Þjóðviljinn - 16.02.1938, Blaðsíða 3

PJOBVILJINN
Miðvikudagurinn 16. febr. 1938
þJÓÐVIUINll
Málgagn Kommönlstaflokks
lilands.
Ritatjörii Elnar Olgeirsson.
RititjörnS Bergitaöastræti 30.
Slmi 2270.
Afgreiðsla og anglýsingaskrif-
■tofa: Laugaveg 38. Slmi 2184.
Kemnr tit alla daga nema
mánudaga.
Askriftagjald á mánuöi:
Reykjavik og nágrenni kr. 2,00.
Annarsstaöar á landinu kri 1,25
t lausasölu 10 aura eintakið.
Prentsmiðja Jöns Helgasonar,
Bergstaðastræti 27, slml 4200.
Verkalýðurinn hefir
talað.
Ýmsum, rmun hafa komið það
mjög á óvart, þegar Stefán Jó-
hann, St,efán,sson birti hina
frœgu yfirlýsingu sína í Alþýðu-
blaðinu þrem dögum. fyrir bæj-
arstjórnarkosning'arnar. Menn
áttu dálítið erfitt mieð að átta
sig á því, að slíkur hugur til ein-
ingar alþýðunnar skyldi vera til
í röðum Alþýðuflokksins. Þá
áttu rnenn dálítið erfitt með að
trúa því að slík yfirlýsing væri
runnin undan rifjum þess
manns, sem fyrilr rúmium tveim
mánuðum lagði mesta áherslu á
einingu alþýðunnar, og fór um
þau mál fegrstum orðum 15.
nóvemfoer í haust.
Að visu v-a.r f jölda manna það
ljóst1 frá upphafi, að hægri for-
ingjar Alþýðuflokksins vildu
enga sameiningu, þegar að þeir
voru að tala um hana, og í því
ljósi. verður fyrsti og fremst að
skoðai þá atburði, sem gerst
hafa í herbúðum Alþýðuflokks-
ins.
Á síðasta Alþýðusambands-
þingi var það ljóst, að samein-
ingair,menn voru í miklum meiri
hluta. Það var ennfremur ljóst,
að samkomulagsgrundvöllur sá,
er þeir Héðinn Valdimarsson og
Jón Guðlaugsson lögðu fyrir
þingið hefð.i hlotið staðfestingu
þess ef það hefði mátt, ráða.
Þessari staðreynd verður ekki
breytti, þó að herra Ingimar
Jónsson reyni að telja mönnum
trú um það í Alþýðublaðinu í
gær, að sá sameiningargrund-
völlur hefði aldlrei náð samþykki
þingsins.
En þegar klofningsmennirnir
í Alþýðusam-baíndsstjórn sáu
hverju fra,m fór gripu þeir til
þess ráðs að hóta flokksþinginu
munnlega og skriflega. Þannig
beittu þeir þingið ofbeldi, til þess
að fá það til þess að falla frá
vilja meirihlutans. Um tveir
þriðju hlutar af þingfulltrúun-
um lýistu því yfir og staðfegtu
það með undirskrift sinni, að
þingið hefði verið beitt ofbeldi
og ekki fengið fram vilja sinn.
Þegar horft er á það, sem nú
er að gerast í ljósi þessara, stað-
reyndia, þarf engum að koma það
á óvart, sem gerst hefir undan-
farna, daga. Þá verður yfirlýs-
mg Stefáns Jóh. skiljcmleg og
sömuleiðis »aflát« Alþýðusam-
bcindsstjómarinnar og svik St.
Jóhanns Stefánssonar og Co.
nokkru eftir kosningar.
