Þjóðviljinn - 15.07.1938, Blaðsíða 4

SjB Ný/a fi'io sg
A vængjum
songsins.
Unaðsleg amerísk söngva
mynd frá Columbia Film
Aðalhlutverkið leikur og
syngur hin heimsfræga
söngkona
GRACE MOORE.
Aðrir leikarar eru:
Melvyn Douglas,
Helen Westley o. fl.
Or borglnnt.
Næturlæknir:
í nótt er Sveinn Pétursson,
Garðastræti 34, sími 1611.
Næturvörður
er í Reykjavíkurapóteki og
Lyfjabúðinni Iðunn.
tJtvarpið í dag.
10.00 Veðurfregnir.
12.00 Hádegisútvarp.
15.00 \fcðurfregnir.
19.10 Veðurfregnir.
19.20 Hljómplötur: Amerísk lög
19,40 Auglýsingar
1950 Fréttir.
20.15 Erindi; Kaupstaðarferðir
Skaftfellinga á 19. öld, Páll
Sigurðsson, f. bóndi.
20.45 Strokkvartett útvarpsins
leikur.
21.10 Hljómplötur: Sónötur eft-
ir Debussy og (21.40) Har-
móníkulög.
22.00 Dagskrárlok.
þlÓÐVIUINN
Æskaa og slálístæðismálin.
Sundhöllin
verður lokuð til kl. 4yj í dag
vegna viðgerðar á hitaveitunni.
Athygii ; ; f(í
skal vakin á auglýs-
ingu skattstjóra í blaðinu í dag
um elli- og örorkutrygginga-
skrá fyrir Reykjavík.
Allsherjarmótið.
Or frásögn Þjóðviljans af
allsherjarmótinu hafði af van-
gá fallið niður úrslit keppninnar
í sleggjukasti og breytist því
stigatalan.
Varð stigatala félaganna
þessi:
K.R. 154 stig.
Ármann 101 stig.
Fimleikafél. Hafnarf. 39 st.
I. R. 13 st.
Knattspyrnufél- Vestm.e. 9 st.
Framh. 2. síðu.
verða samfnála um það, aðsjái
íslendingar sér hag í því á sín-
um tíma að slíta öll tengsl við
Dani, mun það mál verða eink-
ar auðsótt. Paðan getur því sjálf
stæði voru tæpast staðið stór
hætta héðan af. Hitt er annað
mál og verðskuldar umhugsun
og athygli, að sjaldan hefirsjálf
stæði þjóðarinnar hangið áslík-
um bláþræði og nú. Kemur þar
margt til gíiöna, sem íslenskrí
æsku væri einkar nauðsynlegt
að glöggva sig sem best á.
j Skuldir ríkisíns við útlönd,og
þá fyrst og fremst Bretland,
skifta nú orðið tugum miljóna
króna. Möguleikar okkar til að
standa í skilum með vexti og
afborganir hvíla að miklu leyti
á tilviljun eínni. Bregðist t. d.
síldaraflinn, eins og nú eru lík-
ur til að ætli að verða, eru
fylstu líkur til hinna mestu vand
ræða og jafnvel algerðs gjald-
þrots. Þannig hefir Bretínn ráð
|okkar í 'hendi sér. Mesta hætt-
an og nálægasta stafar þó íjt
annari átt. Rannsóknir þýsku
nazistanna hér heima, allar
þeirra vinsamlegu heimsóknir,
og hvað það nú er kallað.verð-
skulda vægast sagt tortrygni.
Fyrir smáþjóð eins og okkur
íslendinga, vopnlausa og vam-
arlausa, er því sjálfsögð skylda
að gæta hinnar mestu varfærni,
ekki síst ,þegar þesS er gætt,
að lega landsins gerir það að
girnilegri hernaðarmiðstöð fyr«
ir stórveldin, að ógleymdum
fiskimiðunum, sem myndu í
slíku tilfelli þykja álitlegt forðan
búr. Virðingarleysi fasistaríkj-
anna fyrir frelsi smáþjóðanna
er nú alviðurkend staðreynd,
og því óþarfi að fjölyrða um
það. i
Vilji íslenskur æskuljður því
vernda og efla sjálfstæði þjóð-
arinnar ber honum fyrst og
fremst að standa saman gegn
fasismanum. Það er ekki nóg að
dáðst að starfi Fjölnismanna,
baráttu’Jóns forséta og Skúla
Thoroddsen. Við verðum líka
að sanna, að við kunnum að
verja fengið frelsi, að við ger-
um ekki minningu þessara
manna þá hneisu, að láta villi-
mensku fasismans troða lífsstarf
þeirra niður í ísiorpíð, þóttþeir
séu nú sjálfir komnir undir
græna torfu.
