Þjóðviljinn - 08.05.1938, Blaðsíða 2

Sunnudaginn 8. maí 1938
Þ JÓ Ð V I L J I N N
lllilllllllllllllllllllllillllllllllllllHIHillllllllllllllllllllKlllllllllllltllllllllltllllllllllllllllllllllllllinil
Krðfnganga og fnndnr alMðnsamtakanna 1. maí.
Verkamannabréf
„ FramsóknarE( - menninl.
Við Snæfellingar og Hnapp-
dælingar erum sennilega ekki
jarðvegur til menningarlegrar
uppskeru, enda mun þingmaður
okkar litlu hafa sáð í þá átt.
Væri það vafalaust hættulegt
hans pólitíska fylgi. Ég lifi í
þeirri trú, a,ð við eigum eftir að
verða upplýstir menn, ef einhver
vildi uppfræða. Stofnun, verka-
lýðsfélags Hnappdælinga bendir
ótvírætt í þá átt, að til séu á-
hugamenn innan kjördæmisins.
Á það fél. miklar þakkir skilið
fyrir starf sitt og sigra á uta,n-
að komandi kúgun, og sér í lag'i
ef tekið er tillit til þess jarðvegs,
s.em það er bygt, á, þar sem
meiri hluti manna lætur -sér
sæma að naga bök meðbræðra
sinna og grafa þannig burtu ör-
uggasta hornsteininn undan
heilbrigðu félagslífi.
Orðum mfl'num til sönnunar
um menningarlega kyrstöðu vil
ég taka syðsta hrepp sýslunnar,
þar sem er þó talinn. mikill hluti
hrepps.búa framsóknarmenn.
Par keppast menn við að koma
kennara og- prófdómara i skóla-
nefnd, sem dæma skulu sjálfir
gerðir sínar., 1 forðagæslunefnd
þeir heytæpustu, margra ára út-
svör send til Kreppulánasjóðs,
og ef félög eru stofnuð, sem
rneira eru en nafnið, eru þau
vægðarlaust rifin niður ef hægt
er, en séu þau aðeins nafnið
tómt, njóta þau samúðar meiri
hlutans. ,
Nokkrir unglingar, sem rekið
ha,fa augun í að ekki væri alt
eins og það þyrfti að vera, skor-
uðu á hreppinn til sameiginlegra
átaka við samkomuhússbygg-
ingu, sem væri þá um leið
heimavistarskóli. Því var neitað,
og er þó ekki í hreppnum skóli
né samkomuhús. Aðal skemti-
húsið er viðbjóðslegt sláturhús,
sem' ekki er þó eign hreppsins,
heldur »prívat,«manna. Þrátt
fyrir félagslegan vanþroska hér,
íinst, mér það ekki aðalatriðiö,
að svo skuli vera, heldur hitt,
að þar sem íhaldsöflin, hverju
nafni sem þau r.efnast, eiga at-
kvæðamagnið, er menningarkyr
staða mest. Verkalýður og æska.
Athugaðu rétt þinn og hvern
þátt þú getur átt í uppbyggingu
héraðs þins og menningar.
IinappdæUngur.
Klnkkae ð torgino.
Eins og bæjarbúar vita,
stendur klúkka ein mikil á miðju
Lækjartorgi, með fjórum »skíf-
um«, svo vegfarehrdur geta séð
á hana úr öllum áttum.
Það er edtfc einkennandi fyrir
klukku þessa og það er, aö ör-
sjaldan vísar hún eins 4 öllum
Útvarpið í dag:
9.45 Morguntónleikar: Tón-
verk eftir Elgar og Delius,
plötur.
10.40 Veðurfregnir.
12,00 Hádegisútvarp.
13.00 íslenzkukennsla, 3. fl.
14.00 Messa' í Fríkirkjunni, séra
Árni Sigurðsson.
15.30 Miðdegistónleikar frá
Hótel ísland.
j 17.40 Útvarp til útlanda
24.52 m.
18.30 Barnatími.
19.10 Veðurfregnir.
19.20 Hljómplötur: Létt klass-
ísk lög.
19.40 Auglýsingar.
19.50 Fréttir.
20.15 Erindi: Hvaðan — hvert?,
II, séra Björn Magnússon.
20.40 Hljómplötur: Lög eftir
Chopin og Debussy.
21.05 Upplestur: Sögukafli
Guðm. Daníelsson rithöf.
21.30 Danslög.
24.00 Dagskrárlok.
Útvarpið á morgun.
10.00 Veðurfregnir.
12.00 Hádegisútvarp.
skífupum. Það munar oft þetta
frá einum og alt að firnm tím-
um á þeim.
Hvernig stendur á þessu?
Hverjir eiga að »trekkja klukk-
una upp«?