Klofningsmönnunum í Alþýðu
flokknum var ekiki, nóg að kúga
Fylgisleysi klofningsmann-
anna er afleiðing af pólitik
Jónasar frá Hriflu
Hann hefur gagnvart Alpýöuflokknum altaf lagt
áherslu á að kaupa foringjana, — en skeyta
ekkert um fólkið. Það er þessi politík, sem
verður nó að breytast.
mannanna gagnvart fylgi Al-
Það er eftirtektarvert hvernig
bæði Alþýðublaðið og N. Dbl.
eru að reyna að hugga Jón Bald.
og Stefán Jóhann með því að þó
þeir séu svona, gersamlega ein-
angraöir nú, þá korni þeir til
með að vaxa, einhverntímann
s.einna,. N. Dbl. er með sínu
venjulega þekkingarleysi á verk-
lýðshreyfingunni að reyna að
skapa, samanburð við norska
ver k amann aflokki nn. Sannleik-
urinn er að sá sameinaöi verk-
lýðsflokkur, sem skapaður vei'ð-
ur á, þessu ári, myndi að ýmsu
leyti líkjast norska, verkamanna-
flokknum, — en ef Jón Bald. og
Co. kjósa að kljúfa, sig út úr
honum, þá endurtaka þeir það,
sem norsikir sósíaldemokratar
gerðu: að skapa smáflokk hægra,
megin við þann eiginlega verka-
mannaflckk og veröa, svo eftir
nokkur ár að gefast upp og
ganga inn í hinn sameinaða
flokk. Oig vitanlegt: er að hér
bíður slíks milliflokks milli
I Framsóknar og sameinaðs verk-
lýðsflokks ekki annað en skiftast
upp á milli þeirra. Jón Bald. og
Finnbogi Rút;u,r gætu því eins
farið beint í skaut Framsóknar
strax, hvað það snertár, ef þeir
ætla a,ð halda áfram upptekn-
um fjandskap við sameiningu
ve'rka,lýðsin,s. Og si'ist ættu hægri
menin að láta ginnast af því, þótt;
Jónas frá Hriflu og N. Dbl. lofi
þeim gulli og grænum skógum í
fra.mtíðinni ef þeir reynist nú
Jónasi trúir í klafningsstarfsem-
inni.
vilja meirihluta sambandsþings-
ins, þeir vpru staðráðnir í því að
kúga allan flokkinn til hlýðni viö
vilja sinn, hve fámiennir sem
þeir stæðu og hve andstæðir sem
þeir væru vilja, alls flokksins. Og
vopnið ,sem þeir völdu sér í þess-
ari Ix)kkalegu baráttu gegn eiin-
ingunni var hótanir um að
kljúfa Alþýðuflokkinn. Yrðu
þessar hótanir hinsvegaa' ekki
nógu beitt vopn voru þeir staö-
ráðnir í því að kljúfa flokkinn.
En af því þeir vissu, hve
miklu fylgi sameiningin átti að
fagna meðal alþýðunnair töldu
klofningsmennirnir eftir atvik-
um heppilegt að þykjast vera
með einingunni. En þegaii- á
reyndi verða, þeir að kasta dular-
gerfinu og koma, fram eins og
þeig' voru klæddir heima fyrir.
I átökum, þeim sem, orðiö ha,fa
um sameininguna hafa, þeir Jón
Baldvinsson og íelagar hans orð-
ið að kasta hverri hræsnisdul-
unni eftir annari, sem þeir
reyndu áður að skýla sér með í
augum, fó'lksins, sem þeir voru
En einmitt eins og sakir
standa nú, er það mjcg lærdóms-
í'íkt. fyrir hægri! mennina að
í.huga hvefi’ s,é orsökin til fylgis-
leysis þeirra í verklýðshreyfing •
unni. Og Framsóknarmenn ýms-
ir mættu og af því læra.
Það hefir sí.felt verið pólitík
Jónasar frá Hriflu gagrtvart Al-
þýðuflokknum að neita flokkn-
um um að fá fram stórmál, er
skapað gœtu honum stárfeldur
vinsældir, — en vera því órari
á að tryggja Alþýðuflokksfor-
ingjunum góðar stóður. Jónas
liefir altaf trúað Irví að fólkið
fylgdi einstökum foringjurn eins
og sauðir, en hefðu ekki sjáif-
stæða sannfceringu sjálft, — svo
vœru foringjarnir fengnir, þá
kœmi fólkið af sjálfu sér. En
þessi bogalist bregst honum, þeg-
ar hann á í höggi við foringja,
sem eru virkilegir sósvalistar, og
fólk sem er sannfært um að það
sjálft verði að frelsa sig úr fá-
tæktinni og auðvaldsskipulaginu
með því að framkvœma sósíai-
ismann.
