Þjóðviljinn - 31.05.1938, Blaðsíða 3

Þ JOÐVILJINN
Þriðjudaginn 31. maí 1938.
tMÓðVlUIIIH
Málgagn Kommúniataflokks
Islands.
Ritstjóri: Einar Olgeirsson.
Ritstjóm: Hverfisgata 4, (3.
hæð). Sími 2270.
Afgreiðsla og auglýsingaskrif-
stofa: Laugaveg 38. Sími 2184.
Kemur út alla daga nema
mánudaga.
Askriftargjald á mánuði:
Reykjavík og nágrenni kr. 2,00.
Annarsstaðar á landinu kr. 1,25.
I lausasölu 10 aura eintakiö.
Víkingsprent, Hverfisgötu 4,
Slmi 2864.
Rafmagnsverðið
og rafmagnstaxtar
íhaldsins,
Á einum. aíðasta bæjarstjórn-
arfundi varð allsnörp rimma um
sumarverð á rafmagninu til
ijósa. Fulltrúar kommúnista
lögðu fram tillögu um- að lækka
verðið úr 40 aurum kilowatt
stundina niður í 10 aura um
björtustu mánuði ársins. Ihald-
ið lagðist fast á móti þessari til-
lögu og það af tvennumi ástæð-
um, að því er mér hefir skilist.
I fyrsta lagi af því, að bærinn
(rafmagnsveitan) tapaði alt of
miklu fé á því. I öð,ru lagi væri
það tjón fyrir rafmagnsneytend-
ur, þeir gætu koimist að miklu
betri kjörum með því, að semja
um taxta við rafmiagnsstjóra!
Kafpiagnssitjóri virðist hafa
þetta alveg í hendi. sér, hverjum
hann leyfir að velja sér 10 aura
gjald og þaðan af minna og
hverjum sttraffað er með 40
aura gjaldi. Syndaselirnir verða
í þessu tilfelli alveg sérstaklega
þeir, semi ekki hafa táma eða
tækifæri að bíða stundum sam-
an eftir viðtali, við rafmagns-
stjóra, eða eru svo smáir raf-
magnsneytendur (á mælikvarða
þeirra., sem samið hafa gjald-
-skrá rafstöðvarinnar, þótt
pyngja þeirra sjálfra t-ali cðru
máþ), að þeir koma ei tilgreina
við úthlutun lága taxtans.
Margir þessara mianna hafa alla
rafmagnsneyslu á einum
straum, fá ekki sérmæli f.yrir
straum til hita, af því þeir eru
svo smáir, engan frádráttar-
mæli af sömlu ástæðum. Alt ár-
ið um, kring verða þeir að greiða
40 aura fyrir kílówattstundina,
hvort sem þeir hita við straum-
inn straujárn, hafa útvarpstæki
í gangi eða vaka fram eftir við
bóklestur. Þetta er fullkomin ó-
ganngirni. En á meðan við lif-
umi við ofríki íhaldsins og verð-
umi að lúta boði þess oig banni
þyrfti almenningur að geta
fylgst með í opinberum ráðstöf-
unum, eins fyrir því þótt þær
séu jafn prívat eðlis, sem hér
virðist vera. Það verður að
krefjast þ.ss að birtur sé taxt-
inn, ásamt leiðbeiningum fyrir
almenning — og búa þannig um
hnútana, að menn geti valið
taxta, hver við sitt hæfi, ef ólík-
ur taxti er til fyrir allan al-
menning, án' þess að þurfa að
ómaka sig niður á akrifstofu raf-
veitunnar.
Itaald, kommdnSsml og
krlstlndðmnr.
Morgunblaðið virðist hafa
misskilið hrapallega forystu-
grein í Þjóðviljanum um krist-
indómsfjandskap og villi-
mennsku þýzkra nazista (eða
ekki misskilið; er hér ef tih
vill ekki um að ræða annað en
venjulegar rangfærslur Morgun
blaðsins?)'
