Þjóðviljinn - 05.03.1938, Blaðsíða 3

PJOÐVILJINN
Laugardagurinn 5. mars. 1938.
Það sem Skúli Thoroddsen
barðist fyrir, og pað, sem
Kommúnistafl. berst fyrir nú.
Svar til Valtýs Stefánssonar.
c/
Eftir Einar Olgeirsson
urinn er eingöngu tæki al'þýðu-
IUÓOVBUINN
Mftlgagn Kommflnistaf lokks
lilandi.
Ritstjóri; Elnar Olgeirsson.
RitstjórnS Bergsta&astræti 30.
Simi 2270.
▲fgrei&xla og aaglýsingaskrif-
xtofa; Laugaveg 38. Slmi 2184.
Kemur öt alla daga nema
m&nudaga.
Askriftagjald á mánufii:
Reykjavík og nágrenni kr. 2,00.
Annarsstaðar á landinu kr. 1,25
1 lausasölu 10 aura eintakið,
Prentamiðja 36ns Helgasonar,
Bergstaðastræti 27, simi 4200.
Þegar Sovétríkin
eiga hlut að máli.
Það takmarkalausa hatur til
Sovétríkjanria, sem þessa dag-
ana birtist í Alþýðublaðinu, tek-
ur sannarlega öllu fram, sem
menn gætu gert sér í hugarlund
að birtist í blaði, sem þykist
kenna sig við sósíalisma,
Hundruð þúsunda af spönsk
,um lýðveldisisinnum — her-
mönnum,, konumi og börnum, —-
eru fallin, fyrir morðvopnum
Francos, en það kemur varla
fyrir’að grein sé rituð í Alþýðu-
blaðið um morðstjórn Francos
— og aldrei »leiða,ri«. Alþýðu-
flokkurinn hreyfir ekki hönd né
±ót. ti.1 að láta aamiúð sí.na í ljósi
í verkinu, — en Soyétríkin
hjálpa spanska, lýðveldinu eftir
mætti.
Yfir hundrað þúsuncl Kín-
verjar eru þegar fallnir fyrir á-
rásum japönsku ræ.njngjanna.
Þúsundir kínverskra kvenna
hafa verið svívirtar, limlestar og
drepnar af hermönnum keisar-
ans. Grimmúðugasta. innrásar-
st.ríð er háð af ja,pönsku blóð-
stjórninni gegn Kínverjumi, sem
ekkert hafa til saka unniö.
Aldrei hefir í Alþýðublaðinu
borið á því hat.ri, sem hlýtiur að
blossa upp í sál hvers frjáls,-
lynd.s ma,n.ns, gegn þe,ssum að-
förum, — aldrei verið skrifaður
leáðari út af þessum hörmungum
saklausra manna, þessu, dæma-
lausa níðingsverki japanska her-
vaJdsins.
Hunidruð þúsunda af verklýðs-
sinnum eru píndir í dýflissum
Þýskalands og Italíu. Þúsundir
bestu kommúnista og- sósíajista
hafa verið drepnir af blóðstjórn
Hitlers og Mussolinis og daglega
vofir höggöxin yfir nýjum, and-
stæðingum fas.ismans. En það
virðist ekki koma mikið við nt-
stjórn Alþýðublaðsins, þó sak-
lausir menn séu þannig kvaldir
og drepnir.
En ef 7 her.shöfðingjar í Rúss-
landi verða, uppvísir að njósnum
og landráðum og því skotnir eða
20 fyrverandi embættis- og
trúnaðarmenn Sovétstjórnar-
ánnar reynast sekir uim landráð
og aðra glæpi — og verða að
játa sekt sín.a, og fá sinn dóm
af opinherum rétti eft.ir að hafa
getað varið sig, — þá, ætlar Al-
þýðublaðið af göflunum að
ganga, umhverfist og rótast. eins
og naut í flagi, finnur engin orö
nógu sterk í málinu, til að sverta
— ekki mennina, sem játa á sig
að hafa framið glæpi, sem hefðu
Valtýr Stefánsö&n tvinnar
saman í nokkrar setningar í gær
í blaði sýnu þau algangustu ó-
sannindi, sem borin. eru á Komra
únistaflokkinn. Hann gerir það
til að reyna að dylja þann sann-
leika, að Kommúnjstaflokkur Is-
lands berst, nú fyrir því að full-
komna, það frelsi íslensku þjóð-
arinnar, sem, Skúli Thoroddsen
og aðrir bestu brautryðjendur
þjóðfrelsisins hafa áunnið þjóð-
inni með forustu sinni.
