Þjóðviljinn - 02.03.1941, Blaðsíða 1

inn bM
Belgiska skipi’ð Pieraiier, sem
strandaði á Kötlutöngum í fyrna-
kvöld, er 5300 smáliestir að stærð
og voru á því 44 menn.
Mönnunum var öllum bjargað
og voru þeir allir komnir til Vík-
ur í gærkvöldi. Peim leið öllum
vei. óvíst er um hvort skipinu
verður bjargað.
Herlög látín
ganga í gíldi
í Nordur-
Hoilandí
Herlög hafa vierið látin ganga
í gildi um N'orður-Holland, vegna
þess að kiomið hefur til alvar-
legra óeirða milli íbúanna og
pýzkra setuliðsmanna. Otvarps -
stöðin í. Bremen útvarpaði í gær,
i stað frétta á hollenzku áskorun
til Hollendinga um að varðveita
frið og reglu í landinu, annars
gæti illt hlotizt af.
Bjanon ber
í því er gert rád fyrír stóríbúðarskaffí og
heímild tíl eígnarnáms
Öllum er kunnugt hve alvarlega horfir fyrir fjölda mörgum
fjölskyldum vegna húsnæðisvandræða. Stjórnarvöldin hafa
lítið sem ekkert gert til að bæta úr þessu, þrátt fyrir hina
brýnu nauðsyn. Má ekki lengur við svo búið standa.
Nú flytur Brynjólfur Bjarnason á Alþingi frumvarp til
laga um bráðabirgðaráðstafanir til að tryggja mönnum hús-
næði. Með því frumvarpi er bent á eina leið til 'að draga
nokkuð úr vandræðunum, þótt aðalki’afan hljóti auðvitað
að vera sú að byggt sé. Frumvarpið og greinargerðin er á
þessa leið:
Frumvarp t:il laga um
bráðabirgðaráðstafanir til að
tryggja mönnum húsnæði. Flm.:
Brynjólfur Bjarnas'on.
1. gr.
Bæjarstjórnum heimilast að
leggja stóríbúðarski'att á íbúðir,
er að fastaignamati eru yfir 20
þúsund kr. Skattur þessi skal
vera stighækkandi. Rieglugerð, er
bæjarstjórn semur um þessa
skattaálagninu, skal staðfest af
ráðherra. Tiekjum af skatti þess
um skal verja til byggingar nýrra
íbúðarhúsa iog skulu þær renrta
í bæjarsjóð.
HollenzkLr landamæraverðir. — Þrátt fyrir hörðustu kúgunarráð-
stafanir er hoILenzka alþýðan nazistaj'firvöldunum erfið.
2. gr.
Nú hefur fjölskylda til afnota
húsnæði, sem ier stærra en svo,
að nemi 20 gólfflatarmíetrum í í-
búðarherbergjum fyrir hvern
þann er til fjölskyldunnar telst
rog íbúðar nýtur á vegum hennar,
lOg er bæjarstjórnum þá beimilt
að taka það húsnæði, sem um-
fra:m er þiessa tilteknu stærð, til
afnota fyrir húsnæðisliaust fólk.
Húsaleigunefnd í Reykjavík og
fasteignaniefndir utan Reykjavíkur
fella úrskurð um leiguupphæð,
leigutíma og annað, sem þörfþyk
ir að taka ákvörðun um í sam-
bandi við leigunámið.
3. gr.
Óheimilt ier að Leigja íbúðir er-
lendum sietuliðsmönnum, ,sem
dvelja hér á landi, og skulu all-
ir samningar, sem gerðir hafa
verið við þá um leigu á íbúðiar-
herbergjum, falla úr gildi 14. maí
1941. Þó geta bæjarstjórnir og
hreppsnefndir veitt undanþágu
frá þessu ákvæði, ef sannanir
liggja fyrir um það, að búsettir
menn hér á landi þurfi ekki á
íbúðinni að halda.
4. gr. • ■
Brot gegn ákvæðum þiessara
Iaga varða sektum, frá 50—10000
krónum. j
5. gr.
Lög þessi öðlast þegar gildi.
Greinargerð.
Þegar styrjöldin skall á og bygg
ingar íbúðarhúsa stöðvuðust með
öllu, var fyrirsjáanlegt, að hús-
næðisleysi myndi verða svo mik-
ið, einkum í Reykjavik, að til stór
vandræða borfði, ef ekki yrði
gripið til róttækra ráðstafana. Síð-
astliðið ár flutti ég fruimv. á Al-
þingi um ýmsar ráðstafanir til að
tTyggja mönnum húsnæði logkomá
í veg fyrir hækkun húsaleigu, þar
á meðal að veita bæjarstjórnum.
heimiid til að leggja á stóríbúða-
skatt- Frurnv. þetta náði ekki
fram að ganga, en í stað þess
voru samþykkt lög þau, er nú
gilda um húsaleigu.
