Þjóðviljinn - 09.03.1939, Blaðsíða 2

Fimmtudaginn 9. marz 1939.
P JOÐVILJINN
IHÓOVIUINM
4* *
Ctgefandi:
Sameiningarflokkur AlþýSu
-- Sósíalistaílokkurinn —
Rititjórar:
Einar Olge* ^son.
Sigfús A. Sigurhjartarson.
Ritstjórnarskrifstofur: Hverfis-
götu 4 (3. hæð), simi 2270.
Afgreiðslu- og auglýsingaskrif-
stofa Austurstræti 12 (1. hæð)
sími 2184.
Áskriftargjald á mánuði:
Reykjavík og nágrenni kr. 2,00.
Annarsstaðar á landinu kr. 1,50.
I lausasölu 10 aura eintakið.
Víkingsprent h. f. Hverfisgötu 4
Simi 2864.
Fyíír détnsfólí
hcílbrígðrar
skynsemL
Aldrei hefur heilbrigðri við-
leitni, á sviði íslenzkra stjórn-
mála, verið mætt með þvílík-
um fjandskap sem sameining-
arstefnu Sósíalistaflokksins.
Það er ugglaust margt, sem
þessu veldur, en um það skal
ekki frekar rætt að sinni, h&Ld-1
ur skal því ennþá einu sinnt
beint til allra hugsandi manna,
sem einhvern snefil eiga af á-
byrgðartilfinningu, að geraséh
djósjt í JtverjU) sameiníngar-
stefna okkar sé fólgin, >og hvaða
fyrirbæri það eru í stjómmájla-
og menningarlífi nútímans, ei]
að okkar dómi gera sigur þess^
arar, stefnu stjórnmálalega og
menningarlega nauðsyn.
Sameiningarstefna >okkar felst
í þéssum meginatriðum:
1. Við lítum svo á, að allir
íslenzkir sósíalistar eigi að veral
í einum stjórnmálaflokki, sem>
sé grundvallaður á fullkomnu
lýðræði og lýsi skýrt yfir því,
að hann vilji að valdataka só-
síalismans fari friðsamlega fram
þ. e. á grundvelli þeirra laga,
sem núverandi þjóðskipulag
hefur sett sér.
2. Við viljum að íslenzkur
verkalýður sé sameinaður í
einum verklýðssamtökum, er
starfi á fullkomnum lýðræðis-
grundvelli, en okkur >er Ijóst,
að til þess að slík sameining
verkalýðsins megi takast, verða
verkalýðssamtökin að vera'
skipulagslega óháð öllum stjóm
m^Iaflokkum.
3. Við viljum, að allir þeir
sem skilja nauðsyn þess, að
alþýðan taki verzluhina í sínari
eigin hendur, á grundvelli sam-
vinnustefnunnar, sameinist í ein-
um allsherjar samtökum. Þetta
ætti að vera auðvelt Þar sem
það samband sem þegar er til,
S. í. S., er byggt á lýðræðis-
gmndvelli, og hefur engin
skipulagsleg tengsl við stjórn-
málaflokka, og hefur alþýðan
sjálf, sem samvinnhfélögin
myndar, því aðstöðu til að
móta starfa þess og stefnu, eft-
ir því, sem hún telur bezthenta^
4. Viðviljum, aðallir einlægir
unnendur lýðræðisins og þeirra
menningarverðmæta, sem það
hefur fært þjóðunum, taki hönd
um saman, án tillits til stjórn-
málaskoðana, til þess að verja
þenna dýrasta arf 19. aldar-
innar, gegn hinni vitfirrtu ó-
menningarstefnu, sem við köll-
um nazisma.
Slík er sameiningarsteftiaj
okkar. >
Hver rök hefur hellbrigéí
skynsemi fram að færa gegn
hennl?
Heilbrigð skinsemt hefur
Framhald af 2. síðu.
Æskulýðsfylk-
Inoln 1 Hafnar-
firði eflist.
Knattspyrnnfélag R.viknr 40 ára
í marzmánuöi 1899 er taliö
aö Knatlspyrnufélag Reykjavik
ur hafi verið stofnað.
