Þjóðviljinn - 05.01.1938, Blaðsíða 3

ÞJÖÐVILJINN
Miðviikudasurinn 5. jan. 1938.
Ihaldið skellir skoll-
eyrum við velferð-
armálum æskunnar
Allar breytingatillögur S. U. K. við
fjárhagsáætlunina feldar.
iMÓOVIUINia
Málgagn Kommúnlstaflokks
Islands.
Rltstjóri: Einar Olgeirsson.
Ritstjörn: Bergstaðastræti 30.
Slmi 2270.
Afgreiðsla og auglýsingaskrif-
gtofa: Laugaveg 38. Simi 2184.
Kemur út alla daga nema
mánudaga.
Askriftagjald á mánuði:
Reykjavík og nágrenni kr. 2,00.
Annarsstaðar á landinu kr. 1,25
1 lausasöiu 10 aura eintakið.
Prentsmiðja J6ns Helgasonar,
Bergstaðastræti 27, simi 4200.
Vinstri satnvinna —
vinstri pólitik.
I leiðara í gær gerir Nýja dag-
blaðið vinstri samvinnu að um-
talsefni. Fimbulfarmbar blaðio
nokkuð um afstöðu Framsóknar-
m-anna til slíkrar samvinnu og er
með ýmsar bollalegg'inga'r um
'grundvöll hennar. Grunntónn
greinarinnar er sá, að samvinna
til vinstri verði að vera með
sama hætti og samvinna hlið-
,st,æðra flokka á Norðurlöndum
og að hvergi sé gripið til neinna
markvissra róttækra aðgerða.
Vitaskuld minnist blaðið ekki
á þá staðreynd, að í Noregi hef-
ir flokkur bændanna gert
bandalag við verkalýðsflokk,
sem er nokkru róttækari, að
minsta kosti á yfirborðmu, en
Alþýðuflokkurinn íslenski.
Þeir, sem hafa, lesið nýjársboð-
skap formanns Framsóknar-
flokiksins munu síst, láta sét
koma það á óvart, sem blaðið
segir í gær um vinstri samvinnu.
Þeim kemur það ekki á óvart, þó
að Jónas, sem, nú fer með stjórn
og ritmensku Nýja, dagblaðsins
telji hægri pólitík frumskilyrði
fyrir vinstri samvinnu, svo und-
arlega, sem það kann að hljóða.
Höfuðskilyrði allrar vinsitri
stjórnar,sam.vinnu hlýtur að vera
vinstri pólitík. Sé breytt úr af
þvi, er enginn grundvöllur leng-
ur til fyrir vinstri samivinnu.
Takist Jónasi frá Hriflu að
kúga flokksmenn sína til sam-
vinnu við íhaldið með svipu Jóns
Árnasonar og afturhaldskiíkunn-
ar í Sambandinu er vinstri sam-
vinnu ste.fnt, í voða. Jónas frá
Hriflu hefir gert sig beran að
fjandskap við verkalýð landsins,
með því að ganga á mála hjá í-
haldinu til þess: að eyðileggja af-
skipti og yfirráð alþýðunnar í
.síldarverksmiðjunum. Með þess-
um ráðstöfunum hefir hann
íengið íhaldinu ótakmörkuð ráð
til þess að ganga á kjör verka-
manna.
Mönnum. kemur það tæplega
til hugar, að Jónasi frá, Hriflu
detti í hug að slík eigi vinstri
samvinna að vera.
Skilyrði fyrir vinstri sam-
vinnu er örugg, ákveðin sókn
gegn íhaldinu, þar sem engar
gælur við það eru hugsanlegar.
Slík vinstri samvilnna vakti
fyrir kjósendum Framsóknar í
vor er þeir fylktu sér um Fram,-
sóknarflokkinn.
Jónasi frá Hriflu er fyllilega
óhætt að slá því föstu að fyrir
bændum, vakti ekkert daður við
íhaldið og að þeir töldu hið
Sinnuleysi bæj ar,st j órnarinn-
ar um kjör og velferðarmál
æskulýðsins í bænum er orðið ó-
þolandi1. Bærinn hefir látið sér
velferð æskulýðsins í. léttu rúmi
liggja. Ihaldið flutti engar til-
lögur í sam.bandi við fjárhagsá-
ætluribæjarins, sem miða að því
að tryggja æskulýðnum, vinnu og
viðunandi kringumstæður. öll-
um er það ljóst hve eyðileggj-
anidi áhri,f. aitvinnuleysi hefir á
æskulýðinn. Atvinnuleysi æsk-
unna,r er þjóðarböl. Framtíð
þjóðarinnar er í voða ef ekki er
hlynt betur að æskunni bæði at-
vinnulega; og menningarlega.
