Þjóðviljinn - 04.02.1940, Blaðsíða 4

NæturLæknir í nótt: Páll Sig-
u'rðsson, Hávallagötu 15, sími 4959
Aðra nótt: Halldór Stefánsson,
Ránargötu 12, sími 2234.
Næturvörður er þessa viku í
Reykjavíkur-apóteki og Lyfjabúð-
inni Iðunn.
Helgidagslæknir í dag: Kristján
Grímsson, Hverfisgötu 39, sími
2845.
Dagbjartur Einarsson, Grjóta-
götu 9 lézt í gær. Hans verður nán
ar minnzt hér í blaðinu.
Listasafn Einars Jónssonar
verður ekki opið í dag og ekki held
ur á næstunni, vegna viðgerðar á
húsinu.
Útvarpið í dag:
9.45 Morguntónleikar (plötur):
Öfullgerða symfónían og Rosa-
mundeforleikurinn, eftir Schu-
bert.
19.20 Hljómplötur: Dansar eftir
Dvorák.
19.50 Fréttir.
20.15 Bellmanns-kvöld. 200 ára
minning:
a) inngangur og athugasemdir
(Jón Magnússon fil. kand.).
b) Kórsöngur (Karlakór iðnað-
armanna).
c) Einsöngur (Guðmundur Mar-
teinsson).
21.25 Danslög.
Út\arpið á morgun:
19.20 Hljómplötur: Vögguljóð.
19.50 Fréttir.
20.15 Um daginn og vegínn (Sig-
fús Halldórsson frá Höfnum).
20.35 Kvennaþáttur: Reykjavíkur
stúlkan (ungfrú Þórunn Magn-
úsdóttir).
21.00 Útvarpshljómsveitin: Slav-
nesk þjóðlög. — Einsöngur
(ungfrú Kristín Einarsdóttir):
a) Sigv. Kaldalóns: Brúnaljós þín
blíðu. b) Jón Laxdal: Brúðkaup.
c) Mozart: Vögguljóð. d) Árni
Thorst.: Nótt. e) Sjöberg: Ton-
erna.
21.35 Hljómplötur: Lítil sónata,
eftir Ravel.
Skáldasfyrkír
FRH. AF 1. SIÐU
1500 kr.:
Tómas Guðmundsson, Theódór
Friðriksson.
1000 kr.:
Unnur Bjarklind, Kristján Al-
bertsson, Kristín Sigfúsdóttir, Jón
Magnússon.
800 kr.:
Elinborg Lárusdóttir, Sigurður
Jónsson Indriði Þorkelsson, Guð-
mundur Böðvarsson.
500 kr.:
Guðfinna Þorsteinsdóttir, Guð-
mundur Kristjánsson, Gunnar M.
Magnúss, Jóhann Kúld, Jón Þor-
steinsson, Sigurjón Friðjónsson.
400 kr.:
Halldór Helgason.
Birt án ábyrgðar. — Blaðið mun
síðar flytja vinninga ,fræðimanna’
og listamanna og taka til athug-
unar fyrirkomulag happdrættisins.
iiiimiiiíiiiiiiiiiiiiiuH
I. O. G. T.
Stúkumar Iþaka og Sóley
halda. sameiginlega skemmtifund í
Góðtemplarhúsinu í kvöld, sem
hefst kl. 8_
Skemmtiskrá: Sjónleikur, kór-
söngur, einsöngur, dans o. fl.
frJÓPVIUINH
,ap Ný/ðib'ib ag
♦
V
:*:híö
:*: enska
Pygmalíon
dásamlega leikrit
y___a stórskáldið _____,
XShawsem ensk stórmynd, hef .*.
^. _______ . . ... ... v
I
eftir :*:
Bernard .*.
O
,*.ur tekist svo vel, að hún er
A talin merkisviðburður í sögu .*.
.*.
.*. kvikmyndalistarinnar.