Þessi pólitík Jónasar frá
Hriflu hefir því miður orðið leið-
andi í, Framsókn, jafnvel einn-
ig eftir að hinir róttækari
menn tóku. forustuna, í flokkn-
um. Og það er nfc orðin lífsnauð■
syn fynrir vinstri samvtnnuna í
1 andinu að hinum leiðandi mönn-
um Framsóknar skiljist, að þetta
verður að gerbreytast.
Aðgerðir síðasta þings voru
goitt, idæmi um þetta hiirðuleysi
og ábyrgðarleysi Framsóknar-
að svíkja og blekkja.
En alþýðan um land alt hefir
fylgst með þessu fraamferði »for-
ingja« sinna og hún hefir tekið
sína afstöðu í máliinu. Fundar-
samþyktir þær, sem nú berast
hvaðanæfa að a,f landinu sýna
hug alþýðunnar til klofnings-
mannamna,. Samþyktir þær, er
hafa verið gerðar í »Dagsbrún«,
»Hlíf«, »Þrótti«, Verkalýðsfélagi
Norðf j arðar, Verkalýðsf élagi.
Húsavíkur og Fél. járniðnaðar-
manna, veröa ekki misskildar.
Þær eru skýrar og afdráttarlaus
ar eins og frekast. má, verða.
Vonandi megnar alþýðan að
koma vitinu fyritr þessa »for-
ingja« sína, áður en það er um
sein,a,n og þeir hafa að fullu lagt
rýtinginn í bak verklýðshreyf-
ingarinnar.
Vilji þeir hinsvegar ekki átta
sig í táma á viðvörunum verka-
iýðsins, megnar hvorki tuttugu
ára starf eða, annað að bjarga
heiðri þeiipra og nafni í baráttu-
sögu alþýðunnar.
þýðuflokksins'. Alt, semi Alþýður
flokkurinn fær fram, eru smá-
breytingar á Alþýðutryggingun-
um (og líklega verður það lítio
gott, sem af þeim gat leitt, eyði-
lagt í framkvæmdinni fyrir til -
stilli J.J.) og fjárveiting til fiski
málanefndar, sem, ekki er útlit
fyrir að fáisit notuð. Fyrir þetta,
verður svo Alþýðuflokkurinn að
samþyikkja, nýja miljóhatolla og
horfa upp á framferðið í síldav-
bræðslumálunum og annað slíkt.
Hvemig getur nú nokkrurn
stjórmnálamanni í Framsóknar-
flokknum clottið í lmg að Jón
Bald. og aðrir fyrverandi Al-
þýðuflokksforingjcar haldi fylgi
með svona aðgerðum?
Það, sem nú er að gerast, í
verklýðshreyfingunni eru mót-
mæli gegn þessari pólitík, upp-
reisnin gegn afslættinum á kröi-
um fólksins. Og fyrst, Framsókn-
atmenn eru altaf að vitna í sosí-
aldemokrateflokka, Nca’ðurlanda
sem fyrirmynd,, þá, er þeim best:
að gera sér Ijóst að þeir flokkar
hafa heldur ekki verið bygðir
upp af innantómum belgingi
blaðs eins og Alþýðublaðsins, né
töfraðir fram af penna eins og
Jónasar frá Hriflu, — heldur
hafa þeir orðið á sínum tíma að
framkvæma umsvifamikla end-
urbótapólitík, (þótt margt, megi
a,ð henni finna), til að vinna sér
sitt mikla. fylgi, —- en þá póiitík
liefir Jónas frá Hriflu sérstak-
lega reijíit að liindra að fram-
kvæmd yrði 'hér. — Hann hefir
cetlast til að fólkið iéti sé'r nœgja
þvaður lians og slcrif um endur-
bætur — í stað umbótanna
sjálfra. — En það vill. íslenskur
verkalýður ekki sæt.ta sig við.
Það eru því öi’gustu blekking-
a/ty þegar málgögn Jónasar, N.