Það er stkiljanlegt að .Valtýr
reyni að hanga í því að telja
íhaldið nú eitthvað skylt við
sjláfstæðisbaráttuna gömlu, því
á því a,ð ,ha,fa stoJið nafni gaml.a
S.i.álfstæðisflokksins hefir íhald-
ið lengst- lafað. En nú skulum
við kryfja. til mergjar það, semt
Valtýr er að reyna að bera. Kom-
múnistaflokknum á brýn í svar i
sínu til frú Theodóru .Thorodd
sen.
I.
Kommúnistaflokkur íslands
er flokkur íslenskra verka-
manna, sem vilja vinna að því
að koma sósíalismanum á. Flokk-
kostað hundr.uð þúsunda lifið, ef
þeir hefðu hepnast alveg, —
heldur Sovétstjórnina, sem tekst,
að koma í veg fyrir að fasistar
stjórnunum takist að koma af
stað samskonar hermdarverkum
í Rússlandi og á Spáni og í
Kína.
Og svo dirfist Alþýðublaðið að
ætla að bygigjai allar s,vivirðing-
ar sínar um Soivétstjórnina á
því einu aö ýmislegt, hafi verio
gott fyrrum umi hjna dæmdu
menn og því sé óhugsandi að
í>eir séu sekir um það, sem, beir
játa sig seka um,. Alþýðublaðinu
er best að tilfæra sem minst um
fortíð foringja, til að sanna gildi
þeirra í nútíðinni. Til þess eru
dærnin um hvert persónulegur
metnaðhr, valdadraumar og
fjárhagshagnaður geta leitt: fyr-
verandi »sósíaliista-foringja« of
nærtæk og blaðinu of skyld.
Ef nokkur snefill af sótaatil-
finningu væri eftir hjá ritstj. A1
þýðublaðsiins, ætt.i hún að fyrir-
verða sig fyrir að vera búin að
gera blað, sieim einu sinni var
blað sósíalismans og verkalýðs-
iris, að verra rógbera um sósíal-
ismans o,g ríki han,s en Morgun
blaðið er og miargfalt æstara
andstæðingi Sovétríkjanna en
Vísi. En það er náttúrlega í
fullu samræmi við þá innan-
landspólitík, blaðsins að verja
mestöllu rúmi sínu ttl rógs urn
Alþýðuflokksmenn og kornmún-
ista, til að verja. samningsrof
og svik og spilla fyrir einingu
verkalýðsins, sem frelsi hans og
framtíð veltur á. E. O.
stéttanna 1 baráttu þeirra fyrir
að ná fullu frelsi. Meðlimir
flokksins, -— íslenskir verka-
menn, bændur, mentamenn o. s.
frv., — ákveða á þingum, flokks-
ins, pólitík hans og hver treystir
sér til að andmæla því að Kom -
múnistaflokkurinn hafi allri bar
,áttu verkalýðsins á íslandi altaf
staðið í, fremstu röð?
Verkalýðurinn berst fyrir- full
komnu lýðræði og þjóðfrelsi, —
en lýðræðið er ekki fullkomið,
meðan nokkrir auðugir atvinnu-
rekendur drotna yfir verkalýðn-
umi í kriafti eignarréttar síns á,
framleiðslutækjunum, —■ og þjóð
frelsið er heldur ekki fullkcmið,
meðan nokkrir erlendir auðhring
ar og bankar og þjónar þeirra
geta ráðið kjörum fslendinga, og
jafnvel skipað ríkisstjórn og
þjóðbönkum fyrir verkum. Skúli
Thoroddsen fann það best sjálf-
ur, um, leið og hann barðist bes.t.
fyrir þjóðfrelsi, lýðræði, kven-
frelsi, almennum kosningarrétti
o.fl. að á meðan aiuðugir atvinnu
rekendur og verkamenn væru til
þá væri heldur ekki t,il jafnrétti
í. þjóðfélaginu. Því sagði hann í
þingræðu sinni 1903, er hann
var að berjast fyrir lcgunum um
greiðslu kaupgjalds’ í peningum:
»En þess er að gæta, að þar
er naumast um samningaf relsi að
ræða, þar sem svo ólíkt er komið
með málspörtumj að annarsveg-
ar eru vinnuþurfandi fátækling-
ar, en hinsvegar auðugir at-
vinnurekendur. Þar komast ekki
að neinir _ frjálsir samningar,
held.ur nauðungarsamningar,
verkamaðurinn verður að sætta
sig við það sem honum er boðið«.
