Þjóðviljinn - 29.03.1938, Blaðsíða 3

PJOÐVILJINN
Þriðjudagurinn 29. m:ars. 1938.
IIJÓOVIIJINN
H&lgagn Kommúnistsflokks
Islanda.
Ritstjöri: Einsr Olgeimon.
Ritstjörnl Bergstsðaitrseti SO.
Slml 2270.
Afgr»ið«U og aaglýsingaskrif-
■tofx: Laagaveg 38. Simi 2X84.
Kamar út alla daga nema
mánadaga.
Askriftagjald & mánaM:
Rejkjavlk og nágrenni kr. 2,00.
AnnarsBtaðar á iandina kr. 1,25
1 laasasöia 10 aora elntakið,
Prentsmiðja ffóns Helgasonar,
Bergstaðastrseti 27, slmi 4200.
Samvinnuhrey lingin
og verkalýöshreyf ing-
in eiga að vera sam-
herjar.
Engiinn ábyrgur saTnvinnu-
maður eða verkalýðssinni neitar
því, að samvinnuhreyfingin og
vei’kalýðshreyfingin séu greinar
af sama stofni, straumar sem
hníga í sömu átt. Bæði sam-
vinnuhreyíingin og verkalýðs-
hreyfingin er bygð upp af fá-
tækri alþýðu tiil þess að bæta
hag hinna fátækustu í þjóðfélag-
inu, skapa þeim öryggi og meiri
efnalega velferð.
Það Iiggur því í augum uppi,
fyrst báðar stefnurnar eru runn-
ar af sömu róit og miða aö sama
marki, að þær eiga að vera sam-
herjar í baráttunni að markinu,
en ekki andstæðingar. Um leió
og önnur stefnan tekur upp bar-
áttu við hina er það örugt aó
önnur hvor hlýtur að vera kom-
in út á glapstigu, horfin frá því
marki, sem þjóðfélagsþróunin
setti henni, hætt að. vera þátt-
ur í frelsisbaráttu fólksins.
Svo ömurlega hefir þó viljað
til, að íslenska verkalýðshreyf-
ingin hefir stiundum orðið að
heyja sína hörðustu baráttu við
samvinnufélögin. Nægir í því
efni að minna á deiluna við SIS
Og KEA á Akureyri síðastliðið
haust, Borðeyrardeiluna um ár-
ið og þannig mætti lengi telja
Það er ekki einhlítt, að sam-
vinnufélögin lækki verð á vör-
um og nauðsynjum manna et'
þau standa öðrum atvinnurek-
endum jafnfætis eða framar í
atvinnukúgun.
Ka-upfélagi Reykjavíkur og
nágrennis hefir skilist þetta, þeg
ar það á aðalfundi sínum í fyrra
dag samþykti ályktun um vin-
samlega, samvinnu samvinnu-
hreyfingarinnar og verkalýðs-
ihreyfingarinnar í landinu, og
óskuðu að Alþýðusambandiö og
SIS gerðu með sér vináttusamn-
ing um lausn kaupgjaldsmála.
Hér er einmitt stigið spor í
rétta átt, spor sem miðar að þvi
að gera þessar stiefnur að
samherjum 1 stað þess að
vera andstæðingar um margt
eins og raun hefir orðið á. Hags-
munir bændastéttarinnar og
verkalýðsins eru svo samtvinn-
aðir í raun og veru, að ekki er
hægt að ganga á hluta annars
aðilans, án þess, að hinn, bíði af
því meira eða minna tjón. Alt.
skraf um andstæður milli verka-
manna og bænda er hugarburð-
ur eða blekkingar einar, sem
reynt er að halda fram til þess
Aðalfundur KRON
Verkalýðsfélögin á Akureyri
mótmæla vinnulöggjöfinni.
Bílstjórafél. Akureyrar.
»Nefnd kjörin af Bílstjöra-
félagi Akureyrar, mótmælir ein-
dregið frumvarpi því til laga
umi stéttarfélög og vinnudeilur,
sem gefið er út, af atvinnumála,-
ráðuneytinu, og félaginu hefir
verið sent, til umsagnar. í sam-
bandi við þetta vill nefndin
vekja athygli á, eftirtöldum
greinum frumvarpsins, sem hún
telur sérstaklega óaðgengilegar
verklýðssamtökunum, ef þær
yrðu að lögum:
I. 3. gr. Ófullnægjandi að því
leyti, að stór hópur manna gæti
sagt; sig úi’ einu félagi til þess
með því að vera laus við þær
ákvarðanir eða skuldbindingar,
sem félagsfundur kynni að gera.
