Þjóðviljinn - 11.05.1940, Qupperneq 2

Laugardaugr 11. maí 1940.
' J O Lv V 1 L J 1 N N
pfðOVtUINM
j Ctgefaudi:
Sameiningarflokkur alþýðu
— Sósíalistaflokkurinn.
Kltstjórar: -
Einar Olgeirason.
Sigfús A. Sigurhjartarson.
Kitst jórn:
Hverfisgötu 4 • Vikingc-
't prent), sími i!.'70
Afgreiðsla og aaglýsingaskril-
stota: Austurstrœti 12 (1.
h*5) sími 2184.
Askr iftargjaid á mánuði:
Reykjavík og nágrenni kr,
2.51. Annarsstaðar á land- .
inu kr. 1,75. ! lausasölu 10'
aura e'ntakið.
Víkmgsprent h. f. Hverfiagötu .
% 1. Simi 2864,
Uéf nfiiiicliii allir
Lanel vort hefur verið hertekið.
Með valdi hins sterka hefur brezkur
her ráðizt inn í land vört, rofið
hlutleysi þess, troðið sjálfstæði
vort undir fótuni. Með hrezkum
byssustingjuin ér friðhelgi lands vors
rofin, gínandi fallbyssuk jaftar
brezkra herskipa eiga að minna is-
lendinga á hvers er valdið yfir
landinu, sem við höfum taliö ætt-
jörð vora. ' -
Með fögrum orðum irrezkra- her-
foringja um að vernda oss fyrir
Þjóðverjum eruin vór friðsöm smá
pjóð, dregrn inn í pann ófriðareld
sein auðvald Evrópu hefur kveikt.
Með hertöku lands vors undjr yfir-
skyni verndarinttar erum vér gerðir
að einuni skotspæninum til, fyrir
hervald Þýzkalands, - eins og Pól-
land, Danmork og Noregur áður.
Vér pekkjum ,,vernd‘' Bretaveldis
Vér vitum hvernig verndað hefur
perið í Palestínu, Indlandi og Nor-
egi. Ekki svo að skilja áð parmeð
skuli mælt hót „vernduninni" i
Tékkóslóvakhi og Austurríki, en
vér höfum heldur ekki gleymt hverj
ir sviku þau lönd undir ógnarstjórn
Hitlers.
Vér íslendingar höfum ekki ósk-
að pessarar verndar. Vér vitum að
brezku auðvaldinu gengur engin
ást á smápjóðum, lýðræði. eða friði
til að taka okkur varnarlausa her-
skildi. Vér vitum að lsland er nauð-
synlegur áfangi fyrir brezka eftir-
litið með siglingaleiðum til Norður-
Evrópu, stólpi í girðingunni: Eng-
land, Shetlandseýjar, Orkneyjar,
Færeyjar, ísland, Grænland. Vér vii
um að Bretar vilja koma hér upp
fkigvöllum til að geta framkyæmt
petta eftirlit með pví að Ieiða hungr
ið yfir Evrópu. Það er ásjæðan til
jress að peir nú hafa tekið lsland.
Vér mótmælum jressu ofbeldi.
Vér vísum á hug hræsninni, sem
fýlgih pvi. Vér mótmælum pví að
verða gerðir að skotspæni i hlóð-
ugum átökum pýzka og enska auð-
valdsins um markaði heimsins og
hráefnalindir, eðq að skiptimynt
í miliirík jasamkomulagi auðvnldsstór
veldanna eftir stríð. Vér mótmælum
pvi aö Itrezk yfirvöld hafa með of-
beldisfujlri hertöku lands vors gert
pað að ófriðarsvæði og leitt yfir ó-
viðhúna og friðelskandi jijóð vora
hættur ófriðar og árása og stofn-
að sérstaklega sjómönnum vorum
í margfalda hættu Við þá, sem
beir voru í áður.
