Þjóðviljinn - 04.02.1940, Blaðsíða 1

UNGHERJAR!
V. ARGANGUR.
SIJNNUDAGUR 4. FEBR. 1940.
29. TÖLUBLAÐ.
Fundur verður í dag kl. 10 f.
h. í Hafnarstræti 21.
Dagskrá: Framhaldssaga,
ræða, upplestur, leikir.
Mætið stundvíslega. Stjórnin.
m
Dr. DDilnir Stefðissm famar
betmhimu ðltaliariar af Sedoff
För Sedoffs sízí þýðíngarmínní en
hinn fraegi leíðangur Nansensá Fram
in T.F. ÖRH
Slysíð víldí fíl rétf utan víð ílugskýlíð í
Skerjafírðí. — 0rn Jotanson flugmaður og
fveír farþegar, er í henní voru, bjargast
T. F. Örn, flugvél Flugfélags Akureyrar, hvolfdi í gærmorgun
um ellefu-leytið á Skerjafirði, er hún var að hefja sig til flugs. Auk
flugmannsins, Arnar Johnson, voru tveir farþegar í flugvélinni, og
björguðust þeir allir.
II
Þegar flugvélin var að losna af
-fleka þeim, sem henni er rennt á
út úr skýlinu, kom snörp vind-
hviða undir annan væng flugvélar-
innar og hvolfdi henni. Gerðist
þetta 30—40 metra undan landi.
Ferð flugvélarinnar var heitið
upp í Borgarnes.
Farþegar í flugvélinni voru þeir
Bjarni Ásgeirsson alþ.m. og Tóm-
as Hallgrímsson bóndi á Gríms-
stöðum á Mýrum, en flugmaður-
inn var Öm Johnson.
Þeim tókst að losa sig úr ólun-
um, sem farþegarnir eru spenntir
niður með og komast út úr flug-
vélirini. Synti Bjarni þegar til
lands og var þó klæddur þungum
Starfsemi Tónlistarfélagsins er
ef til vill bezta sönnunin fyrir því
hvað hægt er að gera hér í okkar
litla bæ ef vel er haldið á spilun-
um. Tónlistarfélagið ræðst í þrjú
stórverk á þesssu ári, sem flestir
mundu að óreyndu telja ógerning
að framkvæma þó nægilegt fé væri
fyrir hendi, hvað þá fyrir hóp
manna sem svo að segja engu op-
inberu fé hefur yfir að ráða (Tón-
listarfélagið fær 2000 kr. til starf-
semi sinnar annarar en Tónlistar-
skólans). Uppfærslan á „Sköpun-
inni” í Steindórsskála, „Brosandi
landi” og „Messías”, sem mun
vera von á í vor, er ekkert smá-
ræðisverk fyrir áhugamenn eina
að ráðast í, auk annarra hljóm-
leika félagsins og vikulegum út-
varpshljómleikum, sem eins og
kunnugt er er það veigamesta,
sem Ríkisútvarpið flytur af lifandi
tónlist.
Það er nú orðið fastur liður á
prógrammi Tónlistarfélagsins að
koma upp einni óperettu á vetri.
Núna er það „Brosandi land”, eft-
ir austuríska tónskáldið fræga Le-
har, sem hvert mannsbarn um
víða veröld þekkir, þó ekki sé
nema af völsunum, sem hljóma um
allan heim frá útvarpsstöðvum
menningarlandanna. Lehar er létt-
astur allra söngleikahöfunda, en
melodíur hans gleymast þó ekki,
eins og svo margt sem lærist fljótt
Þegar Lehar skilaði „Glöðu ekkj
unni" varð hann samstundis heims
ferðafötum, þar á meðal stórum
skinnjakka, en Tómas, sem var ó-
syndur og Örn komust upp á væng
vélarinnar og biðu þar uriz bátur
kom og bjargaði þeim.
Bjama varð lítið um baðið. Fór
hann með Fagranesinu kl. 3 í gær
leiðar sinnar.
Þeir Örn og Tómas voru einnig
hinir hressustu eftir slysið, svo
engum hefur orðið meint af þessu.
En flugvélin mun vera gereyði-
lögð. Var hún vátryggð hjá Sjóvá-
tryggingarfélagi fslands, upphaf-
lega fyrir 50 þús. krónum, en sú
upphæð mun hafa hækkað nokkuð
eftir að islenzka krónan var felld.
Drættir í happdrættinu um op-
inbera styrki skálda og listamanna
voru kunngerðir í gær, og sá Jón-
as Jónsson frá Hriflu um dráttinn.
