Þjóðviljinn - 12.08.1942, Qupperneq 3

Miðvikutluagui' 12. ágúst 1942.
ÞJÖÐVIUJ ÍNN
a
pfMVIlJINN
Útgefandii
Sameiningarflokkur alþýíu —
Sóifa'littaflokkmiim.
Riutjórar:
Einar Olgeirsson.
Sigfús Sigurhjartarson (áb).
Ritstjórn:
Hverfiigðtu 4 (Vfkingsprent)
■fmi 2270.
Afgreiðsla og auglýsingaskrifstofa:
Austufstrseti 12 (1. hseð) sfmi
2184.
Áskriftargjald á mónuði:
Reykjavík og nagrenni kr. 4,00.
Annarsstaðar á landinu kr. 3,00.
f lausasölu 25 aura eintakið.
Vfkingsprent h.f., Hverfisgötu 4.
Markmið, sem verður
að nást
Verkamenn hafa háð mark-
vissa baráttu fyrir rétti sinum
cg frelsi síöan gerðardómslög-
in voru sett. Þeir imfa unniö
stór sigur í þessari baráttu,
þeir hafa hrundiö þrælalögun
um. Þótt undarlegt megi virö-
ast er ástæöa til aö minna
verkamenn á áö fall geröar-
dómslaganna er þeirra sigur,
þaö er samheldni þeirra og
samtakamáttur, sem geröi
þessi þrælalög óframkvæman-
leg. Þessi stéttarsigur verka-
manna, er aöeins dæmi þess
aö þeir eru sterkasta afliö í
þjóöfélaginu, og þaö eru þeir,
sem mestu eiga aö ráöa um
stjórn landsins og þaö eru
þeir, sem mestu gætu ráöiö
um þá stjórn aöeins ef þeir
gieymi ekki hmni stéttarlegu
og pólitíku eihingu.
En nú þegar geröardómslög
in eru fallin veröa verkamenn
aö samræma árangrana af
þeim sigrum, sem hinir ein-
stöku hópar þeirra hafa unn-
iö i kjarabótabaráttunni, og
markiö sem þeir veröa aö ná,
er átta stunda vinnudagur
meö svo háu grunnkaupi aö
þaö tryggi sómasamlegt lífs-
framfæri handa hvei'ri meöal
fjölskyldu.'
Vilji verkamenn leggja á sig
lengri vi'nnudag, en átta tíma
og það vilja þeir ugglaust
gera, eins og nú standa sakir-
ef þeir sjá aö vinnuafl þeirra
er notaö, á skynsamlegan hátt
til þess þess aö tryggja af-
komu þjóöarinnar og til þess
aö stuðla aö sigri Banda-
manna í þeim örlagaríka hild
arleik, sem nú er háöur um
frelsi og menningu, þá hljóti
þeir fyrir þaö greiöslur, sem
þeir ekki þurfa aö nota til dag
legra nauðsynja.
Þaö er réttmætt aö krefjast
þess aö vinnugeta þjóöarinn-
ar sé fullnýtt á þeim tímum,
sem nú standa yfir, eni þaö er
einhig rétt aö hún sé goldin
fullu veröi, og þaö ekki sízt
þegar þjóöarheildin græðir fé
í svo ríkum mælir sem raun
ber vitni.
Jafnhliöa því að' verkamenn
veröa aö vinna þann stóra
sigur, aö fá átta stunda vinnu
daglnn viðurkenndan, ber
þeim aö halda hátt á iofti
kröfum um að myndun hins
Þingmenn Sósíalistaflokksins í efri deild, Brynjólfur Bjarna
son og Steingrímur Aðalsteinsson, leggja fram frumvarp um
breytingu á framfærslulögunum. Þingmenn Sósíalistaflokks-
ins hafa áður borið fram frumvarp um gagngerða breytingu á
framfærslulögunum, en að þessu sinni er aðeins reynt að fá
einni grein breytt, 51. greininni, sem í þeirri mynd, sem hún
nú er, gerir styrkþegana að einskonar þrælum sveitastjórn-
anna, er þær geta sent hvert sem þær vilja og látið vinna
fyrir hvaða kaup, sem þær ákveða. Frumvarp Brynjólfs og
Steingríms er tilraun til að afmá svartasta blettinnn á fram-
færslulögunum. Það verður vafalaust fylgst með því af athygli
af alþýðu manna, hverjar undirtektir þetta mjög svo hógværa
frumvarp Sósíalistaflokksins fær.