— Bindandi lagaákvæði hvers1
félags gætu einnig farið í bága
við greinina.
II. 4. gr. veitir verklýðsstétt-
inni alls ekki, nægilegt öryggi.
Allskonar áróður getur átt; sér
stað eftir sem áður. Vanta all-
víðtæk hegningarákvæði hér að
lútandi.
III. 9. gr. Félagsdómi gefið
óþarflega m'ikið vald. Eðlilegra
væri að fara, eftir ákveðnum til-
greindum hlutföllum, samkvæmt
vísitölu hagstofunnar.
IV. 18. gr. Annar liður víta-
verður, þar sem félögin standa
eina að kljúfa samvinnu þessara
tveggja stærstu atvinnustétta
landsius.
Það er engin hending, að þeir
mesm, sem mesc hafa unnið að
erjum milli samvinnuhreyfing-
arinnar og verkalýðshreyfingar-
innar eru sömu mennirnir og
mest hafa baristí fyrir því, að
slitið yrði allri samvinnu verka-
manna og bænda um stjóirn
landsins. Þeir hafa séð það að
samvinna, verkalýðshreyfingar-
innar og samvinnuhreyfingar-
innar var traustasiti grundvöll-
urinn að samyinnu bænda
og verkamanna á hvaða
sviði sem var. 1 þessu ljósi verð-
ur að skilja skrif Jónasar Jóns.
sonar, Jóns Árnasonar og fleiri
úr hægra arm;ii samvinnufélag-
anna um verkalýðssamtökin nú
að undajiförnu*
Félagsmenn KRON munu að
meiri hluta vera verkamenn.
Þessum verkamönnum er ljóst
að þær tvær stefnur, sem, hér
ræðir um eru í raun og veru
bandamenn en ekki andstæðing-
ar. Þeir munu fúsir t,il þess, að
leggja hönd á plóginn og flýta
fyrir því að bætt verði sem fyrst
fyrir þau mistök, sem orðið hafa
í þesisum. efnum.
Samstarf samvinnufélaganna
og verkalýðshreyfingarinnar, er
það mark sem verður að keppa
að, og vel sé Kaupfélagi Reykja-
víkur og nágrennis fyrir að hafa
riðið hér á vaðið. Samstilt; bar-
átta samvinnu og verkalýðs-
hreyfingarinnar er eitt, beittasta
vopnið, se,m alþýðan getur skap-
að sér í baráttunni fyrir betri
hag, auknu frelsi og vaxandi
menningu.
algerlega máttlaus gagnvart lög-
gjafarvaldinu.
V. 19. gr. Tekur ekkert frain,
um það, að ekki sé jafnauðvelt,
sem fyr að ónýta með öllu lög-
lega hafin verkföll, með aðstoð
ófélagsbundinna manna.
VI. 21. gr. Gæti jafnvel verið
heppilegra, að skipun sáttasemj-
ara væri aðeins tál eins árs í
senn.
VII. 33. gr. Óhæfilega loðin og
óskýr. T. d. vantar alveg ákvæði
um að aðilar megi hafa umboðs-
menn við atkvæðatalningu. Þá
eru hlutföllin við atkvæða-
greiðslu u,m' miðlunartillögu ó-
þarflega lág, þyrfti og að sam-
ræma betur hin önnur hlutföll
greinarinnar.
VIII. 37. gr. Mundi sennilega
flýta fyrir afgreiðslu máls, að
í stað 4. kærni 2. vikna.
IX. 40. gr. Eðlilegra væri að
dóiminn skipuðu: 2 menn nefnd-
ir af Alþýðusambandi Islands, 2
frá Vinnuveitendafélagi Islands
og að 5 maðurinn, sem þá væri
forseti dómsins, væri skipaður
af Hæstarétti.
X. 66. gr. 1 alla staði óhæfi-
ieg, einkum aðfararhæfi dóms-
úrskurðar.
