Þjóðviljinn - 18.08.1943, Blaðsíða 4

þJÓÐVILJINN
Næturlæknir er í Læknavarðstöð
Reykjavíkur, Austurbæjarskólanum
sími 5030.
Næturvörður í Ingólfsapóteki.
Útvarpið í dag':
20.30 Útvarpssagan: „Liljur vallar-
ins“. Saga frá Tahiti, VII
(Karl ísfeld blaðamaður).
21,00 Hljómplötur: Orgellög.
21,10 Erindi: Um vindrafstöðvar
(Guðm. Marteinsson raffr.).
21.30 Islenzkir einsöngvarar og kór-
ar.
(Guðm. Marteinsson, verkfr).
Skýrsla verksmiðjustjórnar
Framh. af 3. síðu.
þessa lausn málsins, og komu
engar tillögur fram í verksmiðju
stjórninni um að breyta samn-
ingnum til hækkunar á kaupi
kyndara eða á annan hátt. Er
leitt til þess að vita, að gripið
skyldi vera til slíkra ofbeldis-
ráðstafana, sem gert var með
verkfalli þessu, til þess að knýja
fram breytingu á gildandi samn-
ingi við verkamannafél. Þrótt,
enda er þessi aðferð brot á samn-
ingi Síldarverksmiðjanna og
Þróttar brot á landslögum, og á
fyrirmælum Alþýðusambands-
ins, sem hefur lagt fyrir verka-
lýðsfélögin að hætta slíkum smá-
skæruhernaði. Þá var verkfall
þetta einnig brot á ráðninga-
samningi manna þessara við
verksmiðjurnar, þar eð þeir voru
ráðnir að minnsta kosti tveggja
mánaða tíma, þó að samningar
hafi' að vísu að þessu sinni ekki
verið gerðir ski;iflegir við hvern
einstakling, eru verkamenn eigi
að síður ráðnir fyrir reksturs-
tímann upp á mánaðarkaup. Af
verksmiðjanna hálfu eru þeim
tryggð laun fyrir tveggja mán-
aða vinnu, og verða þeir því vit-
anlega að vinna hjá verksmiðj-
unum þann tíma. Ætti verkfall
þetta að verða til varnaðar. Tím-
inn, sem menn hafa til síldarat-
vinnu, er svo skammur, að eng-
inn hefur ráð á að eyða honum
til vinnustöðvunar. Samninga,
sem gerðir hafa verið, verður að
halda, bæði af hálfu verksmiðj-
anna og verkamanna, og ágrein-
ingur, ef upp kemur, að jafnast
á löglegan hátt, ‘en ekki með ó-
löglegum skyndiverkföllum.
Siglufirði, 10. ágúst 1943.
Síldarverksmiðjur ríkisins
Þormóður Eyjólfsson
Jón L. Þórðarson
Jón Gunnarsson
Finnur Jónsson
Sveinn Benediktsson
Þorsteinn M. Jónsson.
Tékkneskir verkamenn.
Framh. af 1. síðu.
og afhending fallbyssna og ann-
arra hergagna ekki getað farið
fram á tilsettum tíma vegna
vinnusvika og skemmdarverka11.
Verkamennirnir biðu óþolin-
móðir eftir því, að Bandamenn
gerðu sprengjuárásir á verk-
smiðjurnar. Þegar þær komu
notuðu þeir öngþveitið til að
kveikja í þýðingarmiklum verk-
smiðjudeildum, sprengja upp
dýrmætar vélar og eyðileggja
straumleiðslur og síma. Þannig
var hægt fyrir árvekni tékkn-
esku verkamannanna að auka
mjög á skemmdirnar af loftárás
um Bandmanna með fyrirfram
undirbúnum skemmdarverkum.
NÝJA Né
Fjárhsttuspilarar
(Cowboy Serenade)
Spennandi ,.Cowbov“-söngva
mynd
Gene Aurtrey
Smidley Burnett
Aukamynd:
Flotinn og þjóðin.
(Marchal of Time
Sýnd kl. 5, 7 og 9.
I
TJARNAJBBÉé
Sæ-haukurinn
(The Sea Hawk)
Amerísk stónuynd
Erroi Flynn
Brenda Marshall
Sýnd kl. 4 — 6,3« — 9
Bönnuð börnum innan 16 ára

Síldarvinnukaupíd
Framh. af 2. síðu.
hæft í þessari fullyrðingu hans
um að „Einingar" taxtinn
væri miklu lægri en Siglufjarð
artaxtinn, skal hér birtur
samanburöur á Siglufjarðar-
taxtanum og taxta „Eining-
ar“:
Siglufj.
.. taxtinn
Kverka og salta hverja tunnu .....
