Þjóðviljinn - 05.01.1943, Qupperneq 2

ÞJÓÐVILJIMN
Þriðjudagur 5. januar 194S.

Eftir kröfu Sjúkrasamlags Reykjavík-
ur og að undangengnum úrskurði, upp-
kveðnum í dag, með tilvísun til 32. gr.
laga um alþýðutryggingar nr. 74., 31. des.
1937, sbr. 86. gr. og 42. gr. sömu laga, sbr.
lög nr. 29,16. des. 1885, verður án frekari
fyrirvara löktak látið fram fara fyrir öll-
um ógreiddum iðgjöldum Sjúkrasam-
lagsins, þeim er féllu í gjalddaga 1. des.
1942 og fyr, að átta dögum liðnum frá
birtingu þessarar auglýsingar, verði þau
eigi greidd innan þess tima.
Lögmaðurinn 1 Reykjavík, 4. jan. 1943.
Ti Ikyn ning

Hér með tilkynnist, að vér höfum flutt
vélsmiðjuna 1 hin nýju húsakynni vor
við Seljaveg (gengið frá Vesturgötu).
Skrifstofumar verða fyrst um sinn á
sama stað og áður.
( Skrifstofan 1365 (tvær línur)
[ Verkstjórar 1368,
( efnisvarzla 1369.
GLEÐILEGT NÝTT ÁR!
Þökkum viðskiptin á liðnu ári.
Vélsmiðjan Héðínn h.f.
Áskorun
til kaupmanna og kaupfélaga
Meðan erlent smjör, sem pantað hefur verið, er
ókomið til landsins, skorar ráðuneytið á alla þá, er
selja smjör í smásölu, að selja engum einstökum kaup-
anda meir en eitt kíló af smjöri í einu.
Viðskiptamálaráðuneytið, 4. jan. 1943.
Ennfremur höfum við ennþá:
Tryppa og folaldakjöt nýtt:
í heiium og háifum skrokkum kr. 3,30 pr. kg.
Supuiyot: kr. 4,00 pr. kg.
Læn, smábitar í steik kr. 4,50 pr. kg.
Vesturgotu 16 (gamla kjötbúðin).
cBcvj at yóztuviWM
„Rfkið og einstakling-
amir“.
Þetta er fyrirsögn á einum kafla
Reykjavíkurbréfa Morgunblaðsins
síðastliðinn sunnudag. Bæjarpóstur-
inn ætlar að flytja lesendum sínum
þennan kafla orðréttan, og spyrja
svo ritstjóra Morgunblaðsins ofurlít-
ið út úr honum.
Morgunblaðið hefur orðið:
„Á styrjaldartímum fara öll við-
skipti meira og minna úr eðlilegum
skorðum. Rikisvaldið íær þá meiri
afskipti af framleiðslu þjóðanna,
verzlun og einkalífi manna. t>eir,
sem unna ríkisrekstri, taka þetta
sem stuðning við málstað sinn.
Þarna sjá menn, segja þeir. Þegar
mikið liggur við og þjóðimar þurfa
mest á sig að leggja, þá er gripið
til þess nð auka opínbera íhlutun á
öllum sviðum, að heita má.
Þessi söngur heyrðist i síðustu
styrjöld. Hann er endurtekinn nú,
með engu minni áfergju.
En sannleikurinn er sá, að einok-
unarmenn og ríkjsrekstrarpostular
íara þama alveg villur vegar. Þeir
þlanda saman heilbrigðu lífi og
sjúku, hemaðarástandi og friði. Þeir
gætu alveg eins sagt: Við viljum
styrjaldir, við viljum að heimurin. •
sé í báli, heilbrigt athafnalíf úr lagi
íært, til þess að við getum fengið
kröfum okkar fullnægt um ríkisíhlut
un i öllu athafnalífi, nef rikisvalds-
ins í hvers manns koppi.
