafði sá mismunur hækkað um
145 þús. krónur á árinu, sem leið.
(F.XJ.)
Jr/udrí&ínc^r
(m
Fyrir nokkru síðan fékk Al-
þýðublaðið ungan og duglegan
ritstjóra. Svo alment var viður-
kendur dugnaður hans, að síðan
hefur Alþýðuflokkurinn unnið
sín mestu afrek í Alþýðublaðinu,
og þuí ekki þótt eins nguðsynlegt
að< gera það annarsstaðar. Þann-
ig hefir skapast heM heimur
við hlið verideikans, heimur Al-
þýðublaðsins, og í þeim heimi er
það eins og í drawmheimum, að
alt getur skeð, ekkert er ómögu-
legt.
1 þessum draumheimi Alþýðu-
biaðsins er t. d. liægt að lóka
Súezskurðinum til þess að
hindra stríðið í Abessiníu, en
Súezskurðurinn í heimi vendeik-
ans er jafn opinn og áður. Og í
þessum heimi er þaý hcegðar-
leikur að< gera Kveldúlf upp,
hreinsa til í Landsbankanum,
vinna sveitirnar í viðbót viö
kaupstaðina, þurka út Kommún-
istaflokkana, bæði hérlendis og
erlendis, og þar, í draumhevmi
Alþýðublaðsins, er það hœgðar-
leikur að fara voldugar kröfu-
göngur um Reykjavikurbœ, hve-
nær sem er, halda kröfugöngur
og útifundi, þar sem alþýðan
fagnar sjúkratryggingunum og
hyllir þá foringja, sem hdfa
f ært henni annað ei-ns hnoss. En
það þarf ekM að taka það fram
um þetta sem allir Reykvíking-
ar þekkja, að í heimi vendeikans
er öðru vísi um að litast. Aftur
á móti þótti rétt að taka það
fram með Súezskurðinn að hann
væri opinn ennþá, af þv{ að
hann er svo langt í burtu.
En hvað verður þegar þessir
menn vakna? Ætli það verði
ekki við vondan draum? Því að
verkalýðurinn lifir í veruleikans
heimi, en ekki draumheimi Al-
þýðublaðsins, og úti i þessum
vendeikans heimi eru verka-
menn að taka höndum saman
þrátt fyrir mismunandi stjórn-
mádaskoðanir, til baráttu gegn
höfwðóvini verkalýðsins, íhaldi
og auðvaldi.
En þeir sem lifa í d.raumheimi'
Alþýðiublaðsins, rumska ekki,
vita ekki um neina fasistahættu,
vita ekki um neina kommúnista,
þó að þeir séu altaf aé skamma
þá. Þá heldur áfram að dreyma
i Alþýðublaðinu. En fólki:} er
hætt að fylgjast með i draumum
þeirra.
Flokksskrif-
\
stofan
er í Hafnarstræti
5 (Mjólkurféiags-
húsinu) herbergi
nr. 18. Félagar
koruið á skrif-
stofuna og greið-
ið gjöld ykkar.
Stærsta kaupfé-
lag á landinu
Frá aðalfundi Kaupfélags Eyfiröinga