Þjóðviljinn - 13.03.1938, Blaðsíða 3

ÞJOÐVILJINN
Sunnudagurinn 13. mars 1938.
vona á það að panga"
Kjörorð ungra íhaldsmanna og nasista, þegar
þeir fréttu að þýskur innrásarher hefði gert
enda á sjálfstæði varnarlausrar smáþjóðar.
þiðmnuiNii
Málgagn Kommúnlstaflokks
lil&nds.
Ritstjöri: Einsr Olgeirsson.
Ritstjörnl Bergstaöastræti SO.
Slml 2270.
Afgreiðsla og saglýsingaskrif-
stofa: Lsugaveg 38. Slmi 2184.
Kemor út slla ðaga nema
mánadaga.
Askriftagjald & m&nn&i:
Reykjavlk og nágrenni kr. 2,00.
Annarssta&ar á iandina kr. 1,25
I laosasöla 10 aara eintakiö,
Prentsmiðja Jöns Helgasonar,
Bergstaðastræti 27, simi 4200.
Dagsbrúntil baráttu
Verkamenn Reykjavíkur eru
staðráðnir í því, að þola ekki að-
gerðarleysið í atvinniimálunumi
áfram. Sulturinn er orðinn tíð-
ur gestur á heimilum verka-
manna, ungir qg- hraustir menn
hafa gengið í 6 mánuði, án þess
að fá handtak, að gera og' hálf-
soltið. Og nú stöðvar íhaldið tog-
araflotann af pólitískum ástæð-
um og sveltir þannig verkalýð-
inn. ,
Verkmnenn, viö Iwtwm ekki
bjóða okkur þetta lengur! Við
heimtum tafarlausar aðgerðir í
atvinnuleiysismálunum og knýj-
um þær fram. Dagsbrím er okk-
ar tæki til að koma þeim í fram-
kvoemd.
Kröfurnar eru:
Tafarlaus auknhig í atvmnu-
bótavinnuruni, uns togarrarnir
eru farnir út, og út með togar-
ana s&m fyrst!
Strax og Dagsbrún hefst
handa um atvinnuleysisbarátt-
una, og fylkir verkalýðnum um
kröfur sínar, þá verður auðvald-
ið undan að láta.
Auðvaldið verður að fá að
vita af því, að verkalýðturinn
standi saman sem ein Jieild og
berjist af krafti fyrir hagsmun-
um sínum, þráfct fyrir allar klofn
ingstilraúnirnar.
Þessvegna þarf líka að byrja
undir eins undirbúninginn und-
ir sameiginlegan voldugan 1.
maí, allsherjarbaráttudag verka
lýðsins.
Allir þeir viðburðir, sem nú
eru að gerasfc hér heima sem er-
lendis, sýna okkur að til þess að
sigra duga ekki orðin tóm, —
verkin verða tafarlaust að fylgja
á effcir. Það verður að sýna af!
verkalýðisns í verki — og afl
verkalýðsins liggur í, fjölda, sem
er reiðubúinn fcil baráttu.
Verkalýðurinn getur aðeins
treyst sjálfum sér. 1 hans kögl-
um býr sá kraffcur, er sigra skal.
Samhuga, vígreif fylking þús-
undanna, sem mynda. alþýðu
Reykjavíkur er það vald, sero í
senn knýr frann hagshætur
verkalýðsins og skapar- þann
varnarg'airð um, lýðréttindi og
frelsi, sem fasisminn ekki fær
rofið.
Dagsbrún á í dag að skipu-
leggja þessa fylkingu til baráttu
fyrir atvinnu og brauði verka-
rnannsins, til barattu gegn árás-
inni á verkfallsrétt hans, vinnu-
löggjöfinm, — og tryggja það
að klofningstilraunirnar gegn
verkalýðshreiyfingunni mishepn-
ist gersamlega, því aldrei hefir
Þýski fasisminn hefir ennþá
einu sinn'i sýnt lit sinn, fyrir öll-
um heimi,, og þáð í svo skýru
Ijósi að ekki verður um: deilt.
1 fyrrakvöld réðist þýskur her
inn yfir landamæri Austurríkis
Oig’ gerði enda á sjálfstæði lands-
ins. Sjálfstæðum ríkjumi í álf-
unni hefir fækkað um eitt, og
gamalt, víðfrægt menningarland
í miðri Evrópu er orðið nýlenda,
Enginn veit með vissu hvenær
röðin kemur að Tékkum, en eng-
inn efar að þar muni Hitler bera
niður næst, ef hann má ráða.
Innrás þýska hersins í Dan-
mörku er aðeins lítið eitt fjar-
lægara takmark, og þar með er
röðin komin að Norðurlöndum.
