Þjóðviljinn - 06.05.1943, Síða 1
8. árgangur. Fimmtudagur 6. maí 1943. 99. tölublað.
Sdbn rauila hecsins í liáhasus harto
Rússneskar sprengíuflugvélar $era hardar
árástr á sam$dn$umídsfoðvar Þjódverja
Skorað i þá sem veikzt hafa
af mislingunum að gefa blóð
Viðtal við Kiels Dungal prófessor
Sóknaraðgerðir rauða hersins á Kúbanvígstöðvunum í Vestur-
Kákasus verða víðtækari með hverjum degi, og eru háðir harðir
bardagar á allri víglímmni í Vestur-Kák;isus, að því er segir í
Moskvafregnum í gærkvöld.
Harðastir eru bardagamir norðaustur af flotahöfninni Novo-
rossisk, og hafa Rússar þegar hafið stórskotahríð á þá borg úr
fremstu stöðvum sínum.
Rússneskar sprengjuflugvélar gerðu í gær geysiharðar árásir
á fjórar mikilvægar jámbrautarborgir, Minsk, Orsa, Gomel og
Brjansk, en á miðvígstöðvunum draga Þjóðverjar nú saman
mikið lið.
Davies fer tii Noskva
Joseph E. Davies fyrrverandi
sendiherra Bandarikjanna í
Moskva, er á förum til Sovét-
ríkjanna í erindinn Bandaríkja
stjórnar.
Er gert ráð fyrir að hann
verði samferða Litvinoff, sendi
herra Sovétríkjanna í Washing
ton, sem kvaddur hefur verið
heim til að gefa stjórn sinni
skýrslu.
Davies varð lieimsfrægur fyr
ir bók sína Mission to Moscow
þar sem hann lýsir aðfara-
tíma núverandi styrjaldar
frá sjónarhóli Bandaríkja-
sendiherra í Moskva og Briiss-
el. Hann hefur unnið mjög
að bættri sambúð Bandaríkj-
anna og Sovétríkjanna ætíð
síðan.
New York Times segir að
Davies eigi að bjóöa Stalin
A
Hitler sendi hann til að sækja Kákasusolíuna!
(Mynd úr ensku blaði).
I öllum fregnum frá Moskva
leggja erlendir fréttaritarar
áherzlu á að gert sé ráð fyrir
stórkostlegum hernaðaraðgerð
um á austurvígstöðvunum í
náinni framtíð.
Er einkum bent á, hve flug-
floti Rússa hefur mikið látið
til sín taka síðustu dagana.
bæði með árásum á staði, þar
sem Þjóöverjar eru að draga
saman lið, og með því áð safna
svo miklum fjölda flugvéla til
Kúbanvígstöðvanna, að Rúss-
ar virðast hafa þar algjör yf-
irráð í lofti.
í Moskvafregn segir aö auk
þess mikla fjölda flugvéla,
sem framleiddai’ eru í Sovét-
ríkjunum, séu nú 1 sovétflug-
hemum þúsundir brezkra og
bandarískra flugvéla, þar á
meöal nýjustu oy, fullkomn-
ustu gerðirnar af Hurricane,
Tomahawk og Aerocobra.
til fundar við Roosevelt, og
sé Bandaríkjaforsetinn mjög
áfram mn að ræða hernáðar-
reksturinn við forsætisþjóðfull
trúa Sovétríkjanna.
Niels Dungal prófessor boðaði blaðamenn á fund sinn í gær
og ræddi um mislingafaraldur þann, sem nú gengur í bænum og
nauðsyn þess að fleiri menn, sem fengið hafa mislinga nú gefi
sig fram til að gefa blóð til að vinna úr serum til vamar gegn
mislingum.
Hai8 slhn landa
nanna í Tdnls
Bandamannaherirnir sækja
fram á öllum vígstöðvum í
Túnis, og eru nú framsveitir
þeirra aðeins 15 km. frá hafn-
arborginni Bizerta.
Franskar hersveitir hafa
rofið veginn milli Pont du
Fahs og Enfidayille, en það
var ein hin mikilvægasta
samgönguleið fasistaherjanna.
Nygárdsvold kvaðst telja þess
litla von að nokkurt smáríki geti
fundið sig öruggt í framtíðinni
með því að lýsa yfir hlutleysi
í öllum pólitískum aðstæðum,
en þó slík mál yrðu að leysast í
heild með alþjóðlegri samvinnu,
yrði að tryggja friðinn á grund-
velli réttar hverrar einstakrar
þjóðar til að lifa sjálfstæðu og
frjálsu þjóðlífi. Hann lagði á-
herzlu á að „friðurinn mætti
ekki koma að Norðmönnum ems
óviðbúnum og ófriðurinn hafði
gert“.