Sameinaður er íslenski æsku-
lýðurinn sterkur. Þessvegna er
Elli- og ðrorkntrygginga-
skrá fyrlr Reykjavik
iog skrá um námsbókargjald liggja frammi í bæjarþing-
stofunni í hegningarhúsinu frá fimtudeginúm 14. júlí
til miðvikudagsins 27. júlí að báðum dögum meðtöldum,
kl. 10—20 daglega.
Kærufrestur er til þess dags, er skrámar liggja síðást
frammi, og þurfa kærur að vera komnar til Skattstofu
Reykjavíkur í Alþýðuhúsinu eða í bréfakassa hennar
í síðasta lagi kl. 24 þann27. júlí.
Skattstjórinn í Reykjavík.
Ha&ldór Sigfússon
setíur.
Gam!aT3So
| Bardaginn um
gullnámuna
Afar spennandi mynd eft-
ír Zane Grey.
Aðalhlutv, leika:
Buster Crabbe,
Monte Blue,
Raymond Hutton,
Skipper Skræk sleginn út.
Síðasta sinn.
samstilling allra krafta hinnar
þjóðhollu æskúj í landinu nauð-
synjamál dagsins.
Og takist að sameina ungu
kynslóðina um málin, er fram-
tíð þjóðarinnar og þjóðfrelsfa^ns
borgið. Alt annað væri líka ó-
samboðið þeirri kynslóð, sem
á að erfa landið og nytja gæði
þess og náttúruauðæfi um ókom
in ár og áratugi.
Dtbreiðið ÞiéðTiljasa
Aiexander Avdejenko:
Eg elska .. 81
að fara að skrúfa fyrstu róna, kom fyrsta eintak-
ið af blaðinu í eimvagninn. ! greinum þess var
hvatt til að skapa fyrirmyndareimvagna í Magnito-
strioj. Hver eimvagnsstjóri og að'stoðarmaður átti
að vera ábyrgur fyrir vissum hlutum eimvagnsins
við viðgerðirnar.
I þrjá daga komum við ekki Weim, í skálann okk-
ar. En það var gert við eimvagninn. Kramarenko
bræðslumaður hjálpaði okkur. Strax á morgun átti
að fara að nota vagninn. Það var aðeins eftir áð
setja í hann eimhverfihjólið og leggja rafmagns-
feiðsluna. * ' -
En eini raffræðingurinn í ivagnskemmunbi hafði
bnent sig á Wandlegg og lá á sjúkrahúsi. Annað-1
hvort yrðum við að bíða þess, að hann yrði heiÞ
brigður, eða nota olíuljós við aksturinn. — Blaðið
kom út aftur og hvatti áhugaliðið til að sigrast á síð-
ustu erfiðleikunum fyrir morgu;ndaginn og sjá um
ljósin af eigin ramleik.
Ég tók eftir því, að ýmsir félaganna lásu grein-
ina með iðrunarsvip. í kringum þá reikaði með
kátínusvip eimvagnsstjórinn, sem gekk undir auk-
nefninu „fiskurinn“, Ég fann að hér var eitthvað
í ólagi. — Svo heyrði ég að sagt var hásrí röddu:
— Það ætti að spyrja þetta blað hvort það haldi
að við séum úr steini. — Nú höfum við ekkert
sofið í 3 fdaga — og svo eigum við að halda áfram
að vinna!
