Þjóðviljinn - 07.04.1943, Side 1

Sósíalísfar
munið kvöldvökuna í Odd-
fellow annað kvöld. Lesið
auglýsingxma á 4 síðu
blaðsins.
Nýðf verkamannafélag sfofnad i
gær mcd 210 meðlímnm* Fratn~
haldsaðalfundur vcrður á morgun
Þar sem ekki tókst að sameina verkalýðsfélögin á
Akureyri (eins og frá er sagt á 3. síðu blaðsins) boðuðu
fulltrúar Alþýðusambandsstjórnarinnar þeir Jón
Rafnsson og Jón Sigurðsson, til fundar í gær til að
stofna nýtt verkamannafélag.
Var félagið stofnað með 210 mönnum og heitir það
Verkamannafélag Akureyrarkaupstaðar. Vitað er um
tugi manna er munu ganga í félagið og verður fram-
haldsaðalfundur haldinn á morgun.
Af þessum 210 voru 60 áður í Verklýðsfél. Akureyrar
og er það helmingur þeirra verkamanna er í því voru.
í stjórn félagsins voru þeir kosnir: Formaður Mar-
teinn Sigurðsson, ritari: Jóhannes Jósefsson, gjaldkeri:
Björn Einarsson og meðstjórnendur: Þórður Valdimars
son og Sigurður Baldvinsson.
í varastjórn voru kosnir: Form. Haraldur Þorvalds-
son, ritari Björn Jónsson, gjaldkeri: Loftur Meldal og
varameðstjórnendur: Pálmi Jónsson og Stefán Árna-
son.
Ný sóknarlota hófsf í gærmorgun I Suður^Túnis
Harðvífugar loffárásir Bandamanna
Áttundi brezki herinn hóf í gærmorgun snenuna ákafar árásir
á stöðvar fasistaherjanna við Vadi Akaret í Suður-Túnis. Segir
í stuttri tilkynningu sem gefin var út í gærkvöld, að Bretar hafi
náð þeim stöðvum sem fyrirhugað var í fyrstu lotunni og haldi
áfram harðvítugum árásum.
Fyrr í gær höfðu borizt fregnir um ákafa stórskotahríð sem
Bretar heldu uppi á stöðvar fasistaherjanna á þessum slóðum.
Flugher Bandamanna í Norð-
ur-Afríku gerði í gær geysiharð
ar árásir á flughafnir Þjóðverja
í Túnis, á skipalestir fasista á
Miðjarðarhafi og 'herstöðvar á
Sikiley og Suður-Ítalíu.
Orugtuflugvélar fasista veittu
harða mótspyrnu og kom víða til
loftbardaga. Voru 53 þýzkar og
ítalskar flugvélar skotnar niður
í gær en Bandamenn misstu að-
eins 12.
Þrjátíu og ein af fasistaflug-
vélunum voru skotnar niður x
loftorustu yfir Miðjarðarhafi,
norður af Túnis, og voru 18
þeirra stórar þýzkar flutninga-
flugvélar, 6 steypiflugvélar og 7
orustuflugvélar.
Samkvæmt brezkri fregn var
öflug flotadeild í Gíbraltar 30.
þ. m., þar á meðal orustuskipin
Nelson, Rodney og Malaja, flug
vélaskipið Formidable og annað
minna flugvélaskip, auk margra
tundurspilli og tundurskeyta-
báta.
Jafnframt var skýrt frá, að
flotadeild þessi hefði látið úr
höfn, en að sjálfsögðu ekki gef-
inn upp ákvörðunarstaður.
Fregn þessi hefur vakið mikla
athygli enda mjög óvenjulegt,
að skýrt sé frá ferðum herskipa
á þennan hátt, og þykir líklegt
að eitthvað búi undir.
Saenskt blað sakar ríbis-
sfjórnina um hlutleysísfrávík
Opinber rannsókn fyrirskipuð. — Vaxandi gremja í Sví-
þjóð með jjýzku hermannaflutningana
Sænska blaðið Arbetaren birtir skjal eitt, er það segir vera
„leiðbeiningar“ um meðferð á erlendur flugvélum sem lenda á
sænskum hernaðarílugvöllum.
Samkvæmt þessum leiðbeiningum er fyrirskipað að kyrrsetja
allar erlendar flugvélar nema þýzkar, og taka áhafnirnar hönd-
um.
Ftrá Leikfclagínu
FFBnsúning i n0Fllni“ eitlr Kal
Honk næsHinaimi töstndag
*
Látrus Pálsson lciksfjótrí. — Lcíktríl^
íð vakfí allhatrða ádcílu i Danmörku
Lárus Pálsson leikari kallaði fréttamenn blaða og útvarps á
fund sinn í gær og skýrði þeim frá því að Leikfélagið hefði frum-
sýningu á leikritinu Orðið eftir danska prestinn Kaj Muiik, sem
er talinn einn frægasti núlifandi leikritahöfundur Dana.
Lárus Pálssón er leikstjóri. — Sr. Sigurjón Guðjónsson íslenzk-
aði leikritið.
Leikritið vakti allmiklar deilur þegar það kom út í Danmörku
og voru uppi raddir um að dæma Munk frá kjóli og kalli fyrir
vikið. .fíllÍiH
Þýzkum orustuflugvélum skal leyft að halda áfram ferð sinni
með fullri áhöfn.
