Þjóðviljinn - 15.09.1940, Blaðsíða 2

Sunnudagur 15. september 1940.
PJÖÐVILJINN
Hlnlr pðlltlskn drangar
oplnberra stofnana
Barátfa sfarfsmanna víð fónasarpálmana
þlðOWIUlNII
ÍJtgefandi:
Sameiningarflokkur alþýðu
— Sósíalistaflokkurinn.
Ritst jórar:
Einar Olgeirsson.
Sigfús A. Sigurhjartarson.
Eitstjórn:
Hverfisgötu 4 (Víkings-
prent) sími 2270.
Afgreiðsla og auglýsingaskrif
stofa: Austurstræti 12 (1.
hæð) sími 2184.
Askriftargjald á mánuði:
Reykjavík og nágrenni kr.
2.50. Annarsstaðar á land-
inu kr. 1,75. 1 lausasölu 10
aura eintakið.
Víkingsprent h,f., Hverfisgötu
4. Sími 2864.
Á nú loksíns að
rýmka um ínn~
flufnin$ínn ?
1 langan tíma hefur Þjóðviljinn
sýnt fram á hve fjarri öllu viti
það væri að eiga stórfé inni í Eng-
landi, en hafa landið illa birgt að
nauðsynjum. Hefur Þjóðviljinn
krafizt þess að strax væri gefið
fullkomið frelsi til innflutnings a.
m. k. á öllum nauðsynjavörum frá
Englandi og öðrum þeim löndum,
þar sem hægt er að kaupa fyrir
pund.
Ríkisstjórnin hefur að vanda
tafið fyrir öllum viturlegum að-
gerðum í þessu máli. — Hún hef-
ur þrjózkast við að gefa verzlun-
ina með nauðsynjar frjálsar. Hún
hefur reynt í lengstu lög að
hindra að landsbúar yrðu frjálsir
að þvi að birgja sig að nauðsynj-
um.
Og meðan rikísstjórnin þannig
hindrar framgang þessa nauð-
synjamáls, fer verðlag síhækkandi
í Englandi og erfiðleikamir á að
fá vörur þar vaxa í sífellu, m. ö.
o. pundinneignimar minnka raun-
verulega í verði og hættan á að
þær verði lítilsvirði vex óðfluga.
0
Nú loksins mun ríkisstjórain
vera að láta undan þessum sjálf-
sögðu kröfum þjóðarínnar, en auð-
vitað er um leið hætta á að ýms
bönd reyni hún að hafa á nauð-
synjainnflutningnum til að tefja
málið.
En þetta þolir enga bið. Og þjóð
in verður að skrifa á reikning rík-
isstjómarinnar þann skaða, sem
hún verður fyrir af því að verðlag
sé hækkað svo mjög í Englandi
eða vörur orðnar ófáanlegar.
Jafnframt verður svo að gera
gangskör að þvi að nota möguleik-
ana til að kaupa fyrir pund alls-
staðar þár sem það er hægt, og
bað mun vera m. a. bæði í Cænada
og Portugal. Þarf því að skipu-
'eggja flutningana þaðan, svo inn-
kaup séu raunvemlega möguleg.
Og svo verður að herða á þeirri
kröfu við ríkisstjórnina, að hún
fylgi því nógu fast eftir við Breta
að fá yfirfært í dollara allt, sem
við ekki getum keypt fyrir í pund-
um. Þjóðin verður að fá að vita,
hverju enska ríkisstjórnin svarar
þeirri kröfu, því það er augljóst,
að það fé, sem við getum ekki
keypt fyrir í sterlingspunds-lönd-
um eða fengið yfirfært i dollara,
getur hæglega orðið einskisvirði
— og að borga okkur með slíku !
fé er bara rán undir fínna formi.
Grein sú sem Þjóðviljinn birti i
gær um stöðuveitingar innan bank-
annai, sýndi eins ljóslega og á verg-
■ur kosið, í þvilíkt óefni komið er
í þessum sökum innan bankanna.
en alhr vita, að bankarnir eru hvað
þetta snertir engin undantekning,
heldur er hér um að ræða reglu,
sem gildir við allar opinberar stofn
anir, án undantekninga.