Varnarlaust smáríki hefir enn
þá einu sinni orðið fyrir heim-
sókn fasismans. Sagan frá
Abessiníu, Spáni og Kína
hes&nt' nú endurtekið sig í Aust-
urríki, með þeim einumi breyt-
ing,umi að hér hefir orðið þeim
mun minna umi varnir, sem þjóð-
in var fáliðaðri og ver sett til
viðnáms.
Á meðan þessu, vindur fram
virðast lýðræðisríki Vestur-Ev-
rópu hvorki ætla að hreyf a hönd
né fót. Halifax lávarður sendir
Hitler að vísu fróma orðsend-
ingu um að svona, megi hann.
ekki haga sér, en samt halda
Englendingar áfram að semja
við Hitler, og Chamberlain að
skála fyrir von Ribbentrop.
Franska stjórnin sem vafalaust
hefir fullan hug á því að
hnekk.ja valdi Hitlers í Austur-
ríki þorir ekkert að gera vegna,
Englendinga. Hún, læfcur sér
einnig' nægja að senda Hitler
mófcmæli, af því, a.ð hún, veit að
Hitler tekur þau ekki alvarleg-
ar, en gildandi milliríkjasamn-
inga og' alþjóðalög' og rétt. Þrátt
lyrir það þó að Ifcalía, hafi að
undanförnu verið ái móti því að
Austurríki yrði innlimað í, Þýska
land, af því að Mussolini ætlaði
sér það land sjálfur, þora Italir
ekki að hreyfa legg lið.
Þjóðverjar hafa stutfc Musso-
lini svo í innrásarstyrjöld hans
á Spáni, að ha,nn getur ekki
beitt sér, þó feginn vildi, gegn
innrás Þjóðverja í AusturríkU
Sjálfstæði ’Austurríkis gat ekki
lengur staðið á hagsmunamót-
setningum; fasistaríkjanna.
Spurningin er því ekki, lengur
u!m það, hvort sjálfstæði Aust-
urríkis sé liðið undir lok, heldur
hitt: Hvenær kemur röðin að I
Tékkum, Dönum og öllum hin-
klofningur og vesaldómur verið
verkalýðslirey.fingunni hœttu-
legri en nú, þegar hún meir en
nokkru sinni fyr þarf á einingu
og hugrekki að halda.
um smáþjóðunum, er Hitler ætl-
ar fyr eða síðar að leggja, undir
Þýskaland, ef hann og herfor-
ingjaklíka hans má ráða.
AUar líkur benda til þess, að
Hitler geri nú nokkurt hlé á yf-
irgangi sínum til þess að friða
hug Evrópu áður en hann gríp-
ur næsta bitann, og sendir her
sinn inn í Tékkóslóvakíu til
nýrra, landvinninga.
Hitler sér að hann má ekki
ganga of djarft til verks, að
hann má ekki'brjóta af sér hylli
enskra íhaldsmanna með því að
gera of stutt á milli stórra
högga. Hann þarf einu sinni enn,
að gera hátíðlega samninga við
Eng-lendinga, um, að raska hvergi
neinum landamærum og tefla
ekki friðinum í Evrópu í neina
hættu. Hann þarf að »fullvissa«
Chamberlain umi ást sína á friði,
meðan hann brýnir vopnin gegn
Tékkum, og* Dönum., Enn hitt er
jafnvíst að Hitler hefir aldrei
metið orð sín eða saroninga að
neinu og mun ekki gera það.
Englendingar haf a líka kent hon
um, að slíkt er óþarfi. Það er að-
eins dagsetninguna sem vantar
á innrás Þjóðverja, í Tékkósló-
vakíu og Jótland.
Fyrir okkur Islendinga eru
þessir atburðir hin alvarlegasta
áminning. Nasistarnir í, Berlín
hafa fullan, hug á því að eign-
ast fiskimið okkar og korna
hinum »g'öfuga« norræna ætt-
stofni semi hér býr undir þýsk
yfirráð. Það breytir engu í þessu
sa’mibandi, þó að þeir eigi við
þorskinn. En hvernig eru Islewl
ingar viðbúnir að mæta slíku.
