Þjóðviljinn - 21.08.1938, Blaðsíða 3

ÞJÓÐVILJINN
Sunnudaginn 20. ágúst 1938.
BæJ&rsfJórnarkosix-
ingar á Norðfirði
verða 11. sept.
Nordtír^k alþýda tnun wífa sam«
einíngarmönnum örsiggf braufair~
gengL
Ný gerd af reiðhíólum
plóOVHJINN
Málgagn KommúnistaflQkks
íslands.
Ritstjóri: Einar Olgeirsson.
Ritstjórn: Hverlisgata 4, (3.
hæð). Sími 2270.
Afgreiðsla og auglýsingaskrif-
stofa: Laugaveg 38. Sími 2184.
Kemur út alia daga nema
mánudr /,a.
Aski Iftargjald á mánuði:
Reykjíu ík og nágrenni kr. 2,00.
Annarss taðar á landinu kr. 1,25.
I lausaiölu 10 aura eintakiö.
Víkingsprent, Hverfisgötu 4,
Sírni 2804.
UppsagBirnar
hjá simaunR!
Landsími íslands er vafalaust
eitt af umfangsmestu íyrirtækj-
um þjóðarinnar. Allt frá önd-
verðu liefir hann verið í stöð-
ugum vexti og orðið umfangs-
meiri með hverju árinu, sem
leið. Nægir í þeinr efnum að
minna á sjálfvirku bæjarsíma-
stöðina ,símasambandið við út-
lönd, símasamband við skip á
hafinu umhverfis landið og nú
síðast þriðjungs stækkun á
bæjarsímastöðinni. Aáeð öllum
þessum aðgerðum og vexti sím
ans hafa verið stigin hin mestu
framfaraspor, og síminn ersvo
nátengdur öllu daglegu Lfi
manna ,sem frekast má verðn.
En svo undarlega ber til, að
einmitt á sama tíma og bæjar-
símastöðin er aukin um þriðj-
ung, og hvað mest er að gera
við að ganga frá nýjum sima-
lögnum í bænum og verið er
að tengja hin nýju númer, þá
er einmitt þeim stárfsmönnum,
er hafa þetta verk með hönd-
unr, sagt upp.
Allir þessir menn eru búnir
að starfa árum saman hjá sím-
anum, sumir í tuttugu ár og
flestir á milli tíu og tuttugu ár.
Þeir höfðu með öðrum orðum
starfað við símann frá því að
hann var aðeins vísir að
því, senr hann er\nú. Menn
þessir eru reknir frá störfum,
þegar síminn hefir fulla þörf
fyrir vinnu þeirra, og eru þau
meira að segja bráðnauðsynleg.
Fjöldi manna hefir pantað hin
nýju númer, sem bætt hefirver-
ið við og sumir eru meira að
segja búnir að borga ,.innsetn-
ingargjaldið", þetta fólk verð-
ur nú að bíða von úr viti, eftir
að meira en helmingi 'þeirra
manna hefi ttverið sagt upp,
sem áttu að leysa þetta verk
af hendi. •
Hér er því ekki aðeins um
það að ræða, að þessum mönn
um sé kastað út á götuna eftir
10—20 ára starf, heldur einnig |
hitt, að hér er 'verið að skapa
stórfeld óþægindi fyrir símnot-
endur, töf á lagfæringum, flutn-
ingi og öðru sem gera þarf.
Landssímastjóri hefir beintog
óbeint skotið sér úr ábyrgð af
framkomu þessari og ótvírætt
'gefið í skyn að hér sé um skip-
Eins og kunnugt er vann al-
þýða Norðfjarðar einn hinn
glæsilegasta sigur, sem unnist
hefir, í bæjarstjórnarkosningun-
um síðastliðinn vetur. Verka-
lýðsflokkarnir báðir unnu sam-
, an og fengu yfirgnæfandi meiri
i hluta allra greiddra atkvæða og
sex fulltrúa kosna af níu. En
afturhaldinu í Jandinu og banda
mönnum þess, þótti nú óvæn-
lega horfa, ef alþýðan fengi að
njóta slíkrá sigra. Það var veg-
ið aftan að samtökum fólksins,
barátta þess svikin. Það voru
„Skjaldbyrgiugar'* hér í Rvík,
sem riðu á vaðið með svikum
sínuit^ í (kosningunum; í Reykja-
vík og samningsrofunum eftir
kosningar. Þeim tókst að vísu
ekki að koma í veg fyrir kosn-
ingasigra alþýðunnar víðsveg-
ar úti um land, en hafa unnið
því ötullegar að því, að reyna
að eyðileggja þessa sigra eftir
á, rjúfa það bandalag og þá
sameiningu, sem skapaðist í
kosningabaráttunnni og jafnvej
koma af stað nýjum kosning-
um með það fyrir augum, að
fulltrúar verkalýðsins yrðu þar
í minnihluta. Oleggsta dæmið
um þett.a er Norðfjörður. Eftir
að sameiningin þar hefir unn-
ið jafnglæsilegan sigur, róa hin-
ir reykvísku „Skjaldbyrgingar"
að því öllum árum, að sam-
komulagið sé rofið og sigur al-
þýðunnar ónýttur. í samráði
við leppa sína austur þar tekst
þeim þetta, þrátt fyrir andúð
norðfiskrar alþýðu. Áður höfðu
Alþýðuflokkurinn og sameining
armenn verið búnir að koma
sér saman um bæjarstjóraefni.