X Aðalhlutverkin leika:
?
Ý
J
:*:
Leslie Howard og
Wendy Hiller.
Í>Sýnd kl. 5, 7 og 9.
f
KONAN MEÐ ÖRIÐ
ýhin mikilfenglega sænska stór
mynd.
.*. Sýnd kl. 3.
❖ Lækkað verð. , Síðasta sinn.
©ambblb
*
:| Dauðageíslarnír J
XSpennandi og dularfull ámer-
Robert Baldwin o£
| Karen Morley.
♦*.Börn fá ekki aðgang.
X
Sýnd kl. 7 og 9.
:*: Alþýðusýning kl. 5.
| SHEIKINN
•{•með Rudolph Valentino.
I
'4
y
|
4
r
|
1
l
%
Síðasta sinn.
í keppni kvenþjóðarínnar í
Buenos Aires vann Vera Men-
chik Stevenson fyrstu verðlaun,
eins og alment var búizt við. Hún
var aðeins einu sinni í taphættu,
gegn Sonju Graf, en vann þá skák
og var þá alveg örugg. Sonja Graf
varð önnur, tveimur vinningum
fyrir neðan Menchik og þriðja
varð Berna Carraseo frá Chile.
Senorita Carrasco var „uppgötv-
un” mótsins. Hún var algerlega ó-
kunn áður, en er sýnilega lang-
bezta skákkona Ameríku og ein af
þremur beztu skákkonum heims-
ins. Hún vann Sonju Graf, en tap-
aði fyrir Veru Menchik. Hún bætti
Suður-Ameríkumönnum að miklu
leyti þau vonbrigði að Argentína
skyldi ekki vinna Hamilton Russ-
elbikarinn og hlaut geysimiklar
vinsældir. Myndir af henni birtust
nærri daglega í flestum blöðum
og vikuritum Argentínu meðan á
mótinu stóð
Af þeim fáu skákum, sem ég hef
séð eftir hana, virðist mér hún
hafa skemmtilegan skákstíl, djarf-
an en þó öruggan. Hér kemur ein
af skákum hennar frá mótinu.
Giáinfeld-vörn.
Hvítt: Svart:
Frú Rood/.ant Berna Carrasco
(Holland) (Chile)
1. d2—d4 Rg8—f6
2. c2—c4 g7—g6
3. Rbl—c3 d7—d5
Þetta er Griinfeldvörnin — það
afbrigði af kóngs-indverskri vörn,
sem mest tíðkast. — Svartur leik-
ur d7—d5 til að hindra hvítan í
Æ' F» R'
fp* *♦ ♦♦♦ ♦ 4 *
X
f
Frá handavinnuhóp Æ. F. R.
Aukafundir verða haldnir i dag
kl. 4 og annað kvöld kl. 8,30 á
venjulegum stað. Unnið verður að
öskupokunum. Nauðsynlegt er að
Æ. F. R.-stúlkur mæti vel og taki
þátt í undirbúningnum undir fyrir-
hugaðan Öskudagsfagnað, sem
hópurinn mun gangast fyrir. Mæt-
ið allar og takið vinstúlkur ykkar
með.
Stjómin.
Námshringurinn er í dag í Hafn
arstræti 21 og hefst eins og venja
er til kl. 1,15.
Þess er vænst, að enginn láti
standa á sér.
að byggja upp sterka peða-miðju
með e2—e4.
4. Bcl—g5.
Þetta lék Aljekín líka gegn
Griinfeld í frumskák þesarar byrj-
unar (Vín 1922). Nú er oft leikið
Bcl—f4, Rgl—f3 eða Ddl—b3.
4. ----- Rf6—e4.
5. c4xd5 Re4xg5
Blaðamenn Suður-Ameríku
fylgdu skákmótinu af miklum á-
huga en — oft og tíðum — minni
fagþekkingu. Þannig reit eitt blað
í skýringu við þennan leik, að hvít-
ur hafi hér leikið af sér manni, og
sú frétt kom síðan í ýmsum blöð-
um, að ungfrú Carrasco hefði unn-
ið skákina á grófri skyssu and-
stæðingsins.