Dbl. og Alþbl., eiru a.ð reyna að
læða, því inn að Kommúnista-
flokkurinn og sameiningarmenn
Alþýðuflokksins vilji vinstri
stjórn feiga. Þeir vilja þvert, á
móti sterka vinstri stjórn, sem
reki virkilega umbótesterfsemi
fyrir fólkið, — stjórn, sem þori
að ganga, í berhögg við ráðandi
auðmannakliku landsins, til að
bæta kjör fólksins, — og slík
stjórn er viss með að eiga sína
bestu stoð í vei’klýðshreyfingu
íslands, strax cg verkalýðurinn
finnur að benni er alvara aö
vinna honum og öðrum vinna,ndi
stéttum alt hvað hún má.
Og vinstri stjórn. sem rekur
að meira eða minna, leyti íhalds-
pólitík getur heldur aldrei staó-
íst til leng’dar, því hún greíur
siér sjálf gröfina, með því að of-
urselja vonsvikið fólkið lýð-
' ski’umi fasismans. Þess vegna er

IJart gengur nú Jónas frá
Hriflu fram ? að »kristna< Al-
þýðuflokksinn á sína vísu — og
svífst einskis. Að'ur lofaði hann
hverjum þeim gidli og grcenum
skógum, er ynni á Héðni, — líké
og Ólafur konungur forðum
þeim, er drœpi Hákon jari. Þótti
Finnboga Rúti fordœmi þrælsins
Karks. fagurt til eftirbreytni —
og vóg hann Héðinn — með orð-
um. En ekki efnir Jónas loforð-
in betur en Ólctfur konungur
forðwmi, —- og heimtaði liann í
N. Dbl. á sunnudaginn liöfuð
hins nýja Karks. llla launar
Jónas niðingsverkin, sem unnin
eru fy4rir hann og er þó ekki séð
fyrir endann enn.
★
Þegar Þorsteinn Erlingsson
hlaut áminninguna frá danskit
háskólaráðinu fyrir að hafa ort
Rask-kvœðið, þá'orti hann kvceði
uni háskólaráðið og er eftirfar-
andi vísa úr þvi:
»Af »fínum« nöfnum fjöldi var
og framaverkum stórum,
og langa titla las ég þar
á lœrðum prófessorum.
Þeir voru strangir eins og enn,
og einkum við þá smœrrri,
en liefðu þar verið vitrir menn,
þá vœri Danmörk stœrri«.
Mörgum mun finnast hún
eiga furðu vel við Aljnjðusam-
bandsstjórn þá, er vék Héðni, ef
menn setja Alþýduflokkinn i
huganum í stað Danmerkur.
Alþýðublaðið byrjar i gœr, að
gylla hina tilvonancli vivnulög-
gjöf fyrir almemúngi. Bera
skrif blaðsins þ>að greinilega
með sér, að hægri foring jar Al-
þýðuflokksins eru staðráðnir í
þrví að' hlýða Jónasi frá Hriflu í
einu og öllu um það mál.
★
Stefán Jóhann Stefánsson er
farinn til útlanda til Jress að
sækja nýja »línu« þar sem sá
gamla virðist vera orðin ónýt.
Ennfremur e*r talið, að hanr.
œtli sér að reyna að útvega lán
til þess að halda uppi klofnings
flokki fyrir sig og Jón Baldmns-
son, Er helst. búist við að hcmn
beri niður með »sláttinn« hjá
þúbrœðrum sínum á ráðherra-
stólum Norðnrlanda.
Skáksamband íslauds
Á síðasta þingi þess var kosin
ný iStjcirn. Skipa. hana þsssir
menn: Jón Guðmundssctn forseti,
Benedikt Jóhannsson gj.k. Elís
Ö. Guðm.undfson ritari, og med-
stjórnendur þeir Garðar Þor-
steinsson og Guðm. Guðlaugs-
son.
gagnrýni okkar kommúnista l
það, sem rangt. er í pólitík ríkis-*
stjórnarinnar, einmitt einn lið-
ur í baráttunni gegn íhaldinu —
alveg eins og stuðningur c.kkar í
síðustu kosningum við Framsókn
og Alþýðuflokkinn var þáttur í
sönm baráttu.