Þjóðviljinn - 27.04.1938, Blaðsíða 2

Kalinin, íorseíi Æðsíaráðs Sovétríkjanna tekur á móti þeim Papanin og félögum hans,
Schmidt og skipshöfnunum úr björgunarleiðangrinum.
jUhwniling íslenskra íopb
Þingsályktunartill. borin fram af ollum fiokkum

Maður hvíslaði að æskuvini sín-
um.
„En sú kona seni þér hefir
hlotnast; hún er hölt, rangeygð
og skökk“.
Hinn svarar í fullum rómi:
„Pú þarft ekki að hvísla, hún
er líka heyrnarlaus".
**
Þpfur var kærður fyrir að hafa
stolið hesii, en var sýknaður af
því, að ‘vitni eitt sór að það hefði
séð hestinn í eigu hans þegar hann
var folald.
Skömmu seinnna var hann aftur
kærður fyrir að hafa stolið silfur-
matskeið. Pá kom fram sama vitni
og sór, að það hefði séð sömu
;skeiðina í éígu hans meðan hún v.ar
„Enn hvernig ætlar þú að fara að
kona góð, ef þú færb hvergi eld
kringum allan Jökul“? Konunnivar
farið að renna í skap við þessar
spurningar allar og segir: „Þá ætla
ég að senda einhvern spurulan poka
prest til helvítis eftir eldi handa
mér“. Prestur vildi ekki meira af'
svo góðu og fór leiðar sinnar.
Margt dettur skáldum í hug.,
Rímnaskáldin bundu nafn sitt i Ijóð-
á ýmsan liátt, svo oft var það-
hreinasta hugarþraut að finna höf-
undinn eftir þeim. Aðrir bundu nöfn
manna, mörg saman i eina vísu„
jafnvel 40 eða meir. Hér er ein
með 1° nöfnum eftir Gísla Konráðs-
son. Er það stafhenda.
Fulltrúar allra þingflokkanna
bera fram í sameinuðu þingi
tillögu til þingsályktunar um
samningaumleifanir um af-
hending íslenzkra skjala og forn
gripa.
Flutningsmenn tillögunnar
eru þeir: Oísli Sveinsson,
Sveinbjörn Högnason, Vilmund
ur Jónsson, Porsteinn Briem og
Einar Olgeirsson. '
Tillagan er svohljóðandi:
„Alþingi ályktar að skora á
ríkisstjórnina, að taka núþeg
ar upp samningaumleitanir
við hlutaðeigandi stjórnar-
völd í Danmörku um, að af-
hent verði hingað til lands
öll íslenzk handrit og önnur
skjöl, sem þýðingu geta haft
fyrir þjóðlíf og menntalífls-
lendinga, svo og íslenzkir
forngripir, sem enn eru í
dönskum söfnum, og þangað
hafa komist á liðnum tím-
um“.
Það er alkunna, að á eýmd-
ar og niðurlægingaröldum ís-
fenzku þjóðarinnar, komst mik
ið af forngripum, skjölum og
handritum til annara landa. —
Mestur hluti þessara gripa og
bóka fór auðvitað til Danmerk
ur, og hefir verið geymdur þar
til þessa tíma, að svo rr' iu
leyti, sem þeir hafa ekki eg
glatazt. Þess má geta, ná-
lega öll merkustu han< t okk-
iar eru, í dönskum söfnum.
Árni Magnússon, sem vann
allra manna mest arð söfnun
fornskjala og fornra handrita,
gaf eins og kunnugt er allar
eigur sínar til Háskólans í
Kaupmannahöfn, er hann féll
frá. Að vísu hefir mjög mikil-
vægur hluti þessa safns brunn-
ið, en þar eru þó geymdir enn
í dag fjölmargir af dýrmætustu
menjum íslenzkrar menningar
Það er langt síðan að mönn-
um kom saman um, að þessir
gripir ættu fyrst og fremst
' heima hér á landi. Þeir væru
afsprengi íslenzkrar menning-
ar og snertu Dani hinsvegar
lítið sem ekkert. Miðstöð ís-
lenzkra fræða hlýtur fyrst og
fremst að verða hér, og það
er okkar verk fremur verkurn
annara þjóða, að sinna menn-
ingararfi forfeðra vorra.
Ýmsar tilraunir hafa verið
gerðar til þess að endurheimta
þessa gripi. Skjöl þau, og önn-
ur plögg, sem Árni Magnús-
son hafði að láni og átti ekk-
ert í, eru nú velflest komin
heim aftur úr útlegðinni. Sama
málj . gegnir um allmikið af
forngripum, sem voru> í dönsk-
um og norskum söfnurn.
En þrátt fyrir það, þó ýmis-
legt-hafi unnizt, eru nær allir
mestu kjörgripirnir enn í út-
legð. Eignarréttur Dana á
mörgum gripa þessara, er hins
vegar mjög vafasamur, og ætti
það sízt að standa, í vegi fyrir
því, að þeir skiluðu þeim af
hendi.
Það er metnaðarmál fyrir
þjóðina, að endurheimta þessa
fjársjóði sína. Þeir eru henni
mikils virði og mörgum sinn-
urn meiri en Dönum.
Vonandi sýnir ríkisstjórnin
rögg af sér í þessu máli, og
mætti þá ætla, að þess yrði
2 miljónir
kiiverskra her-
manna ern nA
inðirvopanm
í síðasta ávarpi Kuom-
intang-flokksins til kín-
versku þjóðarinnar segir,
að Kínverjar séu staðráðn
ir í að sigra, því að að-
eins þannig geti þeir
verndað sjálfstæði sittog
frelsi. Nú hafa Kínverjar
2 miijóna hermanna her,
— en þar að auki geysi-
legt varalið, sem verið er
að æfa og áður en langt
um líður verður sent á
vígvöliinn.
ekki nema teskeið.