Sannleikanum samkvæmt verð-
ur að viðurkenna, að Aljekín
sjálfum varð þessi „grófa skyssa"
á í skákinni við Grunfeld 1922, en
Grúnfeld tók manninn ekki, held-
ur lék 5. — Re4xc3, 6. b2x»:3 DJSx
d5.
6. h2—h4 Rg5—e4
Svartur lætur manninn aftur á
þennan þátt til þess að hvítur geti
ekki opnað h línuna.
7. Rc3xe4 Dd8xd5
8. Re4—c3 Dd5- a5
9. e2—e4
Hvítur lék betur e2—e3, d-peðið
þarf að vera vel valclac vegna
biskupsins á g7 og leiksins c7—c5.
9. — —
10. Rgl—f3
11. Ddl—d2
12. Bfl—b5
13. Bb5xc6
14. d4xc5
15. Dd2—c2
Bf8—g7
c7 c5:
Rb8--co
0—0
b7xc6
Hf 8—d8!
Be8—a6:
SKÁK:
Hiemaheppnii í Boenos flires
Eftír Guðmund Arnlaugsson
Tveir síðustu leikir svarts sýna
næman skilning á stöðunni. Peðið
á c5 lileypur ekki í burtu, en hitt
er þýðingarmeira að hindra hrók-
un hjá hvítum.
16. Hal—dl Da5xc5
17. Hdl—d2 Hd8xd2
18. Rf3xd2 Ha8—d8
19. Rd2—b3 Dc5—h5
20. f2—f3 ?
Staðan er mjög erfið, en þetta
veldur tapi í fáum leikjum.
20. ----Dh5—e5!
Nú hótar svartur Dc5—g3f. 21.
Dc2—f2, Bg7xc3f, 22. b2xc3 Hd8 j
■—dlf og vinnur.
21. Dc2—f2 De5—d6
Hótar Bxc3f og Ddl mát.
22. Rb3—d2 Bg7—d4
Kóngurinn hefur verið í yfirvof-
andi hættu, en nú er drottningin
skyndilega dauðans matur.
Hvítur gafst upp.
EDNA FERBER:
76.
SVONA STOR ...!
fyrir lömuSum löður. Parua var karlmaður, er unnið
liafði erfiðisvinnu í fimmtíu ár, og allan þann tima lagt
á sig sára i'átækt fil þess eins að geta látið draum sinn
um háskólamenntun rætast. Parna var kona, sem æll-
aði sér að verða lærð hjúkrunarkona. Hún hafði
unniö öll hugsanleg verk, verið vinnukona, afgreiðslu-
stúlka í búð, lekið hvað.sem bauSst, og nurlaS saman af
kaupinu smápening eftir smápening. „Önnur þýðingai-
mikil uppeldisreynsla i daglegu lífi”. Hana. vantaSi ekki
— það veit hamingjan!
Fyrst litu þeir á háskólann með ástblinduSum augum,
líkt og brúSgumi, sem orðið hefur að erfiða öll sín æsku-
ár fyrir konu, og fær loks að njóta hins ástríSuþrungna
sætleiks samvistanna. Háskólinn átli að færa þeim aftur
horfna æsku — og miklu meira. Vizku, þekkingu, vald
og skilnirig. Peir hcfðu láliS lífið fyrir menntunina, —
það vantaSi ekki mikiS á að sumir þeirra hefSu gert það,
með því aö lifa- við slöSugan skort, sjálfsafneitun og erf-
iði.
Peir komu lil. skólans meS tvær liendur fullar af ásl,
eins og glaSir fórnendur. „Taktu mig”, hrópuSu þeir.
