Þjóðviljinn - 21.01.1944, Side 1

V
IflLJINN
Lesið greinina á 4. síðu:
FÆREYJAR NÚ Á
DÖGUM, eftir fær-
eyska blaðamanninn
9. árgangur
Föstudagur, 21. janúar 1944
15. tölublað Sámal Davidsen.
Aðalfundur Verklýðs-
félags Patreksfjarðar
I
Hersveitírnar frá Oraní enbaum o V Leníngrad hafa sameínazt
Jóhannes Eiríksson
Verklýðsfélag Patreksfjarðar
hélt aðalfund sinn 16. þ. m. —
Sjómannafélag Patreksfjarðar
gekk sem deild inn í félagið.
í stjóm vom þessir kosnir:
Formaður: Jóhannes Eiríks-
son.
Varaformaður: Ólafur Krist-
jánsson.
Ritari; Gunnlaugur Egilsson.
Gjaldkeri: Þórarinn Bjarna-
son.
Framhald á 8. síðu.
Rauði herinn tók Novgorod fyrir hádegi í gær.
Seinnípart dags gaf Stalín út dagskipun um sigurinn.
Novgorod er elzta borg Rússlands. Hún er þýðingarmik-
il samgöngumiðstöð, því að þar koma saman f jórar jám-
brautarlinur. Novgorod var höfuðvamarstöð Þjóðverja
á Volkoffvígstöðvunum. Er missir borgarinnar hinn al-
varlegasti hnekkir fyrir allar vamir Þjóðverja á Lenin-
gradvígstöðvunum. *
Báðir armar sóknarhersins frá Oranienbaum og
Leningrad hafa nú náð saman. Tóku þeir 2 bæi skammt
fyrir vestan Leningrad, Strene og Úritsk.
Rússar höfðu lokað öllum sam-
gönguleiðum borgarinnar og voru
komnir að henni úr þrem áttum,
áður en lokaáhlaupið hófst, en það
var gert samtímis
norðri.
Þjóðverjar höfðu haft Novgorod
á valdi sínu í næstum hálft þriðja
ár og héldu sig vera búna að breyta *
henni í óvinnandi virki.
Rússar tóku einnig í gær bæinn
Nasí, 10 km. fvrir vestan Novgo-
rod.
lannes á Boro tœr enni oerk-
nji Ma tein
Hljómsveit hersins var ókunnugt um deilu
Jóhannesar við íslenzka hljððtæraleikara
Eins og kunnugt er, félck eigandi Hótel Iiorg, Jóhannes Jósefsson,
hljómsveit brezlca flughersins til þess' að spila á áramotadansleiknum
siðast, er haldinn var á Borginni.
Vegfia þessa tiltœkis sneri Alþýðusambandið sér til utanríkisráðu-
neytisins með bréfi, dags. 3. jan. 194A, og for þess á leit, að það hlutað-
ist til um það við brezku herstjórnina, að slíkt kœmi ekki fyrir aftur.
Nú hefur Alþýðusambandinu borizt svar frá ráðuneytinu með bréfi.
dags. 18. þ. m., og er það svohljóðandi:
Eftir vinnutíma í gærkvöldi fyllt
ust göturnar í Moskvu af fólki, er
fagnaði sigrinum, en yfir borginni
sprungu flugeldar og fallbyssurn-
úr suðri og I ar þrumuðu, er hinum 20 sigurskot
um var skótið.
Norðar á hinum eiginlegu Lenín-
gradvígstöðvum er ekkert lát á
sókninni. Teknir' voru tveir bæir 15
og 20 km. fyrir vestan Leníngrad,
en samtals yfir 20 bæir. Við sam-
einingu sóknararmanna lokuðust
inni nokkrir dreifðir herflokkar, er
verið er að uppræta.
Rússneski flugherinn er einráður
í loftinu yfir Volkoff- og Lenín-
gradvígstöðvunum. Ráðast flugvél-
arnar stöðugt á Þjóðverjana á flótt
anum. Þjóðverjar höfðu áður flutt
flestar orustuflugvélar sínar til
mið- og suðurvígstöðvanna vegna
hinna tvísýnu bardaga þar.
Síðustu upplýsingar Rússa herma
að um 40 000 Þjóðverjar hafi ver-
ið felldir undanfarna sex daga á
Volkoff- og Leníngradvígstöðvun-
um. Rúmlega 4000 hafa verið tekn-
ir til fanga. Miklar hergagnabirgð-
ir hafa verið eyðilagðar fyrir Þjóð-
verjum, en auk þess voru teknir 30
skriðdrekar, 260 stórar fallbyssur,
þ. á. m. 85 langdrægar, sem Þjóð-
verjar hafa notað til að skjóta með
á Leníngrad.
Á suðurhluta Kíeff-vígstöðvanna
— hjá Krisinofka — var hrundið
hörðum gagnáhlaupum Þjóðverja.
Samtals eyðilögðu Rússar 94
skriðdreka fyrir Þjóðverjum í
fyrradag og 17 flugvélar. ,
Ægileg hrycjuverk
júgóslafneskra kvisiinga
Talsmaður þjóðfrelsisstjórnar
innar í Júgóslavíu hefur upp-
lýst, að króatiski kvislingurinn
Pavelits hafi látið myrða í fanga
búðum samtals um 200000 Serba
og Króata, um 50000 Gyðinga og
10000 Sígauna. Grimmdaræði
kvislinga og Þjóðverja kemur
einnig fram í stórkostlegum
eyðileggingum á húsum og öðr-
um mannvirkjum. I Kerolún-
héraði er varla nokkurt ó-
skemmt hús. Þar lifðu fyrir
stríð um 120000 íbúar, en nú
eru ekki nema um 4000 eftir.