Nú er ástandið miklu alvar-
legra en þá, m. a. vegna dvalar
brezka sietuliðsins hér á iandi. Ef
ekki verður að gert, er víst, að
fjöldi fólks stendur uppi húsnæð-
islaust með öllu á næsta hausti.
Þrátt fyrir erfiðleika styrjaldarinn
ar ei ósæmilegt, að hið opinbera
láti ekki byggja íbúðarhús til að
bæta úr brýnustu þörfinni. En
hitt er vitanliegt, að þar verðúr
þungur róðurinn'. Það verður því
að leggja áherzlu á, áð allar hugs-
anlegar ráðstafanir verði gerðár
til að hagnýta þáð húsnæði, sem
til er, iðig tryggja það, að Isliend-
ingar einir njóti þess. Það er ó-
verjandi, að einstakar fjölskyld-
ur sitji í óhóflega stórum íbúð-
um, en aðrar hafi ekki þak yfir
höfuðið. Ef upphæð stóríbúða-
skattsins er ákveðin nægilega há,
ætti það í flestum tilfellum að
nægja til að knýja þá, sem búa
í stóríbúðum, til að þrengja að
sér. Þó þykir sjálfsagt, að heim-
ild sé fyrir hendi til að taka hluta
af mjög stórum íbúðum leigunámi
ef þörf krefur. Þegar svo mikið
liggur við, verða lögin að gefa
bæjarstjórnunum frjálsar hendur
til þess að firra fólk vandræðum.
ueona
á
Snjóflóð féll í fyrradag á há-
spennulínu frá Laxárvirkjuninni,
nálægt Iitlu-Tjörnum á Laugar-
vatnsskarði, iog varð Akureyrar-
bær í myrkri, nema Sjúkrahúsið
og Menntaskólinn, sem fieingu
straum frá Glerárstöðinni. Unnið
var i gær að vjðgerð línunnar-
Óperettan Nitouche verður sýnd
í kvöld. Hefur óperettan þegar
hlotið miklar vinsældir og seld-
ust aðgöngumiðar upp á svip-
stundu.
„Faust“. Sýningar á marionett-
leiknum „Faust" hefjast nú iaftur
eftir samkomubannið, en að þessu
sinni verða aðeins fáar sýningar
á honum, því að innain skamms
hefjast sýningar á nýju mariionett
leikriti, „Sálarháskinn“. Er það
fyrsta frumsamda íslenzka leákrit
ið sinnar tegundar. Þ]aið er þvif
hver síðastur að sjá „Faust“. I
dag verða tvær sýningar og er
önnur barnasýning.
Sendimeimfélag Regkjauíkur
heldur aðalfund þriðjudaginn 4.
þ. m. kl. 8.30 í Hafnarstræti 21.
I *
? Flohkurínn i
Y
♦í*
Annað kvöld, mánudag 3. míars,
yerða fundiir í öllum deildumi. —
Stjórn félagsins mun senda full
trúa á fundina, og verða tekin
til umræðu mjög þýðingarmikil
mál.
Félagar! Látið ykkur ekki vanta
á deildarfundina!
Enn eítt Evrópuríhí lagt und-
ír Möndulveldín
Búlgaria gengur í bandalag fasíslaríkjanna
Þrátt fyrir hernaðarimdirbúning Þjóðverja í Búlgaríu
undanfarið, virðist það hafa komið blöðum í Bretlandi og
Bandarikjunum nokkuð á óvart, að Búlgaría hefm- nú opin-
berlega gerzt aðili þríveldabandalags Þýzkalands, ítalíu og
Japan. Enda kemur þaö illa heim við skilning brezkra blaða
á vináttusáttmála Búlgara og Tyrkja, er þau töldu stjórn-
málasigur fyrir Breta, og benda til þess að Búlgaría væri að
fjarlægjast Möndulveldin.
Samningur um aðild Búlgaríu
í þríveldabandialaginu var undir-
ritaður í Vijn í gær, stuudu fyrir
hádegi. Viðstaddir atböfnina voru
m. a. Fíloff, forsætisráðherra Búíg
aríu, Hitler, Ribbentrop utanríkis-
ráðherra Þýzkalands, Kedtel hers-
höfðingi, Ciano greifi utanrikis-
ráðherra Italíu og Osíma, sendi-
herra Japana í Bierlin.
Fíloff og Ribbentrop héldu ræð-
ur- Þakkaði Fíloff það áhrifum
Þjóðverja, að Búlgarar hefðu aft
ur fengið Suður-Dobrúdsa.
Ribbentroj) lét svo um mælt, að
þátttaka Búlgaríu í bandalagi
Þýzkalands, ftalíu og Japan væri
enn ný sönnun þess, að þjóðir Ev-
rópu væru fúsiar tdl að taka þátt
í starfinu ab nýskipun álfunniar.
Tíu brezkir og bandarfskir bLaða
imenn i Sofia, höfuðborg Búlgaríu
hafa verið handteknir. Var þeim
sleppt, ier send'iherra Breta í Sofíia
hafði mótmælt handtökunum.