Finmani an ifsa-
lelH ilireli n
lio (rí inmigi
Á fxmdi efri deildar í gær
var frumvarp ríkisstjómarinn-
ar um húsaleigu. loksins af-
greitt sem lög frá Alþingi.
Var það búið að ganga hvað
eftir annað á milli deildanna,
og margar tilraunir verið
gerðar til þess að spilla því;
og það að nokkru tekizt. í
síöari umferð í neðri deild
höfðu verið sniðnar af hlægl-
legustu vitleysumar, sem Gísli
Jónsson fékk inn í frumvarp-
iö við 3. umræðu í efri deild:
og áður hefur verið sagt frá
hér í blaðinu. Einnig var sam-
þykkt sú breyting, sem máli
skiptir, að þá leigu sem bát-
ar greiða fyrir hús, bryggjur
og palla með aflahlut geti
rðilar krafizt, að leigan
verði metin til peningaverðs,
og má þó ekki hækka melra
en sem svarar hækkun al-
mermrar húsaleigu.
Gísli Jónsson gerði enn til-
ratm til að eyðileggja þessi
ákvæði, og bar fram skriflega
breytingartillögu, sem þó var
felld, og frumvarpið afgreitt
án frekari breytinga.
Þýöingarmesta nýmæli þess-
Oröið er eitt af fyrstu leikrit-
unum, sem Kaj Munk samdi, og
fyrsta leikrit hans, er vakti
deilur, anngrs hefur hann skrif-
að fjölda leikrita, þótt eigi hafi
þau öll verið gefin út.
Orðið kom fyrst út árið 1931
og var fyrst leikið i Kaupmanna
höfn 1932. Leikrit þetta hefur
áður verið leikið hér í útvarp.
ara laga, frá eldri húsaleigu-
lögum, er heimild sú, sem
húsaleigunefndir hafa til
skömmtunar húsnæðis, og
hinsvegar að ákvæði laganna
ná eirmig til leigu eftir ver-
búðir og bryggjur.
1938 las Poul Reumert hér upp
úr leikritinu Idealist eftir sama
höfund.
Leikritið er trúarlegs efnis og
fjallar um■ afstöðu ýmissa mis-
munandi lífsskoðana til þess, er
höfundurinn kallar lifandi krist
indóm.
Mikkel Borgen eldri er sveit-
arhöfðingi í gömlum stíl og fylg-
ismaður Grundtvigs. Pétur
skraddari er fulltrúi heimatrú-
boðsins. Houen lœknir er skyn-
semistrúarmaðurinn. Sr. Band-
bull er presturinn og embættis-
maðurinn. Geðveiki Jóhannes
er sú persóna, sem að mestu
Framhald á 4. síðu.
Annað sænskt blað, Afton-
tidningen, segir um þetta mál
að sé þetta skjal ófalsað, sé
Svíþjóð komin í þá aðstöðu,
að hún geti ekki kallazt hlut-
laus. Við höfum þá komið’
fram sem bandamenn Þýzkar
lands, bætir blaðið við.
Sköld, landvarnarráðherra
Svía, hefur lýst yfir að hon-
um sé ókunnugt um slikar
leiðbeiningar, og að fram
muni fara opinber rannsókn.
Þýzku hermannaflutning-
arnir yfir Svíþjóð hafa verið
harðlega gagnrýndir í sænsk-
um blöðum imdanfariö, og
vitnaöi norska útvarpið frá
London í gærkvöldi m. a. í
harðorðar gi'einar í Dagens
Nyheter og Aftontiöningen
mn þessi mál.
Komið hefur í ljós sam-
kvæmt opinberum yfirlýsing-
um, að flutningar þessir eru
það miklir, að Dagens Nyhet-
er telur að vafasamt sé hvort
þeir geti heimfærzt undir
„orlofsferöir“.
Flutningar þessir fara fram
eftir sænskum járnbrautum.
bæði milli Noregs og Finn-
lands og milli Noregs og
Trelleborg, en þaðan gengur
eimferja til Þýzkalands.
Forsætisráðherra Svía, sósíal-
demókratinn Per Albin Hansson
afsakaði afstöðu sænsku stjórn-
arinnar til þessa máls í ræðu s.
1. sunnudag. Þýzku orlofsferðirn
ar yfir Svíþjóð hefðu aldrei ver-
ið taldar æskilegar, hvorki af
þjóðinni né stjórninni. Sænska
stjórnin liti á leyfið, sem hún
hefði gefið sem eina af þeim
byrðum, er Svíþjóð yrði að taka
á sig vegna stórveldastyrjaldar-
innar. Það er skiljanlegt, sagði
Framh. á 4. síðn.
Rauði herinn 25 km.
frá Hovorossísk
Rússar tilkynntu enn í gær, að
engar mikilvœgar breytingar
hefðu orðið á vígstöðvunum en
staðbundnar orustur verið háðar
á Kúbanvígstöðvunum, við Don-
ets og suður af llmenvatni.
í fréttastofufregnum segir, að
framsveitir rauða hersins séu nú
aðeins 25 km. frá flotahöfninni
Novorossisk, og haldi þar áfram
sóknaraðgerðum. Stórskotalið
Rússa er mjög athafnasamt í
Vestur-Kákasus, þrátt fyrir
mikla erfiðleika á flutningi
þungra hergagna vegna þess hve
vegirnir eru orðnir slæmir.
Stormoviksteypiflugvélar halda
uppi hörðum árásum á herstöðv
arÞjóðverja á Tamanskaga og
skip á Kertssundi.