Þessir rithöfundar hlutu vinn-
inga:
4000 kr.:
Gunnar Gunnarsson.
3000 kr.:
Guðmundur Hagalín.
2500 kr.:
Magnús Ásgeirsson.
2400 kr.:
Davíð Stefánsson, Guðmundur
Friðjónsson.
2000 kr.:
Jóhannes úr Kötlum.
1800 kr.:
Ólafur Friðriksson, Kristmann
Guðmundsson, Halldór Kiljan Lax
ness, Jakob Thorarensen, Guð-
mundur Kamban, Þórbergur Þórð-
arson, Magnús Stefánsson.
Framhald á 4, síðu.
SAMKVÆMT EINKASKEYTUM
J ýtariegu skejil frá New York
líkir liinn frægi norðurfari og land
könnuður, Vilhjálmur Stefánsson,
ísliafsreki „Sedoffs” við hina
frægu för Nansens, á skipinu
„Fram” og segir m. a.:
„Engin ríkisstjórn í heimi legg-
ur eins mikið fram til norðurvega-
rannsókna og sovétstjómin. Vér
norðurfarar emm því góðrar trú-
ar á það að þegar á næsta ári
verði gerðir leiðangrar til að leita
frekari staðfestingar á þeirn. vis-
indalegu kenningum, sem settar
hafa verið fram á grundvelli
þeirra rannsókna, er gerðar hafa
verið undanfarin ár. Ef til vill
verður það gert af sjálfstæðum
rannsóknarleiðangrum, eða þá af
vetursetumönnum, er gera óslitið
vísindaathuganir á norðlægustu
breiddargráðum, eða ef til vill af
hóp manna eins og áhöfránni á
„Sedoff” með löngu og erftðu ís-
hafsreki, ómetanlega þýðngar-
miklu fyrir alþjóðleg vísindi.
Meira að segja þegar sovétfolk
lendir óviljandi í langt íshafsrek,
sýnir það í verki /írifning i sína
fyrir vísindum og tiúmenns 'u við
störf í þágu framsóknar nann-
kynsins.
Þýðing íshafsreksins á „bedoff”
komið í verk, sem til nýbreytni
heyrir.
Fjái liagurinn hafði batnað
nokkuö og betri regla komizt á
fjárrnál öll, þó að enn hái það
einkum starfinu, hve þröngan kost
íélagið á við að búa. Enda verð'a
um ,.0 virkir félagar að bera all ■
ar byrðar starfsins og fjáröflun-
armnar.
Þá var stjórn kosin, og var öll
fráfarandi aðalstjórn endurkos-
in í einu hljóði með lófataki fund-
armanna.
Hana skipa: Bendt Bendtsen,
formaður, Hallgrímur Hallgríms-
| son varaformaður, Hafliði Magn-
| ússon ritari, Þorsteinn Þorbjöms-
son gjaldkeri og Björn Jónsson
meðstjómandi.
Auk þeirra eiga sæti í aðal-
stjóminni foringjar starfsflokka
félagsins. Þeir eru: Sigurður
Steindórsson, Ólafur Guðjónsson
og Leifur Grímsson.
| Flugstjóri fyrir þetta ár var
kjörinn Hafliði Magnússon.
! Allmiklar lagabreytingar og
eykst við þá staðreynd að rekið
byrjaði áður en reki Paoanm-
stöðvarinnar lauk. Þar með er
tryggt óslitið áframhald í norð-
urvegsrannsóknum Sovétrikjanna.
Áhöfnin á Sedoff hélt eiginlega á-
fram verki Papanins Og télaga
hans eftir febrúar 1938. Ennfrem-
ur er nú hægt að bira sam - u a -
huganir á sömu bri'ddargraðu ct.
mismunandi lengdargráðum.
Eg staðhæfi, að söguntarar
framtíðarinnar mun' setja ishafs-
rek „Sedoffs” að minnsta. kosti
jafnhátt leiðangri Nansens á
„Frani”, sem nú þegar er útminn
inn í veraldarsöguna. Að vtou var
Nansen sá fyrsti er lagði ' lang-
varandi rek um íshafið, en hinir
fræknu Sedoff-menn hafa það
framyfir, að þá bar alimikið norð-
ar, og mennirnir er 'óku að sér
vísindaleg störf á sovétísbrjöínum
„Sedoff”, höfðu hina víðsýnustu
og tímabærustu heimsskoðun að
leiðarvísi í störfum sínum”.
Móffökuimar i
Moskva
För áhafnarinnar á ísbrjétnum
„Sedoff” frá Múrmansk til Moskva
var sannnefnd sigurför. Hvur sem
þeir fóru var þeim fagnað sem
þjóðhetjum.
