Þjóðviljinn - 08.09.1942, Blaðsíða 2

Þjóðviljinn - 08.09.1942, Blaðsíða 2
2 ÞJÖÐVILJINN Þriðjudagur 8. september 1942. Þýzka afturhaldið óttast hron auðvalds- skipulagsins eí barizt verður tii úrslita Díe Zeílunð, blad frjálsra Þjóðverja, sbýrír frá babtjaldamabbí hershöfd- íngja, sfórídjuhölda og landherra. Taba leiðtogar sósíaidcmóbrala þátf í nýrrí .björgunarfílraun' auðvaldssbípulagsins í Þýzbalandi? SKIPAUTC ERÐ * ;1 * ’ t-! M.b, Rafn lilcður til Vestmannaeyja á morgun. Vörumóttaka fyrir hádcgi. Þormóduir Hvað tekur við í Þýzkalandi þegar nazisminn hrynur? Nú þegar er þessi spurning eitt þýðingarmesta atriðið, þegar rætt er um framtíð Evrópu. Afturhaldsöfl í Þýzkalandi og utan þess eru stöðugt að leita fyrir sér um aðferðir til viðhalds auðvalds- þjóðskipulagi í Þýzkalandi cftir fall Hitlers. Sú stefna er studd af afturhaldsöflum Bretlands og Bandarikjanna. Þótt furðulegt megi virðast, er svo að sjá sem leiðtogar þýzkra sósíaldemókrata ..haldi leiðum opnum“ til þáttöku, ef gerð verður tilraun að „bjarga“ auðvaldsskipulaginu í Þýzkalandi eftir stríðið. Greinin sem hér fer á eftir, úr „Die Zeitung“, málgagni frjálsra Þjóð- verja, skýrir frá því sem er að gerast bak við tjöldin í þessum málum. Nazistastjórnin hefur undan- farið leitað hófanna um það í höfuðborgum hlutlausra landa, hvort ekki væri kostur á að semja frið. Nú berast í fyrsta skipti fréttir um það, að áhrifa- menn, sem að vísu eru mjög ná- tengdir nazistastjórninni og hafa til þessa stutt hana af alefli, en eru þó ekki „ósviknir“ nazistar, séu farnir upp á eigin spýtur að leita fyrir sér um frið. Þessi við- leitni á sviði utanríkismáia er í nánu sambandi við víðtækar ráðagerðir í innanríkis stjórn- málum . Menn þessir telja auðsætt, að ekki verði hjá því komizt, að mikil stakkaskipti verði á innan- ríkisskipun Þýzkalands ef koma eigi á sáttafriði við Bandamenn. Þeir eru í því efni á öðru máli en Göbbels og Ribbentrop, að þeir gera sér það ljóst, að Banda- ríki Norður-Ameríku munu aldrei semja frið við Hitler og nazista. Þess vegna á nú að taka upp annað skipulag, þar sem „brotnar verða hinar nasjón al-sósíalísku eiturtennur“. Við þetta bætist, að valdaaukning nazistaflokksins og þó einkum hin vaxandi hætta, er stafar frá SS-liði Himmlers, er mörgum orðin áhyggjuefni. Samkvæmt þessum fréttum er höfuðpauri þessara ráðagerða „Herraklúbburinn“, sá hinn sami, er vann að falli Weimar- lýðveldisins. Frá því um 1920 hreiðruðu um sig í Herraklúbbnum öll römm- ustu öfl hins þýzka afturhalds — háttsettir hershöfðingjar, stór iðjuhöldar Vestur-Þýzkalands og gósseigendur austan Elbu. Þeir sátu á svikráðum við lýð- veldið og lýðræðið og félagslega þróun Þýzkalands, og að lokum létu þeir einn úr sínum hóp, Franz von Papen, ljúka upp hlið unum inn í þriðja ríkið. „Herr- arnir“ í Sigesmundstrasse í Ber- lín mátu jafnan meira hags- muni klíku sinnar og fjármála en hag þjóðarheildarinnar. Nú er svo komið að Herra- klúbburinn vill að vísu afnema drottnunarskipulag hinnar þýzku leynilögreglu, en halda í herveldið og hina atvinnulegu vinninga að svo miklu leyti sem unnt er. Það er ætlun þessara herra að snúa baki við Hitler og fela Papen allt sitt ráð. Búizt er við, að Papen eigi nokkur ítök meðal sumra manna í öðrum löndum. Frá fornu fari hefur Papen ver- ið handgenginn Comité des