Áður en farið er lengra út i
þetta mál, þykir rétt að nefna eitt
dæmi, sem verða mætti til fyrir-
myndar fyrir hinar ábyrgu klíkur
þjóðfélagsins.
Kaupfélag Eyfírðlnga —
Þarerfarin hín réffa leið
Það er ekki ótítt að heyra talað
um Kaupfélag Eyfirðinga sem fyrir-
mynd fyrirmyndanna meðal kaup-
félaga þessa lar.ds, og jafnval jaeð-
al allra hinna stærri fj’rirtækja
landsins Ekki er þetta talað^
út í bláinn, fyrirtæki félags þessa
hafa verið ,rekin með frábærum
myndarskap og ágætum .árangrij
Auðvitað er þessi árangur þakk-
aður framkvæmdastjórum félagsins
fyrst íDg fremst, og að sjálfsögðu
er hann að miklu leyti þeim að
þakka. Þó ímm því ekki gleymt,
að starfsfólkið er yfirleitt samhuga
og samhmt í að gera veg og gengi
félagsins sem mest, og árangurinn
er mjög voldug stofnun.
Hvernig hafa nú framkvæmda-
stjórar þessa volduga fyrirtækis
verið valdir.
Hefur Jónas Jónsson fundið þá
i sinni alkunnu leit að ungum
niönnum? Nei og aftur nei. Menn-
irnir sem Jónas hefur fundið eru
menn af gerð Pálma Hannessonar,
menn sem eiga lítið af skoðunum
en mikið af þægð.
Hvernig voru þeir þá valdir?
Fyrstur kom Hallgrímur Krist-
insson. Hann var brautryðjandinn,
hugsjónamvaður sem valdi sér sjálf-
ur sess og skapaði sér tækifæri
til þess að vinna fyrir hugðarefni
sín. Þegar hann var kallaður til
ábyrgðarmeira starfs fyrir sam-
vinnustefnuna, tók einn af starfs-
mönnum kaupfélagsins, Sigurður
bróðir hans, við starfinu. Hann var
einnig síðar kvaddur til meira
sterfs fyrir samvinnufélögin.
I’á tók Vilhjálmur Þór við fram-
kvæmdastjórastörfunum. Hann byrj-
aði að starfa hjá félaginu sem
sendill, gekk síðan stig af stigi
frá einu starfi til ábyrgðarmeiiX
starfs innan félagsins, þangaö. til
honum var falin forastan.
íÞegar hann hvarf frá störfum
tók Jakob Frímannsson við. Einnig
hann er svo að segja upp alinn
innan félagsins.
Þarna hefur verið farin hin rétta
leið. Starfsmenn félagsins hafa átt
þess vísa von að njóta dugnaðar
og samvizkusemi á þann hátt, að
sé falin ábyrgðármeiri störf
eftir því, sem efni standa til á
hverjum tíma, og þetta hefur skap-_
duglega framkvæmdastjóra og á-
hugasamt starfslið.
En þvi er þetta dæmi nefnt, að
œtla nxá, að Zeiðtogör hinna „á-
byrgu“ flokka ,taki nokkurt til~-
lit til þess.
í bönkunum er öllu
snúíð öfu$i
En lítum aftur til bankanna.
Ungur sendisveinn hefur þar
starf. Hann verður þess brátt á-
skynja, að innan þessarar stofn-
unar á hann enga framtíð.