XI. 71. gr. Sektarákvæðin ait
of há, ættu að vera minsta kosti
helmingi lægrL
Frekari athugasemdir gerir
nefndin ekki, jafnvel þó fylstu
ástæður væru til. Treystir hún
því, að fulltrúar Alþýðuflokks-
ins á Alþingi gangi aldi-ei inn á
að samþykkja þá vinnulöggjöf.
sem skerði að nakkru verulegu
leyti athafnafrels'i og eðlilega
framiþróun, verklýðssamtakanna.
Lýsir nefndin yfir einróma mót-
mælum gegn öllum slíkum laga-
ákvæðum«.
Nefndarálitiö þannig samþykt
á fundi Bílstjórafélags Akureyr-
ar, 16. mars s. I. með öllum
greiddum atkvæðum.
V erkak vennafélagið
»Eining <
»Fundur í verkakvennafélag-
inu »Eining«, Akureyri, 23.
mars 1938, mótmælir eindregið
frumvarpi því um vinnudeilur,
sem sjálfstæðismenn h,afa lagt
fyrir Alþingi. Sömuleiðis frum-
varpi milliþinganefndar, um,
stéttarf'élög og vinnudeilur. Tel-
ur fundurinn bæði þessi frv.
beina árás á samtök verkalýðs-
ins og tilraun t,il þess að svifta
verkalýðinn beittasta vopni
stéttabaráttunnar, verkfallsrétt-
inum, og þar með í mörgum tál-
fellum eina möguleikanum til sig
urs í baráttunni fyrir bættum
kjörumog, á móti ofríki og áþján
yfirstéttarinnar. Sömuleiðis fela
þessi, frumvörp í sér rétt til
handa kúgurum alþýðunnar til
að lá,ta, í gegn um sektarákvæði,
greipar sópa um sjóði verklýðs-
félaganna,, og þar með veikja
andstpðu þeirra.
Að þessu athuguðu ályktar
fundurinn að það sé skylda allra
verklýðsfélaga og alls verkalýðs
að rísa upp gegn þessum frum-
vörpum og vinna á móti fram-
gangi þeirra.«.
FRAMH. AF 1. SIÐU.
sem orðið hafa milli þessara
hreyfinga undanfarið. Skorar
aðalfundurinn á SIS og Alþýðu-
samband Islands að gera með
sér vináttusamning um sérstaka
lausn deilumóla um kaupgjald
milli sambanda þessara eða, fé-
laga, þeirra, og felur KRON full-
trúum, sín.um að beita sér fyrir
þessu málí«.
Samþykt með samhljóða at-
kvæðu’m fundarmanna.
I framhaldi þe&sarar tiillögu
bar Einar Olgeirsson fram aðra
tillögu um framkvæmd þeirrar
stefnu er í. fyrri tillögunni fólst
og snertir brottvikningu Stein-
gríms Aðalsteinssonar úr Kaup-
félagi Eyfirðinga eftár launa-
deiluna, á Akureyri í vet,ur. Til-
lagan er svohljéðandi:
»Aðalfundurinn lítur svo á,
að hvert. kaupfélag eigi að
vernda rétt meðlima, sinna og
starfsrruanna, sem gegna trúnað-
arstöðum í verklýðsfélögunum,
og eigi þeir í, engu að gjalda
þessara starfa sinna eða, skoð-
ana hjá félögum sínum. Vill
fundurinn í því sambandi skora
Alþýðublaðið gerir í, gær að-
alfundinn að umtalsefni meö
sínu venjulega ábyrgðarleysi,
frekju og ósannindum,
Blaðið gerir sig að fífli, er það
talar um klofningsmenn í sarn-
bandi við KRON cg á þar við
yfirgnæfándi meirihluta fulltrú-
anna. Skyldn þessir Alþýðu-
blaösrnenn aldrei hæcta að ta;a,
um. meirihlutann, sem samkv.
þeirra yfirlýsingum á að hafa
skýlausan rétt til að ráða sínum
málum, sem klofingsmenn?