Ræjarbúar sáu ofurlítinn for-
cmekk af því í gær þegar frétt-
in um innrás Þjóðverja í Aust-
urríki hafði borist hingað. Ung-
ir sjálfstæðismenn og nasistar
hnöppuðust saman á götuhorni-
um, kampakátir yfir frétfcunum
og sögðu: »Svona á það að
ga,nga«. Hinir eldri, og ráðsett-
ari sjálfstæðismenn fóru að vísu
nokkuð dular með fögnuð sinn
yfir tíðindum þessum, en það
sannar ekkert um, að, gleði
þeirra hafi verið minni. Hver
veit hvað langt, verður þangað
til að Ölafur Thors eða einhver
önnur »sjá,lfstæðishetjá« fer að
dæmi Sey,ss-Inquart og ser.dir
Hitler sikeyti, þar sem hann er
allra mildilegast beðinn um að
senda hingað eitt herskip til þess
að skakka, leikinn og »afstýra
hörmungum« í landinu. Fvrir
Hitler e,r það ekkert dýrara en
ein af hinum. margítrekuðu
kurteisisheimsóknum, er hann
sendir hingað öðru hvoru, en um
leið er hann oi’ðiinn eigandi að
hinu göfuga þorskakyni, sem,
elst upp og lifir á íslenskum
fiskimiðum., Enginn efar, að þá
mundu »sjálfstæðismenn« eldri
sem yngri hrópa einum, rómi:
»Svona á það að ganga«.
En íslenskur verkalýður veit
hvað hans bíður, þegar hlutirn-
ir fara að »ganga svona«. Alþýð-
an veit, hve mikið af þýskrí al-
þýðu fasisminn hefir slátrað.
Ilún veit hvað bíður þeirrar al-
þýðu í Austurríki, sem, Schu-
schnigg komst ekki yfir að kála,
fyrir 4 árum, þegar hann. gerði
enda á lýðræðinu í, Austurríki
til þess að þóknast Hitler.
Það getur ekki orðið hlutverk
islenskrar alþýðu að veita, her-
sveitum Hitlers viðnám, Til
slíkra átaka erum, við engir
menn en alþýðan getur ef hún
skilur vitjunarti.ma si,nn dregið
úr áhrif.um þeirra manna, sem
eru líklegastir til þess að flýja
á náðir Hitlers með vandamál
sín og þeirra, manna sem eru
boðnir og búnir til þess að fara
að dæmi Seyss-Inquart,,
I 10. — og síðasta sinn.
Bjarni Björnsson.
endurtekur skemtun sín,a enn, einu sinni, í 10. og
I allra síðasta sinn í Gamla Bíó í dag kl. 3.
Adgöngumidar kosta kr. — 1,50
jafnt allstadar í húsinu.
Það sem eftir veuður af aðgöngu'miðum selt í dag
kl, 1—3 í Gamla Bíó.
/
Múrarasveinar
mótmæla viiiiiii-
löggjötinni
FRAMH. AF 1. SIÐU.
á samúð með verklýðshreyf-
ingunni.
6.1 45. grein er tekinn réttur af
félögunum, til að koma í veg
fyrir samningabrot með verk-
föllum eða verkfallshófcunum.
Myndi framkvæmd þeirrar
greinar koma mjög hart nið-
ur á byggingarverkamönnum
og iðnaðarmönnum, þar sem
ekki má hindra aö vinna
haldi, áfram, þrátt fyrir samn-
ingsrof eða, vang'oldin vinnyu-
laun., Má í þessu samibandi sér-
staklega benda á svar sænsku
verkalýðsfélaganna, sem birfc
er á bls. 39 í nefndaráliti
vinnulöggjafarnefndar, og
sem bygt er á m.jog hliðstæð-
um aðstæðum og hér eiga sér
stað.
7. Um 71. grein er það a,ð segja,
að sektarákvæði frumvarpsins
eru með öllu óviðúnandi, þar
sem eftir anda, laganna r:.á
búast \ið að þenn verði stiang
lega framfylgt, en sjóðir félag-
anna til annars ætlaðir.
Auk þessa eru margir fleiri
agnúar, sem ekki er,u hér nefnd-
ir, en hinsvegar hefir frumvarp
þetta engar réttarbætur fram
að færa fyrir verkalýðsfélögin,
sem þau, hafa ekki þegar náð
rneð samitakamætti sínum. A£
fram,ang-reindum ástæðum álít-
ur félagið frumvarpið um stétt-
arfélög og vinn.udeilur stórhættu
legt samtakarétti verkalýðsins,
og telur það skyldu sína að mófc-
rnæla því, að það verði að lögum
og vinna gegn því, í samráði við
Önnur verkalýðsfélög.
Söfnunin
Síðustu fcvo daga, hafa
safnast 62,00 kr. í blað-
sjóðinn.
Félagar! Látið söfnun-
ina ganga, greitt þessa viku
sem nú fer í hönd! Það er
mikið í húfi.
fer þriðjudagskvöld 15. mars
um Vestmannaeyjar til Leith og
Kaupmannahafnar.
Farseðlar óskast sóttir fyrir
ká'degi sama dag.
fer frá Kaupmann ahöfn 19.
mars (laugardag).