Þjóðviljinn - 08.10.1938, Blaðsíða 1

3. ÁRGANGUR LAUGARDAG 8. OKT. 1938. 233. TÖLUBLAÐ.
fllser sIdiif sameininoannanna í uerha-
liOsfélöiuim lí Sioluf. 09 NoM.
Verkamaimaíélagíd Þrófíuir o$ Verfelýdsfélag Notrð~
fjarðair kjósa aðeins vísisfrí fullfrúa* Alykfanír um
breyfíngu Afþýðusambandsíns í óháð fagsamband
samþykkfar eínróma.
Dagsbrfin brafst
aðgerða gegn at-
vtnnnleyslnu.
Tíllaga um óháð fagsam-
band samþykkt með yfír-
gnæfandí meiríhlufa,
A Dagsímísiasríundmum, sem haldínn var í
gærkvöldí hafðí Skíaldborgin míkínn víðbúnað
íál að sýna þad svart á hvííu að hún værí i
„yfírgnæfandi meiríhlufa i Dagsbrún^. Síaðreynd^
írnar 8ýndu„ að sameiníngarmennírnír eru enn
sem fyr margfafi áhrifameírí en Skjaldborgin.
Kosningar ;íil Alþýðusam-
bandsþings ióm fram í gær-
kvöldi í VerkamannafélagiiTu
„þróttur‘“ Sigíiufirði og Verk-
lýðsfélagi Norðfjarðar. I báð-
um félögunum er yfirginæfandi
meirihluti verkamanna m:ðsam
einingunni.
Sígíufjörður.
Þróttarfundur kaus í gær-
kveldi Jón Jóhannsson, Stein
Skarphéðinsson, Kristmar Ól-
afsson, og Jón Jónsson fulltrúa
á Alþýðusambandsþing.
Peir eru allir ákveðnir vinstri
menn.
Svohljóðandi tillaga var sam-
þykkt á fundinum:
„Verkamannafélagið „Prótt-
ur“ felur fulltrúum sínum á
sambandsþingi að beita sér fyr-
ir breytingu á skipulagi sam-
bandsins, þannig að fullt lýð-
ræði ríki, og allir meðlimir
verkalýðsfélaganna hafi jafn-
an kosningarétt og kjörgengi.
Félagið telur að sú samvinna,
sem Verið hefir hér á Siglu-
firði milli verkalýðsflokkanna,
sýni ótvírætt ,að slík samvinna
sé ólíkt sigurvænlegri heldur en
illdeilur þær, sem verið hafa
víða um land og eru jafnvel
Gerska æfintýrið eftir H. ¥
Laxness, kemur í bókaversl-
anir í dag. Er þetta mikil bók,
240 blaðsíður í Skírnisbroti. Hef
ir hún að geyma frásagnir
höfundar og hugleiðingar um
för hans til Sovétríkjannaií fyrra
vetur., En þar var hann viðstadd
ur hin alkunnu og margumtöl-
uðu málaferli gegn þeim Buch-
arin, Jagoda, Krestinski og fé-
lögum þeirra. Auk þess ferð-
aðist Laxness til Georgiu >og
enn á milli þessara flokka.
Pessvegna felur félagið full-
trúum sínum að beita sér fyrir
slíkri samvinnu og sameiningu'
eftir því, sem tök eru á og vís-
lar í því efni til fyrri samþykta
sinna“.
NordfjöirðMif.
Kosnir voru aðalfulltrúar á
Alþýðusambandsþing: Ingólfur
Sigfússon, Alfons Pálmason,
Páll Sigurðsson, Póra Jakobs-
dóttir, en varafulltrúar: Jón
Sigurðsson, Vigfús Guttorms-
son, Sigurður Jónsson og Jón
Rafnsson. Voru þessir fulltrú-
ar, sem allir eru fylgjandi sam-
einingunni, yfirleitt kosnir með
48 atkv. Hægri menn stilltu
upp og fengu 21 atkv. og komu
engum manni að.
Einróma var samþykkt, að
skora á Alþýðusambandsþingið
að breyta lögum Alþýðusam-
bandsins þannig, að það verði
fagsamband, óháð pólitískum
flokkum, Ennfremur var sam-
þykkt í einu hljóði að skora
á Alþ.sambandsþingið að sam-
j þykkja tiliögur Jafnaðarmanna-
félags Reykjavíkur um samein-
ingu verkalýðsflokkanna. Pá
var og samþykkt áskorun á
þing Kommúnistaflokksins, að
samþykkja þessar tillögur.
sat þar hátíðahöld í tilefni af
minningu georgiska miðalda-
skáldsins Sjota Rustaveli. Parf
ekki að efa að marga langi til
að lesa bók þessa, því að frá-
sögn Halldórs er öll með af-
brigðum, eins og menn þekkja
af fyrri bókum hans. Heims-
kringla gefur bókina út eins
og önnur ritverk Halldórs. Bók-
in kostar 8 kr. óbundin og 10
Kr. í bandi.
Var fulltrúuni félagsins falið
að starfa samkvæmt þessum
tillögum á júngi Alþýðusam-
bandsins.
50 nýir meðlimir gengu inn
í félagið á fundinum.
Djúpavlk
í Verkalýðsfélagi Árneshrepps
Djúpuvík fór nýléga fram full-
trúakosning á sambandsþing. —
Kosinn var Benedikt Valgeirs-
son, sem er sameiningarmaður.
Hvamsíaíigí
I Verkalýðsfélaginu Hvöt á
Hvammstanga tókst hægri
Framh. 2. síöu.