Það auðnuleysi og úrræðaleysi,
drykkjuskapur og önn.ur óregla,
sem atvinnuleysið .hefir í för
með sér er á góðri ieið með að
stórspilla æskunni, ef ekki er
þegar hafist handa um. að binda
enda á þetta ófremdarástand.
En íhaldið hefir sýnt, að það
ætlat sér elkki að taka þessi mál
alvarlegri tökum, heldur en það
hefir gert un.daaifarið. Ihaldiö
hefir aldrei haft neina ábyrgð-
artilfinningu gagnvart þjóðinni
og framtíð hennar. Leiðtogum í-
haldsins stendur á sama um alt
og alla, ef þeir aðeins fá að halda
gróðamöguleikum sínum óskert-
um.
Við umræður um fjárhagsá-
ætlun Reykjavíkur fyrir árið
1938 flutti Björn Bjarnason
bæjarfulltrúi K. F. I. ýmsar
breyt,ingartiílögur við fjárhags-
áætlunina fyrir hönd Sambands
ungra kommúnista. Eins og
vænta mátti feldi íhaldið þessar
tillögur alla'r. Það hyggur ekki
til neinnar stefnubreytingar í
þessum, málum.
Hér verða rakin helstu tillög-
urnar, sem fluttar voru fyrir
hönd S.U.K.
Menningarstarfsemi fyrir
æskulýðinn.
Ein, tillagan, er Björn Bjarna-
son flutti va,r sú, að bærinn
komi upp æskulýðsheimili, þar
sem sé lestrarsalur, fundarstað-
ur, sem yrði nokkurskonar veru-
staður fyrir unglinga, sem eru
atvinnulausir og hafa ekki neitt
fyrir stafni. Þarna væri hægt ao
1 áta þá fá viðfangsefni til að
glíma við, sem. væru þeim holl og
fræðandi, auk heilbrigðra
gamla, kjörorð Jónas.ar »Alt er
betra en íhaídið« enn í. fullu
gildi.
Sama máili gegnir um hvern
vinstri mann, hvar sem, er á
landiriu og til hvaða, flokks, sem
hann telur sig. Allir vilja vinstri
pólitík, vinstri samvinnu og allir
vita þeir að baráttan við íhald-
ið er og verður höíuðatiiöið.
skemtana. Það er engum vafa
undirorpið að slíkur staður yrði
mjög skemtilegur og aðlaðandi
fyrir unglinga;, sem. nú verða aö
flangsa um göturnar eða þá inn
á stofnanir á borð við Barinn.
Slí;k starfsemi þyrfti alls ekki að
vera kostnaðarsöm fyrir bæinn,
enda myndu ýms, æskulýðsfélög
í bænum. vera fús til að leggja
þessari starfsemi lið, svo sem
þau frekast megna.
Lesstofur. Það er mikil vönt,-
un á lesstofum fyrir börn og ung
linga í bænum. Ein tjllaga S. U.
K. fjallaði um það að bæririn
veitti 10.000 kr. til þess að koma
upp bar:na og unglingalesstof-
um. Af þeirri reynslu, sem þeg-
ar er fengin hvað þetta snertir,
má þar einkum, nefna barnales
stofu þá, er Ungherjar A. S. V.
starfræktu hér í, bænum í tvo
vetur, .sésit glöggt, hvílík þörf er
á þeim.
Hússtjórnarkensla. Ein tillaga
S. U. K. gengur í þá átt að bæj-
arstjórn vefiti 15.000 kr. til ó-
keypis hússtjórnarkenslu fyrir
ungar stúlkur, einkum, þær, sem
eru í vistum. Kenslu þessari átti
svo að haga þannig, að sem
flestar stúlkur í, vistum hefðu
aðstöðu til að verða kenslunnar
aðnjótandi:. Ein aðalröksemd
fyrir hinu óheyrilega, lága kaupi,
sem vinnukonur verða að búa
við hér í bænum er einmitt sú,
að þær hafi svo litla þekkingu í
hússitörfum. Það er vitanlega
gert of mikið úr þessari rök-
semd, en þessi skóli ætti að geta
oröið til þess að gera stúlkurnar
þannig úr garði, að þær séu vel
hæfar til allra hússtarfa og geti
krafist hærra kaups.
Síð'mtöö. S. U. K. lagði til að
bæjarsjóður styrkti íþróttafélög
bæjarins til þess að koma upp
skíðastöð í nánd við bæinn og
verði til þessi 10.000 kr. Á skíða-
stöð þessari átti síðan að lána út
skíði gegn lágu endurgjaldi og
yrði þetta, til að stórauka þátt-
töku unga fólksins í skíðaíþrótt-
inni.
Eins og getið var um áður
felldi íhaldrð ajlar þessar tillög-
ur og sýndi þar enn einu sinni
f jandskap sinn við málstað æsk-
unnar.
