Þjóðviljinn - 04.05.1943, Page 2

2
ÞJÓÐVILJINN
Miðvikudagur 4. maí 1943.
Sundnámskeið skólanna
Fullnaðarprófsbörn úr Miðbæjarbarnaskól-
anum og utanskólabörn, sem ekki hafa lokið
sundprófum, mæti í Sundhöllinni virka
daga, nema laugardaga kl. 3,20.
ÍÞRÓTT AFULLTRÚI.
Aðalfnndnr
Byggíngarfélags verkamanna
verður haldinn í Alþýðuhúsinu við Hverfisgötu sunnudaginn
9. maí, og hefst kl. 2 e. h.
Fundarefni: Venjuleg aðalfundarstörf.
Árgjaldi félagsmanna verður veitt móttaka á skrifstofu
félagsins, Austurstræti 1, daglega kl. 5—7 e. h., fram að aðal-
fundinum. Þeir félagsmenn, sem ekki hafa greitt árgjald sitt
fyrir þann tíma, hafa fyrirgert félagsréttindum sínum og verða
strikaður út af meðlimaskrá félagsins.
STJÓRNIN.
Uppboð
Opinbert uppboð verður haldið í stóra veitinga-
salnum í Hafnarstræti 20 (Hótel Heklu) og hefst það
næstk. föstudag kl. 10 árdegis og heldur áfram næstu
virka daga, þar til því er lokið.
Verða þar seldar meðal annars allar vörur úr
Windsor Magasin, Laugaveg 8 svo sem: Kjólar, Káp-
ur, dragtir, silkisokkar, leikföng, sjálfblekungar, seðla-
veski, cigarettnveski, tóbakspungar, reykjarpípur, hár-
greiður, vasaklútar, hálsfestar, spéglar, ýmsar snyrti-
vörur, kven-leðurtöskur, glervörur, keramik, silfur og
plettvörur o. m. fl.
Sumt af vörum þessum verður aðeins selt í stærri
númerum.
Að lokinni sölu þessara muna verður á sama stað
seldar vörubirgðir Sælgætisverzlunarinnar í Hafnarst.
20 (Hótel Heklu) svo og allir húsmunir og borðbún-
aður, er tilheyrði Hótelinu, enn fremur ýms verzlun-
aráhöld.
Listi yfir munina er til sýnis í skrifstofu lögmanns
í Arnarhvoli.
Greiðsla fari fram við hamarshögg.
Lögmaðurinn í Reykjavík.

Telpukápur
á 3~6 á*a
Verzlun H. Toft
Skólavörðustíg 5.
Sími 1035
OOOOOOOOOOOOOOOOO
HUNIÐ
Kaffisöluna
Hafnarstræti 16
O00000000<XX>00000
AUGLYSIÐ
í ÞJÓÐVILJANUM
XHWOOOOOOOOOOOW
DAGLEGA
nýsoðin svið. Ný egg,
soðin og hrá.
Kaf fisalan
Hafnarstræti 16.
ooooooooooo<xxxxx>
uz&zzzmttuzmnzizz
Gerizt
áskrifendur
Þjóðviljans!
znmzsmzz&azimaKi
Ágætt leikrit —
— Góður flutningur.
Það eru tíðindi, sem vert er um að
geta, að útvarpið flutti 17. í. m. leik-
ritið Niels Ebbesen eftir Kaj Munk.
Leikritið er markað tökum snillings,
sennilega bezta leikritið, sem þessi
ágæti höfundur hefur látið frá sér
fara, það er glæsilegur vitnisburður
um anda, sem ekki lætur bugast,
sem heldur skoðunum sínum hiklaust
fram, hver sem í hlut á og hvað
sem í húfi er. Það var Haraldur
Björnsson, sem annaðist leikstjóm-
ina: fórst honum það vel og skil-
uðu allir leikendumir hlutverkum
sínum með prýði. Fráfarandi útvarps
ráð hefur með flutningi þessa leik-
rits bætt upp marga lélega dagskrár
liði, sem það hefur boðið hlustend-
um upp á.
En úr því minnzt er á það, sem
vel hefur farið í störfum útvarps-
ins, er ekki ástæða til að gleyma því,
að sunnudaginn 18. f. m. flutti út-
varpið hljómleika frá Gamla Bíó.
Það voru hljómleikar þeir, er fylgja
myndinni Fantasia eftir Disney.
Þessi mynd er eitt hið mesta meist-
araverk, sem sézt hefur hér í kvik-
myndahúsunum, og var það sannar-
lega vel ráðið að kynna þjóðinni
þessa mynd eftir því sem við varð
komið með aðstoð útvarpsins.
Niels Ebbesen þarf að
komast á leiksvið.