Bardagar eru harðir í strand-
héruðum Vestur-Bosníu. í Aust-
ur-Bosníu, á Dobojtusia og Sver-
Hellisheiði fær
Hellisheiðarvegurinn varð fcer
aftur tímanlega í gœrmorgun
og hélzt hrein leið austur yfir
x gær.
Bílar þeir sem sátu fastir á
heiðinni komust leiðar sinnar
seint í fyrrakvöld.
Þingvallavegurinn var aftur
á móti ekki oþinn, a. m. k.
ekki þá fyrr en seint í gær-
kvöld. Unnið var að mokstri
á þeirri leið og tafðist hann
nokkuð vegna óhappa með snjó-
ýtuna, sem af einhverjum or-
sökum lenti niðri í Leirvogs-
vatni.
Mjólk var því nægjanleg í
bænum í gær og verður vænt-
anlega einnig í dag.
• /
nik svæðunum halda júgóslav-
neskar hersveitir uppi sóknar-
aðgerðum. Járnbrautin á. milli
Sagreb og Belgrad hefur ennþá
verið rofin á fimm stöðum.
Framliald á 8. síðu.
„Reykjavík, 18. janúar 1944.
Ráðuneytið vísar til bréfs Al-
þýðusambands íslands 3. þ. m., út
af því, að hljómsveit frá brezka
flughernum lék að Hótel Borg á
áramótadansleiknum síðasta, og
staðfestir að það skýrði sendihcrra
Breta frá umkvörtun Alþýðusam-
bandsins'í þessu tilefni, jafnframt
því, að ráðuneytið lagði áherzlu á
þau tilmæli, að sendiherrann hlut-
aðist til um, að ckki yrði endurtekn
ing á slíkum atburði.
Mál þetta var síðan tekið til
nánari athugunar af yfirforingja
flughers Breta hér, sem nú hefur
tjáð brezka sendiherranum, að lilut
aðeigandi foringi flugliðsins hafi, að
gefnu tilefni, óskað að sýna íslend-
ingum velvild með |)ví að koma því
til leiðar, að hljómsveitin gæti leik-
ið á áramótadansleiknum, og hafi
hann alls ekki áttað sig á því, að
með því gæti liljómsveitin bakað
sér réttmætrar aðfinnslu, eins og
á stóð.
Ilcfur yfirforingi flughersins í eig
in nafni og fyrir hönd undirmanna
sinna, er hér eiga hlut að máli, látið
í ljós, að hann harmi hið skeða, og
fullvissar liann jafnframt um, að
að ekki þurfi að óttast að slíkt
komi fyrir aftur.
Væntir ráðuneytið, að þctta svar
verði talið fullnægjandi“.
(Undirskrift).
imiiiiiic2iiiiiiiiiiiiE3iiiiiiiiiiiiamitiiiiiiic3iiiiiiiiiiiic]niiiiiiiiiiC3iiinniiiiiE3iiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiE3iiiitiiiiiiic3imiiiiiiiiE3iiiiiini|iic3iiiuuiiiiinn
| ÞJQÐVILJASÖFNUNIN : j
i dag og ð
Enn vantar mikið á að náðst hafi markið, sem
| Sósíalistaflokkurinn setti sér í Þjóðviljasöfnuninni,
| — 150 þúsund krónur.
Þessi upphæð verfur að nást, ef útgáfa blaðsins
| i átta síðu stærð, á að vera örugg næstu mánuðina.
Söfnunarnefndin hefur ákveðið að dagurinn í
| dag (föstudagur) og á morgun, verði skiladagar, og |
| er fastlega skorað á menn að skila af séV listum sín- §
| um þessa daga. |
| Skrifstofa söfnunarinnar er á Skólavörðustíg |
| 19 (skrifstofa miðstjórnar Sósíalistaflokksins).
iHiiiiiiiiiiiininiiiiiiiiicjiimiiiiiiiniiiiiiimiiniiiiiiiiimniiiiiiiiiiiiciuiiiiiiiiiiniiiiiiiiiuiriiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiii
12 manna nefnd fjailar um
sambandsslitin við Dani
Undanhaldsliðið ósammála um undanhaldið
Fyrri hluti fyrri umræðu um þingsályktunartillögu
um niðurfellingu sambandslagasáttmálans fór fram á
Alþingi í gær, og var málinu að umræðunni lokinni vís-
að til 12 manna nefndar, en nefnd þessi er skipuð sömu
mönnum og stjórnarskrárnefndir deildanna.
Þingmenn Framsóknarflokks-
ins, Sósíalistaflokksins og Sjálf
| stæðisflokksins skiluðu sameig-
| inlegum lista með 11 mönnum
| en Alþýðuflokkurinn sérlista
| með Stefáni Jóhanni og var
| listinn því sjálfkjörinn.
=
| Við umræðurnar í gær talaði
1 Ásgeir Ásgfeirsson fyrstur.
| Hann hélt því fram, að ekkl
| væri rétt að ákveða stofndag
1 lýðveldisins fyrirfram. Alþingi
| ætti ekki að binda hendur sín-
| ar þannig. Það gæti afgreitt
stjórnarskrárbreytinguna og
þingsályktunartillögu um hve-
nær það teldi æskilegt aðstofna
lýðveldið formlega.
Gunnar Thóroddsen flutti ít-
arlega, fræðilega ræðu um van-
Framhald á 8. síðu.