Stofnendurnir voru nokkrir
ungir menn og stofnstaðurinn
var hús Gunnars Þorbjarnar-
sonar í Aöalstræti. Skutu þeir
saman í knötl og utan um
þennan knött var svo stofnað
„Fótboltafélag lieykjavíkur ,
eins og það þá var nelnt
Aðdraganda og orsökina til
félagsstolnunar þessarar má
rekja til áhrifa frá prentara
einum ,er hingað kom frá Skot
landi 1895. Prentari þessi hét
James B. Ferguson og var
liinn bezti íþróttamaður og
knattspyrnuna hafði hann lært
í föðurlandi sínu og hér tók
hann brált að kynna þessa
fögru iþrótt íyrir íslendingum
Ýmsar aðrar íþrótlir kenndi
hann hér, svo sem limleika
og frjálsar íþróttir. Safnaði
hann saman ungum mönnum
og kenndi þeim, og þannig
varð stofun K. R. vegna beinna
áhrifa frá Ferguson, enda voni
flestir þeir, sem hann kenndi,
meðlimir í hinu nýstofnaða le-
lagi. Þess má þó geta hér, að
þegar Ferguson fór héðan, tók
Ólafur Rósinkranz við æfinga-
stjórn og leiðbeiningum, og má
ef til vill þakka honum að þessi
list lagðist ekki niður aftur. —
Fyrsti knattspyrnukappleik-
urinn, sem háður var hér a
landi, var fyrir aldamót. Var
leikmönnum raðað eftir hlut-
kesti í liðin. Á aldamótahátið-
inni var aflur haldinn kapp-
leikur og liði sldpt af handa-
hófi, en fyrirliðar voru þeir
bræður Þorsteinn Jónsson og
Pétur óperusöngvari. Vann lið
Péturs og fékk verðlaun, sem
voru 25 krónur í peningum,
einn minnispening og heiðurs-
skjal, sem Ben. Gröndal haíði
skrautritað. Munu þetta vera
fyrstu verðlaun, sem Fót-
boltafélag Reykjavíkur fékk og
fyrstu verðlaun, sem veítt liafa
verið hér á landi fyrir knatt-
spyrnu.
Fyrstu 8—10 árin má segja
að félagið hafi iðkað knatt-
spyrnu sér til gamans en ekki
til að keppa. Félagaskrá var
engin haldin og gjöld félags-
manna voru eftir því sem
kneltir eyddust og ónýttust.
Þessi ár er Þorsteinn Jóns-
son aðalmaðurinn, maðurirm
sem boðar til æfinga og pantar
knetti. Um 1910 mun þó hafa
verið íarið að draga úr áhuga
félagsmanna, því 29. júní 1910
er haldinn svokallaður „vakn-
ingarfundur” í „Fótboltafélagi
Reykjavíkur”. Þá er formlega
kosin stjórn, samin lög og bók-
aðir fundir. Fór nú að færast
meira líf í knattspvrnuna og
er stofnun ,,Fram”"^908) þvi
nokkuð valdandi. 1911 er svo
gamli íþróttavöllurinn vígður
og batnar þá aðstaðan að mun.
Ilafði Fótboltafélagið lagt nef-
skatt á sína menn til að borga
sinn skerf i vallarsjóð.
Sumarið 1912 er fyrst keppl
um íslandsbikarinn og vann
þá fótboltafélagið bikarinn, og
varð það lyftistöng fyrir það.
Á aðalfundi félagsins 1915 er
nafninu breytt og það nefnt 2., og 3. verðlaun og biKarinn tu eignar.
Kappliö K. R. 1929.
Knattspyrnuíéiag Reykjavíkur
og segir, „að það hafi verið
mjög vel efnað, með kr. 191,58
í sjóði”. Þetla ár gefur félagið
fagran grip til keppni, „Reyk-
javíkurhomið”. Annars má
segja, að næstu ár, fram að
1919, séu að ýmsu leyti mót-
dræg og má þakka hinni ötulu
stjórn félagsins hvað úr því
rættist.
Um þetta leyli, eða 1920, tek-
ur Guðmundur Ólafsson að sér
þjálfun knattspyrnunnar og
var það mikill fengur félaginu,
enda íer það svo að næsta ár er>
stöðugur stígandi í sigurvinn-
ingum félagsins, og árið 1920
fór það svo, að K. R. sigrar í
öllum mótum og er það meira
en nokkurt félag hér getur
sagt.
Síðan heíur íélagið staðið í
úrslitum á flestum mótum og
unnið fjölda þeirra. Listi sá,
sem hér fer á eftir, gefur nán-
ara yfirlit yfir hina mörgu
sigra K. R. á knattspyrnuvell-
inum:
K. R . hefur verið íslands-
meistari 9 sinnum, leikið á
þeim mólum samtals 72 leiki,
unnið 40, tapað 19, jafntefli 13,
mörk 214 : 121.