Forges (Landsambandi franskra iðjuhölda). Lengi hefur hann verið málsvari fransk-þýzkrar vináttu, á þá lund er hann skilur slíkt, þ. e. vináttu milli iðn- aðar Þýzkalands og Frakklands, sem hann er tengdur f jölskyldu- böndum konu sinnar. Papen hef- ur einnig jafnan látið á því bera að hann væri trúr sonur ka- þólskrar kirkju og hefur treyst böndin við Vatíkanið. Menn þeir sem hampa honum nú, eins og fyrir tíu árum, vona, að hann muni „gera upp bú kirkjudeil- unnar“ og vekja þannig traust manna utan Þýzkalands og inn- an. En raunar er ætlunin, að Pap- en verði aðeins í stjórnarforsæti til bráðabirgða. Þeir sem að hon- um standa, gera sér það ljóst, að hann hefur hvorki traust né hæfileika til að „skapa hið sanna þjóðríki“, eins og þessir herrar komast að orði, þegar búið er að moka því mesta úr flórnum. Til þess starfa þarf reyndan mann og virkjamikinn, sem ekki hefur fengið eins illt orð á sig í heimi Engilsaxa og Papen. „Þrautreyndur“ lýðræðissinni. Schacht, fyrrverandi ríkis- bankastjóri og atvinnumálaráð- herra ríkisins, er talinn líkleg- asti maðurinn í þessu efni. Menn eru að vísu ekki í neinum vafa um persónulega eiginleika hans eftir tvíveðrungshátt hans hin seinustu 20 ár. En einmitt vegna þess, að þessi fyrrverandi lýð- ræðissinni, harðdrægasti full- trúi atvinnurekenda, höfundur eftirlitsins með utanríkisverzl- uninni og málsvari hins þýzka arðráns í Suðaustur-Evrópu, hefur óvingast við Hitler og lát- ooooooooooooooooo Hcrbergí með eða án píanós óskast leigt frá október—maí fyrir reglu- saman ungan nápismann. Her- bergi í Vestmannaeyjum gæti komið í skiptum. Upll. Alþingi. Sími 1560. ið af embætti, þá er hann talinn líklegur til þessa starfs. í Herraklúbbnum vilja menn láta Schacht reyna sig vegna þess, að hann hefur jafnan „vak- ið traust“ í hinum alþjóðlega fjármálaheimi og hann hefur ekki sízt átt árangur sinn að þakka persónulegri íramkomu sinni. Herraklúbburinn hefur lært af reynslunni síðan 1931. Bodo Alvensleben greifi, forseti Fraxnhald á 3. síðu. Er Alþýðublaðið að verja taxtabrjóta? Þau cru furðu rúm takmörk Al- þýðublaðsins fyrir almennu velsæmi, en þó mun sumum virðast að blaðið stigi út fyrir þessi sín rúmu tak- mörk, þegar það gerist annað tveggja, nema hvorttveggja sé, vís- vitandi skjöldur taxtabrjóta, úr hópi atvinnurekenda, eða flugumaður í hópi verkalýðssamtakanna, sem er ætlað það hlutverk að vekja þar sundrung og deilur til þess að veikja róður þeirra þegar þeim ríður hvað mest á fuílkominni samheldni. En þetta gcrði Alþýðublaðið þegar l>að síðastliðinn föstudag birti grein und- ir fyrirsögninni „Þegar kommúnistar semja kauplækkun í stað kauphækk- unar í iðnaðinum". í greinartetri þessu er því haldið fram, að samningar Iðju hafi leitt til kauplækkunar hjá mörgum iðn- aðarverkamönnum. Þegar stjórn og starfsiríaður Iðju sá þessi ummæli, sneru þau sér taf- arlaust til blaðsins og báðu það að gefa sér upp, hvaða íyrirtæki það væru, sem gildu verkafólki sinu lægra kaup eftir Iðjusamningi en áður en hann var gerður, og bentu þeim á, að ef þetta ætti sér stað, þá væri irn skýlaust samningsbrot að ræða, se.n tafarlaust yrði að leið- rétta. Þcir benlu á 15. gr. í samn- ingi Iðju, cn þar segir svo: „Nú heí- ur starfsmaður eða kona hjá viðkom- andi fyrirtæki tilgr. í 2. gr. hærra kaup eð.a frekari hlunnindi, en