Þessum herrurn er best að
gera sér ljóst hvernig framkoma
þeirra hefir verið í neytenda-
samtökum þessa bæjar frá upp-
hafi, — eða óska þeir eft,ir að
farið sé að rekja hvernig þeir
settu hvert: kaupfélagið á fætur
öðru á hausinn og sköpuðu það
vantraust alþýðu á kaupfélags-
skapnum, sem Pöntunarfélagi
verkamanna fyrst með fórnfúsri
og langri, baráttu tókst að yfir-
vinna. Og hvernig hagaði Ai-
þýðublaðið sér gagnvart því fé-
lagi meðan það ekki, hafði unnið
sína úrslitasigra, meðan það átti
í hörðustu baráttiunni við heild-
salana? Alþýðublaðið reyndi að
Vélstjórafélag Akureyrar.
Á fundi Vélstjórafélags Akur-
eyrar 19. þ. m. bar formaðurinn
Jón Hinriksson, fram ályktun
til meðmæla vinnulöggjafarfrv.
Sigurjóms & Co. — Ályktunin
var feld með 1 atkvæða mun (7
gegn 6) 4 sátu hjá.
á íulltrúa sína á aðalfundi SIS
að beita sér fyrir því að leitast
verði við að koma á samkomu-
iagi út. af þeim' árekstri, sem
orðið hefir í þessu sambandi á,
Akureyri og, að Steingrimur Að-
alsteinssan verði tekinn aftur,
sem gildur félagsmaður í Kaup-
félagi Eyfirðino-a«.
Tillögunni var vísað frá með
rökstuddri dagskrá. Allar tillög-
ur nefndarinnar voru samþykt-
ar með samhljóða atkvæðum. Þá
voru kosnir fulltrúar á aðalfund
SIS. Hlutu þessir kosningu:
Jens Figved, Þorbergur Sig,-
urjónsson, Magnús Kjartansson,
Sveinbjörn Guðlaugsson, Ey-
steinn Jónsson, Sigfús Sigur-
hjartarsan, Einar Olgeirsson,
Héðinn Valdimarsson, Vilmund-
ur Jónsson, Ársæll Sigurðsson
og Haukur Þorleifsson.
Nokkurir menn báru fram til-
lögu þess efnis að stofnuð yrði
innlánsdeild við félagið, hið
bráðasta. Var það samþykt
með samhljóða, atkvæðum,
Fundinumi lauk klukkan að
ganga þrjú.
þegja það í hel. — Og, ,svo þykj-
ast, þessir klofningsmenn vera
einhverjir verjendur samvinnu-
félagsskaparins!
Þá fimbulfambar blaðið öll
ósköp út af tillögu Einars 01-
geirssonar. sem birfc er hér í
blaðinu, ura, að samvinnufélög-
in skuli virða rétfc trúnaðár-
manna verkalýðsins og KRON
óski að reynt sé að koma á sa.m-
komulag’i út af árekstrinum á
Akureyri. Þessi tillaga var sjálf •
sögð afleiðing af hinni tillög-
unni um vináttu milli samvinnu-
hreyfingarinnar og verklýðs-
hreyfingarinnar. Það hæfir þeim
svikurumi, er við blaðið sitja, að
svíkja nú í annað sinn verka-
fólkið á Akureyri í baráttu þess,
eftir að hafa talað digurbarka,-
legast í haust út af Iðju-deilunni
fyrir norðan.
Alþýðublaöinu er best aú
halda, sér frá öllu, em heitir
samvinnuhreyfing. Afskifti þess
hafa altaf verið til tjóns. Og
það hefir í óþökk allra, — nema
íhaldsins, — gert þennan aðai-
fund að blaðamáli, — og m.un
hafa af því sömu skömm: og öllu
öðru framferði sínu í hagsmuna.-
málum alþýðu.
A
En verkalýðurinn m,un eftir
sem áður st.a,nda einhuga um
KRON cg verja það fyrir árás-
um, hvort sem þær koma frá í-
haldinu eða Alþýðublaðspiltun-
uni'. Alþýðan miun nú eins og fyr
vinna sama,n að neytendamálun-
um, með hverjum, sem þar vill
leggja hönd á plóginn af glam-
urlausri alvöru.
Skri! Alpýðublaðsins um fundinn eru að
vanda staðlausir stafir. Blekkingar blaðs-
ins eru allar gripnar úr lausu lofti.