Sá sem talaði var „fiskurinn”. Hann var kallaður
þetta sumpart vegna þess hvað honum þótti gam-
an að fiska, sumpart vegna þess, hve hann var altaf
syfjaður. Hinir þögðu. Hann hélt áfram:
— Ef einhvern langar til að verða eftir og slíta
sér alveg út, — þá verði honum að góðu. Við hinir
förum heim. Nú er það hvíld, piltar.
Ég stökk upp á pallinn, benti með útréttri liendi
fá „fiskinna og las yfir honum:
— Það er hann þarna félagar, sem er „villimað-
úrinn“ meðal okkar. Það er hann sem er „útlepd-
ingurinn“ við eimvagnana. Það er hann sem hefir
breitt það út um víða veröld, að við værum skræl-
ingjar! ,
Ég vissi að „fiskúrinn“ drakk. Ég hafði séð hann
taka með sér veiðitækin sín ijnn í eimvagninn, ég
liafði séð hvernjig hann hlorfði löngunarfullu augna-
íýáði til vatnfeins allan vinnutímann. Hitt gruíhaði
mig aðieins — ég fann það á mér. En áhugasveitin
talaði opinskátt um það. Hann var vanur að sofa
úr sér vímúnaí í leimvagninum. Svefnugur og dauða-
drukkinn hafði hann mölbrotið varnarslárnar. ! öl-
æði hafði hann mölvað skálina í eimvagninum og
ógnað aðstoðarmanni sínum: Ef þú segir eitt orð
um þetta, drep ég þig bara ósköp rólega, skilurðu
það? | r
Við fórum að vinna við raflögnina. Ennþá ein
svefnlaus nótt.
Um morguninn vaf eimvagninn loks tilbúinþi.
Borisov, aðstoðarma ður minn, hleypti gufu á hverfi-
hjólið. Og ljósker eímvagnsins luku upp sínum
mánabjörtu augum. Oti skein sólin. Það var kom-
inn dagur — og hér stóðum við sjömenníngarnir
framan við Ijóskerin og fögnuðum hinni hvítu birtu
þeirra.
Nokkrum dögum seinna sá ég Braude verkfræð-
ing. Ég veifaði til hans vasaklútnum á langleið og
kallaði á hann að eimvagninum/Hann köm, horfði
á mig ókúnnuglega og leit síðan á númerið á eim-
vagninum og skildi ekki neitt. Þýzki ráðunauturinn
þékkti hann ekki aftur. Ég stökk niður, (minnti
hann á fyrsta fund okkar og leiddi hann umhverfis
vagninn. »
Vélfræðingurinn skoðaði hann og þuklaði vand-
lega á honum. Hann nuggaði hann með vasaklútn-
ujn, en klúturinn óhreinkaðist ekki. Svo gekk hann
lað mér, ætlaði að segja éitthvað, en svo kipruðust
varir hanfe í (brosi. Hann reyndi ekkert að stilla
jsig eða leggja nejinar hömlur á bros sitt, hann
beið unz það var hotfið, svo fór hann að tala við
mig. En í (þietta skipti hljóp ég ekki til þýðandans.
£g víssi. a ð Braude vélfræðingur hafði viðurkennt
að sér h efði skjátlazt.
prítugasti og sjötti kafli.
Það byrjaði strax um morguninn — eða öllu
heldur þegar ium kvöldið. Ég fór að hátta, en losn-
aði ekki við spenninginn. Hann smokraði sér ínn-
úndir ábreiðuna, þrýsti sér hægt og fast að eyra
mér og vermdi sig við brjóst mitt.
-------Og eiginlega hafði þó ekkert sérstakt
gerzt. Þetta sama urðu svo margir aðrir að reyna.
Fjölmargir höfðu tekizt á hendur svipaðar skuldJ
bindingar. En höfðu þeir verið haldnir slíkUm spenn-
ingi og eftirvæntingu? Loforð mín ojg samningur var
að vísu ekki ne'jtt algengt fyrirbrigði. Ég hafði
heitið verkstjórunum og bræðslumönnunúm að vera
ábyrgui’ fyrir starfi háofnsins. En veit ég þá y'fir-
Ieitt hvernig háttað er starfi þessara margbrotnu
samsettu véla? Hvaða aðstoð get ég veitt? Tæfl|