samn- ingar þessir ákveða, þegar samning- urinn gengur í gildi, og skulu þau fríðindi lialdast óbreytt1. Skriffinnar Alþýðublaðsins neit- uðu blátt áfram að gefa upp þennan taxtabrjót mcðal atvinnurekenda. Hér er því aðeins um tvennt að ræða, að Alþýðublaðið veit um at- vinnurekanda, sem brýtur samning Iðju, og heldur hlífiskildi yfir hon- um, eða að það býr til lygasögu til þess að koma af stað sundrung inn- an Iðju. Hvor kosturinn hér er fyrir hendi, skal ósagt látið, en þetta dæmi ætti að nægja til þess að menn gildu varhuga slúðri Alþýðublaðsins um kaupgjaldsmál. Bíó í stað íbúða. Herra ritstjóri, viljið þér birta þennan kafla frá Akranesi? Til eru þeír menn í ríkí Péturs hleður til Búðardals og Gilsf jarð ar á morgun. Vörumóttaka fyrir hádegi. ooooooooooooooooo Mnnið Kaffisöluna Hafnarstræti 16 ooooooooooooooooo Ottesen og Haralds Böðvarssonar — Akranesi. — sem ekki eru fyllilega ánægðir með allt, sem húsbændumir framkvæma. Hér eru nefnilega byggð stór verzlunarhús, og kvikmyndahús eitt mikið, sem H. B. hefur með að gera, á sama tíma sem nokkrar fjöl- skyldur eru á götunni -vegna hús- næðisleysis. . Einhverjir munu kannske spyrja, hví hinir húsvilltu geti ekki byggt jafnt fyrir það þó að Haraldur byggi bíó og aðrir höfðingjar verzlunarhús. Þeir menn, sem stundum hafa átt erfilt með að uppfylla kaupkröfur verkalýðsins! Athugum það mál örlítið. — Nú á þessum timum, þegar heppnin ræður hvað flýtur til landsins af bygging- arefni, er það vitað mál, að ekki skiptir litlu máli, hvernig bygging- arefninu er varið. Um típia í sumar þurrkaði Haraldur upp það timbur sem til var hér á staðnum í þær byggingar,' sem hann var með, en mjög erfitt var að koma áíram íbúð- arhúsum, sem samtímis voru í smíð- um. Annað mál er það, að þeir sem nauðsyniegast þurfa húsnæðis með — íátækir fjölskyldumenn — treysta sér lítt til framkvæmda, þó að efni fengist vegna þess að þeir hafa lítt meira en til hnifs og skciðar, því þeím gefst ekki hlutdeild í hinum mikla stríðsgróða, sem sumum mönn um hlotnast svo að segja ótakmark- að. Ef þeir eiga að brjótast í að byggja, vcrða þeir að taka lán, sem þeir geta svo ekki borgað af þegar kreppir að eftir slyrjöldina, og hætt við að þeir verði þá að bráð þeim scm eiga alþýðuna eftir núverandi þjóðskipulagi. Og eitt cr enn: Nú er það mikil atvinna í iandinu, að ekki veitti af ef allt ætti að ganga með þolanlegu móti, að láta þá ganga fyrir vinnuaflinu, sem mest þurfa þess með. En kannske er meiri þörf- in hjá Hr -aldi Böðvarssyni (til dæm- is að t ' a) að byggja kvikmynda- hús, cr '■Tir fátæka fjölskyldumenn að fá í: larhús? Að enciingu: Hverjum á aiþýðan að trúa fyrir málefnum sínum í þessu og öðru hliðstæðu? Á hún að trúa þeim mönnum fyrir þeim, sem semja gerðardómslög, er skerða frelsi hennar til að lifa og dreifa samtök- um hennar með vopnaðri lögreglu o. s. frv., o. s. frv.? THkynnlng Það tilkynnist hér með heiðruðum viðskipta- vinum að frá og með deginum í gær hækkar öll vinna hjá okkur um ca. 25%. FÉLAG EFNALAUGANNA í REYKJAVÍK JOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO Músik Byrja kennslu 15. september. Tilsögn í: Píanóleik, Hljómfræði, Sönglagaflutning (Correpetition) o. fl. ROBERTABRAHAM Tjarnargötu 10. Sími 5370. æjaz 'pósfuzinn ooo x.

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.