Morgunblaðið hliðrar sér hjá
að rökræða málið: kristindóms
fjandskap nazista, og á ekki til
um hann vandlætingarsamara
orð en þetta: „Afstaða þýzkra
stjórnarvalda til kristindóms-
ins!“ en til þess að réttlæta
„afstöðu þýzkra stjórnarvalda
til kristindómsins“ fer blaðið
út í allt aðra sálma, tínir til
Iygasögur um kristindómsfjand
skap kommúnista í Rússlandi,
eins og þá, að þar varði það
allt að sex mánaða fangelsi ef
maður er staðinn að því að
lesa í biblíunni. Þó að þetta
væri nú ekkert annað en heilag
ur sannleikur (en auðvitað eru
það helber ósannindi), þá rétt-
lætti það auðvitað ekki nazista
— og allra sízt ætti það að
réttlæta þá frá sjónarmiði Mbl.
sem læst vera málgagn krist
inna manna hér á landi, og
hefir á því veitt ef til vill flesta
af kaupendum sínum og fylgj-
endum íhaldsflokksins.
En sú staðreynd, að Mbl
skuli ekki flytja eitt orð tilgagn
rýni, þegar stjórnarvöldin í 75
miljóna ríki í hjarta Evrópu
láta til skarar skríða um að
þurrka bókstaflega út allt, sem
á eitthvað skylt við kristindóm
. og setja í þess stað hundhei'ð-
ið villimanna trúarbragðakerfi
— sú staðreynd, að Mbl. finn-
ur hjá sér þörf til að færa fram
vörn (að vísu óbeina, því að
hitt væri of hættulegt!) fyrir
þessar ráðstafanir nazista, sýn-
ir betur en nokkuð annað, það
hyldýpi allrar hræsni og yfir-
drepsskapar, sem í því felst,
fer Mbl. lætur sem það sé full-
trúi kristindómsins hér á Iandi.
Kristindómurinn er ekkert anp
að en veiðibrella. Hann er góð-
lur, 'meðan hann getur heimsk-
að lýðinn á nógu áhrifaríkan
hátt og aflað auðvaldinu þann-
ig fylgis. En undir eins og naz-
istar útí í Þýzkalandi gefa út
kjörorð um útrýmingu kristin-
dómsins, af því að hann er
hættur |að vera hinu þýzka auð-
valdi nógu þægur ljár í þúfu,
nógu áhrifaríkt valdatæki, þá
er Mbl. óðara orðið þessari
nýju stefnu samþykkt — í
hjarta sínu. Þetta er þess virð
ing fyrir trúarlegri sannfæringu
þess fólks, sem kaupir Mbl. og
Ies, en kýs íhaldsflokkinn til
þings.
Auðvitað heldur Mbl. enn
tum hríð áfram að ganga með
kristnina á vörunum, því að
enn er íslenzka íhaldið þess
ekki um komið, að kúga niður
með ofbeldi samvizkufrelsí
þess hluta íslendínga, sem Ját*
ar kristna trií.
Þessa ónáttúru sína og
hræsni yill Mbl. dylja með upp
hrópunum um „ónáttúru“ og
„hr,æsni“ í afstöðu kommúnista
til kristindómsins.
Afstöðu sinni til kristindóms
ins hafa kommúnistar aldrei
reynt að leyna eins og Mbl.
gerir. Þeir forsmá það að
draga dul á skoðanir sínar. Af-
staða kommúnista til kristin-
dómsins ætti að vera íslenzk-
um lesendum nógsamlega kunn
ekki sízt af ritgerðum, fyrir-
lestrum og bæklingum Qunn-
ars Benediktssonar um þessi
efni.
Kommúnistar líta á trúar-
'brögðin, og þá einnig krist-
indóminn, sem leifar frá
bernskuárum mannkynsins,
eftirstöðvar þeirrar vanþekking
ar á lögmálum nátturunnar,
sem hverfa muni af sjálfu sér í
hinu sósíalistíska skipulagi, þeg
ar þekkingin er orðin almenn-
tngseign og mannkynið í heild
hefir tekið að sér stjórnina á
lögum sínum og háttum. Þegar
mannkynið hefir losnað viðótt-
ann um lífsafkomu sína oghef-
ir lært að tryggja hverjum ein-
staklingi örugga tilveru, er því
ekki framar þörf á dularfull-
ium jmáttarvöldum utan og ofan
við heiminn, til að varpa á öll-
um sínum áhyggjum.
