Þjóðviljinn - 03.05.1938, Page 1

Kröfuganga alþýðnsamtakanna
var sú qoimeiinasta, er sést heftr hðr.
Utlinmdarism: Anstnrröllnr o§ gðtnrnnr i kring þétfskipaðar fólki
„Hópganga^SiSkjaMborg-
arinnar18: krygðarmynd.
KRÖFUGANGA og hátíðahöld alþýðusamtakanna í fyrra-
dag voru meiri og stórkostlegri en nokkur dæmi eru til
■hér í Reykjavík. Sýndu þau gjörla, hve alráðin reykvísk al-
þýða er í því, að skapa einingu sína, þrátt fyrir öll ólæti og
hróp klofningsmannanna, og hversu hún gersamlega fyrirlít-
ur allar þeirra starfsaðferðir og alla þeirra baráttu til þess að
viðhalda klofningi í röðum alþýðunnar. [
Skjaldborgin efndi til „hópgöngu“ suður í kirkjugarð og
voru þeir svo fámennir, að af bar. Köstuðu ýmsir tölu á lið-
ið og fengu flestir eitthvað á þriðja hundrað, sumir að vísu
dálítið minna og nokkrir losuðu þrjú hundruð. Sýnir þetta
betur en allt annað, hve klofningsmennirnir eru gjörsamlega
heillum horfnir í augum reykvískrar alþýðu.
Hátíðahöld alþýðusamtakanna hófust með barnaskemmt-
un í Nýja Bíó kl; 10 n>m mor(guninn. Var það húsfyllir.ogfór
Skemmtunin hið bezta fram.
Utifundur og kröfuganga.
Kjbukkan að ganga tvö fór fólkið að safnast saman á -Lækj-
artorgi og Lækjargötu. Kl. 2 setti Sigurður Guðnason hátíða-
tíðahöldin, og Sigfús Sigurhjartarson og Halldór Kiljan Laxness
fluttu djarfar ræður um sókn og einingu alþýðunnar.
Að því búnu hófst kröfugangan og gekk lúðrasveitin í
broddi fylkingar. Farið var inn Hverfisgötu, upp Frakkastíg
og niður Skólavörðustíg, Bankastræti og Austurstræti. Pá var
farið suðui Aðalstræti, upp Túngötu og niður Ægisgötu og
Vesturgötu, eftir Aðalstræti, Kirkjustræti og gengið að lokum
umhverfis Austurvöll og staðnæmst þai
Hófst nú útifundurinn og hafði hátölurum verið komið
fyrir hjá vellinum. Ræður fluttu: Héðinn Valdimarsson, Brynj-
■ólfur Bjarnason, Friðleifur Friðriksson, Jón Guðlaugsson, Björn
Bjarnarson, Petra Pétursdóttir, Jón Magnússon og Einar Ol-
geirsson. Lúðrasveitin Svanur lék á milli þess, sem ræðumenn
töluðu, þar sem kórarnir gátu ekki sungið vegna þess hve
hvasst var á vellinum. Allir lögðu ræðumennirnir áherzlu á
einingarmálin og hve þrýn nauðsyn það væri, að fullkomirs
fcameining verklýðsflokkanna tækist hið bráðasta. Var ræðum
fjeirra allra vel tekið, og mannhafið þakti allan völlinn og'göt-
lurnar, sem liggja að honum.
Ber öllum saman um, að aldrei hafi fleiri menn komið
á Austurvöll 1. maí. < v
Samkoma
Bió
í
Kl. 5 hófst samkoma í Nýja
Bíó. Hófst hún með því, að
Runólfur Pétursson setti sam-
komuna, Skúli Þorsteinsson
flutti erindi, Halldór Kiljan
Laxness las upp úr „Höll sum-
arlandsins“, bók, sem nú er í
prentun. Ennfremur töluðu þeir
Áki Jakobsson og Pétur G.
Guðmundsson. Guðný Sigurð-
ardóttir las upp kvæði, og
Karlakór alþýðu og Karlakór
verkamanna sungu.
Var samkoma þessi fjölsótt
og hin prýðilegasta.
SkemtuD i Kð R.
Um kvöldið var svo skemnit
un í K .R.-húsinu. Par fluttu
ræður þeir Eggert Þorbjarnar
son, Ölafur H. Einarsson og.
Haukur Björnsson. Jóhannes úr
Frarah. á 2. síðu.
Voldagar kröfugönpr I Noskva.
Beitstresglsg hins sigraodí sðsialisraa
EINKASK. TIL þJÓÐVILJANS MOSKVA I GÆRKV.
MAÍ hátíðahöldin í Moskva hófust með hersýningu á
Rauða torginu undir stjórn Budjonny og Vor-
osjiloffs. Meðal annars átti hersýning þessi að sýna, hve mikl-
um stakkaskiptum herinn hefði tekið síðan á byltingarárun-
um. Eftir torginu fóru meðal annars brynvarðar bifreiðar,
sem Rauði herinn notaði í borgarastyrjöldinni á Suðurvíg-
stöðvunum. Var þetta gert ti* þess að sýna muninn á hern-
aðartækninni nú og þá.
Meðan hersýningin fór
fram var Rauða torgið þakið
hermönnum, fallbyssum og
bryndrekum af öllum stærðum
og gerðum. Þá komu og inn á
torgið hersveitir með loftvarn-
arbyssur, og sérstakar vígvél-
ar til þess að verjast og ráða
niðurlögum bryndreka, og yf-
ir torginu flugu endalausar rað-
ir flugvéla. j.;
Um leið og hermennirnir fóru
framhjá leghöll Lenins, sóru
þeir hernaðareiða, þar sem þeir
heita að verja Sovétríkin fyr-
ir hvaða fjandmanni sem væri,
og hverskonar árásum, og að
reynast málstað alþýðunnarum
allan heim trúir. Uppi á leghöll
Lenins var sendinefnd frá
spanska lýðveldinu og hyllti
Framh. a 3. síðu.
.ChitKbetlaia verlar
aðvíkja*
Kjðioið enskra verka-
naaaa 1. mai.
LONDON í GÆRKV. FO.
J LONDON voru kröfugöng
* urnar stærri en nokkru
fyrr. Sextán ræðupallar höfðii
verið settir upp, og mannfjöld
inn, sem safnaðist saman til að
hlusta á ræðumennina er tal-
inn hafa numið 200 þúsundum.
í Hyde Park söfnuðust 50,000
manns utan um merki komjm-
únista og róttækari vinstri "
manna, og báru kröfugöngu-
menn spjöld þar sem áletrað
var: „Chamberlain verður að
víkja“ og „Leyfum spönsku
stjórninni vopnakaup“.
í Glasgovv safnaðist meirí
fjöldi saman til hátíðahaldanna
(Frh. á 4. síðu.)
Efst til vinstri: Kröfugangan kemur niður Skólav.st. Til hægri: Upp Frakkastíg. Að neðan til
vinstri: Fyrstu mennirnir koma niður Skólavörðústíg. Til hægri: I Bankastr. og Austurstr.