Meðan auðvaldsskipulagið
stendur, er hvorki fullkxmrið lýð-
ræði né pjóðfrelsi <að fá. Meðan
peningarnir ráða í þjóðfélaginu
er maðurinn ekki frjáls,. Þe,ss-
vegna, er barátta íslenska verka-
lýðsins fyrir sósialisma um leið
barátta fyrir fullkonmu lýð-
ræði og þjóðfrelsi,
Og verkalýðurinn getur ekki
útrýmt auðvaldsskipulaginu end
anlega, neroa hann standi saman
alþjóðlega. Þessvegria skapar
verkalýðurinn sér sín, alþjóða-
sambönd, — og ef Valtýr Stef-
ánsson heldur að Skúli Thorodd-
•sen sé minkun gerð með því að
nafn hans sé set.t í samband við
t. d. nafn Dimitroffs eða nafu
Passionariu, þá sýnir það aðeins
hve ógurlega þröngur andlegur
sjónarhringur íhaldsritstjórans
er. Svo mikið er víst, að hefði
Skúli Thoroddsen lifað nú í fullu
fjöri, þá hefði hann áreiðanlega
staðið manna fremstur í barátt-
unni gegn harðstjórn fasismans,
stefnunnar, sem Mnrgunblaðið
þjónar.
IL
Kommúnistaflokkurinn becst
fi rir þjóðf ••agsleg.'i byltinga [•.
e. a. s- fyrir því al völdin í þjóö-
félaginu verði tekin af auð
mannastéttinni eg komist í hend
ur verkamanna og bænda —
stéttanna, er nota, ríkisvaldið til
að koma á hinu stéttlausa þjóð-
félagi sósíalismans. En enginn
flokkur óskar þess heitar en
Kommúnistaflokkurinn að þessi
valdataka alþýðunnar geti genx;-
ið sem friðsamlegast fyxir s:g.
En reynslan sýnir að hvar sem
alþýðan nálgast það að taka völd
in á friðsamlegan og löglegan
hátt, — svo siem t. d. á Spáni
3936, — þar býst auðvaldið tii.
blóðugrar uppreisnar og hikar
ekki við að steypa landinu út í
ægileg.ustu blóðböð til að hindra
að alþýðan fái lagaleg áhrif á
stjórnarfar landsins.
Þessvegna skorar Kommún
istaflokkuirnn sífelt, á alþýöuna
að vera við því búin að verja
frelsi sitt og rétt, ef yfirstéttin
traðkar á honum. Og ekki þarf
Morgunblaðið að ætla sér þá dul
að telja, fólki trú um að slíkur
manndómur og frelsisþróttur
værj á móti anda, Skúla Thorodd
,sen, — eða hvað gerðu Isfirðing-
ar þegar rangiát yfirvöld ætluðu
að setja foringja þeitra í fang-
clsi forðum, daga?
Og þegar menn sjá fyrir sér
framferði fasismans gagnvart
Abessiníu, Spáni, Kína, Austur-
ríki, — hverjum getur þá fund-
ist einhlítt að treysta, lagabók-
stafnum einum saman til vernd-
ar lýðræði og frelsi?
III.
Beinlínis afkáralegar verða þó
ásakanir Valtýs Stefánssonar á
Kommúnjstaflokkinn, þegar
hann fer að tala um að flokkur-
inn »vinn,i gegn sjálfstæði þjóð-
ar vorrar, stjórnarfarslegu og
efnalegu, gegn ísleniskri þjóð-
menning,u« o. s. frv.!