Frumvarpiö hljóöar svo:
Bráöabirgöaákvæöiö frá 1939
um nefnd þá, sem ríkistjórn-
in skyldi skipa, „eftir tilnefn-
ingu þriggja stærstu þing-
flokkanna, ... er hafa með
. böndum framkvæmdir og ráð
stafanir til framleiöslubóta og
atvinnuaukningar”, er lagt til,
aö veröi fellt niöur. Er þaö
hvortveggja aö ákvæði
þetta er meö öilu úrelt, enda
á þaö ekki heima í þessum
lögum”.
1. gr. a. 1. málsgr. 51. gr.
laganna oröist svo:
Sveitarstjórn skal, svo sem
auöið er, sjá vinnufærum
fi-amfærsluþurfum fyrir viö-
unanlegri vinnu, sem gerir
þeim fært að' sjá heimili sínu
farboröa, enda sé hún greidd
samkvæmt taxta verkalýösfé-
lags eöa meö venjulegu kaup-
gjaldi á staönum.
Skylt er framfærsluþurfa aö
taka þá vinnu, sem sveitar-
stjórn hefur vísaö honum á,
nema hann hafi frambærileg-
ar ástæöur til neitunar, svq
sem: 1) aö hann þoli ekki
vinnuna samkv. læknisvottoröi
2) aö heimilisástæöur hamli
því, að hann geti sótt vinnu
langt frá heimilinu, 3) aö vinn
an sé ekki í hans fagi, ef um
fagfólk er aö' ræöa, 4) áö vinn
an sé svo léleg eöa skamm-
vinn, aö hún nægi ekki tll lífs
framfæris, en geti hins vegar
oröiö til þess, aö hann verö'i
af betri vinnu annars staöar.
b. í stað orðanna í 2. málsgr.
sömu lagagr.: „á sama hátt
getur framfærslusveit styrk-
þega” komi: Sveitarstjórn get
ur látió’ barnsfööur.
2. gr. Bráöabirgöaákvæöi
laganna falli niöur.
3. gr. Lög þessi öölast þeg-
ar gildi”.
Greinargerö frumvarpsins
hljóöar svo:
„51. greinin, í því formi sem
hún nú er í, var sett inn í
framfærslulögin meö sam-
þykkt Alþingis 1939. Samkv.
lienni geta sveitarstjórnir sent !
styrkþega hvert sem er, í
hvaöa vinnu sem þeim þókn-
ast við þau kjör og meö því
kaupi, sem þær sjálfar ákveöa.
Jafnvel læknisvottorö um, aö
viökomandi þoli ekki vinnuna,
stórfellda stríðsgróöa einstak-
linganna veröi stöövuö. En
rétt er þeim að gera sér Ijóst
að þaö veröur naumast gert
nema þeir ráði stjórnarstefn-
unni í þessu landi.
Hvers vegna aö hika viö aö
taka völdin?
Þaö fara fram kosnmgar í
haust. Ef þaö fylgi, sem Sóslí-
alistaflokkurinn og Alþýöu-
flokkinn áttu við síöustukosn
ingar væri sameinaö væri þar
á ferö svo sterkur verkalýðs-
flokkur, að hann gæti ráöiö'
mestu um stefnu á Alþihgi,
og um stjórn landsins .
Lætur verkalýöurinn tæki-
færiö ganga úr greipum sér?
er hægt að hafa aö engu.
Samkv. þessum ákvæöum er
hægt aö taka upp hina ill-
xærndu sveitarflutninga í
nýrri mynd. Þetta lagafyrir-
mæli var sett á þeim tímum,
sem valdhafarnir töldu sig
þess umkomna að beita slik-
um aöferöum, þaö var þáttur
í víötækum fyrirætlunum um
aö þrengja kosti alþýöunnar
í landinu. Nú er ástandiö svo
breytt, aö ekki er hægt aö
beita fólkiö slíkum tökum eins
cg sakir standa. Spurningin
er þá, hvort það er vilji Alþing
is, aö slíkar aöferöir veröi aft
ur teknar upp, þegar tækifæri
gefst til að beita þeim.
Meö tillögu þessari er ger'ö
tilraun til aö afmá einn versta
smánarblettinn úr íslenzkri
löggjöf.
Frá Alþingi
Alþýöuflokkurinn hefur lagt
fram frumvarp um orlof
verkamanna, samskonar og á
síöasta þingi. Ennfremur bera
þingmenn hans fram þingsá-
lyktunartillögu um samninga
viö' verkalýössamtökin og und
irbúning löggjafar um 8 tíma
vinnudag.
Nokkrir íhaldsþingmenn
bera og fram ályktun um
samninga viö verkalýðssam-
tökin um skipulagningu vinnu
aflsins, en leggja þau mjög á
móti landvarnavinnunni.
í dag veröur fundur í báö-
um deildum Alþingis kl. 2.
W iiflMin 9rur nnars
Floginn er Örninn frái,
fjaðrirnar brugðust eigi.