Eins og kunnugt er samdi Kaj
Munk leikritið Niels Ebbesen eftir að
Þjóðverjar hernámu Danmörku. Efn-
ið er sótt í sögu Dana frá fjórtándu
öld, en hvert orð og setning er hnit-
miðað við viðskipti Dana og Þjóð-
verja eftir hemámið. Leikritið er
glæsileg hvatning til dönsku þjóð-
arinnar um að rísa upp gegn fjand-
mönnunum og láta ekki bugast þótt
við ofurefli sé að etja.
Auðvitað bönnuðu Þjóðverjar leik
ritið og gerðu það af því upp-
tækt, sem þeir náðu til, en um 12
þúsund eintök munu hafa komizt út
meðal dönsku þjóðarinnar. Leikrit-
ið hefur hvergi verið flutt fyrr en
það kom í útvarpinu hér í Reykja-
vík, og er það sannarlega okkur til
sóma að hafa orðið fyrstir að birta
það almenningi. En við þurfum að
gera meira, við þurfum að koma því
á leiksvið og það sem allra fyrst.
Leikfélagið ætti að taka það til æf-
inga og flutnings í haust, fyrr er það
sennilega ekki hægt.
Grunaður um fölsun — gef-
ur út blað til að kenna heið-
virði í viðskiptum.
Þjóðólfur hefur nú komið út end-
urfæddur og forkláraður, eftir að
Árni frá Múla hafði um skeið hrakið
hann af braut hinna „eiginlegu og
fræðilegu þjóðveldismanna“ svo not
uð séu orð hins nýbakaða ritstjóra,
herra Halldórs Jónassonar frá Eið-
um. Fyrrverandi ritstjóra Þjóðólfs,
Áma frá Múla, er einkum fundið
það til foráttu, að hann henti eitt
sinn að greiða skynsamlega at-
kvæði í bæjarstjóm, það var þegar
hann greiddi atkvæði með því, að
bærinn tæki bíóin í sínar hendur.
Þessi atkvæðagreiðsla Áma virðist
hafa kostað hann ritstjórastarfið.
Hinn nýi ritstjóri Þjóðólfs lýsir
fylgi sínu við ýmsar skoðanir Jónas-
ar Guðmundssonar spámanns, hann
lætur og blað sitt flytja langt erindi
eftir séra Pétur Magnússon frá Valla
nesi um kommúnisma. Erindið var
flutt í tilefni af þvi, að „greindur
bóndi á Héraði“ lýsti því yfir við
höfundinn, að „hann væri orðinn
gersamlega sannfærður um það, að
þjóðskipulag kommúnista í Rúss-
landi væri það einasta, sem vit væri
í, og að hann ætlaði eftirleiðis að
styðja að því, eftir því sem hann
gæti, að slíkt skipulag kæmist sem
fyrst á hér á landi”. Höf. telur að
bóndinn hafi lítinn tíma til að hugsa
og sé niðurstöðum hans því ekki
treystandi. Hinsvegar segist hann —
presturinn — hafa góðan tíma til
að hugsa, enda hafi hann komizt að
þeirri niðurstöðu, að „kommúnismi"
geti í sjálfu sér verið gott skipulag,
en það geti bara alls ekki átt við
á íslandi.
Annars leggur blaðið nú, sem fyrr,
megináherzlu á heiðvirði í fjármál-
um og viðskiptum. Einn úr hinni
nýju útgáfustjóm, herra Jón Kjart-
ansson framkvæmdastjóri, hefur
undanfarið verið í tukthúsinu talinn
riðinn við fölsun. Vonandi verður
barátta Þjóðólfs fyrir heiðvirði í
fjármálum og viðskiptum árangurs-
rík.
Lögregla og loftvarnir
Þegar hættumerkið var gefið síð-
ast var ég stödd í búð við Hring-
brautina. Þar var og önnur kona, er
ég þekkti ekki. Við spurðumst fyrir
um, hvar næsta loftvarnabyrgi væri
og var okkur sagt, að það væri í
lögreglumannahúsinu. Við skunduð-
um þangað, gengum inn og komum
í allstórt herbergi með nokkrum
rúmum. Einn lögregluþjónn var þar
fyrir og ekki annað fólk. Lögreglu-
þjónninn sagði okkur kurteislega,
að þetta væri ekki byrgi fyrir almenn
ing, en við skyldum þó vera kyrrar
fyrst við værum komnar inn.
Litlu seinna kemur inn maður
óeinkennisklæddur, sem virðist
miklu ráða þarna. Hann sagði okkur
með þjósti, að þarna væri enginn al-
menningur, en lögregluþjónninn
kvaðst hafa leyft okkur að vera.
Hinn valdamikli aðkomumaður
skeytti því engu og við urðum að
hrökklast út á götuna.