Fyrr en þessu þróunarstigi
er náð, er vonlaust um, að trú-
arbrögðin hverfi. Það er kom-
múnistum Ijóst, einmitt af því
að þeir þekkja orsakir trúar-
bragðanna. Þessvegna hafa þeir
æfinlega verið andvígir hvers-
konar ofbeldisbeitingu gagnvart
írúarbrögðunum. Þessvegna rík
ir líka fullkomið trúarbragða-
og samviskufrelsi í Sovétríkj-
unum og þessvegna eru allar
trúarbragðaofsóknir þar bann-
aðar með lögum og Iagðar við
þungar refsingar, ef út af er
brugðið. Þessi staðreynd breyt-
ist ekki hót, hversu margar
sögur sem Morgunblaðið prent
ar upp úr blöðum nazista um
trúarbragðaofsóknir í Sovétríkj
unum, um garnarakning úr
prestum kringum staur o. s.frv.
Kommúnistar berjast í öll-
um löndum fyrir fullu t ufrelsi,
skoðana- log samv kuírelsi,
mannréttindum, sem hið deyj-
andi auðvald getur ekki framar
þolað.
Að vísu halda kommúnistar
uppi andróðri gegn trúarbrögð-
unum, þar á meðal kristindóm-
iinum, með rökræðum og upp-
lýsingastarfsemi, þ. e. á full-
komnum mannréttindagrund-
velli. Það er þó ekki sérstak-
Iega kristindómurinn sjálfur,
sem kommúnistar berjast gegn,
heldur hagnýting hans af hálfu
auðvaldsins í þágu arðránshags
muna þess. Það er kirkja og
klerkastéttin sem fulltrúar auð-
valdsíns, er kommúnistar berj-
ast móti. En saga trúarbragð-
anna er su, að þau hafa á hverj
tira tíma verið tekin í þjónustu
ráðandi stéttar til kúgunar á
hinum eignalausu stéttum. Þetta
á ekki hvað síst við um hinn
kirkjulega kristindóm nú á dög-
uum. Páfinn viðurkennir
„stjórn“ Francos og leggur
blessun sína yfir múgmorð
hans, á meðan hin kaþólska al-
þýða Spánar og Baskahérað-
anna berst fyrir lífi sínu við
óaldarflokka þessa fasistiska
villimanns, sem brent hefir og
brotið helming hinna kaþólsku
kirkna í b^rgum og bæjum
Spánar.
Kristindómurinn er upphaf-
lega uppreisnargjörn lýðhreyf-
ing gegn hinum kúgandi yfir-
stéttum þess tíma, að vísu
barnaleg og dæmd til að mis-
takast, af því að hin sögulegu
skilyrði til þjóðfélagsbyltingar,
,er skapað gæti þúsund ára ríki
jafnréttis og bræðralags voru
enn ekki til orðin. I guðspjöll-
unum er sagt frá því, hvernig
Kristur rak víxlarana, auðmenn
síns tíma, út úr musterinu, þar
er sagt frá Lazarusi í faðmi
Abrahams, þeim sem áðurtíndi
molana, er féllu af borði ríka
mannsins, þar segir, að auðveld
ara sé úlfaldanum uð komast
gegnum nálarauga en ríkum
manni í himnaríki. Slíkar helgi-
sagnir ;og ótal aðrar sýna nóg-
samlega, að kristindómurinn er
upphaflega alt annað en yfir-
stéttar eða auðvaldstrú. En nú
þruma þeir Árni og Bjarni á
stólnum sunnudag hvern gegn
hinum guðlausu kommúnistum*
mönnunum, sem einmitt vilja
stofnsetja það þúsund ára ríki
jafnréttis og bræðralags, sem
í fyrndinni var hugsjón krist-
indómsins. Nú eru þeirra heit-
ustu bænir helgaðar „konungi
vorum“ og „atvinnuvegum vor-
um til lands og sjávar“ (les:
heildsölum vorum og togara-
eigendum).
Qegn þessari auðvaldsþjónk-
un kirkju og klerkastéttar, sem
í augum hvers trúaðs manns
hlýtur að vera argasta óvirðing
og iniðurlæging, sem vant er að
Á hinni miklu l.-maí hátíð
danska Kommúnistaflokksins
svaraði flokksformaðurinn Ax-
el Larsen ræðu þeirri, sem
Stauning ráðherra hélt í Árós-
um nýlega. Á ræðu Aksel Lar-
sens hlustuðu 3500 manns.