Þótt líkaminn liggi’ í dái,
þú líður um æðri vegi.
Þótt hyrfi á veginum vitinn
og vörðurnar. allar að baki,
þá eigum vér eftir þytinn
frá Aarnarins vængjataki.
Fljúgðu um háa heima
fyrst heimur ei gat þig bundið.
Um Arnsúginn oss skal dreyma
og eilífð, sem þú hefur fundið.
K. S.
Blekkingavaðall Alþýðuflokksins um for-
setakosningarnar fullkomlega afhjúpaður
Alþýðuflokkurínn bauð Framsóbn að fá for~
s^tann í nedrí deíld í
Þaö hefur nú bætzt ein
upplýsing enn viö í forseta-
kosningamálinu, sem sýnir til
fulls hverskonar blekkingar
þaö eru, sem Alþýöublaöiö
hefur veriö meö undanfarna
daga, er þaö var aö reyna aö
telja mönnum trú um aö Sósí-
alistaflokkurinn heföi veriö
óheill í kjördæmamáliniu í
sambandi við forsetakosning-
arnar.
„Tíminn” hefur nú upplýst
að Framsóknarmönnum hafi
verið boðið að fá forseta neðri
deildar, ef samkomulag yröi
milli .þingflokka! Þar meö
hafa því íhaldiö og Alþýöu-
flokkurinn beinlínis boö’iö
Framsókn þa'ö, sem þeir þótt-
ust ætla að foröa þjóöinni
frá: íorsetavald í neöri deild.
Og Tíminn gefur í skyn aö
Framsókn muni hafa hafnaö'
þessu tilboöi, af því hún hafi
óskað eftir aö fá forseta sam-
einaös þings og þannig ef til
vill verið reiðubúin til sam-
komulags um aö hún heföi
ekki forseta deildanna.
En fyrir Alþýðuflokknum
og íhaldinu var auðsjáanlega
hvorki um þaö aö ræða að
vilja samkomulag né tryggja
kjördæmamáli'ö, heldur bara
fá átyllu til þess aö' gera
bandalag sín á milli af því
þeir vissu. aö Sósíalistaflokk-
urinn hefði aldrei notað sér
þaö', þó gengiö væri fram hjá
honum, til þess að ná þeim
rétt,i er honum bar, meö sam-
vinnu viö Framsókn.
Þess vegna bauð íhaldiö og
AlþýÖuflokkurinn Sósíalista-
flokknum líka þau boð í for-
setakosningunni aö hann
skyldi settur skör lægra en
fylgisminnsti þingflokkurinn1,
Alþýöuf lokkurinn. Allstaöar
var hrokinn í þessum tapandi
flokkum hinn sami — og svo
kemur Alþýöubláöiö og tútn-
ar út af „ábyrgðartilfinningu“
eins og þáö ætli aö springa og
reynir a'ð láta. líta svo út sem
íhaldiö og Alþýöuflokkurinn
hafi verió' aö gera eitthvaö fyr
ir kjördæmamáliö meö bak-
tjaldamakki sínu!
Aöfarir bræöingsins í for-
setamálinu og heilindin eru
því 1 stuttu máli þessi:
1. ÞaÖ' hefur líklega veriö
hægt aö ná samkomulagi viö
Framsókn um að hún heföi
aðeins forseta sameinaös
þings (Bjarna Ásgeirsson), en
hvorugan i'orseta deildanna
og gæti því engin áhrif haft á
gang kjördæmamálsins úr for-
setastóli, þó hún vildi.
2. Þetta, samkomulag var
ekki reynt og munu þar hafa
valdið einkaástæöur og metn-
aóarmál me'ðal bræö'ings-
manna, sem hagsmunirnir í
kjördæmamálinu, — sam-
kvæmt skoöun Alþýöubl. —,
uröu aö víkja fyrir.
3. Bræöingurinn býður svo
Framsókn upp á forseta neöri
deildar, — og gerir þar meö
einmitt þaö, sem Alþýöublaö'-
ið segir aö sé stórhættulegt:
gefur Framsókn forsetavald í
þeirri deild, þar sem mest
hætta væri á áó’ kjördæmar
máliö tefjist. (í vor fór það
mál með’ afbrigöum í gegnum
efri deild — með' Framsókn-
arforseta!
Hræsnin í þessu öllu er því
auösæ.
I
#
sem ekki eru fastráðnir í vinnu,
ættu að tala við skrifstofu
Sósíalistafélagsins á Skólavörðu
stíg 19, áður en þeir ákveða sér
vinnustað næstu dagana.
Stjórn Sósíalistafélags
Reykjavíkur.
Gerizt
áskrifendur
Þjóðviljans!