- JfTS' JT.------------------------
Hlutverk þeirra, sem vinna að end
urreisninrfi* eftir stríðið, verður ekki
tað að herða á ríkisrekstrarfjötrun-
um, heldur hitt, að losa atvinnulífið
úr viðjum, gefa borgurum ríkisins
það mikið olnbogarúm til athafna,
að framtak þeirra fái að njóta sín.
Annars verður sigurinn lítilsvirði
fyrir þá, sem berjast fyrir frelsi, ef
með frelsi smáþjóða fæst ekki um
leið persónulegt frelsi einstakling,-
anna“. **4
Hvað er „heilbrigt líf‘?
Virðulegu Morgunblaðsritstjórar!
Vilduð þið ekki vera svo vingjarn-
legir áð skýra nokkru nánar hvað
þið eigið við þegar þið talið um
„heilbrigt líf“. Ef marka má orðarma
hljóðan, verður ekki betur séð en
að þetta sé bara annað nafn á því
sem almennt er kallað friðartímar.
Það verður því að hafa fyrir satt,
þar til þið gefið aðra skýringu, að
„heilbrigt lif“ haíi verið ríkjandi
fyrir stríð i öllum hinum svokölluðu
lýðræðslöndum.
Nú mun yður ugglaust reka mrnni
til þess, að síðasta ártuginn fyrir
stríðið áttu lýðræðisrikin við tals-
verða erfiðleika að stríða.
Þið þekkið erfiðleikana sem við
var að stríða hérna heima, atvinnu-
leysi og afleita afkomu frámlciðslu-
atvinnuveganna.
En þetta var allt „þeim rauðu“ að
kenna, munuð þið segja.
Hér sat , rauð stjórn“ að völdum
árum saman, hún var með „nefið
niður í hvers manns koppi“ og eyði-
lagði hið frjálsa athafnalií.
En haegan nú, herrar mínir. Lítið
til hinna ágætu lýðraeðislanda,
Bandaríkjanna og Bretlands.
Ekki raunuð þið halda því fram að
þar hafi setið rauðar stjómir, sem
komið hafi öllu í kalda kol.
Tala atvinpuleysingja í Bretlan^
var þá þetta frá þremur til átta mill-
jónir og í BaDdaríkjunum frá 11 t4
20 milljónir á tímum hins „heil-
brigða lífs“.
Teljið þið nú, herrar mínir, að það
geti talizt ,dieilbrigt líf“ þegar at-
vinnuleysið sverfur svo fast að sem
þessar tölur sýna?
Eða eigið þið við eitthvert allt
annað ástand en var fyrir stríð, þeg-
ar þið talið um „heilbrigt lif“, og ef
svo er, hvernig hugsið þið ykkur þá
það ástand, og hvernig ætlið þið að
koma því á að striðinu loknu?
„Persónulegt frelsi ein-
staklinganna“?
Þið segið ritstjórar góðir, að sig>
ur lýðræðisþjóðanna verði lítilsvirði,
„ef með frelsi smáþjóðanúa fáist
ekki um leið persónulegt frelsi ein-
staklinganna".
Hvað eigið þið við, þegar þið talið
um „persónulegt frelsi einstakling-
anna“?
Teljið þið t. d. að atvinnulaus
vérkamaður njóti fullkomins per-
sónulegs frelsis?
Eða þrautskuldugan framleiðanda,
sem ekki má snúa hönd eða fæti
án samþykktar lánveitanda, nema
þá að hann hafi skapað sér persónu-
lega aðstöðu til að stinga nokkrum
bankaráðsmönnum og bankastjórum
í vasa sinn?
Þið þurfið, herrar mínir, að gera
lesendum blaðs yðar fyllilega ljóst,
hvað þið eigið við þegar þið talið um
persónulegt frelsi, og hvernig þið
hyggist að tryggja alþjóð það frelsi
að strjðinu loknu. Á meðan þið ekki
gerið það, verður að hafa fyrir rétt,
að þið eigið við það „frelsi“, sem
atvinnuléysingjarnir eiga við að búa
á tímum „hins heilbrigða lífs“ og
nýlenduþegnarnir í nýlendum stór-
veldanna, eða að minnsta kosti að
þið teljið frelsinu fullborgið ei
straumurinn fellur aftur í sama far-
veg og fyrir stríð, en mjög áberandk
kvísl í þeim farvegi var atvinnu-
lauf t fölk og' kúgaðar nýlenduþjóðir.