íslendingar! Standið sem einn maö
u>gegn pví ofbeldisverki, sem hér
HMr M í fff hii í Kiliaid,
MHi n liiriiin
Hillanl ii Biltía uerfast Inaráaianl nei ilp Brela oi FraMta
Eru stórkostlegustu átök styráaldarínnar í adsigi?
Þýzkur her réðist inn í Holland, Belgíu og Luxemburg í fyrri-
nótt, og sanitímis hóf þýzki loftflotinn ákafar sprengjuárásir á
fjölda franskra borga og einn bæ á Suður-Engiandi. Samkvæmt
fregnum þeim, er borizt hafa um atburðina síðasta sólarhringinn,
má telja líklegt, að Þjóðverjar séu að hel'ja allsherjarsókn á vestur-
vígstöðvunum, og muni freista J»ess að knýja fram úrslitaátök í
styrjöldinni þegar á þessu sumri.
Bæði HoIIand og Belgía snérust til varnar og báðu Breta og
Frakka um hernaðarhjálp. Hollenzka stjórnin hefur lýst yfir hern-
aðarástandi milli Hollands og Þýzkalands.
Stjórnir Bretlands og Frakklands hafa lofað að veita alla. þá
hjáip sem í Jjeirra valdi stendur.
Samkvæmt hollenzkum heimíld- j
um réðist þýzkur her inn yfir
landamærin um kl. 3 í fyrrinótt,
og jafnframt flugu þýzkar hern-
hefur verið framiö! Þótt oss bresti
sakarafl við ]>að vald, seni nú ban-
ar friði og hlutleysi lands vors þá
sýnið í 'orði og verki að við sætt-
um oss ekki við það ofbeldi, sem
vér erum beittir. Þótt vér séiim of
varnarlausir tjl a’ð geta varið frelsl
vort, þá sýnið að vér gefum ekki
þeim, sem r;ent hafa landi voru,
frelsisást vora og virðingu fyrir
sjálfum oss í kaupbæti með ráns-
fengnum.
Hver sá íslendingur, sem inælir
því ofbéldi bót, sem hér hefur ver-
ið franilð, gerist vargur í véum.
Hver 'sem reynir undir vernd
hrezkra byssustingja, að vinna að
jiví að koma iandi voru að fullu
og öllu ijndir lirezk yfirráð, geris1'
pjóðníðingur.-
lslendingar! Ljáið peim lirezku
valdhöfupi, sem nú hafa sölsað upd
ir sig land vort, engin tök á hug
yðar og hjarta! Sýnið að íslend-
ingar verðskuldi að vera frjáls
þjóð sýnið pað með allri af-
stöðunni til peirra, sem nú liafa
grandað sjálfstæði voru!
Þar ineð er ekki skorað á menn
að sýpa hinum brezku hermönhum
andúð. Þeir eru ekki anriað en ó-
sjálfráð verkfæri, eins og byssurnar
sem peir hera — i höndum hinna
voldugu auðjötna Bretlands. í brezka
hemirm, eins og öJlúm öðrum herj-
um auðvaldsríkjanna i Evró|)u, býr
undir niðri hatrið gegn styrjöldinni,
sein auövaldið knýr pá út í. Ef til
vill eigum vér tslendingar héðan
af framtið vora og frelsi undir pví
að þejr brezkir verkamenn, sem í
dag ganga herklæddir eftir götuni
hiifuðhorgar vorrar, úí.ti sig á því,
hvaða hlutverk er verið að láta pá
vinna, og snúi vopnum sínum pang-
að, sem pess er inest pörf ef þjöð- j
irnar eiga að fá endanlega frið frá
áþján og styr jöldum peim, sem auð
valclið íeiðir yfir pær.
En jafnframt pví, sem íslenzka
pjóðin verður að standa sameinuð
í anda gegn innrásarhemum, pá j
hlýtur hún að krefjúst pess að |
tafarláust séu geröar brýnustu ráð- i
aðarf lugvélar inn yfir / landið.