Er það ekki eimnútt Kommún-
istaflokkurinn, sem rækilegast
hefir afhjúpað hverskyns samn-
ingamakk og svik, sem átt, haía
sér stað þjóðinni til skaða:
Norska, og þýska, landráöasamn-
inginn, Gjsmon dimúturnar og
£U>ánska hneyikslið. Og liafa ekki
dýrðlingar Morgunblaðsins altaf
verið bendlaðir við hvert einasta
a,f þessum, hneykslum. — Og
hvar heldur Morgunblaðið að
Skúli Thoroddsen, landvarnar-
maðurinn, sem einn tók upp,
barátt.una gegn »uppkastinu«
hefði staðið, þegar verið var að
ofurselja ,fé og rét.tin.di Islend -
inga erlendumi auðmönnum og
ríkisstjórnum þeirra?
Þó tekur út. yfir allan þjófa-
FRAMHALD A 4. SIÐU
HAPPDRÆTTI
Háskóla íslands
I íslenska happdrættjn.u er
hægt að vinna mörgum sinnum
á. ári á öaro.a miðann, enda hefir
það margoft kcmið fyrir. Flýtiö
>cur að kaupa miða áöureu það
verður um seinan.
Frá starfsemi
happdrættisins
32. Bjargaði sér í‘rá sveit.
Konan A. á NorðurIa,ndi barðist við
•sveit með barnahóp og sjúkan mann.
TaJdi hún það vissu, að hún mundi
auðgast á happdrættinu. 1935 hlaut
hún 1250 krónur á fjórðungsmi.ða og
bjargaðist sæntilega af vegna þessa
vinnings.
33. Hættulegt að gleyma að
endurnýja.
1935 hlaut ungur ntaður frá Akur-
eyri 25.000 króna. vinning. Hann end-
urnýjaði miðann á. aðalskrifstofunni
i Reykjavík kvöldið áður en dregið
var. Varð að senda slmskeyti norður
um endurnýjunina og kont það svo
seint, að umboðsmaður hafði gengið
frá skýrslum og búið um, endursend-
ingu óseldra miða.
34. Einkennilegur draumur
1 Vestniannaeyjum kont ntaður
tvisvar sinnum til umboðsmanns og
óskaði eftir að fa ákveðið númer I
hvort skiptið. Kvað ha.nn sig hafa
dreymt þau og varð mjög áfjáður,
einkuni i síðara skiptið. Númer þessi
voru seld ar-.narsstaðar, en í bæði
skiptin hlutu þau hæsta vinning.
35. Hættulegt að sleppa
númeri sínu.
Einn ítf umboðsmönnunt happ-
drættisins hefir rei.knað út, hve
miklu viðskiptamenn í umhoði hans
hafa ta.pað á því annaðhvort að hætta
að spila eða, að endurnýja. ekki. Upp-
hæðin er 51,000 krónur.
Hyer vill missa af voninni aö yinna
Vegna óvanalegrar eftirsókn-
ar tilkynnist heiðruðum við-
skiptamönnum happdrættisins
að pantaðir mliðar hjá umboðs-
mönnum vorum, verða að skrá-
setjasit og sækj^st i síðasta lagi
5. mars, annars eiga viðskipta-
inenn vorir á hættu að pant-
aðir miiðar veröi seldir öðrum.
Umboðsnieim liafa opið á
laugardag 5. mars til kl. 10 e. h.
Umboðsincnn í Rcykjavík cru:
frú Anna Ásmundsdóttir og frú
Guðrún Björnsdóttir, Túngötu 3,
sími 4380.
Dagbjartur Sigurðsson, kaupm,
Vesturgötu 45, sími 2814.
Einar Eyjólfsson, kaupm., Týs-
götu 1, sími 3586.
Elís Jónsson, kaupm., Heykja-
víkurveg 5, sími 4970.
Helgi Sívertsen, Austurstræti
12, sími 3582.
Jörgen Hansen, Laufásvegi 61,
simi 3484.
Frú Maren Pétursdóttir, Lauga-
veg 66, sími 4010.
Pétur Haíldórsson, Alþýðuhús-
inu.
Stefán A. Pálsson og Ármann,
Varðarhúsinu, simi 3244.
Umboðsmcnn í Hafuarfirði eru;
Valdunar Long, kaupm., sími
9288.
Verslun Porvaids Bjarnasnnar,
síi'ni 9‘ilO.