Það er nú svo að sjá, sem
þetta sé rafmagnsklukka, en það
afsakar ekki skekkjuna. Mér
finst lítil bæjarprýði að þessari
klukku í svona ástandi, og vil ég
mælast fastlega til þess við þá,
sem hafa yfir' klukkunni að
segja, að þedr láti kippa þessu
hið allra fyrsta í lag með því að
láta gera við hana.
iniiiiiniiiiiimíiifiiiiiiinmiii’ntifniiiniiiiiiiiiiiiimiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiií
í verstöð einni á Vesturlandi er
fiskimið eitt sem heitir Skandadalur,
en er oft í daglegu tali nefndur
Skandi. 1 verinu voru meðal annara
tveir formenn, hét annar Páll en hinn
Gísli, og þótti Gísli allvel hagorður,
og stundum meinkvæðinn. Einu sinni
sem oftar voru allir bátar á sjó og
sér Gísli að Páll er byrjaður að fiska
á Skanda og segir:
Skakar Páll á Skandanum,
skyld’ann vera státinn;
fær hann drátt frá fjandanum
fullstóran á bátinn.
**
Á þeim tima þegar Reyicjavik var
,,þorp róðrarmanna” voru viðskifti
mikil milli Reykvíkinga og sveita-
manna eins og enn er. — Sveita-
menn keyftu mikið af grásleppu til
sláttarins og voru sólgnir mjög eftir
henni; stundum riðu þeir undan lest-
inni til þess að ná í grásleppuna áður
en hún seldist upp. Eitt sinn sem oft-
ar kemur austanmaður fram á Sel-
tjarnarnes að nóttu til, fer upp á
gluggann og kallar:
,,Hér sé guð! Er grásleppan heima,
fæst húsbóndinn keyftur uppá eina
meri fyrir ull, smjör, skinn, sýru,
tólg eða peninga, eða svik seinna ? “
Svo óðamála varð maðurinn af
hræðslu við að verða af gráslepp-
unni.
**
Prestur var að prédika á Hvíta-
sunnudag og segir meðal annars:
,,Alt sækir að mér, elskulegu guðs
böm! örninn, hrafninn og helvítis
kjóinn.” Sami prestur í stólræðu:
Hörmulegt er að vita, að fala vinnu-
kyndur, þær una eigi við annað en
skyr og rjóma, ekki til að bjóða þeim
grasagrautinn úr tærasta vatninu. En
sú kemur tíð að það fær skít, já,
það fær aldeilis ekki skít. — — 1
annari ræðu: „Höngum vér! höngum
vér eins og skeifa undir afgömlum
húðarklár. Tak þinn himneska nagl-
bit og drag oss úr þeirri fúlu veröldu
og kasta oss í þina himnesku skrifla-
kistu, hvar að vSra, mun eilíf sæla.“
Amen.
**
Séra G. byrjaði oft hjónavígslur
sínar með ýmsum orðskviðum eða
málsháttum og lagði svo út af þeim.
Eitt sinn gifti hann hjón og var brúð-
urin ekkja og nokkuð við aldur. Valdi
prestur þá að prédikunarefni þennan
málshátt: „Gamlir skór falla bezt að
fæti“, og mæltist príðilega.
Þegar prestur var orðinn gamall
maður giftist ein af dætrum hans
manni sem lengi hafði verið vinnu-
maður hjá honum, og var dóttirin
orðin áberandi vanfær, en ekki var
klerkur sérlega ánægður með ráða-
haginn. Við hjónavígsluna valdi
prestur málsháttinn. „Hæfir skörð-
ótt skel, skítugum kjafti.” Öll var
vígsluræðan eftir þessu.
**
Eitt sinn í mikilli óþurkatíð er
fólk var saman komið við messu-
gjörð, barst talið að tíðarfarinu. Ósk-
aði söfnuðurinn eftir að prestur tæki
óþurkinp til bænar af stólnum og
bæði betri tíðar. Prestur var skáld-
mæltur og endaði bænina með þessu
versi:
Mörg vill á dálpa mæðan ströng-
minn guð, þú hjálpa hlýtur;
atvinna fólks og aflaföng
ætlar að verða skítur.
15.00 Veðurfreinir.
19.20 Þingfréttir.
19.40 Auglýsingar.
19,50 Fréttir.
20.15 Um daginn og veginn.
20.40 Einsöngur, Gunnar Páls-
son,
21.05 Útvarpshljómsveitin leik-
ur alþýðulög.
21.30 Hljómplötur: Nýtízku
stofutónlist: Kvartett í F-dúr
eftir Ravel.
Fornar dyggðir
verða sýndair í .dag kl. 2. Að-
eins örfáar sýningar munu nú]
vera eftir, og því hver síðastur
að sjá þessa skemsmtilegu re-
výu.
uuuuuuuuuuuu
Tónlistaskólinn
Nemenda-
hljómleikar.
í Gamla Bíó í dag, 8. maf, kL
3 e. h.
Aðgöngumiðar seldir í dag í
Gamla Bíó eftir kl. 1.
Frá Langarnesskólannin.
Sýning á skólavinnu barna í Laugarnesskólanum verður opire
í dag (sunnudaginn 8. maí) frá klukkan 1—8 e. hád.
Börn í efri bekkjum sæki handavinnu og vinnubækur sín
ar mánudaginn 9. maí kl. 2 e. hád.
Kennsla hefst aftur í 6 neðri bekkjum skólans miðviku-
daginn 11. maí.
Þann dag mæti til kennslu öll börn í skólahverfinu, fædd
1931, kl. 1 e. hád., og einnig öll önnur börn skólaskyld
sem ekki hafa mætt til prófs í í skólanum) í vor.
SKÓLASTJÓRINN