Væntanlega er þessi framkoma
alleinstök í sinni röð. Og því segi
ég frá þessu hér, að ég vil fá úr því
skorið, hvort þeir, sem eiga að ann-
ast um öryggi borgaranna, þegar
loftárásarhætta er yfirvofandi, telja
ekki að við slíkum þorparaskap sem
þessum eigi að liggja þung viðurlög,
því sé ekki svo, þá skilst mér, að
traust almennings á cryggisráðstöf-
unum yfirvaldanna hljóti að falla
niður fyrir núll.
Nikólína Jónsdóttir.
CP*r-'
Hefur þú náð þér í nýja heftið
af tímaritinu
RCIIar
Efni þess er sem hér segir:
Sigurður Guðmundsson: Sigur-
horfur.
Ólafur Jóh. Sigurðsson: Listin
að komast áfram í heiminum
(saga).
Sverrir Kristjánsson: Heims-
stríð og heimshorfur.
Brynjólfur Bjarnason: Innlend
víðsjá.
André Malraux: Á vargöld (upp
haf framhaldssögu).
.Einar Olgeirsson, Ásgeir Blönd-
al Magnússon og Sigurður Guð-
mundsson rita um nýjar bækur,
innlendar og erlendar.
Árgangur af Rétti, fjögur hefti,
kosta aðeins 10 krónur.
Gerizt áskrifendur með því að
hringja í síma 2184 eða koma á
afgreiðslu Þjóðviljans, Austur-
stræti 12.
IMinningarorð um I
Sígurð Arason |
Þegar ég frétti að Sigurður
Arason hefði farizt af vélbátn-
um Ásu frá Homafirði', setti
mig hljóðan. Mér hafði' aldr-
ei dottið í hug áð hugsa um
dauðann í sambandi við hann
Harrn var einn þeirra manna.
sem mikils var vænzt af og
manni fannst eiga svo margt
óunnið, maður, sem djai'fast-
ir draumar vom dreymdir um
Mér duldist þá ekki, að þar
var fallinn í valinn einn af
beztu sonum íslenzkrar alþýðu
sonur, sem ekki mátti liggja
óbættm-.
Sigurður Arason, eða Siggi
á Borg eins og við kunningj-
arnir kölluðum hann, var son-
ur Ara Sigurðssonar bónda á
Borg' á Mýrum í Austm’-Skafta
fellssýslu og konu hans, Sig-
ríðar Gísladóttur. Hann óist
upp við almenn sveitastörf og
þóttí snemma afbragðs verk-
maöur. Jafnhliða verklegum
störfum las hann mikið og’
aflaði sér víðtækrar mennt-
imar. Veturinn 1937—1938
stundaöi hann nám við hér-
aðsskólann á Laugarvatni.
Skólanámið stundaði hann af
kappi, en fjárhagsörðugleik-
ar hömluðu honum að halda
þá lengra áfram á námsbraut-
inni. Síðan stundáði liann
sjómennsku á vetrarvertíð-
um, en dvaldi heima aöra
tíma ársins. Hann var einn
þeirra ungoi manna, sem að
lokinni hverri vertíð vörðu
tekjum sínum aö miklu leyti
til að efla og prýða heimili
foreldra sihna.
Ég sá Sigga á Borg í fyrsta
sinn haustið 1936. Mér varð
þá strax ljóst áð hér var eng-
inn meðalmaður á ferðinní.
Hann var þá nálægt tvítugu.
hár vexti og karlmannlegur,
Ijóshærður, bjaxtleitur, svip-
mikill og sviphreinn. Síðar
kyhntist ég honum nánar.
Margar stundir höfum við
rabbað saman um þjóðfélags-
mál, bókmenntir, fagrar listir
og fleira, og eru þær stundir
mér ógleymanlegar.
Siggi á Borg gekk í K. F. í.
vorið 1938 og í SósíalistafLokk-
inn, þegar hann var stofnað-
ur þá um haustið. Starf og
stefna flokksins var honum
alltaf eitt hið kærasta áhuga-
mál. Hann var í stjórn Sósia-
listafélagsins á Mýrum eitt ár
og ætíö einn ötulasti félagi
þess.
Önnur félagsmál lét hann
einnig mikið til sín taka. Eink.
um vom bindindismál honum
hjartfólgin og var hann lengi
formaður bindindisfélags hér
í sveitinni. Söngmaður var
hann góður og unni mjög
söng og hljómlist.
Siggi á Borg var einn þeirra
manna, sem njóta trausts og
vinsælda allra þeiixa, er kynni
hafa af þeim. Hann dró sig
hvergi í hlé, hvort sem um
var aö ræöa líkamlega á-
reynslu eða félagsleg störf.
Félags og skemmtanalíf í
Mýrasveit mun ekki fyrst um;

Framh. á 4. síðu.