— Nú var þessu samkomulagi
un að ræða frá yfirmanni sínum
Skúla Guðmundssyiii, atvinnu-
málaráðherra. Skúli hefir hins-
vegar neitað því í viðtali við
varaformann Dagsbrúnar, að
hafa liaft nokkur bein - afskifti
af þessu máli.
Það skiftir ef til vill ekki svo
miklu máli í þessu sambandi
hvor þeirra Skúli eða Guðmund
ur Hlíðdal hefir átt frumkvæði
að þessum uppsögnum. Menn-
irnir eru jafn atvinnulausir fyr-
ir það, og símanotendur jafn illa
settir ef sími bilar, síma þarf
að færa eða fá að nýju. Og
flestum símanotendum mun
þykja afnotagjald símans nógu
hátt, þó að ekki bætist við þau
óþægindi sem leiða af uppsögn.
um þessum. Og því verður ekki
trúað, að brýn nauðsyn hafi bor
ið til uppsagnanna, og að þetta
hafi verið sá liður á rekstrar-
reikningi símans sem helst var
unt að spara.
riftað og það notað, sem átylla
til að efna til nýrra kosninga.
Afturhaldið á Norðfirði og
handlangarar þess, gera nú alt
til þess, að þeim megi takast
að koma í veg fyrir, að sam-
einingarmenn verði í meiri
hluta. í því skyni hafa þeir á-
kveðið, að kosningarnar skuli
fara fram óvenju snemma í
haust (11. sept.) ef það mætti
hafa í för með sér, að nokkuð
af verkafólki yrði þá ókomið
heim úr sumarvinnunni ogfengi
ekki færi á að neyta atkvæðis-
réttar síns. Þeir óttast kosninga
þátttöku verkalýðsins þessir
herrar.
Þrátt fyrir allt þetta ráða-
brugg mun afturhaldi Norð-
fjarðar og skóþjónum þess ekki
verða auðunninn sigur. Alþýðan
austur þar hefir þegar eignast
þá reynslu, sem erfitt verður
að þurrka út úr vitund hennar
með hávaða og kosningalygum.
Henni hefir auðnast að sianda
saman í harðvítugri baráttu,
finna mátt sinn og sigurvissu.
Hún hefir fundið mátt samein-
!ngar í verki. Ekkert getur ver-
ið hættulegra fyrir afturháldið
og klofningsmennnina. Alþýða
Norðfjarðar, sem og verkalýð-
urinn víða annarsstaðar á Aust-
fjörðum hefir líka fengið aðra
mjög dýrkeypta reynslu á síð-
ustu árum. Afsláttarstefnan í
verkalýðshreyfingunni hafði
seilst þar til mikilla valda
og sumstaðar verið öllu ráð-,
andi. En alþýðan austfirska hef-
ir uppgötvað, að það var ekki
þetta, sem liana hafði dreymt
um, að koma skyldi.
Allir einlægir verkalýðssinn-
ar og sósíalistar hafa snúið æ
meir baki við afsláttarstefnunni
og Skjaldbyrgingum. — Norð-
firska alþýðan hefir þegarfeng-
ið nóg af persónuleika
og starfsaðferðum Jón-
asar Guðmundssonar og hans
nóta. — Og gefur þetta hvort-
tveggja vonir um, að samein-
ingarmönnum muni þrátt fyrir
allt takast að sigra í þessum
kosningum.
Eins og skýrt var frá í blað-
•inu í gær hafa þeir þegar lagt
fram sinn lista og eru á hon-
um bæði kommúnistar ,alþýðu-
flokksmenn og auk þess menn
sem eru utan flokka. Sýnir það
glöggt hversu breið sú fylking
er, sem vill vinna að sigri sam-
einingarmanna á Norðfirði og
fela róttækum fulltrúum með-
ferð mála sinna. Er þess að
vænta að úrslit þessara kosn-
inga verði á þann veg einn, er
málefni standa til — og mun þá
enginn öfunda afturhaldið norð-
firska eða „Skjaldbyrgingaúti-
búið“ þar af hlutskiftinu.
