Þjóðviljinn - 05.11.1939, Page 1

IV. ARGANGUR. SUNNUDAGUR 5. NÓV. 1939. 257. TÖLUBDAÐ
Lesfd auglýs*
íngu á 3, sídu
um hína ágæfu
skemmfun
7, nóvember
Sex uepiiaiÉi i uiól heimta
IrtáMi gengislaiianna atnugiin.
Fruinvarp Sósíalísfaflokhsíns á Alþingi fer
fram á að þessum kröfum sé fullnœgt.
Verkalýðsíélögin samþykkja nú hvert af öðru kröfur til Al-
þingis um að liin illræmdu ákvæði gengislaganna, er banna verka-
lýðnum frelsi til kauphækkunar séu afnumin. Vill verkalýðurinn
sem von er' ekki lengur una þessu skaðsemdarákvæði, sem bæði
sviptir hann f'relsi og ronir hann hluta af kaupi því, er hann ella
gæti knúð atvinnurekendur til að greiða.
Sósialistaflokkurinn hefur frá upphafi barizt gegn þessum
þrælaákvæðum og skorað á verkalýðinn að rísa upp gegn þeim.
Flytja nú þingmenn Sósíalistaflokksins frumvarp, er fer fram á af-
nám þessara ákvæða og tryggirverkalýðnum annaðhvort fulla
hækkun kaups I samræmi við dýrtíðina eða frelsi til baráttu fyrir
því. Vekur frumvarp flokksins að vonum mikla athygli og vinsældir
verkalýðsins, enda í nánu samræmi við óskir hans og vilja.
Síðustu daga hafa eftirfarandi félög bætzt í hóp þeirra, er
Þjóðviljinn hefur áður sagt frá að hafi samþykkt kröfur um að af-
ROOSEVELT
Nýjo hlntlejrsislögin gengin í gildi
Bretar og Frakhar fá aðgang að
ótakmörkuðum hergagnabírgðum.
nema þrælaákvæði gengislaganna:
Sveínafélag múrara.
Á fundi í Sveinafélagi múrara, er
haldinn var 23. október 1939 var eft-
irfarandi tillaga samþykkt með sam-
hljóða atkvæðum:
„Sökum þess að verð á nauðsynj-
um almennings hefur nú þegar hækk
að mjög, og útlit er fyrir enn meiri
verðhækkun í náinni framtíð, skor-
ar Sveinafélag múrara á ríkisstjórn-
Jóhannes úr
Kotlum
ferfuguir
j s
f-,
Jóhannes úr Kötlum.
Jóhannes úr Kötlum varð fert-
ugur í gær. Bárust hinu vinsæla
þjóðskáldi margar hlýjar afmæl-
iskveðjur. Því miður tókst skáld-
inu að leyna svo vel afmælisdegi
sínum að Þjóðviljinn vissi ekki af
honum í tæka tíð.Verður blaðið því
í þetta sinn að láta sér nægja að
flytja Jóhannesi eftir á beztu
heillaóskir lesenda sinna með
þakklæti fyrir þá ágætu hvatn-
ingu, sem ljóð hans hafa verið ís-
lenzkri alþýðu í frelsisbaráttu
hennar.
ina, að sjá um að afnumin verði
þegar í stað þau ákvæðt í gildandi
lögum, er banna verkalýðsfélögum
að hækka kaupgjald meðlima sinna
i fullu samræmi við vaxandi dýrtíð“.
Þess skal getið, að fundurinn var
mjög vel sóttur og mjög almenn.
þátttaka í atkvæðagreiðslunni.
Hlif í Hafnarfírdí
Á fundi Hlífar þann 2. þ. m. var
eftirfarandi tillaga samþykkt:
„Fundurinn samþykkir að skora
á Alþingi að breyta nú þegar gengis
lækkunarlögum þeim, sem samþykkl
voru á þinginu 4. apríl þessa árs,
þannig, að verklýðsfélögin fái rétt
til að samræma kaupgjald sitt við
þær miklu verðlagsbreytingar, sem
I Morgunblaðinu í gær birtist
auglýsing um bók eina, er nefnist
,,I fangabúðum” eftir þýzka leik-
arann Wolfgang Langhoff, og lýs-
ir hann þar dvöl sinni í fangabúð-
um nazista.
Þegar auglýsing þessi birtist
mun þýzki ræðismaðurinn hafa
gert þá ltröfu til stjórnarvaldaniia
að sala bókarinnar yrði stöðvuð
Brá ríkisstjórnin þegar við og tók
að yfirvega, hvort verða skyldi
við ltröfu Jiessari.
ÍJrskurður í máli þessu er ekki
íallinn, en það varð að samkomu-
lagi við eiganda upplagsins, að
bók þessi yrði eldd höfð til sölu
fyrst um sinn eða á meðan að
stjórnarvöhlin væru að bræða með
þegar eru orðnar, og sem munu
verða langtum meiri á. næstunni".
Vcrkalýds- o$ sjó-
mannafélag Keflavíkuir
29. október hélt Verkalýðs- og
sjómannafélag Keflavíkur fund og
samþykkti einörð mótmæli gegn
þeim greinum gengislaganna, er
útiloka eðlilega kauphækkun.