hann fær að vita hjá
starfsfólkinu, áð þegar góð-
ar stöður Iosna innan bankanna, þá
getur að vísu verið, að bankastjór-
amir vilji láta duglega og samvizku
sama starfsmenn bankans sitja fyr-
ir, en þeir hafa yfir sér bankaráð,
það er kosið af stjórnmálaflokkum,
að nafninu til á þaðað hafa gát á
fjárreiðum bankans, í reyndinni
gætjr það hagsmuna flokkanna
gagnvart bönkimum og starfsliði
þeirra. Undir þetta bankaráð hafa
bankastjóramir mikið að sækja, og
þeir gerast oft þær dulur, þegar
um stöðuveitimgar er að ræða, að
láta það ganga inn á starfssvið sem
þeim einum ber áð annast, og þar
ineð eri fengin fullkomin trygging
fyrir því, að hvorki starfsreynsla,
gáfur, dugnaður né önnur hæfni,
.ráði nokkru um stöðuveitingar,
heldur aðeins pólitiskur litur, og
umfram allt þægð og þrælsótti við
auvirðilega stjómmálaleiðtoga. Þann
ig koma pálmar Jónasar-stufmmnar
inn í ábyrgðarstöður, allra opin-
berra stofnana
Sendillinn sér því brátt, að heið-
arlegt og dugmikið starf er ekki
leiðin til frama, heldur þýlyndi og
skrðidýrsháttur, og vesalmennska
Jónasar-pálmanna.
Árangurinn af öllu þessu verður
er tímar liða: Áhugasnautt og lélegt
starfslið, og óhæfir vesalingar í
þýðingarmestu stöðunum og skal þó
fram tekið að starfsliði bankanna
og annarra opinberra stofnana, á
enn mikið meira af dugnaði ’og heil-
brigðum hagsmunahætti en vænta
mætti, eftir ,allar 'þær pólitosku
misþyrmingar, sem það hefur sætt.
Ekkí er það
befra í úfvarpínu
Þjóðviljinn hefur nýlega skýrt frá
einu stórhneyksli, af því tagi, sem
hér um ræðir og fram fór innan
Ríkisútvarpsins. t |
Þrjár stöður voru auglýstar til
umsóknar við þessa stofnun.
Hin eina rétta leið í þessu máli
var, að svipast fyrst um bekki með
al starfsmanna stofnunarinnar éft-
ir hæfum mönnum, sem kynnu að
vilja færa sig um set, til meiri
ábyrgðarstarfa og betri launa, og
gefa síðan nýgræðingum kost á
að reyna pjg í hinum Iægri stöð-
um.
Um tvo yienn að mjnnsta kosti
var þannig ástatt innan stofnun-
arinnar, að þeir höfðu í senn sýnt
hæfni. til starfans og löngun til að
færa sig um set.
Otvarpsstjórj og fréttastjóri tóku
nú þann skynsamlega kost að láta
umsækjendur ganga undir próf til
þess að í Jjós kæmi hvort einhverj-
ir rneðal umsækjenda byggju yfir
framúrskarandi hæfni. Annar hinn
umræddu starfsmanna gekk undir
prófið og var dæmdur hæfastur.
En nú kom hjnn pólitíski draug-
ur útvarpsins, útvarpsráðið, á vett-
vang. Um þetta mál átti það að
réttum lögum ekkert atkvæði. En
það tók málið í sinar hendur, alveg
á sama hátt og bankaráðin taka
stundum veitingavaldið af banka-
stjórunum. Jónasar-pálmar-ráðsins
vildu að enginn þeirra kæmi til
greina, sem prófið stóðuzt, og eng-
inn þeirra, sem í stofnuninni höfðu
starfað, en þrátt fyrir harðfylgi
þeirra tókst þó að koma í veg
fyrir að sá starfsmaður stofnunar-
innar, sem sigraði i prófsamkeppjn-
inni væri rekinn frá stofnuninni,
en laun hans voru lækkuð um 50
kr. á mánuði, í viðurkenininga;rskyni
fyrir að hafa starfað af sæmd og
prýði fyrir stofnunina og að hafa á
samkeppnisprófi verið dæmdur hæf
astur til þess starfs sem hann sótti
um. Aðra sem prófið stóðust tókst
Jóni Eyþórssyni og Pálma Hann-
essyni að útiloka með öllu.
Jónas var á línunni þegar hann
valdi Jón og Pálma sem sína menn.
Er fleírí hneyksla að
að vænfa frá hínum
pólífíska draug
úfvarpsins ?
Nú stendur fyrir dyram að veita
aðalþularstarf útvarpsins. Um það
sækir varaþulurinn (Þorsteinn 'Ö.