• •
Ekkja nokkur, sem bjó undir Jökli
fór að sækja eld til næsta bæjar.
en eldfæri voru engin til á henn-
ar bæ. Mætti hún J>á sóknarpresti,
sem spyr hana, hvert hún ætli.
Hún segir sem var. Spyr pá prest-
ur hvernig fara muni ef eldurinn
væri nú dauður þar líka? Þá fer
ég til næsta bæjar, segir konan.
En ef eins er nú ástatt ]>ar? segir
prestur. — Nú, ég held áfram þang-
að til ég fæ eldinn, segir konan.
— Þessar spurningar lét prestur
ganga nokkra hríð, og segir síðan:
ekki mjög langt að bíða, að
Árnasafn og Flateyjarbók kæniu
aftur heim.
Sfjórn norska verklýðsam-
bandsins með Inngðngn
Sovétverklýðssambands-
ins fi Amsterdamsambandið
Stjórn norska landsambands
ins hefir nú lagt til, að full-
trúafundur Amsterdamsam-
bandsins, sem haldinn verður
j í OsIo> í maí, taki afstöðu með
inngöngu Verklýðslsambands
Sovétríkjanna í Amsterdamsam
bandið . i .
Amsterdamsambandið, eða
Alþjóðlega Fagfélaga samband
ið, eins og það heitir, telur nú
um 15 miljónir meðlima. Verk-
lýðssamband Sovétríkjanna eitt
saman telur hinsvegar tæpar
20 milj. meðlima. Það myndi
því þýða geysilega eflingu sam-
bandsins ,að fá Sovétfélögin
með, — en hægri foringjarnir
í Amsterdamsambandinu berj-
ast gegn því með öllu móti
og hóta jafnvel klofningi. —
Verstu liægri fóringjarnir eru
þeir ensku, dönsku og sænsku
sem einnig eru yfirboðarar
Stefáns Jóhanns-klíkunnar hér.
Utbreiöið Þjóöviijann
„Orlög heimsins
verða útkljáð á
Spáni“,
fivarp i Machester
Ooaidian.
í ,Manchester Guardian"
birtist nýlega ávarp undir fyr-
irsögninni „Örlög heimsins
verða útkljáð á Spáni“. Er á-
varpið undirritað af ýmsum
I helztu forvígismönnum friðai
1 og frelsis í Englandi.
j í ávarpinu segir m. a.:
! ,,Á Spáni verður útkljáð um
örlög heimsins. Ef spanska
þjóðin bíður laegra hlut fyrir
flugvélum, skotfærum, herskip-
um og herjum einræðisherr-
anna, þá er frelsi allra þjóða
í hættu. Þá getum við aðeins
mætt hinni yfirvofandi hættu
| með veikari von og minni styrk
leik. Lýðræði Evrópu, enska
ríkið og ríkin hinumegin Atl-
antshafsins, eiga mjög mikið
undir sigri lýðræðisins á Spáni“
Ávarpinu lýkur með áskor-
un til ensku þjóðarinnar um að
fórna ekki réttindum sínum og
gæta þeirra hagsmuna, sem öll
enska þjóðin hefir af sigri lýð-
ræðisins á Spáni.
Skrifstofa flokksins
er á Laugaveg 10. — Opin
alla virka daga frá kl. 4—7 e.
h. Sími 4757.
Oddur, Hallur, Friðrik, Freyr*
Fróði, Snjallur, Þiðrik, Geir,
Áki, Kalli, Kári, Páll,
Krákur, Bolli, Lárus, Njáll.
**
Prestur mælti fram af stól eftir-
farandi vers:
Úr hölvuðum hrosshófs heiminuni
herra drag nagla smá,
miskunnar hamri með þínum,
munu þar klaufir á.
I ruslakistu á himnum
oss fleygðu síðan þá
hvar náðin streymir innanum
Amen, Hallelújá!
Vinnulöggjöfin
Frh. af 1. síðu.
róttækar, að með þeim yrði frv;
snúið frá því að vera árás á
hagsmuni verkalýðsins í aukn-
ar réttarbætur.
Viimundur Jónsson reyndi
að afsaka framkomu sína með
því, að hefðu hægri kratarnir
ekki gengið að samþykkt vinnu
löggjafar með Framsókn hefði
framsókn og íhald sameigin-
Iega samþykkt vinnulöggjöf,.
sem hefði reynzt verkalýðn-
um hættulegri.
ísleifur Högnason sýndi fram
á, í harðorðri ræðu, að þetta
er lnn aumasta blekkinp-. Aftur-
>V'
haldsöflin hafa ekki þorað að
samþykkja vinnulöggjöf hing-
að til, vegna þess, að alþýðu-
samtökin hafa staðið einhuga
og ókiofin gegn því, og hefir
þó síður en svo vantað þing-
meirihluta til þess.
Umræður héldu áfram kl. 2fL
í nótt.
Iðja.
Fundur í Iðju, félagi verk-
smiðjufólks, samþykkti á fundi
sínum í fyrrakvöld að gera fána
með nafni félagsins og bera
hann í kröfugöngu verklýðs-
félaganna 1. maí. Ennfremur
skoraði fundurinn á alla félags-
nienn að fjölmenna undir merki
félagsins.