Kverka og sykursalta hverja tunnu
Kverka og krydda hverja tunnu
Kverka og magadragá hverjatunnu
Matéssalta, óflokkað hverja tunnu
Matéssalta, flokkað hverja tunnu
Hausskera og sykursalta hverja tunnu
Hausskera og krydda hverja tunnu ....
Hausskera og slógdraga hverja tunnu
Hausskera og slægja hverja tunnu ....
Flaka og salta hverja tunnu .........
Saita vélflakaða síld ...............
Rúnnsalta hverja tunnu ..............
Kverka og salta smásíld hverja tunnu
kr. 3,68
— 4,00
— 4,00
— 5,88
— 7,84
— 9,38
— 5,39
— 5,39
— 6,10
— 8,82
— 23,57
— 8,86
— 2,94
— 12,05
Einingar
taxtinn
kr. 3,69
— 4,03
— 4.03
— 5;90
— 7,87
— 9,42
— 5,41
— 5,41
-4- 6,12
— 8,86
— 23,66
— 2,95
— 12,10
Eins og men sjá af þessum
samanburði, eru allir liðirn-
ir hærri í „Einingar“taxtan-
um.
í sambandi viö þetta mál,
má vekja athygli á því, að
kaup karlmanna á Siglufirði
er töluvert hærra en kaup
karlmanna á Akureyri, á
sama tíma og ákvæðisvinnu-
taxti „Einingar“ er hærri en
Siglufjaröartaxtinn fyrir sömu
Þessi frásögn þingmannsins
staðfestir það, sem tékkneski ut-
anríkisráðherrann, Jan Masaryk
sagði í ræðu í Glasgow nú í vor.
Hann kvað tékknesku stjórnina
í London hafa fengið skilaboð
frá verkamönnum í Skodaverk-
smiðjunum, þar sem þeir hvöttu
til loftárása á hergagnasmiðj-
urnar er ynnu fyrir Þjóðverja.
Um sprengjuárás Bandamanna
á Skoda, sem þá var nýafstaði'n.
sagði Masaryk: „Við báðum um
þessar árá.sir og við væntum
þess, að þær verði oft endurtekn
ar áður en styrjöldin er úti“.
„Leynileg áróðursstarfsemi
fer stöðugt vaxandi í Tékkó-
slóvakíu“, sagði Kopecky, „og
víða hafa verið myndaðir skæru
hópar verkamanna, sem eyði-
leggja framleiðslu Þj'óðverja í
stórum stíl og trufla flutninga
þeirra, en eru auk þess að
mynda kjarna frelsishers, er
fyrr eða síðar mun leggja til
bardaga við þýzka setuliðið.
Hvarvetna eru skipulagðar
stjórnarnefndir ' með fulltrúum
allra stétta tékknesku þjóðar-
innar að frumkvæði verka-
manna“.
(
vinnu. Kaupgjald verka-
manna hér er nú sama
(grunnkaup) og Erlingur
samdi um við atvinnurekend-
ur. Gervitaxti „Alþýðumanns-
ins“ fyrir síldarvinnu kvenna
gat alveg eins verið kr. 20,00
fyrir að kverka og salta tunn-
una eins og kr. 4,14, því það
var ekkert dýrara að prenta
taxtann með ennþá hærri
tölum.
Háar tölur ei „ glæsilegar,
en það fitnar enginn á þeim,
ef þær eru aðeins prentaöar
í minnsta blaðinu á Islandi.
Eini aöilinn, sem hefur gagn
af tölunum í gervitaxtanum,
er „Alþýöumaðurin“ og rit-
stjóri hans, ef eitthvað er þá
eftir í sjóðum „Verkalýösfé-
lagsins“ til að borga birting-
una á gervitaxtanum. Gervi-
taxtinn er aöeins settur í því
skyni að afla „Alþýðumann-
inum“ fjár og í ööru lagi til
þess að reyna að blekkja
verkakonur og vekja óánægju
þeira með' sín eigin samtök.
Til þess aö reyna aö ná þessu
fagra takmarki hikaði Halldór
ekki hætishót við að ljúga
i þvi að heiðarlegum verkakon-
um að Siglufjarðartaxtinn
væri miklu hærri en taxti
„Einingar“.
Sú var tiðin að síldartaxt-
inn á Siglufirði var alltaf
hærri en hér, en nú er þetta
öfugt, nú er „Einingar“-taxt-
inn hærri en Siglufjarðartaxt-
inn. í þetta súra epli verður
Halldór að bíta og má hann
gjarna njóta þeirrar ánægju
aö naga þaö næstu daga.
Richard Wright: ^
KLDIJR OG SKÝ
„Þú gerir engar smáræðis kröfur núna!“ sagði Burden.
Borgarstjórifm hóf nú máls, rödd hans var lág og
grem j ublandin.