Frainhald af 1. síðu.
ir og Sigurbjörn þó meira, enda
liafði hann drukkið nokkuð.
Vegagerðarmemi höfðu tjöld
sín rétt fyrir austan brúna, Voru
þeir þar að vinna og vissu
ekkert hverju fram fpr fyr en
þeir félagar komu.
Veittu vegagerðarmennirnir
þeim hina bestu hjúkrun, og
náðu í læknirinn í Laugarási. |
Hrestust þeir fljótt og koniu 1 il ;
bæjarins í gærkvöldi.
Kafariun fann bifreiðina er
l
hann fór að leita og voru lík
mæðgnanna í henni.
**
Frú' Quðrún Lárusdóttir var
fædd að Valþjófsstað 8. janúar
1880. Foreldrar heiinar voru Lár
us Halldórss., sem síðar varð frí
kirkjuprestur hér í Reykjavík
og kona hans Kristín Péturs-
dóttir Guðjónsen, sem lifir hér
í hárri elli, 88 ára að aldri.
27. .janúar 1902 gifust frú
Guðrún eftirlifandi manni sín-
um Sigurbirni Ástvaldi Gísla-
syni cand. theol og eignuðust
þau 9 börn, og cru fimm þeirra
enn á lífi.
Frú Guðrún Lárusdóttir var
mikilhæf kona, enda lét hún
fjölda mála til sín taka. Hún
stóð framarlega í margskonar
1 kirkju- og kristilegum félags-
skap og hafði margvísleg af-
skipti af öðrum málum, eink-
um mannúðarmálum og kven-
réttindamálum. Um mörg ár
var hún framfærslufulltrúi hér
í Reykjavík. Árið 1930 var frú
Guðrún kosin á þing, scm lands
kjörinn þingmaður Sjálfstæðis-
flokksins og hefir hún jafnan
átt þar sæti síðan, og sem þing-
maður hefir luin gengt ýmsum
trúnaðarstörfum fyrir flokk sinn
Guðrún Lárusdóttir var einnig
rithöfundur og hefir hún skrif-
að nokkrar skáldsögur, auk
fjölda blaðagreina um ýms efni.
Þó að kommúnista hafi mjög
greint á um sjónarmið við
Guðrúnu Lárusdóttur, ber ekki
að neita því, að hún var í 'hópi
Tvö skip lófju við Löngulinn i
gœr, Annaö stœrsti togari pjóbar-
innar, Reykjaborgin. Er hún nú búin
ac tiggjci vid landfcstar adgerdalaus
svo 1110)111711111 skiptir. - Skipstjór-
inn er einhr< er fengsœlasti ailra
hérlendra fiskimanna. — En hitt
skipid var að koma af Islandsmid-
íti1\ i \'/œr. Er pað liin stóra Igsti-
snekkja brazka tóbaksaiiðkijjingsins.
— Hafdi r,ann farid til v-ica ser
til skemtunar, en fiskikapteinn hans
v tr skipstjórinn ci Reykjaborgiimi.
Undarlega komid mco útgercarmcil
! Tit í landi vom, pegar sikt ct.sér
stad, niecan silclin vebur ft/nr ölhi
Nordarlandi.
**
Pegar úivarps nálid um skýrslu
Jómnnar og kvöriun yfir svikmun
vinmiloforðu n var hœst d döf-
j rnni, rceddu nokkrir atvinnulausi/i
verkamenn um pad niTur vic5 skýli,
að réttast vceri ao peir sendu líka
slajrelu til forsœtisráðherm.
'■ Efni hennar rítti ac vara ci pessa
leib: íhaldsmeirihlutinn i bcejar-
stjór/i lofaði pvi fgrir kdsningarnar
! i vetur, að bgrjað grði ú hitaveit-
uuni sfrax á s.l. vori. Menn voru
skrrísettir i vinnumiðlunarskrijstofu
íhaldsins og óspari gefið i skgn,
að peir myndu verða látnir sitja
fyrir vinnu, sem vœru „góðir og
pœgir“ og gæfu ihaldinu atkvœði
sin. — Enn öll loforcin voru sv k-
in.
Ef verJcamennirnir nú s ndu
pessa skýrslu, cetli Mmgnublacið
myndi verða jafit tíhugasamt um að
krefjast lögreglurannsóknar eins
og pað er nú út af kvörtun Jór-
unnar?
hinna mikilhæfustu íslenskra
samtímakvenna.
Dætur þeirra hjóna er drukn-
uðu voru: Guðrún Valgerður
fædd 25. okt. 1915, gift Eiiari
Kristjánssyni auglýsingastjóra
og Sigrún Kristín fædd 28. apríl
1921, ógift í foreldrahúsum.