Nygárdsvold ræddi nokkur
þau vandamál, sem Norðmenn
yrðu að fást við að styrjöldinni
lokinni.
„I þrjú ár hafa Norðmenn
kynnzt einræðinu og blessun
þess, og ég held að öll norska
þjóðin, að svikurunum undan-
skildum, séu einhuga um að allt
einræðisskipulagið skuli hreins
að út úr landinu. Þjóðarviljinn
Sagði hann að mislingafar-
aldur þessi væri miklu illkynj-
áöri, en verið hefði undanfar-
in ái'. Kváð hann eftirspurn
eftir mishngaserum, vera nú
miklú meiri en hægt væri að
fullnægja og hefði því oröiö
áð grípa til þess ráðs, að láta
það ekki nema eftir beiðni
læknis, til þess að tryggt sé,
aö það serum sem til er, veröi
notað þar sem þess er mesí
þörf.
Ástæðuna fyrir því, að ekki
er nægjanlegt mislingaserum
Framh. á 4. síðu.
á að ráða úrslitum um öll þjóð-
mál í Noregi“.
Forsætisráðherrann lagði á-
herzlu á að svikararnir verði
dæmdir eftir norskum lögum.
Um viðreisnarstarfið sagði hann
meðal annars:
„Það er ástæða til að ætla að
atvinnuleysi fylgi með friðnum,
ef ekki eru gerðar ráðstafanir
til að berjast gegn slíkri óham-
ingju. í Noregi vinna nú ekki
færri en 100 000 menn að hern-
aðarmannvirkjum Þjóðverja, og
liggi ekki fyrir áætlanir um
notkun þess vinnukrafts mynd-
ast þar heill her atvinnulausra11.
Forsætisráðherrann taldi að
endurbygging norska kaup- j
skipa- og hvalveiðiflotans verði 1
mjög mikilvægur hluti í við-
reisnarstarfinu í Noregi.
Það þarf ekki að verða neitt
atvinnuleysi í hinum frjálsa
Noregi, ef vandamálið er þegar
tekið til meðferðar. Það verður
Banðafískir kers-
hðfðlDll M 0
Islandl
Yfirmaður Banaaríkjahers-
ins í Evrópu, Frank M. And-
rews hershöfðingi, fórst í flug-
slysi á afskekktum stað á ís-
landi síðdegis á mánudag.
Fregnin um þetta var send
frá aðalstöðvum Bandaríkja-
hex'sins í Bretlandi í fyrra-
kvöld.
hir DljZlJF 1lll|-
ueljr iKf Mor-
liiil
Eftirfarandi frétt hefur blað
inu borizt frá stjórn ameríska
setuliðsins;
Tveggja óvinaflugvéla varð
vart yfir austurhluta íslands,
síðdegis 4. þ. m.
Flugvéiarnar flugu mjög
hátt.
Enguin sprengjum var varp-
að.
Styrkur úr menning-
arsjóði til náttúru-
fræðirannsókna
Til útlilutunar mun koma yfir
50 þús. krónur. Umsóknarfrest-
ur er til 1. júní.
Af árlegum tekjum menning-
arsjóðs af áfengissektum rennur
einn þriðju hluti til náttúrfræði
rannsókna, hinir tveir hlut^r að
Framhald á 4. síðu
nóg af nauðsynlegum verkefn-
um, eins og raunar hefur alltaf
verið, sagði Nygárdsvold, og
bætti við að hann vænti þess að
komandi kynslóðir muni afnema
hinar eiginlegu orsakir atvinnu-
leysisins.
I ii. ■ . . .. i i .... r i i * i
MFlSUOld, MFiHhFiMilKFFMD
fiOIf ooodonll cftlFstFidstfHaos
Endurbygging kaupskipaflotans einn mikilvægasti
i þáttur f viðreisnarstarfinu
„Það hefur verið norsku stjórninni mikill styrkur að geta
byggt starf sitt í Stóra-Bretlandi á þeirri valdaheimild er hún
fékk frá hinu löglega Stórþingi“, sagði Johan Nygárdsvold, for-
sætisráðherra Noregs, í ræðu sem hann flutti í gær á fundi
norskra æskumanna í London.
„Þetta hefur mjög styrkt aðstöðu norsku þjóðarinnar. Sam-
stundis og Noregur verður frjáls aftur, mun ríkisstjómin af-
henda Hákon konungi afsögn sína til þess að hægt verði tafar-
laust að mynda nýja stjórn sem er fulltrúi þjóðarinnar allrar“.