Þremur timum síðar hafi þýzka
stjórnin gert hollenzku stjórnirini
þá kosti, að Þýzkaland skyldi á
stafanir til að tryggja líf og limi
íbúa landsins, ef tii ioftárása eða
skemnidarverka skyldi koma af hálfu
hins ófriðaraðiljans nú.
Það á tafarlaust að flytja l)urt
alit bensín og eldfiint efni úr B.P.
tönkunum við. Skúlagötu. ■ Það á að
leiðbfiina fólki um sjálfsögðustu
varúðarráðstafanir, ef til loftárása
kemur, ski|)uleggja hvernig hægt
vierj að flytja eitthvað af fólki í
burtuj i flýti. Þtjð verður að athuga
uin byggjngu loftvarnabyrgja, pó
• erfitt sé máske um efni, pá er ])ó
nægur vinnukraftur. Það veröur taf
arlaust að gera allt, sem hægt er
fil |)ess að gera afléiðingar pess
örlagaríka hlutleysisbrots, sem Bret
ar nú hafa framið á okkur, eins og
Pjóðverjar á Dönum, sein hæjttu-
minnstar fyrir land og pjóö. Hér er.
nú ekkert tjl, ekki svo mikið sem
auð rúni á sjúkrahúsi, til að taka
afleiðingum nútimahernaðar. Það
verður að krefjast þess að enski
lierinn fari úr bækistöðvum sínum
í miðbænum. Og það verður strax
að gera allar öryggisráðstafanir
sem hugsanlegar erai fyrir sjó-
menn vora.
En framai' öllu öðru íslending-
ar. Standið sem einn maður gegn
þessari innrás, gegn hertöku lands
vors, gegn því að hlutleysi, frið-
lielgi og sjálfstæði lands vors er
nú fótum troðið af járnhæl brezka
hervaldsins. Látið engan bilbug á
ykkur finna. Þolið engum iiðhlaup
um að svíkja þá frelsisbáráttu,
sem þjóð vor nú verður að hefja
gegn hinu brezka oki! Látið enga
kögursveina lyfta sér til valda hér
á skildi brezkra hersveita!
I örlög vor eru nú samtengdari
j frelsisbaráttu alþýðunnar í Ev-
| rópu, en þau hafa verið nokkru
sinni fyrr. Freisi vort verður nú
kornið undir Jiví hvernig frelsis-
baráttu ensku alþýöunnar. Ind-
verja, þýzku alþýðunnar og Tékka
allra kúgaðra þjóða og stétta
j heimsins gengur.
Skiijið það, Islengingar! Vinn-
ið í þeim anda! Látið ekki blekkja
vkkiir með bví' að brezka , ijónið
frekar en þýzki örninn sieppi
nokkrum ránsfeng, nema hann
megi til.
Islendingar! Vér mótmælum all-
engan hátt skerða sjálfstæði Hol-
lands eða lönd Hollendinga í Ev-
rópu og öðrum heimsálfum, ef
mótspyrnunni gegn þýzka hernum
í Hollandi yrði hætt. Þessu neitaði
hollenzka stjórnin og lýsti yfir
hernaðarástandi milli iandanna.
Þjóðverjar reyna að afsaka á-
rásina á Holland og Belgíu með
því, að Bandamenn hafi verið 4í
þann veginn að ráðast inn í þessi
iönd í því skyni að ráðast þaðan
á Þýzkaland.
I hernaðartilkynningu hol-
lenzku herstjórnarinnar síðdegis i
gær segir, að andstaðan haldi á-
fram, fjórar þýzkar brynlestir
hafi verið eyðilagðar og um 70
flugvélar skotnar niður. Sækist
þýzka hernum seint innrásin, og
sé hvergi kominn lengra en 10
mílur inn í landið.
Árásin á Belgíu fór fram um
svipað leyti og innrásin í Holland.
Kiukkan 8.30 í gærmorgun átti
Spaak, utanríkisráðherra Belgíu,
Hitler er kominn tii Vesturvíg-
stöðvanna og hefur gefiö út ávar]i
til þýzka hersins, þar sem hann
segir, að nú sé sú stund komin er
skeri úr um örlög Þýzkalands
ir því ofbeidi, sem hér er beitt!
