Þjóðviljinn - 04.09.1937, Qupperneq 3

PJOÐVILJINN
Laugardaguiinn 4. septeuiber lí>37
þlðOVIUINII
iSÉSiíasr* KojnnsauiiítafSeikl
fglands.
JRít*É|6lis EJnar OlReirsson.
Mtifjórm Bersitaðastræti 30
Bimi 2270.
AfgrelAila og anglýaíngasferlfsfc
Laugavcg 83, slmi 2184.
Eemnr öt alla Saga, ncnia
mfinudaga.
AsfcrlftnrsJalð á mánuðl:
Keytjavik og nágrenni kr. 2,W
AnnarsBtaBar í. iandinu kr. 1,25
J iausasölia 10 aur* eintskið.
Frwntsmiftja J6ns HelgaKonar,
B*rgst*öaatr»ti 27. slini 4200.
Munið að Þjóðvilj-
inn er blaðið ykkar
Með útgáfu »Þjóóviljans«
hafði Komjnúnistaflokkurinn
lagt: út í stórræði semi meir en
nokkru sinni fyr reyndi á póli-
tískan þroska. alþýðunnar og
forustuhæfni flokksins.
Þeir, sem settu sér fyrir sjón-
ir það tyent, að geypimikla pen-
inga þarf til að halda út stóru
dagblaði, svo og það hve flokk-
u,r okkar er ungur, vantreystu
sumir möguleikunum. fyrir þessu
og þótti helst til mikið færst í
fang. Þessir menn vantreystu
því að íslensk alþýða gæti stað-
ist þessa miklu þroskaraun, sem
hinn ungi flokkur legði með
þessu,, fyrir hana.
»Þjó'ðviljinn« hefir nú þegar
komið út sem, dagblað í. 10 mán-
uói. Þar með hefir íslensk al-
þýða afsannað með staðreynd-
um réttmæti þessa, vanmats og
staðist prófið.
»Þjóðviljinn« hefir líka, þenn-
an tíma á sínu sviói reynst
óskabarn hennar. Frá nærstæð-
ustu dægurmálu,m. til stórpóli-
tískra úrlausna, hefir hann
greitt fyrir skilningi alþýðunn,-
ar á hinum margvíslegustui við-
fangsefnum; gefið henni yfirsýn
frá því staöbundna á líðandi
stundu, til heildarviðhorfs og
hærra takmarks, sósíalismans.
»Þjóðviljinn« hefir átt þvi
láni að fagna að njóta m,a,rgra
bestiU ritkrafta lanidsins úr hópi
listamanna, au,k þeirra hæfi-
leikamanna, sem við hann
starfa að staðaldri og hefir því
unnið sér viðurkenningu al-
menningsi, sem eitt best skrifaða
og fjölskrúðugasta blað þjóðar-
innar.
Þó nú alþýðan verði ekki
rænd þeim heiðri aó hafa bor-
ió fjár.hagsle:ga uppi þetta á-
gæta dagblað sitt, frá því það
byrjaði að koma út, veróur þess
ekki dulisfc, að betu,r má ef
duga skal, — og að tiltölulega
mestur þungi þessu 10 mánaðu
afreks hefir hvílt á herðum þess
fámenna hóps framúrskarandi
dugnaðarmanna,, sem orðið hef-
i,r idaglega að sjá um útkomu
blaðsins.
Ögleymanleg hverjum komm-
únista ætti hún aði vera, sú
mynd, sem félagar okkar, Þor-
steinn Pétursson, og Einar 01-
geirsson gáfu, á síðasta flokks-
fundi, af fórnfýsi, þolgæði og
afköstum einstakra manna í
adglegu starfi fyrir »Þjóðvilj-
ann«; þrekraunum í þágu fjöld-
ans, sem hverjum einstakling
Sjómannakjörm og §íld-
yeiöamar.
Þáííiir togarasjómannaima í sfoöpun atvmniiverd-
mætanua er ©f mifoill til þess, aö þeir gaiigi mcð
sfoaröastasi ItEat frá bordi.
Innan skarnms er síidarvertíð-
inni lokið að þessu, sinni með
þeim. árangri, að síldaraflinn
nemuir .að minsta kosti fullum
tuttugu og tveim miljónum
króna að útfluatningsverðmæti. I
byrjun síldarvertíóarinnar, með-
an enginn vissi, hvernig hún
m.undi hepnast var hinn mesti
uggur í mönnum. Fjár.hags-
vandræðin, lág.u eins og mara
á þjóðinni og sumir voru jafn-
vel byrjaðir a,ð spá ,ríkisgjald-
þroti.