Hugtakarugl sera engum
vitibornum manni er
sæmandi.
Ummæli Morgunblaðsins um af-
skipti ríkisvaldsins af atvinnulífinu
á stríðstímum, og margendurtekin'
ummæli þess um ríkisrekstur og
þjóðnýtingu, gefa tilefni til að minna
ennþá einu sinni á, að ríkisrekstur
og þjóðnýting eru tvö gjörólík hug-
tök, svo ölík, að það er óvitum ein-
tim samboðið að rugla þessu saman.
Þó hefur það hent einn af banka-
ráðsmönnum Landsbankans, Jón
Árnason. Nú fyrir skemmstú skrifar
hann langa grein i Tímann, þar sem
þessum_ hugtökum er algjöiiega
rugjað saman.
Menn sem standa á svo lágu þekk-
ingarstigi um stjórnmál, að þeir
rugla þessu saman, hafa engan sið-
ferðilegan rétt til að tala um þau
eða skrifa, og þeir sem í blekkingar-
skyni rugla þessu suman, hafa þann
rétt auðvitað því síður.
Hér á landi eru mörg ríkisrekin
fyrirtæki, ekkert þeirra.er þjóðnýtt,
svo fjarri eru þau því, að alveg eins
vel mætti segja, að útgerðarfclög
eins og Kveldúlíur og Alliance, yæru.
þjóðnýtt. Um þjóðnýtingu' einstakra
fyrirtækja innan auðvaldsþjóðfélags
getur naumast.-vertð að rgsða, þvi
þióðnýtt er það' fyrirtæki eitt, sem
rekið er, sem liður í áætlun um þjóð-
arbúið, með bað fyrir augúíri, að ful!
nægja ákveðnum þörfum þjóðar-
heildarinnar. í sósíalistisku þjóðfé-
lagi er atvinnulífið þjóðnýtt, en að-
eins mjpg lítill hluti þess cr ríkis-,
rekstur, heldur er reksturinn yfirleitt
í höndum þeirra manna, sém vinna
Pramhald á 3. síðii,
lólatrcsshcmmtun^ú-
fyrir börn
DAGSBRÚNARMANNA
verður haldin miðvikudaginn 6. janúar í Iðnó.
Skemmtunin hefst kl. 4 síðdegis. Húsið opnað kl. 3 ¥2.
Dans
fyrir fullorðna kl. 10 um kvöldið. — Gömlu og nýju
dansamir.
Aðgöngumiðar seldir allan daginn, þriðjudag og
miðvikudag, í skrifstofu Dagsbrúnar.
Framfarasjóður
B. H. Bjarnasonar * m
kaupmaims,
Umsóknir um styrk úr ofannefndum sjóði sendist undirrit-
aðri stjómarnefnd hans fyrir 7. febrúar 1943- Til greina koma
þeir, sem lokið haía prófi í gagnlegri námsgrein og .taldir eru
öðrum fremur efnilegir til framhaldsnáms, sérstaklega erlend-
is. Þeir umsækjendur, sem dvalið hafa við framhaldsnáin cr-
lendis, sendi, auk vottorða frá skólum hér heima, umsögn kenn-
ara sinna erlendis með umsókninni, ef imnt er. Sjóðstjórnin
áskilur sér, samkvæmt skipulagsskránni, rét-t til þess að úthluta
ekki að þessu sinni, ef henni virðist að styrk-veiting muni ekki
koma að tilætluðum notum.
Reykjavík, 3, janúar 1941.
ÁGÚST H. BJARNASON. VILHJÁLMUR Þ. GÍSLASON.
HELGI H. EIRÍKSSON.