Vér trúum því að sá dagur komi
að valdræningjar nútímans, hvort
sem þeir mæla ensku eða þýzku,
verði að standa i-eikningsskap
gerða sinna fyrir þeím Jijóðum og
stéttum sameinuðum, sem þeir
kúga í dag.
íslendingar! Hvað, sem yfir
dynur, þá starfið gegn hertöku
lands vors í anda þeirrar frelsis-
baráttu, sem háð hefur verið á
þessu eylapdi í sex hundruð ár, —
starfið i anda Jóns Sigurðssonar,
Skúla Thoroddsens, allra þeirra
þúsútida, sem unnið hafa að því
að skapin það sjáifstæði, sem
brezka I aldið rændi í gær.
íslendill- ir sameinizt!
tal við sendiherra Þjóðverja, 1
Briissel. Mótmælti ráðherrann
harðlega innrásinni, og neitaði að
ganga að þýzku úrslitakröfunum-
Síðdegis í gær tilkynnti belgíska
stjórnin að hún hefði beðið Banda
menn um hernaðarhjálp, og hafi
henni verið lofað tafarlaust.
Almenn hervæðing hefur verið
fyrirskipuð í Hollandi og Belgíu-
Þjóðverjar hafa gert loftárásn’
á alla helztu flugvelli í Belgíu, og
á fjöldamargar borgir í Hollandb
Belgíu og Frakklandi.
Þá hafa þýzkar flugvélar flogi^
inn yfir landamæri Sviss og varp-
að niður sprengjum yfir sviss-
neskt land. Hefur verið fyrirskiP'
uð almenn hervæðing í Sviss, seiu
varúðarráðstöfun.
Tiikynnt hefur verið í París, að
Paul Reynaud hafi gert allmiklai'
breytingar á ráðuneyti sínu,
tekið í hana fulltrúa allra þeirt^1
flokka sem á þingi sitja.
næstu þúsund ár. Hvetur bann 1111
hermennina til úrslitasóknar.
Stiórnir Breta og Frakka hala
lýst yfir því, að þær áskIlJ,
rétt til að svara í santa madi ‘
|>ý/.kar flugvélar geri spiTUúI11
árásir á övopnaða borgara-
Brezkur og franskur her
kominn til Belgíu og Hollands °k
berst þar við hlið belgíska og 1,0'
len/ka bersins.
Á Iuixeniburg-vígstöðvunnn
hefnr komið til orustu mill*
gönguliðssveita Þjóðverja
Frakka. .___
Kaupendur Þ]ó&
víljans eru ámínnt"
tr um að tílkynna
afgreíðslunní (sírn|
2184) bústaðasfcíptf
Myndar Wínsfon ChurchíU st|óift»
tncð þáftöfeu Vcrfeamannaflofebsíns^
Harðvílugar orustur um Amsfcrdaiu
Neville Cliamberlain ilutti ræðu í gærkvöldi frá Downing
Street 10 og lýsti yfir því, að hann hefði lagt fram lausnarbeiðm
sína, og hefði hann talið það nauðsynlegt til að hægt væri
rnynda stjórn, sem nyti trausts ailrar þjóðarinnar.
Tilkynnti hann jafnframt, að VVinston Churchill hefði verið f»l
in stjórnarmyndim.
Stjórn Verkamannaflokksinsl heiur lýst yíir Jni, að hann
taka þátt í stjórninni, vegna hinna alvarlegu tíma, er nú stan a
vfir.
í iiuirás þý/ka hersins í Holland. Belgíu og Luxemburg
bcfuf
það ger/t Jiegar, að Luxemburg er öll fallin í luMulur þýzka h«j’'
ins og eitt landamærahérað Hollands. Þý/kiun flugher hefur
i/t að lenda hjá Amsterdam og er barizt i borginui og utau v
Iiana.