Ef síldveiðarnar hepnuðust,
ill,a„ vildi Jónas frá Iiriflu
mynda »Þjóð,sbjórn« að enskum
sið eða eins og stundum var
tíðkað í ófriðarlöndum. Þetta,
sýnir gjörla, hve mikið var kom-
ið undir gangi þessarar atvinnu-
greinar.
En síldveiðarnar hafa hepn-
ast betur en, þeiir djörfustu létu
sig dreyma um í vor. Alla,r
bollaleggingar um »Þjóðstjórn«,
ríkisgjaldþrot, og önnur vand-
ræði hurfu eins og dögg fyrit
sólu. Menn fyltust nýjum kjarki
og horfðu vongóðir 4 móti fram-
tíðinni,.
En í öll.um þessum ys og þys
síldveiðanna og síldargróðans
gleymdist einn þýðingarmesti
liðurinn. Sjómennirnir, þeirra
var aó litlu eða engu getið í
bollaleggingum, manna, um síld-
ina, og framtíðina. Og þó vita
allir að þeir sótbui síldina, á fiski-
miðin, sköpuðu þann auð, með
eJgin höndum, sem ölf þjóðin
nýtur góðs af, þó að stóra-bróð-
ur-'hluitinn lendi að vanda hjá
útgerðar mönnunum.
AUir, sem nokkuð þekkja til
sjómensku vita, hve slítandi og
lýjandi æfi qg starf sjómann-
anna er. Vinnuitíminn er svo
langur að en,gu tali tekur, við
síldveiöarnar, fyrst á sjónurn
og síðar við löndun síldar-
innar. Að vísut eru nokkrar
undantekningar á löndunarerf-
iðleikunum. nú síðustiui árin með
batnandi tækni.
Að vísu verður því ekki neit-
að, að sjómenn hafi fengið
hljóta. að verða ofvaxnar er til
lengdar lætiur. Þessi staóreynd
veröur að glöggva skilning
flokksfélaga okkar alment á því
hyersu mikið er í húfi með því
að ofbjóða daglegum forustu-
kröftum okkar ágæta dagblaðs,
jafnframt því hversu, verk þetta
ynnist miklu léttar og betur, ef
allir flokksfélaga.r, — hver ein-
asti — legðist á sama reípið um
að tryggja, f járhagslegt, gengi
»Þjóðviljans«. — Og víst er wm
það, að íslensk alþýða mun ekki
láta á sér standa ef alvarlega er
til hennar leitað.
En þá kemur til ka,sta okkar
kommúnistanna, hvers einasta.
Jón Rafnsson.
nokkurn hluta þeirra verðmæta,
sem þeir öfluðu. Tekjur sjó-
manna, sem vinna á línugufu-
skipum hafa til dæmis verið
góðar, eftir því, sem sjómenn
eiga, ,a,ð venjast,
Stórfeldustu auðsköpunar-
tæki, sem þetta, land hefir nokk-
urn tíma, eignast eru togararnir.
Með þeim er hægt að afla þess
fiskjar á skömmum tíma, sem
áður þurfti vikur o,g mánuði til
þess að veióa. Og enn í sumar
hefir það reyn&t svo, að togar-
arnir hafa, orðið hlutskarpastir
í leitinni að síldinni.
En sjómennirnir, sem vinna á
togurunum. hafa ekki borið
slíkan hlut frá borði. Þeir hafa
crðið hlutskiftastir allra, þega.r
til skiftanna kom. Gamlir kaup-
samningar, sem. voru geiróir við
alt önnur skilyrði gera það að
verkum, að tekjur togarasjó-
manna, verða, nú nálega helm-
ingi minni en tekjur annara, sjó-
m.ann.a, eða þeirra, sem, vinna á
línugufuskipum og mótorskip-
um, Það erui þeirra l.aun fyrir
að hafa, dregið hlutfallslega
stærstan hluta í þjóðarbúið, og
dettur þó engum í hug* að tekj-
ur annara, sjómanna, séu of há-
ar eða ósanngjarnar.