Stephensen Hann hefur getið sér
hinn bezta orðstír sem þulur, og
ætti þvi að sjálfsögðu að hljóta
þetta starf, en nýjum manni ætti
að gefast kostur á að reyna sig
á varaþularstarfinu. Ástæða er þó
til að ætla að þetta eigi ekki sva
að vera, eftirtektarvert er, að einn
af gæðingum Jónasar og stórvinun
Jónasar-páhWanna, sótti um starf-
ið iriánuði eftir að umsóknarfrestur
var útrunninn, og það er ekki: að
efa, að Jón Eyþórsson og Pálmi
Hannesson ætli honum starfið, en
þá er aðeins eftir að vita hvort
þeim sem heiðarlegir aru í útvarps-
ráði tekst að komþl í veg fyrir frek-
ari hneyksh, í líkingu við það sem
áður er frainið.
Að lokum skal því sérstaklega
beint til starfsmanna allra opinberra
stofnana, að standa fast saman gegn
þeim pólitísku draugum, sem magn-
aðir eru á hendur þeim, þeir verða
að læra að standa sem einn mað-
ur að rétti sínum, og krefjast þess
að starfsmenn stofnumarinnar gangi
að að öðru jöfnu ætíð fyrir mft all-
ar stöður innan stofnunarinnar,
þannig að rnenn geti átt þess vísa
von að fá dugnað og samvizkusemi
í starfjð, verðlaunað með betri
störfum og ábyrgðiarmeiri. Slik
barátta starfsmanna við opinberar
stofnanir er í senn barátta fyrir
hagsmunum þeirra og rétti, fyrir
velferð stjfnananna og fyrir al-
mennu velsæmi í opinberu lifi.
25 skólastjór-
ar koma sam
an á fund
í Reykjavík.
Skólastjórar allra framhalds-
skóla í landinu, þar með taldir
báðir menntaskólamir og Háskól-
inn, svo og skólastjórar bamaskól
anna í Reykjavík og á Akureyri,
hafa verið kallaðir til fundarhalda
hér í bænum. Það er kennslumála-
• ráðherrann, Hermann Jónasson,
sem boðað hefur til fundar þessa
og mun ætlunin vera að ræða um
ýms vandamál, sem að höndum
hafa borið vegna hemámsins og
snerta kunna skólana og störf
þeirra. •
Gott er til þess að vita að skóla-
stjórar landsins komi við og við
til fundarhalda og ræði sameigin-
leg vanda- og áhugamál.
Walthers-
keppnín hefst
í dag
Walterskeppnin hefst í dag, og
er það síðasta kappmót meistara-
flokks á þessu sumri. Er keppt um
bikar, sem frú Helga Sigurðsson
gaf Víking til minningar um mann
sinn, en Víkingur gaf bikarinn til
þessarar keppni. Þetta er „knock-
out”- keppni, þannig að það félag,
sem tapar leik, er þar með úr
keppninni. Félögin, sem keppa í
dag eru Valur og Fram.
Áður en leikur hefst, eða kl.
1.30 fer fram kappleikur milli
„öldunga” úr Val og Fram, og
koma þar til leiks margar gamlar
„stjömur”.
Úiflufningsnefndin
gerír ráðsfafanír
Framhald af 1. síðu.
til að banna að leigja erlend skip
til fiskflutninga og halda þannig
niðri verðinu á fiskinum innan-
lands.
En það er einmitt það, sem út-
flutningsnefnd nú ætlar að gera.
Hér verður tafarlaust að taka í
taumana. Það dugar ekki að láta
Kveldúlf vaða þannig uppi, að
hann sitji fyrir hlut allra íslenzkra
fiskframleiðenda. En það gerir
hann, ef þeir ekki sýna manndáð í
því að taka sig nógu vel saman til
að hnekkja valdi hans og koma
leppstjórn hans, þjóðstjórninni,
frá.
Valur heldur hlutaveltu í dag.
Hófst hún í gærkvöld við mikla
aðsókn, en heldur áfram í dag kl.
4. Er þarna margt góðra muna á
boðstólum, svo sem sjá má á aug-
lýsingu í blaðinu í dag.
6erízt
áskrífendur
að
fímarífínu
,Réttur‘