Reykjavikurmótið hefur K. ■
R. unnið 14 sinnum, leikið 64
leiki, unnið 4,3, jafntefli 7, tap-
að 14, mörk 185 : 119.
Á 41 móti fyrir II. 11. hefur
fél. unnið 21, en alls leikið 121
j leik, unnið 76, jafntefli 26, tap-
að 23, mörk 312 : 111.
Af 40 mótum í 3 .fl. hefur
K. R. unnið 25 þeirra, leikið
223 leiki.unnið 89, jafntefli 13,
tapað 21, mörk 358 : 127.
Samtals í öllum flokkum lit-
ur þetta þannig út:
Leikir Unn. Jafnt. Tapað Mörk
K. R.-Valur . . . . 151 81 32 38 316 : 211
K. R.—Fram .. 126 78 20 28 383 : 1«3
K. R.—Víkingur 129 94 13 22 438 : 147
Aðrir leikir K. R . 71 49 9 13 249 : 105
Samtals .. 477 302 74 101 1386 :646
Þessar tölur lala sínu máli.
í úrValsliðum móti erlend-
um úrvalsflokkum hefur K. R.
alltaf ált marga menn.
Fyrir áeggjan hins duglega
og ágæta íþróttamanns, Krist-
jáns Gestssonar, em frjálsar í-
þróttir téknar upp í starfsemi
félagsins 1919. í byrjun gekk
nokkuð erfiðlega með árangra,
en í þessari grein, sem öðrum,
sém K. R.-ingar beita sér fyrir
af lífi og sál, kom árangurinn
brátt, og yrði ol’ langt mál upp
að telja þá sigra, sem K. R. hef-
ur unnið síðan 1919. Þó mun
ég nefna nokkra aðalsigra fé-
lagsins.
Það hefur haldið virðingar-
heilinu „bezta pþróttafélag
landsins” í 11 ár, eða siðan
1928. Af 18 víðavangshlaupum
hefur lélagið unnið 10 og lil
eignar 2 bikara. 12 drengja-
hlaup af 16 hefur það unnið og
tekið alla bikarana, 4 að tölu,
til eignar. Allsherjarmótið frá
og með árinu 1928. I Ai 14
Drengjaflokkur K. R. í vor. Iiann vann drengjahlaupiö, 1.,
drengjamótum hafa K. R.-ing-
ar unnið 8 og fengið 80 meist-
arastig af 193 fáanlegum. Það
félag, sem hefur komizt næ t
K. R., er K. V. og heíur það
38 stig. Af öllu þessu sést sá
geysiárangur, sem félagið hef-
ur náð.
Lííiö og sálin — þátttakand-
inn, stjórnandinn og fram-
kvæmdamaðurinn, var Krist-
ján L. Gestsson, meistari og
methafi.
Um sama leyti og Kr. L. G.
varð fórmaður félagsins, árið
1923, fóru K. R.-ingar að leggja
nokkra stund á sund, og hafa
þeir eignast inarga góða sund-
menn, þó þeir hafi ekki tekið
það eins föstum tökum og hin-
ar tvær fyrstnefndu greinar, en
á síðasla hátíðasundmóti íé-
lagsins lét yngri kynslóðin svo
til sín taka, að þaðan má búast
við miklu í framtíðinni. Má ef
til vill þakka þetta nokkuð hin
um nýja sundkennara, sem fé-
lagið hefur ráðið til sín og er
hinn gamli, góði sundkongur,
Jón Ingi Guðmundsson.
Fimleika hefur félagið á
stefnuskrá sinni og á nú veru-
lega efnilegan og góðan telpna-
flokk og hefur liinn ágæti i-
þróttakennari félagsins, Bene-
dikt Jakobsson, æft hann.
Ýmsum öðrum íþróttum hefur
félagið beitt sér fyrir, svo sem
tennis, róðri, glímum o. fl.
Skíðaiþróttina hefur jfélagiö
látið mjög til sín taka seinustu
árin og er spá mín, að skiða-
deildin verði ekki eftirbátur
annarra deilda félagsins sem
sterkastar eru, og gæti ég tru-
að, eftir þeirri festu og dugn-
aði, sem þeir hafa sýnt í þessu
máli, t. d. með skálabygging-
unni, að þeir verði torsóttir á
skíðum.