Nú standa fyrir dyrum bæj-
arstjórnarkonsingar og þá kem-
ur til kasta æskunnar sjálfrar
að ákveða um meðferð mála
sinna.. Nú verður allur æsku-
lýður að sameinast um velferð-
armál sín og fella íhaldið við
bæjarstjórnarkosningarnar.
Hringið i Hringinn
Sími 1195.
Vöxtur leik- og kvikmyndahtisa
í ^ovétríkjiísmní,
Á myndinni sjást línunt yfir fjalgun leikhúm og kvikmy-ndahúsa
í SovctrílcjununK — Var mynd þessi til sýnis t skála Sovétríkj-
anna á heimssýnmgunni í París, og vakti n.ikla atlujgli.
Iío§uÍKgai*siai* í
S o vé $ t* í k j si u u isi.
FRAMH. AF 2. SIÐU.
Þess er nú varia að va nta, að
blöð hinnar hnignandi borgara-
stéttar meti að verðleikum þann
viðburð sem rússnesku kosning-
arnar siamkvæmt nýju stjórnar-
skránni eru. — Þá hafa ekki all-
fá borgarablöð lýðræð'sla,ndanna
veitt þessum heimssögulega, við-
burði veirðskuldaða athygli. •—
T. d. skrifar breska íhaldsblaðiö
»Times.« daginn fyrir kosning-
arnar: »Helstu foringjar S.ovét-
ríkjanna., svo sem Stalin, Molo-
toff, Kalinin, Worosjiloff o. s.
frv. eru í kjöri í ýrrsutn kjör
dæmum. — Ennfremur hefir
fclkiB sett á framboðslista sina
fræga vísindamenn, eiins og
Komaron, mikla rithöfunda cg
listamenn, eins og Tolstoi, llug-
menn, sem .framkyæmt hafa
hetjudáðii', norðurheimskauts
könnuði, framúrskarandi verka-
menn o. s;. frv. — 1 dag er strax
hægt að segja að Æðstaráðið
sem kosið verður á morgun, verð
ur nátkvæm spegilmynd hinnar
miklu starfandi þjóðasamsteypu,
sem sameinuð er í sambancii
hinna sésíalis.tsíku Sovétlýð-
velda.
Beritt svo saman það, sem róg-
tungur Morgunblaðsins og Vís's
skrifa, —■ og getfur þar að líta
menningarstig það, sem íslensk
borgarastétt, er á. — En mesti
smánarbletturinn er þó afstaða
Nýja dagblaðsins og Alþýðu-
blaðsins. — Skrif hinna óvönd-
uðu sfráka, sem Jónas frá Hriflu
’nefir sett að Nýja, dagblaðinu,
er smán l'yrir íslenska bænda-
fítétt. Og enn meiri smán fyrir
íslenskan verkalýð eru þó skrif
piltanna við AlþýðublaðiB. —
Menn mimras.t þess að þing Al-
þýðusambandsins samþykti í
haust samúðaryfirlýsingu við
Sovétlýðveldin. — Nú eru bestu
verk þeirra troðin í sorpið og
sett á bekk með níðingsbrögðum
7
t Nýja dagblaðinu ? gær gerir
Jónas frái Hriflu nokkra grcin
fyrir því hvernig hawyi velji
menn í trúnaðwr&tööur þjóðfé-
lagsins.
Þegar ráðist var á Hcrmann
Jónamon út af því að hann átti
að hafa sikvíið ko'luna forðum,
var hann gerður að forsætisráð-
herra. Þegar Guðbrandur Magn-
ússon var borinn þeim sökum af
íhahlinu að »hann legöi ágóða á-
fengisverslunarinnar í flokks-
sjóð Framsók n a t manna« »vard
Guðbrandur Magnmscn endur-
skoðandi Þjóðbankans«, »þegar
andstœðingarr báiu á Pálma
Loftsson, að liann hefði tíregið
sé'r sjáifum eitthvað af Þórsfisk-
inum«, »varð Pálmi Lcftsson yf-
irmaður lögreglunnar á sjónum«
var framið í fyrrakvcld á
heimili Runólfs Eiríkssonar rak-
ara, Njálsgötu 54 hér í bænum.
Var stolið peningakasáa, er í
var 1000 krónur í peningum og
á fimta þúsund 'kr. í sparisjóðs-
bókumi.
einræðisiherranna í fasistaríkj-
unum. Fyrir hatursmenn Sovét-
lýðveldanna eru allar stefnu-
skrár ónýt pappírsblöð. — Sýn-
ir þetta best hve mikils má
ma.rka tal þeiVra, sem. hæst göl-
uðu um það í haust, að kommún-
istar yrðu að leggja allan sinn
trúnað undir þessa menn og taka
allar yfi.rlýsinga'r þeirra fyrir
góða og gilda vöru, hvað sem for-
tíðinni liði.