Verkakvennafélagíð
Framsókn
31 október samþykkti Verka-
kvennafélagið Framsókn ályktun,
um sama efni og í svipuðum anda
Verklýdsfélag Akraness
Sama dag hélt Verkalýðsfélag
Akraness fund, og samþykkti þat
einnig svipaða tillögu. — Lok°
má geta þess, að á þingmálafundi
sem Finnur Jónsson hélt nýlega í
kjördæmi sínu á Isafirði var sam-
þykkt tillaga, er meðal annars fól
í sér kröfu um breytingar á geng-
islögunum.
Bæði verkalýðsfélög þau, sem
enn hafa ekki tekið afstöðu til
máls þessa og eins hver önnur af
samtökum og fundum alþýðunnar
verða að taka þetta mál til ýtar-
legrar meðferðar. Ef alþýða lands-
ins er nógu einhuga og föst fyrir.
neyðist þingið til þess að afnema
ranglæti það, sem það framdi með
gengislögunum í vor.
sér, hvort bóldn verður gerð upp-
tæk eða ekki.
Þó að það skipti að vísu ekki
máli í þessu sambandi má geta
þess, að sama þýðing þessarar
sömu bókar hefur verið til sölu
um land allt síðan 1935, undir
nafninu Ár í helvíti.
Hitt er aðalatriðið, að ef horfið
verður að því að gera bók þessa
upptæka, er lagður grundvöllur að
því, að erlendum mönnum verði
veitt hlutdeild um, hvaða bækur
verða gefnar út hér á landi í fram-
tíðinni og hvaða bækur leyft verð;
að selja af þeim, sem þegar eru
komnar út. En það er ekki nema
eftir annarri vesalmennsku núver
andi ríkisstjórnar, að hún innleið'
hér þýzka ritskoðun.
EINKASItEYTI TIL ÞJÓÐVILJ.
, KAUPMANNAM. I GÆRKV.
Fulltrúadeild þjóóþings Banda-
ríkjanna hefur samþykkt við loka-
afgreiðslu hlutleysislagafrumvarp-
ið með breytingartillögum Roose
velts. Undirskrifaði Roosevelt lög-
in í dag og ganga þau tafariaust
í gildi.
Samþykkt laganna hefur verið
. 1 síðasta mánuði gerðist eftir-
farandi atburður, sem enn einu
sinni sýnir hve óþolandi núverandi
skipulag fátækramálanna er:
Maður, sem býr nú nálægt Árbæ
í Mosfellssveit, en var áður í
Reykjavík, liefur mikla ómegð, 7
börn, og höfðu 4 þeirra verið á
vegum fátækrastjórnar Reykja-
víkur, sem komið hefur þeim fyrir
í sveit, en 3 barnanna hafa verið
á framfæri foreldranna og þau
ekki fengið styrk til að fram-
fleyta þeim.
Tvö barnanna liöfðu verið í
Borgarfirði, en er fóstrar þeirra
þar gengu eftir meðlagi, neitaði
fátækrastjórn Reykjavíkur að
greiða og kvað Mosfellshrepp eiga
að greiða með börnunum. Oddviti
Mosfellshrepps kvað liinsvegar
hreppshefndina þar ekki hafa
komið börnunum fyrir og vildi því
ekki greiða. Lá nú þar með fyrir
eitt af þessum algengu Jirætvimál-
um, sem þurfa dómsúrskurða við
tekið með miklum fögnuði í Bret-
landi og Frakklandi, enda þýða,
lagabreytingarnar, að Bretar og
Frakkar fá ótakmarkaðan aðgang
að hergagnabirgðum. 1 hlutlausum
löndum er víða á það bent ,að með
þessu hafi Bandaríkin lagzt svo ó-
tvírætt á sveif með Bretlandi og
Frakklandi að telja mcgi beinar
stuðning við hernaðarfyrirætlanir
þessara ríkja.
svo Jieir, sem hjálparþurfa eru,
dáið drottni sínum, ef ekki ein-
hverjir sjá miskunn á þeim .
Barnfóstrirm skilar nú börnun.
um til Reykjavíkur. Eru börnin
tvíburar, líklega 7—8 ára að aldri.
Einn fátækrafulltrúinn tekur
börnin, fer með þau í bíl upp að
Grafarholti og skiiur þau þar eftir
a hlaðinu. — Börnunum var svo
fylgt til foreldra sinna og dvelja
J)au nú hjá Jieim, svo 5 barna
þeirra eru nú á framfæri þeirra
Framhald á 4. síðu.
Samníngarnir í Moskva
MOSKVA í GÆRKVÖLD
Finnsku samningamennirnir
Jögðu í gær svör stjómar sinnar
við tillögum sovétstjórnarinnar
fyrir sovétfulltrúana.
Sovétstjórnin liafði svör Finna
til athugunar í gærkvöld og nótt,
og hófust samningafundir að
nýju síðdegis í dag.
Safa á bók um þýzkar fanga-
búdír stöðvuð af stíórninnú
Pýzkí sendíherrann hyggst að koma á
nazístískrí rítskoðun á Islandí!
íslcnzfea þýdíngin hefur veríð fíl sölu i 4 árlí
Börn á hrakningl milli
fátækrastjóranna.
Þad vcirðuir ad brcyfa framfœrslu^
lögunum þannig að landíð vcrðí
cíff framfasrsluhcrað.
— og meðan dómur gengur geta