I upphafi ræðu sinnar sagði
Larsen, að frá því að þýskiher-
inn réðst inn í Austurríki, hafi
danska þjóðin árangurslausí
beðið eftir því, að hin sósíal-
demókratiska stjórn Stauning'
gerði einhverjar ráðstafanir til
tryggingar öryggi Danmerkur
fyrir árásarfyrirætlunum fas-
ismans. En í stað þess að gera
slíkar ráðstafanir háfi Stauning
— þó að undarlegt mætti virð-
ast —i’ i ræðu sinni í Arósum,
sýna kristindómnum — gegn
þessari auðvaldsþjónkun berj-
ast kommúnistar með oddi o]g
,eggju. í því felst enginn fjand-.
skapur við kristindóminn, eins
og hann kemur fram í guð-
spjöllunum og kenningum hinna
fornkristnu safnaða (og það eitt
er sannur kristindómur, en ekki
auðvaldskristni kirkjunnar og
íhaldsflokksins). Að vísu líta
kommúnistar á þennan ófalsaða
kristindóm sem barnslegar og
óvísindalegar skýjaborgir um-
sköpun réttláts þjóðfélags, og
þeir sýna fram á það með rök-
um, að með slíkum aðferðum
verður takmarkinu aldrei náð.
En kommúnistar vilja þó
tryggja öllum mönnum fult
frelsi til að hafa þessa trú, ef;
þeim sýnist. Og til þess áð þess
pri sannfæringu trúaðra ein-
staklinga verði ekki misbeitt í
þágu h ins þjóðfélagslega rang-
lætis, berjast þeir meðal ann-
ars fyrir aðskilnaði ríkis og
kirkju. Með þessari afstöðu
sinni sýna kommúnistar ólíkt
meiri virðingu fyrir trúarhug-
myndum einstaklingsins en í~
haldið og auðvaldið, sem met-
lur kristindóm og trúarbrögð
eftir því einu, hversu vel má
takast að spenna hann fyrir
vagn sérhagsmuna yfirstéttar-
innar.
Og enn eitt mikilsvert atriði:
Til hinna þýsku safnaða, ka-
þólskra og lúteskra, sem nú berj
ast hetjulegri baráttu fyrir sam-
viskufrelsi sínu gegn fornald-
arvillimensku nazismans, hljóta
kommúnistar að taka sérstaka
jákvæða afstöðu. Sú barátta er
í eðli sínu andfasistisk og því
framsækin, enda þótt hún sé
bygð á óvísindalegum forsend-
um. Og það er fyrst og fremst
alþýðuhreyfing. Á meðan hinir
fínu, ríku o|g hátt settu biskup-
Í5r í Austurríki falla á kné fyrir
liinum heiðna nazisma ogsverja
honum hollustueiða, berst al-
þýða hinna kristnu safnaða við
hlið verkalýðsins fyrir endur-
reisn hugsunarfrelsis og trú-
j frelsis. Fyrir það að taka af-
stöðu með þessari baráttu hinna
kristnu safnaða Þýskalands, eru
kommúnistar nefndir hræsnarar
í Morgunblaðinu. Myndi ekki
Morgunblaðið, „hið kristna
blað“, eiga hér metið í hræsn-
inni? Ormstunga.
lýst yfir því, að það væri ekki
fasisminn, heldur kommúnism-
inn, ekki Hitler-Þýskaland,
heldur Sovétríkin, sem væri að-
alóvinur hinnar dönsku þjóð-
ar! Stauning jós ókvæðisorðum
yfir Kommúnistaflokkinn, hafn-
aði þeirri samfylkingarpólitík,
sem Kommúnistafl. berst fyrir,
ireyncfi í ræðu sinni að sá hatri
og sundrung.
„Á þann hátt viljum vér ekki
rökræða málin“, sagði Larsen,
„og vér hörmum þann klofn-
ing, sem enn á sér stað í 'raun
og veru innan dönsku verklýðs*
hreyfingarinnar. Þessi klofn-
ingur er afleiðing af þeirri
röngu pólitík, sem fólgin er í
Framh. á 4. síðn
Axel Larsen s varar Stac dídi