„Eg færi þér aleiguna. TryggS mína, vonir, lærdóms-
löngun, loforð um aS verSa þér lil sóma. Eg kem með
reynslu, liitra og dýrmæta reynslu Eg veit hvað það er
að berjast. SjáSu örin eflir sárin, sem ég fékk í orustu
lífsins. Eg færi þér inn í stofurnar margt sem er dýr-
mætt. Og ég bið aSeins um brauS — brauð þekkingar-
innar”.
En háskólinn gaf þeim steina.
„Óttalegir pokar eru þetLa”, sögSu stúdentarnir, ef
þeir létu svo lítiS aS minnast á þá. „Er það nú fólk!”
Prófessorunum þóttu þeir helzt lil áhugasamir, allt
of spurulir, of heimtufrekir. Þeir voru vísir að silja
kyrrir þó tima væri lokiS, og spyrja. og spyrja. Peir
fengu aldrei nóg að vita. Og þeir höfSu til að liafa sjálf-
stæSa skoSun, sögðu stundum þegar prófesorarnir
spurSu einhvers, „ja, eftir minni reynslu er þetta. ...”
En prófessorarnir kusu heldur að sjá um kennsluna
sjálfir. Ef á,tti aS vitna í reynslu var viSkunnanlegra aS
það væri gerl úr kennarastól en nemendasæti. Auk þess
töfSu slík innskot kennsluna, prófessorarnir komust
ekki yfir þaS sem þeir ætluSu sér, og tímataflan ruglaS-
ist. Fyrr en varSi var hringt út, þaS varS aS hætta þó aS
lexía dagsins væri ekki nema hálfnuS.
Fyrsta veturinn varð Dirk á sú alvarlega skyssa aö
hafa mök við einn af þeim „óreglulegu” — konu. Hún
sótti sömu tíma og hann í „pólfræSinni” og sat næsl
honum. Stórvaxin glaðlynd kona, komin nærri fertugu,
meS glansandi hörund sem aldrei var púðrað og þykkt,
fitumikið hár. Hún var skemmtileg og kát, en kunni
ekki aS halda sér til, — og hvaS kalt sem var í veSri
var hún alltaf meS hálfmána af svita undir höndunum.
Húnt var prýSisvel gcfin, bráSnæm og skilningsgóS, meS
óvenju þroskaða dómgreind. Hún kunni öllum belur aS
skilja aSalatriði námsins frá aukaatriSum, vissi upp á
hár hvar*átti aS leila upplýsingar um erfiS atriSi, hvern-
ig bezt yrSi unniS aS skólablaðinu. Hún hét Schwengau-
er, Mattie Schwengauer — liræSilegt nafn!
„SjáSu til”, sagði hún, hjálpsemin sjálf, — viS Dirk.
„Pú þarft ekki að lesa þetta allt. Eg lield nú ekki! Láttu
mig um það. Alll sem þú þarft að vita færSu mcð því
að lesa blaSsíSurnar tvöhundruS fimmtiu og sex til tvö
liundruS sjötíu og þrjú í Blaive, fimm hundruS fjörutíu
og níu til firnrn hundruð sextíu og sjö í Jaekel og fyrstu
ellefu — nei tólf — blaSsíSurnar af skýrslu Trowbridg-
es. AnnaS þarftu ekki nauðsynlega aS vita um þetta”.
Dirk var henni þakklátur. MinnisblöS hennar úr fyr-
irlestrunum voru alltaf ýtarleg og glögg. Hún lofaSi hon-
um aS afskrifa þau. Pað komst í vana að þau yrSu sam-
ferSa út úr skólastofunni og niSur á götuna. Hún sagði
honum ýmislegt um sjálfa sig.
„FaSir þinn bóndi!” Hún horfði steinhissa á sniSfa.ll-.
egu fötin hans, — löngu, sterklegu og lýtalausu hend-
íirnar, fínu skóna og hattinn. „FaSir minn er líka bóndi.
I