Þéir komu til Moskvu í a?<:, og
var borgin öll skreytt fánu.n og
myndum Sedoff-manna. Tugir þús-
unda borgarbúa fylltu göiumar
þennan frostbjarta vetrarciag og
fögnuðu komumönnum, fulltrúar
ríkisstjórnarinnar og Kommúnista
flokksins buðu þá velkomna, og
margskonar annar sómi var þeim
sýndur. Þeir óku í opnum td um
helztu götur borgarinnar og var
tekið með óhemju fagnaðar.'átum
af mannfjöldanum.
Moskvablöð minnast þess í sam-
bandi við móttökumar, að Georgi
Sedoff, rússneski norðurfarinn,
sem isbrjóturinn heitir efti-, dó
einmana og yfirgefinn, án þess að
fá nokkra opinbera hjálp til að
koma hinum djörfu fyrirætlunum
í framkvæmd.
_
starfsreglugerð var samþykkt.
Á þessu ári verður leitazt við
að láta starfsemina engan hnekki
bíða við þá erfiðleika, sem ófrið-
urinn veldur. Var t .d. rætt um að
hefja smíði nýrrar svifflugu, ef
mögulegt reynist að útvega nauð-
synlegt efni frá útlöndum.
Félagshugur og eindrægni
stendur föstum fótum í Svifflug-
félagi Islands, enda væru árangr-
ar félagsins óhugsandi — ef hver
höndin væri þar upp á móti ann-
ari.
Jrosaii M“
frægur maður, og með „Brosandi
landi”, sem er nýrra verk, fekk
hann viðurkenningu flestra sem
mesti óperettuhöfundur nútímans.
„Brosandi land” : gengur alltaf um
allan heim, jafnfjölsótt i Kína,
New York og Vínarborg. Hugð-
næmt efni og töfrandi músik —
hver melodian annarri fegurri.
Aðalhlutverkið, Lísu, leikur
frú Annie Þórðarson. Er þar án
efa réttur maður á réttum stað,
Vínarstúlkan Annie leikur Vínar-
stúlkuna Lísu. Sá er bara munur-
inn, að í hlutverki Lísu giftist hún
alla leið til Kína og saknar hinnar
glöðu, gömlu Vínar, svo hún fær
ekki afborið, en í veruleikanum
giftist hún til íslands og er ham-
ingjusöm og saknar einskis, því
ísland er nú að verða eitt af hin-
um fáu brosandi löndum.
Sigrún Magnúsdóttir hefur
sennilega aldrei fengið hlutverk,
sem eins vel gefur henni tækifæri
til að sýna hvílíkt „fiðrildi” hún
er, sagt í hinni allra beztu merk-
ingu, alltaf í húmöri, alltaf syngj-
andi og létt eins og andvarinn. Pét
ur Jónsson leikur að sjálfsögðu
prinsinn. 1 óperettunni er hin
fræga aría, sem Riehard Tauber
sagði nýlega í blaðaviðtali að hann
yrði alltaf að syngja sem auka-
númer hvar sem hann færi. Þetta
er hetjuaría, sem gefur Pétri í
fyrsta sinni á leiksviði tækifæri til
þess að opna barkann almennilega.
Sveinbjörn Þorsteinsson leikur eitt
Svífflugfélag íslands er á
öruggrí framfarabrauf
Félagíð eígnaðíst á síðastlíðnu árí
vandaða svífflugu
Aðalfundur Svifflugfélagsins
fór fram sunnudaginn 28. janúar.
Því nær allir félagsmenn voru
mættir.
Formaður og gjaldkeri gáfu ýt-
arlega skýrslu um starfsemina á
liðna árinu. Framkvæmdir og
starf allt hafði verið með mesta
móti. Langt til eins mörg próf
tekin þetta ár eins og bæði undan-
gengin ár samanlagt. Námskeið
og flugdagur haldinn á Sandskeið-
inu meðan hinn þýzki kennari fé-
lagsins dvaldi hér á s. 1. sumri, og
tókst hvorutveggja hið bezta.
Keypt flugan „Fálki” (teg. Grun-
au Baby II. A), sem er fyrsta
regluleg sviffluga á Islandi; flog-
ið fyrsta póstsvifflug á Islandi —
og að líkindum hið fyrsta á Norð-
urlöndum. — Og ýmislegu fleiru
af hinum 4 aðalhlutverkum. Brynj
ólfur Jóhannesson, Haraldur
Björnsson, Lárus Ingólfss., Sinna
Hallgrímsson o. fl. leika önnur
hlutverk.