Árið 1929 réðzt félagið í það
stórvirki, að festa kaup á Bár-
unni. Fannst víst flestum að
þetta væri að reisa félaginu
hurðarás um öxl. En félaginu
var það ljóst, að svona stórt fé-
lag þurfti að hafa húsakost fyr-
ir starfsemi sína, og þegar
framkvæmdirnar lentu í hönd-
um Iiins framtakssama full-
huga, Kristjáns Gestssonar,
þá var málinu borgið. K. R.
hefur, eftir því scm föng hala
verið á, reynt að bæta aðbúð
íþróttamanna sinna með kaup-
um K. R.-liússins sérstaldega,
byggingu skiðaskálans og nú
síðast, en ekki sízt, breytingu
þeirri, er það hefur látið gera
á íshúsinu við Tjörnina í við-
unandi íþróttaæfingahús, og
þar njóta bcinlínis flest íþrótta
félög bæjarins góðs af.
Á öllum tímum hefur K. R.
átt dugandi mönnum á að
skipa og yrði of langt að nefna
þá alla hér, en ég get þó ekki
stillt mig um að minnast á
Kristján Gestsson. Það er ekki
ofmælt þótt sagt sé, að hann
hafi verið „sómi K. R. sverð,
þess og skjöldur”. Með komu
hans í stjóm félagsins um 1919
verður í raun og veru bylting
í félaginu á þann veg, að hver
grein af annari er tekin á
dagskrá félagsins, með þeim á-
Æskulýðsfylkingin, >er stote--
iuð var í Hafnarfirði 8. des. s. L
hefur eflst mjög vel, og er það
því eftirtektarverðara s>emsósi
alistisk æskulýðshreyfing heSur
alltaf verið mjög veik í HafniarJ
firði.
Meðlimatalan hefur tvöfafd-
ast síðan um áramót. Starfsem-
in hefur verið margþætt. Mál-
fundahópur hefur starfað, hald
ið fundi hálfsmánaðarlega-
Sænska iog þýzka hafa verið
kenndar tvo tíma á viku. Enn-
fremur hafa verið skemmtifund
ir á föstudagskvöldum, spilað,
teflt o. s. frv. Hefur Æsku-
lýðsfylkingin herbergi fyrir
starfsemi sína í Strandgötu 41
Nú er í ráði að efla starf-
semina, koma af stað fleirinároi
skeiðum, í saumum o. fl.
Félagið hefur sett sér það
mark að bæta við 20 nýjum
meðlimum fyrir 1. aprfl, og iá1
20 nýja áskrifendur að Land-
nemanjum.
Er mikill áhugi meðal með-
limanna um að vinna að þessu
marki og efla þar með æskuj
lýðshreyfingu alþýðuminar i
Hafnarfirði. >
rangri, sem nokkuð hefur ver-
ið lýst. Ennfremur vil ég nefna
þá Guðmund ólafsson og Er-
lend Pétursson, núvérandi for-
mann, sem báðir hafa unnið
mikið og óeigingjamt starf í
þagu félagsins.
Það er beinlínis freistandi að
minnast á nokkra af þeim
mörgu íþróttamönnum, sem
K. R. hefur fóstrað og gert
hafa „garðinn frægan”, en
þar yrði ef til vill erfitt að gera
upp á milli, og sleppi ég því
hér. En allir hafa þeir það sam
eiginlegt: að keppa að auknum
sigrum og heiðri fyrir félag
sitt, betri og meiri árangri til
aukins hróðurs fyrir land og
þjóð, meira heilbrigði fyrir sig.
og afkomendur sína og þá um
leið að byggja, upp betra þjóð-
íélag.
Þegar nú elzta knattspymu-
félag landsins minnist 40 ára
afmælis síns munu allir sannir-
íþróttamenn senda því sínar
hlýjustu afmæliskveðjur með
Þökk fyrir allt það starf, sem
það hefur lagt fram til eíling-
ar íþróttunum í landinu, þakka.
því brautryðjendastarfið í
knattspyrnumálunum og hinn
mikla árangur í öðrum grein-
um, og óska því góðs gengis í
allri framtið. öll þjóðin stend-
ur í þakklætisskiuld rið liið
mikla áhugastarf, sem bak við.
40 ára starfið liggur.
N. k. laugardagskvöld minn-
ast K. R.-ingar afmælisins með
samsæti að Hótel Borg. Núver-
andi stjórn skipa: Erlendur
Pétursson, formaður, Björgvin
Schram varaformaður, Sigur-
jón Jónsson ritari, Eyjólfur
Leos gjaldkeri, Georg Lúðvígs-
son aðstoðargj., Ólafur Guð-
mundsson féhirðir, Sigurður
ólafsson skrárritari og Björg-
vin Magnússon áhaldavörður,
Mr.