„Ég hef gert allt, sem ég hef getað, Dan. Þú hefur ekki
viljað hlíta ráðum mínum, svo herra Lowe og Burden lög-
reglustjóri verða að taka til sinna ráða“.
Rödd Burdens skall yfir eins og þrumuský:
„Negri er negri! Eg var mótfallinn því að fara hingað
til þess að tala við þenna negra, rétt eins og hann væri
hvítur heiðursmaður. Hann þyrfti þess með að tennur
hans væru slegnar niður í kok!“ Burden otaði brennandi
vindlinum að andliti Taylors. „Eg er lögreglustjóri í þess-
ari borg og það er mitt verk að sjá um að lögunum verði
hlýtt! Verzlunarráðið krefst þess, að engar kröfugöngur
verði farnar á morgun. Þrjú hundruð lögreglumenn munu
sjá um það. Ef þú lætur negrana fara inn í borgina eða
bolsafíflin draga þig inn í þetta, verður þú að bera
ábyrgðina á því sem gerist! Það hafa aldrei verið óeirðir
hér í borginni, en nú ert þú með þessu framferði þínu
beinlínis að stofna til óeirða! Og þú veizt hverjum það
vel'ður verst!“
„Getur þú ekki gert eitthvað, herra borgarstjóri? Get-
ur þú ekki komið því til leiðar, að við fáum einhverja
úrlaUsn?“
Borgarstjórinn svaraði engu, en Lowe færði sig fast
að Taylor.
„Við vitum. að þú hefur verið í makki við Hadley óg
Green! Við vitum, hvað er að gerast! Gættu þín. negri!“
„Herra?“
Þeir fóru út. Taylor stóð við gluggann og horfði á þá
fara inn í bílinn, sem fór af stað og hvarf í rykmekki bak
við húshorn. (Hann settist niður. Það sló svita út um hann
allan. Guð má vita hvað ég á að gera. ... Hann kom með
Lowe og Barden hingað hingað til þess að ógna mér. ...
Og þeir vita um Hadley og Green. . . . Einhver hefur sagt.
... Hann heyrði lágan klukkuslátt og leit upp. Hadley og
Green koma aftur klukkan hálfsjö. . . . Hann fór fram í
ganginn, *góður guð, ef ég aðeins vissi hvað ég á að gera.
VII.
May kom á móti honum í ganginum.
„Hvað sögðu þeir?“ spurði hún með niðurbældri skelf-
ingu.
„Tefðu mig ekki núna, May!“
„Verða nokkur vandræði, segðu mér það, Dan?“
„Nei, May! Svona, góða! Þú ergir mig!“
„Þú eyðileggur allt fyrir Jimmy, Dan! Gerðu nú enga
vitleysu! Það er hans vegna, sem ég spyr.
„Það verður allt í lagi! Slepptu mér nú!“
Hann hraðaði sér eftir ganginum. Hún stóð eftir og
grét. Guð minn góður! Hvers vegna getur hún ekki látið
mig einan. Fyrst er það Jimmy, svo er það hún. . .. Ef
það er ekki hún, þá er það hann. .. . Hann var kominn
ganginn á enda, fór síðan niður stiga og kom brátt að her-
bergi djáknanna. Hann heyrði óm niðurbældra radda. —
Hann vissi, að djáknarnir biðu hans, biðu úrslitaorðsins.
Þá það, ég er reiðubúinn að fara í kröfugöngu, ef þeir eru
það. Hvíta fólkið getur ekki drepið okkur öll. ... Hann
opnaði hurðina. Raddirnar þögnuðu. Við honum blasti
hvirfing svartra andlita í þykkum tóbaksreyk. Hann neyddi
sjálfan sig til að brosa, það bros var dauft.
„Gott kvöldð bræður!“ sagði hann.
„Sæll, prestur11, sagði Bonds djákni.
„Mér þykir leiðinlegt, að ég kem of seint“, sagði Taylor.
„Var þetta borgarstjórinn þarna frammi?“ sagði Wil-
liams djákni.
Taylor þagði við og tók upp vasaklút sinn.
„Já, bræður, það var borgarstjórinn og lögreglustjórinn,
og þessi Lowe frá rauðu fylkingunni. ...“
„RAUÐU FYLKINGUNNI!‘‘ hrópaði Smith djákni og
spratt á fætur með miklum þóttasvip.
„Hvað sögðu þeir, prestur?" spurði Williams djákni í
lágum rómi án þess að skeyta um Smith.
Taylor varp öndinni og leit niður. Þetta augnablik fann
hann til andúðar gegn þeim vegna þess þeir biðu svars
frá honum við spurningum þeirra. Nú biðu þeir þess, að
hann talaði eins og hann hafði alltaf talað, útskýrandi, ein-
læglega, ákvarðandi. Nú vildi hann að þeir töluðu, og þeir