Óásiægfa fiied
sfuidsiíng gafsiað^
airmaima
EINKASK. TIL pJÓÐVILJANS
KHÖFN I GÆRKV.
Á fundi í miðstjórn fratiska
Jafnaðarmannaflokksins urðu
harðar deilur um afstöðuna til
Múnchen-sáttmálans.
Zyromski beitti sér fyrir and-
stöðuarminum gegn stefnu
flokksforsetans, Faure. Vitnaði
Zyromski í fyrri samþíyktir
flokksins og bar fram ályktun
er fordæmdi Múnchen-sáttmál-
ann og afstöðu Jafnaðarmanna-
flokksins til hans, og greiddu
12 stjórnarmeðlimir henni at-
kvæði. Var hún samt feld þar
sem flokksforsetinn, Faure,lýsti
því yfir að liann skoðaði sam-
þykt hennar sem vantraustsyfir-
lýsingu á sig.
Á fjöldafundi kvenna í París1
í dag talaði spanska kvenhetj-
an Dolores Ibarurri um neyð-
fina í stjórnarhéruðiunum áSpáni
Hvatti hún franskar mæður
til að auka hjálparstarfsemina
fyrir spanskar konur og börn. 5
Joliot Curie, nóbelsverðlauna
konan, bar fram ályktun um
margfalt aukna hjálparstarfsemi
franskra kvenna, og var hún
samþykt einróma. j
Dagsbrúnarfundurinn í gær-
kvöldi var fremur vel sóttur.
Hófst hann með því að Por-
steinn Pétursson flutti skýrslu
um samstarf félagsins. Voru
lagðir fram og samþyktir eftir-
farandi samningar: 1. Um verka
skiftingu iðnaðarmanna og
verkamanna í byggingarvinnu.
2. samningar um kaup og kjör
verkamanna í byggingarvinnu,
3. samningur við Hafliða Bald-
vinsson, og 4. uppkast að sam-
komulagi um ákvæðisvinnu hjá
Sláturfélagi Suðurlands.
Pá var samþykt í einu hljóði
eftirfarandi tillaga:
„Verkamannafélagið Dagsbrún
felur félagsstjórninni að strika
út af félagsskrá þá félagsmenn,
sem ekki eru verkamenn og
skulda áfallin félagsgjöld 15.
október ár hvert“.
Annað mál á dagskrá var til-
laga frá formanni félagsins um
a.ð Alþýðusambandinu verði
breytt í fagsamband skipulags-*
lega óháð pólitískúm flokkum.
Urðu miklar umræður,
og að þeim loknum var
breytingartillaga frá Haraldi
Guðmundssyni, um að athuga
möguleika á skipulagsbreytingu
á Alþúðusambandinu', feld
með öllum atkvæðum gegn 23.
Var tillaga Héðins samþykf
með 164 atkvæðum gegn 16.
Tillagan var skvohljóðandi:
„Verkamannafélagið Dagsbrún
telur skilyrðislaust nauðsynlegt
að Alþýðusambandinu verði í
haust breytt í faglegt samband,
skipulagslega óháð pólitískum
flokkum og með fullu lýðræði,
þar sem allir félagsmenn hafa
jafnan kosningarrétt og kjör-
gengi til allra trúnaðarstarfa
Sambandsins, svo að öll verk-
lýðsfélög í landinu geti samein-
ast innan vébanda þess, >og fel->
ur fulltrúum sínum á sambands-
þingi ,að fylgja eindregið fram
tillögum Jafn aðarm ann af élags'
Reykjavíkur héraðlútandi“.
Skjaldborgarmenn lögðufram
tillögu um að víta brottrekstur
Sigurðar Guðmundssonar frá
störfum við félagið. Var sam-
þykt með öllum þorra atkvæða
að fresta málinu.
Pá voru tekin fyrir atvinnu-
leysismálin. Hafði Porsteinn Pét
ursson framsögu. Urðu engar
umræður, enda orðið mjög álið-
ið fundar. Eftirfarandi tillögur
voru samþyktar einróma:
„Fundur í Verkamannafélaginu
Dagsbrún, haldinn 7. október
1938, skorar á ■ bæjarstjórn
Reykjavíkur, að hefja þegar í
stað atvinnabótavinnu fyrir að'
minsta kosti 200 manns. — Viil
fandurinn í þessu sambandi
benda á þá staðreynd, að
atvinnuleysi er nú helmingi
meira, en það hefir verið und-
anfarin ár á sama tíma.
Fandur í Verkamannafélag-
Lnu Dagsbrún, haldinn 7. októ-
ber 1938, skorar á ríkisstjóm-
ina, að hefja þegar í stað vinrni
við verklegar framkvæmdir í
nágrenni Reykjavíkur, þannig
að a. m. k. 100 verkamenn geti
fengið atvinnu nú þegar.
Vegna hins mikla atvinnuleys
is í bænum mótmælir fundur í
Verkamannafélagimu Dagsbrún,
haldinn 7. október 1938, ein-
dregið uppsögnum þeim í bæj-
arvimnusini, sem áttu sér stað
28. september og 5. október þ.
á., og skorar á bæjarstjóm að
halda bæjarvinnunni áframmeð
óskertri mannatölu, fyrst um
sinn.
Jafnframt mótmælir fundur-
inn eindregið úthlutun bæjar-
FRAMH. Á 2. SIÐU.
„Gerska æfiníýriðÉt
Eflir Halldór Kiljan Laxness
kemur út í dag.