En togarasjómönnum er það
fullljóst, að slí.kt ófremdará-
stand, s,em þetta getur ekki
haidisti lengur. Kjör þeirra
verða að breytast og komast í
meira samræmi við núverandi
aðstæður.
I sumar var hafin atkvæða-
greiðsla meðal sjómanna á tog-
uj’um, ,hvert, ekki væri kominn
tími tii þess að endurskoða
samningana og fá mestu mis-
fellum þeirra kipt í lag.
Þessari atkvæðagreiðslu mun
nú að mestu lokið, og leikur eng-
inn vafi á því hvernig hún fer,
svo almenn er óánægjan orðin í
hópi sjómanna með hina eldri
samninga og svo mikill er hug-
ur þeirra fyrir að bæta kjör sín.
Krafa, þessi á óskert fylgi alls
almennings og það svo að blöo
íhaldsins hafa ekki séð sér fært
að mæla á, móti henni og ber það
þó sjaldan við, að þau treysfci
sér ekki til þess að taka upp
baráttuna gegn verkalýðnuim.
Jafnvel sumir af forustumönn-
um, íhaldsins hafa við sum tæki-
færi þóttst þessui fylgjandi.
Síldveiðarnar í sumar hljóta
að hafa. sín áhrif í þá átt að
létta sjómönnum þessa sókn.
Hlut.ur þeirra í öflun þeirra
verðmæta,, sem þjóðarbúskap-
urinn byggist nú fyrst og
fremst; á er svo mikill, að það
verður erfiðara fyrir útgeróar-
valdið að skella skollaeyrunum
vió kröfum. sjómanna um smá,-
vegis kjarabætur, í. stað þess ó-
fremdarástands, sem verið kef-
ír. —
§Img
mit leyfi íil bamafoeisslii o. fl.
Samkvæmt, lögum um varnir gegn berklaveiki, má enginn
taka, börn til, kenslu, nema hann ha.fi fengið til þess skriflegt
leyfi frá yfirvaldi, enda sanni hann með læknisvottorði, að hann
ha.fi ekki .smitandi berklaveiki.
Allir þeir hér í bæ, sem hafa í hyggju að taka börn tiil, kenslu,
aðvarast því, hér með um að fá slíkt leyfi hjá lögreglustjóran-
um í Reykjavík. 1 umsókninni um kensluleyfi skal ennfremur
getið um kenslustaðinn, stærð herbergja og væntanlegan fjölda
nemenda.
Þetta gildir einnig um. þá,-s.em síðastliðió ár fengui kenslu-
leyfi.
Jafnframt skal athygli vakin á því, að engan nemanda má
taka í skóla og engin börn til kenslu, nema hann eða þau, sanni
með l.æknisvottorði, að þau, hafi ekki smitandi berklaveiki.
Að gefnu tilefni skal á það bent, að þetta gildir einnlg um
íþrótta- og danssikóla og aðra þessháttar kenslu.
Lögreglustjórinn í Reykjavík, 3. sept. 1937.
Jóxiatan Mailvardsson
settur.
/
i m
Nýja* dagblaðið ávitar Mogg-
ann og Vísi fyrir það í gœr atí
þeir láti bera of mikið á hræðslu
sinni við Kommúnistaflokkinn
og stívaxandi álvrif hans á hugí
alþýðufólks í landinu, M.á skilja
á blaðinu, að hollara mundi i-
haldinu að taka upp Mna »gáfu-
legu« aðferð Hriflu-Jónasar, að
láta ekki hræðshi sína í Ijós,
tala digurbarkalega, hfa pví t.
upp á æru sína og trú fyrir ári
síðan að hér í landi skyldu
kommúnistar aldrei fá þingfull-
tríia, fylgi þeirra færi stöðugt
mánkandi, allir vceru hættir að
taka mark á þeim og þar fram
eftir götunum. Jónas Jvefir nú
orðið að bita í það súra epli að
attir hans spádómar um komm-
únista, innan lands og utan,
hafa reynst örgrntu kerlinga-
bœkur og falsspádómar, svo að
ihaldinu er vorkunn þó að því
finnist ekki baráttuaðferð lians
glœsileg fyrirmynd,
Nýíí
nauíakjöt
og nýtt
grænmeti
Yersl. Kjöt i Miir
Sírni 3828 og 4764.

af dd
Hangikjöt
og alstonar grænmeti
Kjötdeild
Vesturgötu 16
Sími 4769